Column: Het recht om te negeren

Meningen, meningen, meningen. Het internet staat er vol mee. Blogjes, comments, hele sites worden gereserveerd opdat de Nederlander zijn opinie kwijt kan. Prima natuurlijk, want wat mij betreft doet iedereen waar hij zin in heeft. Verwacht alleen niet dat ik het allemaal ga lezen.

Het is goed dat er sites zijn als De Joop, De Jaap en GeenStijl (en de vele anderen die ik nu niet ga opnoemen). Dat pluriformiteit op het web belangrijk is, hoef ik niemand uit te leggen. Al zeggen begrippen als ‘links’ en ‘rechts’ mij tegenwoordig niet zo veel meer. Welhaast alles wat politici zeggen lijkt tegenwoordig onder het kopje populisme te vallen. Daarbij stoor ik mij aan het feit dat ieder wissewasje tegenwoordig buitenproportioneel wordt opgeblazen. Het zijn dus niet alleen de reaguurders die zich de longen uit het lijf schreeuwen om gehoord te worden, de media in het algemeen maakt van iedere mug een genetisch gemanipuleerd gedrocht dat het einde der tijden lijkt in te luiden. De Nederlandse media zijn maar wat bereid om iedere gebeurtenis tot op de laatste druppel uit te melken. We kunnen spreken van mediasoaps, of het nu gaat over een Dirk Scheringa, of een uitlating van Herman van Veen, die dankzij het verkeerd citeren in de Telegraaf overladen werd met dreigmails van aanhangers van de Partij die het Vrije Woord zou hoog in het vaandel zou hebben staan. Lange tenen, Nederland kent er ontelbaar veel.

En reaguurders reageren weer op andere reageerders. Zo wordt het web, de televisie, de krant, de blogosfeer een vergaarbak van reacties, ideeën en meningen. Ik doe daar zelf ook aan mee. Als voorbeeld: Ik heb niet zo’n hoge pet op van de Dutch Bloggies, dus dat schrijf ik dan op mijn blog. Andere mensen worden zielsgelukkig van de Dutch Bloggies en voelen de behoefte om hun geluk in woorden uit te drukken. Prima natuurlijk. Sterker nog: het zou gek zijn als het niet zo was. Organiseer vooral je Dutch Bloggies, je Gouden Kalveren, of welke prijs van de week dan ook. Ga voor mijn part de Ark van Noach nabouwen – om maar even een vreemde dwarsstraat in te slaan – als je echt niets beters te doen hebt. Als je daar gelukkig van wordt, wie ben ik om te zeggen dat je het niet moet doen? Verwacht alleen niet dat ik je event of wat dan ook serieus neem of een rondje op je bootje mee wil varen.Nee, Nederlandse webgebruikers slikken zelden iets voor zoete koek, al blijkt dan weer uit onderzoek dat ze zich in Nederland het vaakst ‘hufterig’ gedragen. Ik citeer Dagblad de Limburger:

Schelden via internet – via e-mail en op discussiefora – is vooral een Nederlandse hobby, concludeerde onderzoeker en criminoloog Frank Bovenkerk eerder. Nergens is de hufterigheid en het verval van normen en waarden zo ernstig als hier.

Als verklaring wordt het volgende geschreven: ‘Door internet kunnen mensen die voorheen nooit werden gehoord, nu ongestoord hun gang gaan. En omdat dit onder pseudoniem gebeurt, zijn er geen grenzen.’Nu kan ik verdere details van het onderzoek waarnaar verwezen wordt even niet vinden, maar Bovenkerks uitspraak dat de reacties in de laatste jaren verhard zijn, is ook iets wat mij gevoel aangeeft.

Toch durf ik niet meteen te beweren dat alleen de Nederlandse internetgebruikers zich bedienen van grove taal. De reacties op YouTube komen vanuit de hele wereld en die zijn ook vaak niet mals. Mensen schelden wat af. Ze maken elkaar graag belachelijk, of nog leuker: de mening, de passie van anderen zijn dikwijls doelwit voor spot. Je zult maar de GeenStijl-posse op je nek krijgen. Nee, ik heb met mensen als Van Veen te doen. Wat dat betreft, en dat wil ik toch even kwijt, ging Jeroen Mirck mijns inziens sportief om met alle kritiek die hij recent over zich heen kreeg van diverse partijen toen bekend werd dat hij een van de redactieleden van de Joop zou worden. Al is mij nog steeds niet duidelijk wat JeroenMircken nu precies betekent.

Ik krijg soms ook tweets en comments op mijn blog van cultuurfundamentalisten die vinden dat ze moeten laten blijken dat mijn muzieksmaak, filmvoorkeur of de strip waarover ik schrijf in hun ogen abject is. Zij bezien de wereld door hun ogen en denken hun smaak de Enige Ware is. Ongevraagd, of in Nederlandse termen: geheel gratis, delen zij hun ‘onovertroffen’ visie met de rest van de wereld. Vooral ongevraagd, want dat irriteert het meeste en dan is het leuk natuurlijk. Wat dat betreft heb ik wel eens het gevoel alsof de Nederlandse blogosfeer veel overeenkomsten heeft met het schoolplein: groepsvorming, geschreeuw en vooral veel gepest. (Gelukkig wordt er door veel creatieve bloggers ook gewoon in de zandbak gespeeld en virtuele zandkastelen gebouwd, want daar word ik dan wel weer vrolijk van.)

Maar dat is natuurlijk maar een deel van wat eraan de hand is. Ik heb geen boodschap aan de meningen van cultuurfundamentalisten en negeer hen dan ook. Ik draai in mijn cd-speler waar ik zin in hebt. (Jezus, draai je nog cd’s? Ja, dat doe ik nog. iPod-loos ga ik zelfs door het leven.) Wat zij ervan vinden, interesseert me niets. Hun reacties zijn als de ontlasting die ik iedere dag het riool in spoel. Een druk op de knop en weg zijn ze. Negeren die hap, dat is mijn credo.

We hebben immers het recht om te zeggen wat je wilt in dit land maar ook het recht om te negeren. En het daarbij samenhangende recht om te modereren en te blokkeren, als het om websites en blogs gaat. Dat heeft wat mij betreft niet veel met censuur te maken (maar technisch gesproken is het wel een vorm van censureren natuurlijk) maar meer met je straatje schoonhouden. Vooral als het om comments gaat, want als je onder een stukje twee azijnreacties hebt staan, beheerst dat vaak de opmerkingen die volgen. Inhoudelijk ergens over praten is er dan niet meer bij. Erwin Blom zei dat laatst ook tijdens zijn lezing op Blog-Art.

Overigens heb ik bewondering voor mensen die serieus ingaan op de zuurkoppen die hun reactieformulieren bevuilen. Soms lijkt het wel een halve dagtaak voor ze om iedereen van repliek te dienen. Al denk ik soms dat je dan de ego’s van de zuurkop in kwestie alleen maar voedt, daarom snap ik ook heel goed waarom bloggers als Peter Breedveld en Bert Brussen ip-bannen en andere technieken inzetten. Anders blijf je aan de gang met die zeikspammers.