Van de week stuurde Stivoro, Stichting Volksgezondheid en Roken, een persbericht uit. Uit nieuw onderzoek zou blijken dat roken in Hollywoodfilms sterk gerelateerd is aan wereldwijde toename van roken door jongeren.Persbericht: “Nieuw onderzoek toont aan in hoeverre het roken in Amerikaanse films van invloed is op tieners in landen ver buiten de Verenigde Staten. Duits en Mexicaans onderzoek, evenals aanvullend bewijsmateriaal uit de Verenigde Staten, wijst een verband aan tussen de hoeveelheid filmbeelden waarin gerookt wordt en de kans dat tieners beginnen met roken. Een verslag in het tijdschrift Pediatrics bevestigt dat Amerikaanse films miljarden beelden waarin gerookt wordt, verspreiden onder Amerikaanse kinderen tussen de 10 en 14 jaar, juist de leeftijdsgroep die het meest vatbaar is om te experimenteren met sigaretten. Het onderzoek concludeert dat in drie van de vier onderzochte films (74%) gerookt wordt. Door te berekenen hoeveel Amerikaanse jongeren elke film bekijken en hoeveel er wordt gerookt in elke film, schatten de onderzoekers dat deze films 13,9 miljard beelden van roken hebben verspreid. Eenenzestig procent van deze beelden wordt getoond in films die geschikt zijn bevonden voor jongeren. Onderzoekers schatten dat de helft van de jongeren gaat roken door het zien van roken in films.
Het Duitse onderzoek (Hanewinkel R en Sargent JD. ‘Exposure to smoking in popular contemporary movies and youth smoking in Germany’) dat deze week werd gepubliceerd in het American Journal of Preventive Medicine, onderzocht of tieners in Duitsland (waar tabaksreclame nog toegestaan is), ook beïnvloed worden door het roken op het witte doek. Dat blijkt inderdaad het geval. Na correctie voor demografische en psychosociale factoren en de invloed door media, concluderen de onderzoekers dat tieners die het meest geconfronteerd worden met het roken in films (meestal Amerikaanse blockbusters) twee keer zo vatbaar waren om te experimenteren met roken dan degenen die het minst hieraan blootgesteld worden. Recent Mexicaans onderzoek van J.F. Trasher (‘Smoking in the movies: Evidence and implications of impact among young adolescents in Mexico’) dat tot nu toe alleen nog is gepresenteerd op congressen, geeft vergelijkbare resultaten. Vijf geboden
Deze nieuwe rapporten komen zes weken nadat de Harvard School of Public Health een advies heeft uitgebracht over de tabakskwestie in opdracht van de Motion Picture Association of America (MPAA). Zij adviseert de Amerikaanse filmindustrie om “te stoppen met het afbeelden van het roken van tabak in films die toegankelijk zijn voor kinderen en jongeren.” De MPAA, die de grootste filmstudio’s vertegenwoordigt, moet hier nog publiekelijk op reageren. Het European Network for Smoking Prevention (ENSP) deed 8 mei een beroep op de filmindustrie om het roken in films in te perken door:
- te eisen van producers dat ze in de aftiteling verklaren dat mensen die betrokken zijn bij de productie van de film niet betaald worden voor het gebruik of het vertonen van tabaksproducten;
- te verbieden dat tabaksmerken herkenbaar in beeld komen;
- te verplichten dat sterke anti-rookreclames worden vertoond voor aanvang van een film waarin gerookt wordt;
- toekomstige films waarin beelden met tabaksproducten voorkomen, alleen te certificeren voor volwassenen;
- geen roken toe te staan in door de Europese Unie gefinancierde films.”
