Recent plaatste dagblad Het Parool deze advertentie. Inmiddels is er in de Nederlandse stripwereld aardig wat ophef over ontstaan. Deels omdat de strekking van de advertentie niet voor iedereen duidelijk was. Ik schrijf als freelancer voor deze krant en heb wat vragen gekregen over de aard van de advertentie. Dit is wat ik ervan weet.
Het gaat om een tijdelijk project. De oproep is bedoeld voor alle lezers van Het Parool. Iedereen mag dus reageren, ook professionele stripmakers. De uitgekozen aanmelders krijgen een week om op deze pagina te stralen. De aanmelders hebben deze week van Het Parool te horen gekregen of ze wel of niet worden geplaatst.
De plaatsing van het betreffende werk gaat niet gepaard met betaling.
Dit laatste stuitte een groep stripmakers tegen de borst. Sommige stripmakers zijn het beu om gratis hun werk aan te moeten bieden.
Het gaat al een tijd niet goed met de krantenmarkt. Het aantal plekken voor krantenstrips neemt af en de budgetten daarvoor ook. Krantenstrips mogen dus steeds minder kosten. Los van de krantenmarkt zijn er sowieso relatief weinig betaalde plekken voor strips in de Lage Landen en iets meer publicatiemogelijkheden in stripbladen. In dat opzicht is het natuurlijk prima dat een dagblad als Het Parool een plek aanbiedt. Ook al is dit tijdelijk. De meeste (kleine) stripbladen in Nederland die nieuw talent en doorgewinterde stripmakers graag een podium bieden, betalen overigens ook vaak niet voor publicatie.
Stripmaker Sandra de Haan, mijn collega van Zone 5300, startte een facebookpagina met dit onderwerp. Daarop staat het volgende te lezen:
Stripmakers zouden geen gratis strips aan kranten moeten leveren.
Hoe meer tekenaars gratis werk leveren, hoe meer dat de norm
zal gaan worden, zeker nu kranten financieel klem zitten. Ook Het
Parool heeft deze week 14 tekenaars uitverkoren een week lang gratis
voor ze te mogen werken (wie zijn dat?). Hoog tijd dat professionele
tekenaars eens samen een hele dikke rooie lijn gaan trekken…. Tijd voor een brief. Wordt vervolgd.
Wordt vervolgd inderdaad. Ik ben benieuwd hoe de actie van de stripmakers zich zal ontvouwen. Komt er een officiële reactie van de BNS, de Beroepsvereniging voor Nederlandse Stripmakers, bijvoorbeeld. Mijns inziens is dit een situatie waar deze organisatie juist voor in het leven is geroepen.
Daarnaast ben ik ook erg benieuwd naar wat er op de strippagina van Het Parool gepubliceerd zal worden. Het Parool is een van de weinige kranten in Nederland waar een hele strippagina in staat. Iets wat eigenlijk een vast onderdeel van iedere krant hoort te zijn, dunkt mij. Niet alleen hebben strips in kranten een duidelijke toegevoegde waarde, het is ook een mooi medium om mensen met strips in contact te laten komen. Ik hoop dan ook dat we de komende weken bijzondere bijdragen zullen zien op deze pagina.
Update donderdag 30 september
Vandaag kreeg ik een mailtje van Barbara van Beukering, de hoofdredacteur van Het Parool. Daarin schrijft ze het volgende:
De tekst in de oproep voor de vrijplaats kun je gerust misleidend noemen, daarvoor excuses.Vanaf morgen staat er een heldere tekst in de oproep en zaterdag legt onze art director nog eens goed uit wat de bedoeling is in onze rubriek Daarom.
Dat zijn bemoedigende woorden. Ook komt er een nieuwe versie van de oproep in de krant waarin de bedoeling van de redactie duidelijker is opgeschreven. Wat de betaling voor het ingezonden werk betreft zegt Van Beukering:
Het is op zich niet raar dat we daar niet voor betalen. Mensen die brieven of opiniestukken op de pagina’s van het Laatste Woord schrijven, krijgen daarvoor ook niet betaald. Als we op termijn, de bron voor de stripvrijplaats is natuurlijk niet onuitputtelijk, een structurele oplossing zoeken, zullen we de dagelijkse cartoonist uiteraard wel betalen.
