In
de Nederlandse stripwereld stikt het van de cartoonisten waarvan er eigenlijk maar en paar de moeite van het lezen waard zijn. Peter van Straaten heb ik hoog zitten. De dit jaar 75-jaar geworden tekenaar weet nog steeds in een prent en een scherp onderschrift de vinger op de gevoelige plek te leggen.
Dat doet hij dagelijks in Het Parool, maar ook verschijnt zijn werk in Vrij Nederland en vele regionale dagbladen.
Recent verscheen bij De Harmonie Weet mama hiervan?, de vierde thematische bundel van eerder gepubliceerd werk. Centraal staat het leven van pubers en de moeizame relatie met hun ouders. En waar houdt een puber zich het meeste mee bezig? Precies: seks en verliefdheid. Het aantal cartoons over deze onderwerpen heeft dan ook de overhand. Van de te natte eerste kus tot de eerste keer. Van het niet durven benaderen van je droomvrouw tot dat nachtmerrie-achtige momente waarop je je verse vriendin aan je ouders moet voorstellen.
Verder toont Van Straaten in verschillende facetten de universele generatiekloof tussen pubers en hun ouders. Van Straaten houdt ons een tragikomische lachspiegel voor en doet dit in prachtige, rake pentekeningen.
Verhalend verband
In de bundel zijn de cartoons vaak op basis van visuele overeenkomsten naast elkaar gezet. Dit levert interessante spreads op, zoals twee bedscènes met vrijwel dezelfde uitsnede en donkere achtergrond. Op de linkerpagina lopen een jongen en een onzeker meisje – beide halfnaakt – naar het bed, terwijl de jongen zegt: ‘Zullen we dan maar?’ Op de rechterpagina zien we een iets ouder stel, waarvan de man te enthousiast op het meisje duikt. Ze vraagt hem: ‘Ga je dan later wel met me trouwen?’. Door deze twee cartoons naast elkaar te plaatsen is er niet alleen sprake van vormrijm op de bladspiegel. Er ontstaat ook een verhalend verband tussen beide prenten. Misschien gaan de scènes over hetzelfde meisje en heeft ze op de rechterbladzijde wat betreft de liefde nog steeds niet haar draai gevonden?
Overigens valt door de vormrijm nu wel sneller op dat Van Straaten dikwijls varieert op dezelfde lichaamshoudingen. Een mogelijke verklaring voor deze herhaling in zijn werk gaf de tekenaar in een interview in de PS van 27 maart, waarin Van Straaten aangeeft dat de 50 jaar ervaring ook remmend kan werken:
‘Ik wéét nu te veel. Toen had ik meer spontaniteit en brutaliteit. Je wordt onzekerder, omdat je beter weet wat er mis kan gaan. Vroeger zette ik alles direct in inkt. Nu durf ik dat niet meer. Ik maak eerst een potloodschets.’
Maar zelfs als hij op safe speelt, dan nog blijft Van Straaten een van de beste vertolkers van menselijke tekortkomingen in cartoonvorm.
Van Straaten, Peter – Weet mama hiervan?
De Harmonie, € 14,90
ISBN 978 90 6169 939 2
Deze recensie staat ook op het stripblog van Zone 5300.
8 reacties op “Peter van Straaten: Weet mama hiervan?”
Ik vind dat dus heel opmerkelijk en las er laatst voor het eerst over op de blog van Coert Visser.
Ik bedoel het verschijnsel dat bekend staat als het Dunning Kruger effect: naarmate je iets leert en vaardiger wordt, je tegelijkertijd onzekerder wordt. En nu herken ik het ook in het stuk over Peter van Straaten. Ik blijf het een opmerkelijk verschijnsel vinden.
PS: het artikel van Coert Visser staat hier: http://www.oplossingsgerichtmanagement.nl/onderzoek/the-dunning%E2%80%93kruger-effect/
Het is inderdaad een boeiend vraagstuk.
Ik denk dat het een kwestie is van hoe meer je weet, hoe meer je beseft dat je niets weet. En als je zo’n goede tekenaar bent als Peter, zie je wellicht te veel mogelijkheden om iets op papier te stellen, waardoor je bijna niet meer kunt kiezen. Inhakend op wat Visser schrijft: misschien worden we op een gegeven moment zo vaardig dat bepaalde dingen ons makkelijk afgaan. Misschien voor ons gevoel wel te makkelijk, want de vaardigheid op zich staat in ons brein geregistreerd als moeilijk. Als iets te makkelijk gaat, moet er wel iets mis zijn. Misschien ook een mechanisme van ons lizzard brain?
Interessante vraag Michael, of die lizzard ermee te maken heeft. Ik vergelijk het een beetje met de ontwikkeling die hele jonge kinderen doormaken. Dan komen ze in zo’n groeispurt terecht en zijn ze ineens bang voor dingen waarvoor ze eerst niet bang waren. Het lijkt wel of dat met een verruimd bewustzijn te maken heeft waardoor alles er weer heel anders (en bedreigend) uitziet.
Wellicht heeft de mens een angst voor het onbekende bij de programmering ingebouwd gekregen?
Knap hoe die man in één cartoon een verhaal weet te vertellen waar sommige schrijvers een heel hoofdstuk voor nodig hebben. Het zijn vaak ook grappen met een onderlaag, waar je nog even over na moet denken om de boodschap te begrijpen. En dat doet hij al jaren, heel bijzonder…
Helemaal mee eens Michael, van Straaten is een grote. Bijna altijd als ik zijn cartoons zie moet ik glimlachen…of schaterlachen. Ook die van ouder worden heren met hun echtgenotes vind ik schitterend. Subliem.
Alleen Hein de Kort doet me nog harder lachen, maar dat is nimmer subtiel. Dat is hakken.
[…] 15 uur signeren daar: Peter van Straaten, Theo van den Boogaard & Wim T. Schippers (van o.a. Sjef van Oekel), Peter de Wit (van o.a. […]
Volgens mij is Peter van Straaten altijd onzeker geweest. Vroeger, toen ik een tiener was, las ik altijd al dat Van Straaten vond dat hij maar een matige tekenaar was. Dat vond ik onbegrijpelijk, want ik vond, en vind hem nog steeds heel erg goed. Maar dan zei hij dat hij geen handen kon tekenen, en inderdaad, zijn handen zijn nooit zo heel mooi. En dat hij geen rechte lijnen kon zetten. Tja, denk ik dan, misschien kan hij inderdaad geen rechte lijnen tekenen, maar zijn scheve en kromme kraslijnen zijn zo mooi dat niemand nog behoefte heeft aan rechte lijnen in een tekening van Peter van Straaten.