The Fandom Menace?

Van een kennis kreeg ik laatst een action figure van de Ghostbusters-film uit 2016. Die kennis heeft een beetje een plagerig gevoel voor humor, want hij weet dat ik de laatste Ghostbusters-film helemaal niks vind.

Toen de eerste trailer van Paul Feigs prul online kwam, schrok ik me rot. Wat een ongelooflijk slechte grappen! Dat beloofde niet veel goeds. De recensies waren niet veel beter.

Kinderachtig
Sinds een tijdje staat deze Ghostbusters op Netflix en omdat mijn vriendin wel nieuwsgierig was naar de flick, hebben we hem opgezet. Na twintig minuten keken we elkaar aan, en besloten we onze tijd nuttiger te besteden. De uiteindelijke film bleek nog erger dan de trailer deed vermoeden. Het verhaal zwabberde. De grappen waren van een zeer kinderachtig niveau, met als dieptepunt Thor die tijdens een sollicitatie wordt verteld dat hij even niet mee mag luisteren, en vervolgens zijn handen voor zijn ogen doet. Als je dan toch een remake maakt van een klassieke film, zorg dan dat je in ieder geval in de buurt komt van het origineel. Brand anders je vingers er niet aan.

De Ghostbusters action-figure staat voor mij symbool voor het politieke klimaat in Hollywood en de entertainmentindustrie. Je moet namelijk met commentaar op Feigs Ghostbusters oppassen. Vooral als je een man bent. Want voordat je het weet, word je weggezet als vrouwenhater, omdat de vier mannen uit het origineel door vier vrouwen zijn vervangen. Vind je de nieuwe Ghostbusters dus ruk, dan zal je wel een probleem hebben met de politiek correcte casting.

Dat is niet het geval. Ik vind het gewoon geen goede film. En dan kun je wel juichen dat meisjes nu opeens ook Ghostbusters gaan cosplayen dankzij deze flick, maar dat maakt het nog steeds geen goede film.

Meer diversiteit!
Ik heb wel een probleem met politieke correctheid overigens, maar niet met meer diversiteit in film en andere media. Wel heb ik soms moeite met hoe dit fenomeen wordt aangepakt. Hollywood lijkt de vraag naar meer diversiteit vooralsnog te beantwoorden door remakes van films te maken waarin voornamelijk blanke mannen de hoofdrol hadden, en in de nieuwe versie die mannen door vrouwen te vervangen. Denk aan Ghostbusters en Ocean’s 8. Die film heb ik nog niet gezien, dus ik kan er inhoudelijk niet verder over oordelen dan dat de trailer een film laat zien die goed kan uitpakken voor vriendinnen die een gezellig avondje in de bios willen zitten. En dat is prima.

Alleen vind ik als antwoord op bovenstaande vraag, genderswapping nogal makkelijk. Dat geldt ook in comics, waar blanke mannelijke superhelden een tijdje worden vervangen door een niet-blank personage of door een personage van de andere sekse: denk aan Captain America en Thor. Ik zie veel liever nieuwe, boeiende superhelden met een diverse achtergrond, dan zo’n (tijdelijke) vervanger. Dat lukt ze bij Marvel zo nu en dan. Ms. Marvel is een geslaagde poging, America Chavez niet, wat alles te maken heeft met een prekerige manier van verhalen vertellen.

Ook maakt een meer diverse cast een comic of film niet meteen goed.

Dat Wonder Woman volgens de marketingcampagne de eerste superheldenfilm is waarin een vrouw de hoofdrol speelt, of dat bij Black Panther voor en achter de camera vooral Afro-Amerikanen hebben gewerkt, maakt deze films niet automatisch goed. Nu vind ik Wonder Woman op meerdere fronten een geslaagde superheldenfilm, en de beste DC Comics verfilming sinds de Batman-films van Chrisopher Nolan, maar dat terzijde. Dat Wonder Woman grotendeels geslaagd is heeft onder andere te maken met de casting en het scenario, en niets met het politiek correcte gehalte. Overigens is Wonder Woman niet de eerste vrouwelijke hoofdrol in een superhelden-film, maar dat terzijde.

Giftig
In Star Wars: The Last Jedi, kun je zonder moeite een aanklacht tegen (toxic) masculinity zien en een duidelijke feministische boodschap. Nu hou ik er zelf van als verhalen sociale kritiek bevatten en als er dingen worden aangekaart. Films reflecteren de tijd en de wereld waarin ze gemaakt worden. Spelen er zaken in de maatschappij, dan zal je die ook op het witte doek gereflecteerd zien. Die reflectie kan echter op verschillende manieren geconstrueerd worden. Als een boeiend meeslepend verhaal, of als een preek van de filmmakers die het publiek wel even zullen opvoeden. Mijn voorkeur gaat uit naar het eerste. Voor dat laatste gaan mensen zondag maar naar de kerk.

Slordig geschreven, prekerige films is dus Hollywoods tweede antwoord op de vraag naar meer representatie in film.

Maar oh, wee als je kritiek hebt op bovengenoemde films. Dan ben je of een vrouwenhater, racist of manbaby. Vooral Star Wars-fans liggen de laatste tijd onder vuur in de media. Ze spreken zich uit over Solo: A Star Wars Story om verschillende redenen. Op de een of andere manier worden deze fans geframed als extreem rechtse, witte mannen. Nu is er wel een percentage fans dat zich niet zo netjes gedraagt online. Kelly Marie Tran die Rose Tico speelt in The Last Jedi, schijnt van Instagram weggepest te zijn.

