Omdat ik woensdag Bob Murawski interview voor Schokkend Nieuws, ben ik een paar van de films aan het kijken die hij heeft gemonteerd. Voor The Hurt Locker (Kathryn Bigelow, 2008) kreeg hij samen met zijn vrouw Chris Innis die ook mee monteerde, een Oscar.
The Hurt Locker gaat over een drietal specialisten die tijdens de oorlog in Irak bommen onschadelijk maken. Een heftige, rauwe film, waarbij de waanzin en chaos van oorlog goed wordt verbeeld. Ik zou in die stressvolle situaties simpelweg niet kunnen functioneren en ik kan me voorstellen dat die soldaten grote moeite hebben met zich weer aanpassen als ze thuis komen.
Dat is precies wat het hoofdpersonage (Jeremy Renner) overkomt. Thuis, bij vrouw en kind, kan hij niet aarden. Iets wat mooi gevisualiseerd wordt in de supermarkt. Zijn vrouw vraagt of hij cornflakes wil pakken. Besluitloos staat hij in de gang waar je maarliefst uit vijftig soorten cornflakes kunt kiezen. De consumptiemaatschappij ten top. Hoeveel verschillende soorten cornflakes heb je in een beschaafde samenleving nodig?
Zelf word ik ook geregeld moedeloos van de keuzes die we hier hebben. Laatst moest ik nieuw ram-geheugen voor mijn Mac aanschaffen: twee van de vier units deden het opeens niet meer. Zoek dan maar eens uit welk merk eigenlijk het beste is. Het is nog erger als je een verzekering moet uitzoeken. De polissen zijn zo geschreven dat je ze vrijwel niet kan vergelijken. Lekker hoor, die marktwerking. Misschien is het onschadelijk maken van een bom soms toch makkelijker dan keuzes maken.
Waarom de rubriek Frames? De verhalen die we lezen en zien maken net zo goed deel uit van onze levensloop als de gebeurtenissen die we in reallife meemaken. In de rubriek Frames verzamel ik stills uit de films die ik heb gezien om zo die herinneringen te kunnen bewaren en koesteren.
Vorige week zondag vluchtten Linda en ik de Movies in toen het hard begon te regenen. Een mooi excuus om meteen The Imitation Game(Morten Tyldum, 2014) te bekijken.
Ik vind het een prachtige film, vooral dankzij de ijzersterke cast. De film draait om wiskundige Alan Turing (Benedict Cumberbatch) die tijdens de Tweede Wereldoorlog een machine bedenkt die berichten van het beruchte Enigma-apparaat van de Duitsers kan ontcijferen. De Duitsers veranderen iedere 24-uur de instellingen die nodig zijn om de berichten van Enigma te ontcijferen. Hoe Turing tot deze machine komt en de moeilijkheden die deze op sociaalvlak niet-vaardige man heeft met het ontcijferteam van de Britse geheime dienst, levert al een mooie film op met een mooie bijrol voor de prachtige Keira Knightley.
Cumberbatch.
Homoseksueel
Hartverscheurend vind ik het slot van de film. Turing was namelijk homoseksueel en, je gelooft het misschien niet, maar dat was toentertijd nog strafbaar volgens de Britse wet. Turing kreeg in de jaren vijftig dan ook twee opties: de bak in of verplicht hormonen slikken om zijn homoseksualiteit te genezen. Deze chemische castratie heeft negatieve effecten voor Turing die op 41-jarige leeftijd zelfmoord pleegde. Dankzij de genialiteit van deze man heeft de Tweede Wereldoorlog waarschijnlijk veel korter geduurd dan zonder hem én hij kan gezien worden als een van de godfathers van de moderne computer. Toch werd hij als een misdadiger gezien omdat hij op mannen viel en werd hij veroordeeld door dezelfde overheid die hij zo goed gediend had in de oorlogsjaren.
Het is toch ongelooflijk dat de overheid je verplicht iets te slikken omdat je homoseksueel bent. Ik word van dit soort dingen woedend. Pas in 1967 werden seksuele handelingen tussen volwassen mannen van 21 jaar en ouder wettelijk toegestaan in Groot-Brittannië. Dat is dus eigenlijk nog niet zo lang geleden.