Discussie
Nu ben ik zelf geen roker en een voorstander van een rookvrije horeca (want die maatregel is voor niet-rokers een bescherming van hun gezondheid), maar ik denk toch dat bovenstaande voorstellen te ver doorschieten. Ik zie bijvoorbeeld niet in hoe item 1 mensen niet zou aanzetten om te gaan roken. Tabaksmerken niet herkenbaar in beeld brengen lijkt me ook niet echt uitkomst bieden zolang als de acteurs zelf nog rokend in beeld zijn en de laatste twee items ruiken naar pure censuur. Roken is een algemeen maatschappelijk verschijnsel en cinema reflecteert de wereld en toont dus ook rokers. Daarbij komt dat geen enkele commissie, politieke partij of andere groepering een kunstenaar iets moet kunnen opleggen. Op zich heb ik geen bezwaar tegen anti-rookreclames vóór de film – al heb ik persoonlijk helemaal geen behoefte aan reclamemeuk voordat de film begint. Alleen goede trailers graag.De getrokken conclusies gaan uit van het idee dat jongeren gaan roken omdat ze een voorbeeld nemen aan de rokende helden van het witte doek. Volgens deze redenering worden mensen ook gewelddadig door het spelen van games waarin geweld voorkomt, gaan mensen vloeken als ze naar explicit lyrics luisteren, minachten ze hun vriendin als ze naar rapclips kijken… etc. Dit soort argumenten zijn overigens van alle tijden: in de jaren vijftig werd beweerd dat jongetjes die Batmanstrips lazen homoseksueel zouden worden omdat Batman en Robin samen in een huis woonden, in kamerjassen rondliepen en verse bloemen op tafel hadden staan (Frederic Wertham, Seduction of the Innocent).Ongetwijfeld zullen zwakkere geesten kopieergedrag vertonen als ze een rokende held op het scherm zien, maar ik denk niet dat het verbieden van dat soort beelden de oplossing is. Goede opvoeding en juiste voorlichting over de gevolgen van roken wel. En laat filmmakers dan gewoon lekker hun gang gaan. Daarbij komt nog dat fictie films geen opvoedende taak hebben en ook niet in dat keurslijf geperst mogen worden. (Al kun je antirook documentaires of voorlichtingfilms als ‘wapen’ natuurlijk wel goed voorstellen.)Tot zover mijn 50 cents. Wat vind jij van deze kwestie?Lees ook (of niet:) Niet voor tere zieltjes en Thank you for smoking.
14 reacties op “Zetten films aan tot roken?”
Ik zou zeggen laat mensen die tegen film roken zijn vooral films maken waarin roken word belicht volgens hun zienswijze. soort “vrijheid van rokersmeninguiting”
oja in onze volgende blockbuster stel ik voor om een roker te hebben 🙂
@Martijn: Lijkt me een strak plan, eentje die de een na de ander achter elkaar opsteekt…:)
Een onderzoek van STIVORO?!!??!
Hij wordt steeds mooier. Ik heb dit zelfde verhaal misschien wel al een jaar terug op tv gezien. Zelfde argumenten (verwijzend naar John Wayne enzo) en nu brengt STIVORO het uit als zijnde hun onderzoek?
Daar krijgen ze gezeik mee!
Ook heeft dit hele verhaal niets te maken met films (al laten ze dat even weg!). Het heeft met associatie te maken. Ik wil lijken op die stoere meneer. Dat die stoere meneer dan toevallig op de tv komt is bijzaak. Het feit dat je je helden op tv moet zoeken is misschien al erg genoeg. “Mijn pappa is sterker dan jouw pappa.” Dat zijn uitspraken die je wil horen. Dat zijn de figuren in je leven waar je van zou moeten leren.
Ik trek hiermee ook gewoon de lijn door met je vorige artikel over Avril. Maakt ome regering uit wat we wel of niet mogen zien/horen/denken? Zie je James Bond al voor je? Als ie van z’n splinternieuwe Gazelle afstapt, de kroeg in loopt en zegt: “Orangejuice… shaken not stirred”. Want alcohol is natuurlijk ook slecht voor je, net als auto’s ook slecht zijn.
BAH!
Beter lezen Henkie… niet stivoro’s onderzoek.
Maar nieuw is het iig allerminst
Ik blijf spammen… maar hier is een voorbeeld.
Een artikel uit 2004:
http://www.dga.org/news/v29_2/craft_smkg_704.php3
“They claim that films continue to encourage people, particularly teenagers, to take up the habit rather than kick it, and, for the most part do not reflect what is now known about the hazards of smoking.”
@Henk: Yep, de discussie loopt inderdaad al een tijdje. Ik vind vooral het volgende rijtje (uit gelinkt artikel) van de DGA erg interessant:
# The DGA opposes any efforts at governmental interference with the creative process.
# Having characters smoke is a creative decision to be exercised by each individual director.
# Smoking, like most personal traits, can be important to defining and understanding a character’s behavior and motives and is often necessary in regard to establishing historical accuracy and “life as it is.”
# Gratuitous on-screen smoking in films and television should be discouraged.
# Directors should recognize the social responsibility they hold in making creative decisions, including how they depict characters who smoke.
# The DGA should create materials to educate members on the issue and encourage their awareness of their social responsibility in connection with the depiction of smoking in films.