Update vrijdag 1 oktober
Vandaag plaatst Het Parool onderstaande nieuwe oproep. Dit keer staat er expliciet vermeld dat er geen financiële vergoeding tegenover staat.
Update zondag 3 oktober
Gisteren stond in Het Parool een verklaring van de redactie in de rubriek Daarom. Hierin wordt duidelijk uit de doeken gedaan wat het uitgangspunt is van de krant. Johan de Koning, art director van de krant doet ook z’n zegje. De tekst geeft aardig weer wat ook hierboven staat.
26 reacties op “Stripvrijplaats in Het Parool leidt tot ophef onder stripmakers”
Thanks, dear M. Naar deze informatie was ik dus op zoek.
Ik heb een paar jaar geleden in de jury gezeten van de Parool stripwedstrijd. De winnaars van die wedstrijd zijn inmiddels allemaal weer wegbezuinigd dus het is de vraag of je veel hebt aan gratis medewerken aan een krant.
Los daarvan; Er werden bijna 200 strips ingezonden voor die wedstrijd, 90% was waardeloos. De rest bleek voornamelijk afkomstig van professionele stripmakers. Mensen die hun vak verstaan en weten hoe moeilijk het is om dagelijks iets leuks en interessants te maken. Tussen al dat goede werk zaten slechts 2 onbekende hobbyisten, die als finalisten meteen onderuit gingen toen ze twee weken lang grappig moesten zijn.
Moraal van mijn verhaal; Laat het maken van strips niet over aan hobby-ende lezers, voor goede strips heb je profs nodig. En bedenk dat die profs alleen profs kunnen zijn als ze er hun brood mee kunnen verdienen.
Duidelijk standpunt, Maaike (Hartjes). Bedankt voor je reactie.
Oh, zie dat mijn volledige naam er niet bij staat, maar ik ben Maaike Hartjes.
Hmf, enerzijds snap ik wel dat professionals als De Haan het als een vorm van broodroof zien. Aan de andere kant, als die hobbyisten echt zo slecht zijn als Maaike suggereert heb je als professional niet veel te vrezen toch?
En wie weet zit er iemand tussen die echt goed is en die wellicht op een andere manier niet onder de aandacht was gekomen.
Wat je te vrezen hebt, Remco, is dat het Parool onder het mom van een actie voor beginners en professionals tien weken lang alleen werk van professionals plaats voor nul centjes. Dat is niet erg als je er willens en wetens aan meewerkt, maar een aantal van hen hebben pas ingezonden nadat ze te horen gekregen dat er wel betaald zou worden. Dat is nu rechtgetrokken, maar die stonden opeens voor een moeilijke keus. Belangrijk is ook hoe tijdelijk dit is. Er zijn tekenaars die niet uitgekozen zijn, maar wel een mail kregen dat hun werk werd bewaard voor als het Parool later misschien nog iets zou doen…
Da’s knap lullig inderdaad. Die advertentie was toch al geen toonbeeld van heldere informatieverschaffing.
Mijn punt was vooral dat er an sich niets mis is met een open podium voor nieuw talent, zelfs als dat onbetaald is. De klagers leken in mijn ogen vooral te zeggen dat het grappig zijn maar aan getrainde professionals overgelaten moet worden en daar kan ik me niet in vinden.
misschien moet iemand een stripje maken over niet-gratis-strips-maken. maar die wordt vast niet geplaatst
Niemand verwacht hoge gages, maar dan toch op z’n minst een volwaardige plek. Het moet helaas weer eindeloos lullig, een hobby-hoekje op de strippagina. Welke goeie tekenaar wordt daar graag gezien?
‘Hobby-hoekje’ vind ik geen terechte omschrijving. Het is gewoon een plek op de strippagina. Waar nu de strip The argyle Sweater staat. Als (beginnend) stripmaker sta je wel mooi op een pagina waar de strips S1ngle, DirkJan en het werk van Hein de Kort ook op staan. Niet de minsten zou ik zeggen.