Op wie je verliefd wordt en met wie je een relatie hebt lijkt mij een privé-zaak. (Extreme vormen van seksualiteit, zoals pedofilie en necrofilie, uitgezonderd. Dat het goed is dat die vormen strafbaar zijn lijkt me evident.)
Dat homoseksualiteit bij wet als misdadig wordt gezien is natuurlijk van de zotte. Toch is dat in veel delen van de wereld nog steeds het geval. Het is een teken van gebrek aan beschaving. Ik vermoed dat religie hier een grote rol in speelt. Eerlijk gezegd snap ik die homohaat en homofobie niet. Ik snap er helemaal niets van.
[hr]
Waarom de rubriek Frames? De verhalen die we lezen en zien maken net zo goed deel uit van onze levensloop als de gebeurtenissen die we in reallife meemaken. In de rubriek Frames verzamel ik stills uit de films die ik heb gezien om zo die herinneringen te kunnen bewaren en koesteren.
Denk je ook wel eens als je voor een schilderij staat: daar gaat een hele wereld in schuil? Dat is precies het geval in de animatiefilm Le Tableau van Jean-François Laguionie.
We krijgen een kijkje in de wereld van een schilderij dat niet voltooid is. De personages in dat schilderij zijn te onderscheiden in drie typen: de voltooiden, die dus volledig zijn afgeschilderd, de onvolledigen en de geschetsten. De voltooiden zien zichzelf als superieur en weren de anderen uit het kasteel, want ze willen niet omgaan met minderwaardigen. Alleen wie compleet afgeschilderd is, is zoals de schepper het bedoeld heeft. Een klassenmaatschappij dus.
Een kleine groep gaat op zoek naar de schilder om te vragen het schilderij af te maken en weet zelfs tot voorbij de grenzen van het schilderij in onze wereld terecht te komen. Het wordt pas echt leuk als de personages in andere schilderijen terechtkomen.
Le Tableau is een mooi gemaakte, inventieve raamvertelling.
[hr]
Waarom de rubriek Frames? De verhalen die we lezen en zien maken net zo goed deel uit van onze levensloop als de gebeurtenissen die we in reallife meemaken. In de rubriek Frames verzamel ik stills uit de films die ik heb gezien om zo die herinneringen te kunnen bewaren en koesteren.
Het leukste filmfestival begint binnenkort weer: Het Imagine Film Festival draait deze editie om robots, H.R. Giger en editor Bob Murawski.
Centraal staat deze editie het thema We Love Robots: ‘Robots zijn de afgelopen tijd niet alleen maar positief in het nieuws geweest; zo zouden ze onze banen overnemen en worden ingezet om ons in de gaten te houden. Die kritische geluiden doen niets af aan onze fascinatie en liefde voor de robots. Of het nu om aaibare huisrobots gaat of om de superwezens uit de Terminator- of Transformerflms, robots zijn cool. Het inspireerde Imagine tot een groot themaprogramma. Aan de hand van speelfilms en korte films, lezingen en masterclasses willen we laten zien hoe onze emotionele band met robots in de fantastische film op verschillende manieren gestalte krijgt.’
De beroemde upside-down-kus uit Spider-Man.
Laten we met de masterclasses beginnen. Bob Murawski (Detroit, 1964) is de vaste editor van regisseur Sam Raimi vanaf Army of Darkness (1992), via zijn Spider-Man-trilogie tot en met Raimi’s laatste Oz the Great and Powerful (2013). Murawski won samen met zijn vrouw Chris Innis een Oscar voor de montage van The Hurt Locker (2008).
Met een beetje mazzel interview ik Murawski ook over zijn werk, dus hou deze site in de gaten voor een nieuwe Daily Webhead-video. De kans om de editor van de Spider-Man-films te interviewen laat ik natuurlijk niet schieten.