Ik schrijf schijnt, want hoewel dit overal bericht wordt, heb ik haar hierover nog nergens horen praten. Er wordt dus wel heel veel over haar gesproken maar niet met haar. Mocht jij een artikel weten waarin ze hier direct over geciteerd wordt, dan hoor ik het graag.

Hoe dan ook, dat soort trolgedrag valt nooit goed te praten. Maar om hoeveel Star Wars-fans hebben we het dan eigenlijk? De meeste fans met kritiek op de films gedragen zich prima.

Donald Glover Trump
En zo gaat dat wel vaker, heb ik gemerkt. Een kleine groep wordt gezien als representatief voor de rest en dat terwijl er niet één soort Star Wars-fan bestaat. Mensen worden heel makkelijk in een hokje gestopt of op basis van een kenmerk meteen gebrandmerkt. Zo worden sommige Amerikaanse stripmakers opeens door hun collega’s geboycot en genegeerd omdat ze bij de vorige verkiezingen Trump hebben gestemd en daarvoor zijn uitgekomen.

Nu ben ik zelf geen fan van Trump, en als ik Amerikaan was geweest had ik waarschijnlijk niet op hem gestemd. Maar ja, ik ben geen Amerikaan, dus hoe kan ik de afwegingen van een Trump-stemmer precies duiden? Als je een staalarbeider bent en je zit al jaren op de bank omdat de fabriek waar je werkte moest sluiten in de recessie, en Trumps campagne belooft je een baan, dan is dat wellicht reden genoeg om op hem te stemmen.

Maar los daarvan: who cares? Politieke oriëntatie is voor mij geen reden om niet te luisteren naar wat die persoon te vertellen heeft zolang als hij of zij zinnige dingen zegt. Bovendien staat dit los van of iemand goed kan tekenen of niet.

Als vrienden vertellen dat ze heel erg teleurgesteld zijn in de huidige reeks Star Wars-films, snap ik waar ze vandaan komen. Ik snap waarom ze moeite met deze films hebben, ook al heb ik met sommige elementen geen of minder moeite dan zij. Dat veroordeel ik niet. Soms ben ik het zelfs met ze eens.

Dat geldt ook voor heel veel vloggers die hun teleurstelling in de franchise laten blijken, zoals Ethan van Sciver die op het YouTube-kanaal ComicArtistPro Secrets veel video’s over Star Wars publiceert. Ook Uncle Ethan, zoals de kijkers hem vaak noemen, is een Trump-stemmer en zit politiek gezien in de conservatieve hoek. Ik hoef het niet altijd met hem eens te zijn om samen met hem te kunnen lachen om de gekke plotgaten in de films en de vreemde houding die Disney en de makers aannemen tegenover kritische kijkers. Want die trollen soms net zo hard als de fans die hen laten weten dat ze de nieuwe films niks vinden.

En daarbij: soms ben ik het gewoon helemaal met de kritiek eens. Ik vind Rey een heel tof personage en een boeiende toevoeging aan de Star Wars-wereld. Maar als een vlogger erop wijst dat Rey wel heel erg makkelijk de Force onder controle heeft, en vrijwel moeiteloos Kylo Ren verslaat met een lightsaber terwijl ze zo’n ding – voor zover wij weten – voor het eerst vasthoudt, dan denk ik opeens: Hm, het is eigenlijk wel gek dat ze overal goed in is zonder dat ze hier echt voor getraind heeft of kennis van heeft. De vragen die Rey oproept, zijn in The Force Awakens noch in The Last Jedi beantwoord. Misschien komt dat nog, maar dat betekent niet dat dit soort slecht geschreven elementen uit de films niet benoemd mogen worden.

Goed verdienmodel
Het discours online is veel te zwart-wit. Daar zeg ik niets nieuws mee. In plaats van te vragen waarom iemand op Trump stemde, is het veel makkelijker om die stemmer weg te zetten als conservatief/racistisch/weetikveelwat. In plaats van een Star Wars-fan te vragen waarom hij The Last Jedi ruk vond of teleurgesteld was in Solo: A Star Wars Story, is het veel makkelijker om die fan weg te zeggen als vrouwenhater, of racist of weetikveelwat. En waarom? Het is voor (Amerikaanse) mediabedrijven goed verdienen aan deze patstelling en het ongenuanceerd brengen van de situatie. Clickbate scoort goed. Wij/zij denken is een verdienmodel dat het ook goed doet in de politieke arena. Maar ook tussen mensen onderling. Hoor je bij ons of ben je de vijand?

En daarbij is het voor Disney veel handiger om fans de schuld te geven van het feit dat Solo het slecht doet in de bioscoop en verlies lijdt, dan kritisch te kijken naar het product dat ze gemaakt hebben. Misschien is Solo gewoon niet zo’n goede film en valt daarom de box office tegen. Misschien hebben de bioscoopgangers te veel het gevoel dat Disney Star Wars als melkkoe zien en daarom de ene film na de andere uitpoept. Misschien was de concurrentie in de bios ook groot dit keer. Teveel nieuwe blockbusters in een te korte tijd. Het is voor de aandeelhouders van Disney ook fijner als het gesprek in de media gaat over het slechte gedrag van Star Wars-fans, want dat leidt af van allerlei inhoudelijke problemen die Solo heeft. Het ligt niet aan de film, het ligt aan de boze, witte fans die zich online schofterig gedragen. Boehoe.

Punt van mijn rant is: ik heb daar geen zin meer in. Vanaf nu onttrek ik me aan het discours. Maar ik heb ook geen zin meer om op mijn tong te moeten bijten omdat we nu in een verstikkend politiek correcte tijd leven.