Aangezien Het Parool nu praat over een tijdelijke actie waar uiteindelijk weer een èchte strip zal komen, denk ik dat de term hobby-hoekje jammer genoeg nog niet zo misplaatst is.
Maar ook ìk ben natuurlijk nieuwsgierig wat we te zien gaan krijgen.
Vond het eigenlijk wel een leuk initiatief. Goeie gelegenheid voor talentvolle tekenaars om wat naamsbekendheid te krijgen en die anders (misschien) alleen maar op hun eigen blogs publiceren. Natuurlijk kan je dit ook als een evil en krenterig plan van een inhalige krant interpreteren, maar zo komt het op mij in ieder geval niet over. Als je er niet meteen een waardeoordeel aan hangt gaat het om niets meer of minder dan een krant die een plekje over heeft voor een cartoon.
Ik ga ook liever voor de eerste visie. Al begrijp ik het ongenoegen van de stripmakers ook wel. Communicatie was in eerste instantie niet duidelijk, maar dat wordt nu gecorrigeerd. Ook snap ik wel dat ze ervan balen dat er geen geld tegenover staat, want stripmakers in Nederland hebben het al niet makkelijk als het om geld gaat. Daarom zou het goed zijn als de BNS hier wel iets mee doet. Dat allemaal gezegd hebbende vind ik het wel een interessante actie van Het Parool en ben ik benieuwd naar wat eruit voortkomt.
Bedankt voor dit stuk, Michael! Maar nog een correctie;
“De meeste stripbladen in Nederland betalen overigens ook niet voor publicatie. De Eisner en Eppo uitgezonderd.”
De meeste stripbladen in Nederland betalen WEL voor publicatie, Zone5300 uitgezonderd. Was je de Tina, Donald Duck, Okki, etc vergeten?
Hoi Maaike,
Het ging mij hier specifiek om publicatiemogelijkheden voor nieuwe makers. Ik heb het idee dat bladen als Donald Duck en Tina moeilijker te benaderen zijn voor nieuwe stripmakers dan bladen als Pulpman, Eisner en de Zone 5300, en andere, kleinere stripbladen. Daarom heb ik de bladen die jij noemt in eerste instantie niet genoemd. Maar het staat krom en onduidelijk geformuleerd in de blogpost. Je hebt natuurlijk helemaal gelijk dat deze (kinder)stripbladen wel betalen. Ga ik even corrigeren in de tekst. Merci!
Ik snap het, maar dat beginnende tekenaars een (onbetaald) podium krijgen aangeboden is niet het probleem, het ging juist om de profs. Nu staat/stond het er alsof het normaal is dat er niet betaald wordt voor strips, terwijl bijna alle strippublicaties in reguliere media WEL betaald worden.
Jammer ook dat net die quote in dat Parool stukje is gekomen…. 🙁
Ik begrijp niet waarom Het Parool kiest voor deze vorm om een vervanging te zoeken voor hun huidige strip. Nederland zit tot de nok toe gevuld met (goede) striptekenaars en cartoonisten. En laten we alsjeblieft België ook niet vergeten. De mensen die bij landelijke dagbladen verantwoordelijk zijn voor het geplaatste beeldmateriaal weten heel goed waar de striptekenaars zijn. Deze wedstrijd kan daarom niet anders bedoeld zijn om gratis aan materiaal te komen.
Tegenwoordig heeft haast iedereen toegang tot het internet en je hoeft geen ICT-er te zijn om een blog op te zetten. Mensen die als hobby strips tekenen kunnen dus met een paar klikken hun beeldmateriaal beschikbaar stellen voor de hele wereld. Ik zie daarom niet in waarom Het Parool hun dierbare strippagina in de strijd werpt om deze mensen een podium te bieden.