Robotdesign
Ook zijn er deze editie een masterclass robotdesign van Mark Setrakian en camera door Manu Dacosse, de Belgische director of photography van Hélène Cattet en Bruno Forzani (Amer, L’étrange couleur des larmes de ton corps), van wie bijna al het werk bij Imagine te zien is geweest. Hij werkte ook voor de Franse regisseur Lucile Hadzihalilovic (Innocence) en voor Fabrice du Welz’ Alléluia, dat aansluitend aan de masterclass wordt vertoond. Hoe robots door hun ontwerp emotie kunnen oproepen is het onderwerp van de masterclass robotontwerp van Mark Setrakian. Als ontwerper werkte Setrakian aan een groot aantal films, waaronder Batman Forever (1995), Men in Black (1997), Hellboy en Hellboy II(2004, 2008), Lady in the Water (2006), Pacific Rim (2013) en SyFy’s Robot Combat League. De masterclass is tevens onderdeel van het grote themaprogramma We Love Robots.
Ex Machina.
Ex Machina
Nu we toch lekker met filmtitels aan het gooien zijn: de openingsfilm is dit jaar Ex Machinageregisseerd en geschreven door Alex Garland. Garland pende eerder 28 Days Later, Never Let Me Go en Dredd. Ex Machina is zijn regiedebuut.
http://youtu.be/XYGzRB4Pnq8
James Cameron
Ook krijg je de kans om twee klassiekers van James Cameron nog eens op een groot scherm te zien: Aliens (1986) (70mm-kopie) en Terminator 2: Judgement Day. De eerste viewing op 15 april is uitverkocht, maar er is een reprise op zaterdag 18 april.
H.R. Giger En er is aandacht voor de eigenzinnige tekenaar H.R. Giger die vorige zomer overleed. Bij het filmpubliek was hij vooral bekend om zijn ontwerp van het monster uit de Alien-films. Maar zijn oeuvre is breder en loopt van schilderijen en platenhoezen tot het interieur van hele Giger bars. Imagine en EYE verzorgen gezamenlijk een speciale editie van EYE on Art, met een hommage aan de kunstenaar. Te gast zijn Marco Witzig, sinds 2000 Gigers assistent, en de Nederlandse kunstenaar André Lassen, die met Giger samenwerkte. Er zijn veel filmfragmenten en speciaal voor deze avond wordt een aantal van Gigers kunstwerken overgebracht naar EYE. Het programma wordt gepresenteerd door Imagine-programmeur Barend de Voogd. Aansluitend de documentaire Dark Star: HR Gigers Welt van Belinda Sallin.
Al jaren ben ik fan van het werk van Kevin Smith dus als de man weer eens een film uitbrengt, dan ga ik die kijken. Toch was ik huiverig om Tusk aan te zetten en die angst bleek niet onterecht.
Overigens: Spoiler-alert.
De film The Human Centipede, waarin een stel mensen met hun hoofd aan de anus van een ander worden vastgenaaid, heb ik nooit gekeken. Het thema van de film vind ik te onsmakelijk. In Tusk wordt een arrogante podcaster (Justin Long) gevangen gehouden door een seriemoordenaar (Michael Parks) die ledematen afzet en met huid, naald en draad een walrus van zijn slachtoffer probeert te maken. Een vreemd uitgangspunt? Smith kwam op het idee tijdens een smodcast nadat hij een advertentie las waarin iemand een kamer voor niets aanbood zo lang als de huisgenoot maar een walruspak wilde dragen.
Het uitgangspunt van Tusk is nogal extreem en het helpt niet dat Smith naargeestige bodyhorror afwisselt met flauwe grappen over Canadezen. De film schippert dus tussen een redelijk verteerbare comedy en zware horror. Johnny Depp speelt, niet onherkenbaar genoeg, een personage dat het beste een Canadese versie van Inspector Clouseau genoemd kan worden. De grappig bedoelde dialoog met Michael Parks is tenenkrommend lang. Tusk is een film met een sterke WTF-factor.
Michael Parks speelt overigens met verve: hij schakelt razendsnel over van gezellige verhalenverteller naar angstaanjagende psychopaat. Ook de supporting cast – met Haley Joel Osment doet het goed. Ook het camerawerk van James Laxton is uitmuntend: de film ziet er prachtig uit. Ook de make-up-effecten zijn goed gedaan, dus de ogen hebben niet te klagen bij Tusk.