Uiteraard ben ik het vooral eens met de punten waar gepleit wordt voor de vrijheid van de maker. Daarentegen vind ik dat makers niet per se rekening hoeven houden met eventuele ‘sociale verantwoordelijkheid’ van het film maken. Creatieve vrijheid gaat voor.
Dat ben ik niet geheel met je eens (maar dat moet kunnen). Inderdaad moet creatieve vrijheid de ruimte krijgen. Daarentegen heb je gewoon een verantwoordelijkheid. Zeker als jouw karakter daarbij een bepaalde waarde heeft in een maatschappij.
Ik ben opgegroeid met Meneer Cactus en met Ome Willem. Als deze twee figuren nu ineens beginnen te vloeken als een zeeman, iedereen vertellen dat roken goed is en pesten leuk….
In mijn ogen zou dat dus geen goede zaak zijn (afgezien van het feit dat het funest zou zijn geweest voor de programma’s).
Vrijheid van meningsuiting is een belangijk goed. Maar fatsoen ook. Door beide te combineren ben je goed bezig. Hoe je het combineert is niet op voorhand vast te leggen.
@Henk: maar daar noem je natuurlijk ook een extreem voorbeeld (Ome Willem die doorslaat, dat kan natuurljk niet :)). Een vloekende Ome Willem past niet bij de aard van het karakter en zal dus niet voorkomen. Ook kan ik me niet heel snel een Hollywoodpersonage voorstellen dat de voordelen van het roken predict. Daarentegen hoop ik niet dat binnenkort zo’n personage het tegenovergestelde uit in een film.
tuurlijk moet een artiest de ruimte hebben, maar het moet natuurlijk nog wel in JP’s normen en waarden passen 😉 en anders een functioneel doel dienen. Het lijkt me niet bevordelijk om een puur rascistische of antisemistische film te maken, tenzij het op een manier gebracht wordt om een maatschappelijke beweging te duiden of bepaalde onderwerpen in een context te plaatsen…
Greetz & tot volgende week
@Hester: Ik vrees dat als we alleen films maken die binnnen JP’s normen en waarden passen het wel heel erg saai wordt in de bios 🙂
Geniet van je vrije dag(en) en zie je volgende week!
Mike, daar raak je denk ik het punt wat iedereen zo dwars zit.
Doordat je helden het doen moet het wel goed zijn en hoeven ze de voordelen niet te verkondigen. Het is gewoon imitatie. En met een verslavend iets is het nadeel dat je daar niet zomaar uitgroeit.
Het blinde volgen is gewoon een probleem. En tsja dan is het cirkeltje weer rond, want dat pak je aan met opvoeding.
@Henk: Er wordt wel te snel uitgegaan van het idee dat kijkers/lezers/consumenten slaafse volgelingen zijn. Dat gaat er bij mij niet in. Jeugd is beinvloedbaar, tuurlijk, kijk maar naar alle gangstarappers-wannabee’s die je tegenwoordig overal op straat ziet. Het is ook niet erg als bepaalde organisaties zelf met goede voorbeelden op de proppen komen om de kids de andere kant op te beinvloeden, zolang als een filmmaker maar de keuze heeft te maken wat hij wil. Goed of slecht.
Je kunt bijvoorbeeld zeggen dat de columns van een bepaalde schrijver een slecht beeld schetsen van een bepaalde groepering. Dat daar discussie over ontstaat is goed, dat de columns bij voorbaat verboden worden, lijkt me niet juist. (Tenzij deze natuurlijk weer discriminerend zijn, wat dat is tegen de wet.)
En ik ben het met je eens dat opvoeding in deze belangrijk is en dat ouders een zware verantwoordelijkheid hebben in dit soort zaken. Als zij bepaalde films willen vermijden omdat ze bang zijn dat hun kinderen er slechter van worden… by all means… laat ze lekker de bios niet ingaan. (Hetzelfde geldt voor de mensen die liever een gecensureerde Avril Lavigne cd hebben… zo lang de rest van de wereld maar kan kiezen ook de normale versie te kopen 🙂
Maar dan ben je al meer aanbeland bij de vrijheid van keuze in plaats van de vrijheid van meningsuiting.
Al zijn beide randvoorwaardelijk aan elkaar.
Dat niet iedereen zo beinvloedbaar is als ze ons doen laten geloven staat als een paal boven water. maar waar leg je de grens? Wat als er slechts 1 op de 1000000 beinvloedbaar is… wat is acceptabel?
[…] Zetten films aan tot roken? […]