Striprecensie: Woekeraar van Pieter Coudyzer

Tom is het buitenbeentje van de klas die dagelijks het doelwit is van enkele pestkoppen. Na een enorme rotstreek door de pestkoppen raakt Tom steeds meer vervreemd van zijn omgeving en wil hij wegvluchten in zijn eigen wereld. Ook beeldt Tom zich in dat hij langzaam in een boom verandert. Of is dat toch geen fantasie?

Woekeraar is het surrealistische en poëtische stripdebuut van de Gentenaar Pieter Coudyzer. Met een dunne, gedetailleerde lijnvoering en een passend ingetogen kleurenpallet, vertelt Coudyzer het enigszins verontrustende verhaal van de jonge Tom: een ietwat dikkig jongetje met een bril.

In een interview met Wouter Adriaensen vertelde Coudyzer dat hij zich Woekeraar door zijn eigen ervaringen heeft laten inspireren:

‘Het klinkt nogal sollipsistisch, maar ik heb me vooral door mezelf laten inspireren. Ik was vroeger ook een buitenbeentje, net zoals Tom: weinig vrienden, stil, afzijdig. Pesterijen zijn mij dus niet vreemd. De scène met de kajakken, waarbij niemand een kajak met Tom wil delen, en de nepliefdesbrief – inclusief lipafdruk – zijn mij als jong gastje echt overkomen. Gelukkig is de rest compleet verzonnen en heb ik mijn jeugd al bij al nog goed overleefd.’

Gelukkig maar, al is een duidelijk gevoel voor melancholie bij de maker goed terug te vinden in zijn werk.

Wanneer personages wat kleiner zijn afgebeeld houdt Coudyzer hun gezichten schetsmatig. Ogen en monden zijn zwarte stippen, wat hun gezichten iets van een doodshoofd meegeeft. Dit draagt zeker bij aan de onheilspellende sfeer die bij het lezen van het hele boek te voelen is.

Filmisch
Coudyzer studeerde animatiefilm aan het KASK. Zijn wortels in animatie zien we in de vertelstijl terug: hij heeft als stripverteller een nogal filmische aanpak, waarbij opeenvolgende plaatjes één camerabeweging suggereren. Zo begint het album met een bostekening van Tom en beweegt de camera langzaam naar achteren zodat we ieder plaatje steeds meer van de kamer van Tom zien, totdat we hem in totaal op het bed zien zitten. Meteen is duidelijk dat er iets vreemds aan Tom is, want waar zijn voeten en handen zouden moeten zitten zien we een bundeling kleine takken. Ondertussen wordt er door de politie die binnen wil komen, op de deur gebonkt. Wat Tom precies heeft uitgespookt en hoe het zover heeft kunnen komen, behandelt de stripmaker op een rustige verteltoon in de honderd pagina’s die volgen.

Pesten is van alle tijden, maar lijkt tegenwoordig meer aanwezig dan ooit. De pesterijen die Tom aangedaan worden, zijn dan ook niet erg origineel. Ondanks het clichématige uitgangspunt van het gepeste buitenbeentje van de klas, levert Coudyzer, dankzij de surrealistische elementen en persoonlijke benadering van het onderwerp, met Woekeraar toch een uniek verhaal af dat boeit en de lezer met een ongemakkelijk gevoel achterlaat.

Overigens nog leuk om te vermelden: de lettering is gedaan door Frits Jonker. Hij mocht van uitgeverij Xtra dus met de hand de teksten in de balloons zetten. Dat zien we tegenwoordig veel te weinig in de Nederlandse stripindustrie, waar meestal gekozen wordt voor goedkopere computerlettering. Frits schreef daar kort geleden nog een blogpost over.