Kortom, Tusk is onevenwichtig en zal zeker niet ieders kopje thee zijn. Uiteindelijk ben ik blij dat ik de film heb gezien, maar kijk ik meer uit naar Smiths Clerks 3 en Mallrats 2.Goo goo goo joob!
Met alle berichten die iets aankondigen die ik de laatste tijd heb gepubliceerd, lijkt mijn blog een veredeld mededelingenbord.
Nu vind ik het erg leuk dat ik dit jaar weer heb kunnen meewerken aan de HAFF bijlage van de VPRO Gids, dus die stukken plaats ik graag door op mijn blog. Persberichten en aankondigingen van beurzen doe ik vooral als de beurs mij aan staat, of als ik er expliciet voor gevraagd wordt en ik vind dat de doelgroep hiervan op de hoogte gesteld moet worden. Maar originele blogposts schrijven blijft natuurlijk altijd leuker, vooral omdat er bij sommigen geen bedankje af kan als je eens spontaan hun evenement aankaart. Kennelijk vind men het heel gewoon als een ander tijd en moeite steekt om gratis reclame te maken voor hun dingetje.
Een aankondiging wil ik jullie toch niet onthouden en dat is die van Kevin Smith, waarin hij over de plannen voor een tweede Mallrats-film verteld. Hij deed dit eerst via een tweet en bevestigde het nieuws bij radiozender Rock 102 KFMA.
Inmiddels is het nieuws als een lopend vuurtje over het web gegaan. Ik bedoel: het staat zelfs op nu.nl. dus wellicht had je er al over gehoord. Op Facebook schreef Smith bij bovenstaande afbeelding:
After the events of Mallrats, Brodie Bruce and his longtime love Rene were married. The comic book-loving proprietor of Brodie Bruce’s Secret Stash insisted on naming their only child Banner Bruce.
Smith zegt een half script voor Mallrats 2 te hebben op dit moment. In mei 2016 gaan ze draaien. Nu is Mallratsniet mijn favoriete Smith-film, maar ik heb deze toch vaak genoeg met veel plezier bekeken. Vaak met Paul dus we hebben ook veel door de film heen geluld. Geen idee waar het verhaal naartoe zal gaan, maar dat zien we wel. Vooralsnog ben ik vooral benieuwd naar Clerks III, want na dat vervolg kijk ik reikhalzend uit. Sowieso ben ik heel blij dat Smith, die ik een toffe, eigenzinnige regisseur vind, besloten heeft dat Clerks III dus niet zijn zwanenzang zal zijn.
Hij zegt dat hij nu liever films maakt die niet perse goed zijn voor zijn carrière, maar wel die hij graag wil maken. Kortom: doe waar je gelukkig van wordt. Dat betekent in mijn geval meer originele stukken schrijven en minder mededelingen doorplaatsen.
Filmmaker en kunstenaar Rosto praat bij voorkeur niet over de betekenis van zijn werk, want hij wil de film niet voorkauwen. Liever houdt hij met zijn projecten de toeschouwer een spiegel voor die de vertelling zelf mag interpreteren.
Overrompelend, nachtmerrieachtig en hallucinerend, zijn enkele sleutelwoorden die ook zijn nieuwe korte film Splintertime typeren. Het derde deel van Rosto’s tetralogie over Thee Wreckers, een band waar Rosto vroeger mee optrad en die in zijn films een eigen leven is gaan leiden, beleeft op het HAFF zijn Nederlandse première. Het surrealistische Splintertime gaat verder waar Lonely Bones ophield, maar is ook zonder voorkennis te bekijken. De vier bandleden worden meegenomen door een ambulance en laten een wereld achter die tot complete leegte gereduceerd is. Een muzikale film over dood en wedergeboorte, waarin de fictieve bandleden eindelijk hun banden met hun bestaande evenknieën verbreken. Vanaf nu kan het alle kanten op.
Tenminste, dat is de interpretatie van ondergetekende. Onderga Splintertime vooral zelf.
Splintertime
Het Holland Animation Film Festival is van 18 t/m 22 maart 2015.