Ik was één van de 10 (14?) gelukkigen die waren uitgekozen om te publiceren op de Stripvrijplaats, Maar heb net in een mail de plek toch maar afgestaan uit professioneel oogpunt. Heb lang getwijfeld, maar uiteindelijk is de reden “het levert je een hoop publiciteit op” voor mij als professional niet meer nodig, als het al waar is. Ben benieuwd wie de nieuwe vaste strip wordt ná de Stripvrijplaats… want hun minieme jaarlijkse stripbudget zal toch hetzelfde blijven, neem ik aan :S
In het ontwerpvak gebeurt het vaak dat je iets voor niets doet – het levert je misschien wel publiciteit op waarmee je een andere keer weer meer geld op haalt. Als je het goed aanpakt is hier niets aan de hand in mijn optiek.
OK, het is onbetaald en misschien niet chique, maar het is toch een mooie ingang? Leuk dat t als broodroof gezien wordt, maar niet alles wat je doet hoeft betaald te zijn… en juist voor beginnende artiesten is dit een hele leuke ingang!
[…] Comics artist Sandra de Haan did not like this one bit and started a Facebook page called “Stripmakers zouden geen gratis strips aan kranten moeten leveren” (Comics makers should not let newspapers publish them for free), and fellow Zone 5300 editor Michael Minneboo wrote about the whole brouhaha. […]
[…] Zie ook het verhaal wat Michael Minneboo hierover schreef op zijn website. […]
Die Wasco toestand is compleet doorgestoken kaart als je het mij vraagt. Hoe komt het toch dat er over de hele wereld in elke tak van striptekenen, of je het nou over comics, dagstrips of bande dessinee hebt, zoveel nepotisme is? Divide and conquer? We dividen onszelf!
@Maashes Jones: Ik weet niet precies waar je op doelt. Volgens mij reageer je op iets anders dan het bovenstaande stuk, of niet?
Ik durf inderdaad niet met zekerheid te zeggen of we het hier over dezelfde stripwedstrijd hebben maar er staat mij van een aantal jaar geleden een wedstrijd bij die die toen gewonnen werd door ene Wasco die al onderdeel uitmaakte van de striptekenaars-kliek die de strips voor het Parool verzorgde. Het had schijn van doorgestoken kaart. Het is mij opgevallen dat het heel moeilijk is voor non-etsblaished artistiesten om zichzelf er tuseen te wurmen en zaken zoals deze, die los van of die schijn waar is of niet wel degelijk spelen, helpen daar niet bij. Ik hoop dat we in de (nabije) toekomst, vooral in deze tijden waarin comics en dergelijke een veel betere pop cultuur status hebben meer ruimte kunnen maken voor nieuwe artiesten en dat er tussen de verschillende takken (nog) meer kruisbestuiving zal onstaan.
Je vermoed en beweert van alles, maar eerlijk gezegd vind ik je reactie nogal vaag en slecht geinformeerd. Als er een stripmaker is in Nederland die namelijk niet tot het establishment behoort, dan is het Wasco wel. Die maakt experimenteel en interessant werk, en opereert daardoor vooral in de marge van het beeldverhaal. Bekijk dit interview maar eens dat Tonio van Vugt en ik ooit met Wasco opnamen: http://www.michaelminneboo.nl/2010/03/mikes-webisodes-11-wascos-stripexperimenten/
Wasco was ten tijde van de strip-wedstrijd in het Parool die hij uiteindelijk won en die werd gepresenteerd als zijde voor nieuw talent, al onderdeel van Hein de Kort’s netwerk. Dat wekte onder dat nieuwe talent een twijfelachtige indruk. To be fair; tot daar is waar ik de hele situatie zelf heb meegekregen en aangezien ik zelf niet (meer) in de dagstrip wereld opereer en Wasco niet persoonlijk ken zou ik inderdaad weleens grandioos verkeerde intel kunnen hebben en ik zal je interview zeker met interesse bekijken. Desalniettemin merk ik wel dat er in verschillende vormen van kunst in pop cultuur (los van of dat in de specifieke situatie Parool ook het geval was of niet) een tendens is om nieuw onbekend talent te weren, en dat is wel jammer! Dat mijn train-of-thought de twee met elkaar in verband brengt is wellicht wel een beetje foot-in-mouth van mijn kant dus daarvoor mijn excuses.