December 2013: Geen verplichte gezelligheid a.u.b.

Het is weer december! Feestmaand bij uitstek. Maar ook de maand van saamhorigheid en overconsumptie. Een maand met verschillende gezichten dus. In de loop der jaren heb ik me ermee verzoend.

 

Sinds mijn jonge jeugdjaren ben ik allergisch voor verplichte gezelligheid. Dat heeft alles te maken met kerstdagen en gezamenlijk op zondag ontbijten met het hele gezin toen mijn ouders nog niet gescheiden waren. De spanning aan tafel was vaak  te snijden en die gezellig bedoelde samenkomsten ontaarden dikwijls in rondvliegend servies. Daarom kom ik zelden op verjaardagen en had ik altijd een bloedhekel aan kerst: ook een verplicht nummertje waarbij familiebezoek een vereiste is.

Mijn houding veranderde toen ik ontdekte dat je dit soort tradities ook op je eigen manier kunt invullen. Kerst werd een feest toen ik besefte dat ik twee dagen vrij had waarin ik lekker op de bank strips kon gaan lezen. Ik hoefde helemaal niet bij familie langs als ik niet wilde. En zonder kerstboom was het ook prima toeven. En kerstliedjes… ach, wie de radio uithoudt heeft daar binnenshuis ook geen last van.

In de afgelopen jaren heb ik me dus neergelegd bij december, juist omdat ik mijn eigen weg deze maand volg. Ik geniet van de clichés die ieder jaar weer uit de kast worden getrokken en afgestoft worden neergezet. De feestelijke straatverlichting, ach, laten we maar even vergeten dat die veel energie kost terwijl we eigenlijk duurzaam moeten zijn. Kerstfilms kijken, genieten van sneeuwvlokken voor het raam terwijl de verwarming het huis behaaglijk houdt en vrije dagen!

Dit jaar hebben we zelfs een mini-naaldboom geadopteerd die zonder eigenaar was. Fred hebben we hem genoemd. In Fred hangt het zilveren theerobotje dat ik laatst van KLIK heb gekregen. Ik streef ernaar om Fred tot ver na de kerst in leven te houden, want het beeld van weggegooide, halve dode kerstbomen langs de weg in de eerste dagen van het nieuwe jaar vind ik schrijnend.

MacGuffin
Waar ik ook van geniet is zoiets als het Glazen huis. Drie dj’s die een week lang in het openbaar radio maken en zichzelf laten uithongeren voor een goed doel en allerlei mensen die acties op touw zetten om geld in te zamelen. Ik zal eerlijk zijn: dat goede doel is voor mij niet meer dan een MacGuffin en hoeveel geld er wordt ingezameld interesseert me ook niet. Ik vind het gewoon leuk om de mensen in het glazen huis en de taferelen eromheen te volgen. Entertainment waar je verder niet bij hoeft na te denken.

Zelf heb ik een paar fijne herinneringen aan de eerste twee edities van Serious Request die op de Neude in Utrecht plaatsvonden: toen deed ik namelijk beeldregie en bepaalde dus wat je op de buis en op het web zag. De eerste editie deed ik dat ’s nachts, de tweede overdag. ’s Nachts was altijd het leukste, want dan staan de grootste randdebielen voor het glazen huis. Dronken studenten en andere nachtbrakers. Lachen hoor. Ook een voordeel van de nacht: dan liggen de BN’ers die overdag langskomen om zichzelf te promoten, euh, het goede doel te steunen, al lekker in hun bedjes. Daar heb je dan ook geen last van.

Vriendschap
Aan gezelligheid heb ik dus geen hekel, zolang het maar niet opgelegde gezelligheid is. Ik spreek graag met vrienden af om eens bij te praten en koude winterdagen lijkt samenscholen in een warm café extra fijn. Afgelopen vrijdag zat ik daarom met Peter en Jooper in Le Journal op de Neude in Utrecht.

Peter is op dit moment bezig met een interessant wijkblog. Dit is voortgekomen uit zijn frustratie over hoe dingen door de gemeente werden aangepakt en veranderingen in de buurt waar de bewoners niet bij betrokken werden. Hij zette zijn ongenoegen om in een positieve actie. Dat is bewonderenswaardig en een goede manier om met frustratie om te gaan. De hele buurt heeft hier namelijk profijt van en een kans om dingen te veranderen.

Jooper gaat op dit moment ook lekker: hij is zich steeds meer gaan richten op fotografie en dat werpt zijn vruchten af in de vorm van professionele opdrachten. Volg je interesses en je bewandelt een interessant pad. Fijn om te horen dat het met mijn vrienden zo lekker gaat.

Terwijl we zaten te praten, kwam er een oudere heer op ons af. ‘We zitten hier portretten van mensen te tekenen, vinden jullie het goed dat we jullie ook op papier zetten?’ Dat vonden we uiteraard geen probleem. De twee mannen zitten geregeld in het café om mensen te tekenen. Dit doen ze voornamelijk om het tekenen, niet zo zeer om materiaal te verzamelen voor schilderijen, al komt dat ook wel voor. Tekenen omdat je tekenen zo lekker vindt. Hoe fijn is dat? Ook weer een voorbeeld van je interesses volgen.

Midwinterfeest
Twee dingen aan december vind ik overigens nog wel moeilijk te verkroppen: vuurwerk is daar een van. Niet dat we dit op oudjaar afsteken, daar ontkom je niet aan. Maar ik hoop dat iedere terroristwannabe die al in september begint met het afsteken van vuurwerk zijn hand eraf knalt. Ook dat overdreven consumeren en hoe dit het midwinterfeest overschaduwt vind ik ergerlijk. (Ja, midwinterfeest, want kerst heeft voor mij geen bal met Jezus te maken.) Het is de drukste tijd van het jaar voor de shoppers. Het consumentenleger dromt met overvolle tassen door de Kalverstraten van Nederland. Wie zich daar schuldig over voelt kan gelukkig een aflaat kopen bij Serious Request.

Nou ja, ook daar hoef je niet aan mee te doen. Ook consumeren is een keuze, net als alle andere clichés deze maand kun je daar een eigen invulling aangeven. Dat is eigenlijk wat ik wil zeggen: hou het dicht bij jezelf, volg je eigen pad en doe vooral geen dingen omdat ‘het zo hoort’. Als boodschap niets nieuws wellicht, maar daarom niet minder waardevol. Wie zijn eigen pad volgt is niet alleen een gelukkiger mens, vaak heeft dit ook positieve invloed op het leven van anderen.

‘Make it so’, zou ik zeggen:

(De Star Trek-video kwam ik op het spoor dankzij Matt Baaij, een andere goede vriend met wie ik die vrijdag zat te koffieleuten.)