Aardmans Shaun the Sheep dook voor het eerst op in de Wallace &Gromit-film A Close Shave en kreeg later een eigen succesvolle televisieserie. Nu is er een feature rondom het sympathieke schaap. Een telefonisch onderonsje met Richard Starzak die samen met Mark Burton de film schreef en regisseerde.
Hoe moeilijk is het om een film zonder dialoog te maken?
‘Net als de televisieserie wilden we een verhaal met zo min mogelijk verbale communicatie vertellen. Dat was erg moeilijk, maar ook ontzettend leuk. We hebben twee jaar aan het script gewerkt, zelfs nog tijdens het filmen. The Artist was een belangrijke invloed en ook Pixars WALL-E. Daar zit een half uur zonder dialoog in, wat ik het beste deel vind. Zonder dialoog zijn scènes waar emoties in overgebracht moeten worden het moeilijkste te animeren. De scène waarin Shaun en de rest van kudde somber zijn omdat de boer ze niet meer herkent en dus wegstuurt, was daarom erg lastig. We hebben in sommige shots verschillende reacties van Shaun uitgeprobeerd om te zien welke het beste werkte.’
Welke sequentie was het leukste om te maken?
‘De scène in het restaurant is mijn favoriet. De dieren, verkleed als mensen, proberen de andere gasten in het restaurant na te doen om niet door de mand te vallen. Erg leuk om te regisseren omdat er zo veel fysieke comedy in zit.’
Als de kudde door de stad op zoek is naar hun baasje de boer, moest ik aan de Muppet-films van Jim Henson denken.
‘Ik ben een groot fan van de Muppets. In deze film wilden we de persoonlijkheden van de dieren in de kudde en de onderlinge relaties meer uitdiepen. Ik denk dat die aanpak inderdaad wel lijkt op de Muppets, al is de film niet bedoeld als hommage.’
Shaun schijnt nogal populair te zijn in het Midden-Oosten. Er worden daar zelfs live-shows opgevoerd. Kun je dat verklaren?
‘Ik denk dat het een combinatie van factoren is. De beste animatiefiguren zijn te herkennen aan hun silhouet en Shaun heeft ook zo’n herkenbaar ontwerp. Ook de visuele humor, vergelijkbaar met slapstick uit de stille film, doet het over de hele wereld goed. Het ontbreken van dialoog is ook belangrijk voor de aantrekkingskracht. We hebben veel studie gedaan naar de bewegingen en expressies van de personages. Bij Shaun moet je veel met zijn ogen doen, want hij heeft geen wenkbrauwen. Hoe onze ogen reageren op bepaalde processen in het brein is universeel over de hele wereld. Als je bijvoorbeeld naar beneden kijkt probeer je je een telefoonnummer of iets abstracts te herinneren.’
Zijn er nog plannen voor nieuwe films met Wallace & Gromit?
‘We willen er zeker nog meer maken, maar Nick Park werkt op dit moment aan een film waar ze niet in voorkomen. Het kan dus nog even duren.’
Op het Haff kun je op 21 maart kennismaken met Richard Starzak en Mark Burton. Dan geven ze namelijk een masterclass voor publiek. Ook is een programma korte films van de Aardman studio te zien en Shaun the Sheep The Movie. Vanaf 25 maart draait Shaun in de bioscoop.
Het Holland Animation Film Festival is van 18 t/m 22 maart 2015.
‘Ik denk dat strips geschikter zijn om over de interne roerselen van een personage en het mondaine leven te vertellen dan overdreven fantasieverhalen,’ vindt de Canadese stripmaker en illustrator Seth (Gregory Gallant).
Met dit statement begint de documentaire Seth’s Dominion van Luc Chamberland die op het HAFF te zien is. Seth’s Dominion schetst een beeld van het leven en werk van de stripmaker. In korte animaties komen zijn beeldverhalen tot leven. Seth verwierf bekendheid met de strip Palookaville, waarin eenzame personages dikwijls in het verleden zingeving hopen te vinden. Seth weet in (autobiografische) verhalen het alledaagse op een tragikomische manier te vatten en een weemoedige, poëtische glans te geven.
Seth zult u niet aantreffen op de zevende editie van de Kunststripbeurs die zaterdag 21 maart in Nicolaïkerk plaatsvindt. Wel stripmakers, illustrators en ander grafisch talent uit Nederland en België die hun werk presenteren en verkopen. Een mooie gelegenheid om kennis te maken met tekentalent en om originelen, prints en small-press uitgaven te bekijken, te besnuffelen en aan te schaffen. Nieuwe albums worden ten doop gehouden, zoals Mijn begrafenis van Maarten de Saeger. Albo Helm, organisator van de kunststripbeurs. ‘Ik ben erg blij met de aanwezigheid van Arne Zuidhoek, ooit mede-oprichter van het Stripschap en auteur van De verzinsels van Vader Wapper (1974). Dit is zo’n beetje de eerste Nederlandse graphic novel. Hij komt binnenkort met een vervolg.‘ Griffioen Grafiek exposeert tijdens de beurs affiches gemaakt door Nederlandse stripmakers tijdens het internationale stripfestival Angoulème 2014. Ook zal de StripGrafiekPrijs weer worden uitgereikt. Tijdens het HAFF wordt ook In koffiehuis Koffie Leute in DRUK aan de Westerkade stripwerk geëxposeerd, namelijk van Wasco, de eigenzinnigste stripmaker van Nederland.
Het Holland Animation Film Festival is van 18 t/m 22 maart 2015.
Het HAFF bestaat 30 jaar. Reden om tijdens de 18e editie van het festival terug te blikken en vooral naar de huidige stand van zaken in de Nederlandse animatiewereld te kijken. Festivaldirecteur Gerben Schermer: ‘Ik mis de humor een beetje.’
Op de 18e editie van het jaarlijkse Holland Animation Film Festival (HAFF) in hartje Utrecht worden ruim 400 films vertoond, er zijn talkshows, lezingen, diverse competities, presentaties en installaties op het snijvlak van kunst en animatie. Hoofdthema is sport en beweging vanwege de start van de Tour de France in Utrecht. Er wordt teruggeblikt maar vooral vooruitgekeken.
Festivaldirecteur Gerben Schermer: ‘Vanwege het 30-jarig jubileum hebben we speciale aandacht voor de makers van toen en nu. Paul Driessen heeft er in belangrijke mate aan bijgedragen dat Nederland vanaf de jaren 1970 internationaal een plaats heeft verworven op het gebied van de autonome animatiefilm. Driessens nieuwste film Cat Meets Dog gaat bij ons in première. Ook tonen we een overzicht van zijn oeuvre.’
‘Als je kijkt naar wat er dertig jaar geleden werd gemaakt en nu, dan mis ik de humor een beetje bij de huidige animaties. Humor zie je wel terug in de publieksfilm en in animatieseries op televisie zoals The Simpsons en South Park, maar er worden relatief weinig humoristische shorts gemaakt. Dat kan zijn omdat de makers noodgedwongen een nieuwe markt proberen te vinden, maar het komt ook omdat animators zichzelf steeds serieuzer zijn gaan nemen. Men wil laten zien dat animatie niet alleen entertainment is, maar ook een middel om maatschappelijk commentaar over te brengen op een literaire of kunstzinnige wijze.’
Grote ambitie
‘Op dit moment zijn er in Nederland interessante ontwikkelingen op het gebied van animatiefilm. We hebben de ambitie om lange animatiefilms te maken en sinds 2012 zijn er al vijf features gemaakt, waarvan Trippel Trappel: Dierensinterklaas de recentste is. Wat die producties de sector zouden moeten brengen, en dat gaat volgens mij ook gebeuren, is dat je een klimaat creëert waarin filmmakers van de ene productie naar de andere kunnen hoppen en dat ze zo hun geld kunnen verdienen. De vaardigheden die ze hierdoor ontwikkelen kunnen ze weer gebruiken bij het maken van korte films. Overigens is kleinschaligheid nog wel een kenmerk van de Nederlandse animatie-industrie, ik denk niet dat je hier een lange film volledig met Nederlands geld kunt financieren. Het zijn coproducties met andere landen.’
Eigen stijl
‘Andere belangrijke ontwikkelingen komen van de jonge generatie makers die een ander soort films op een nieuwe manier willen maken. Samen met festival Anima in Brussel hebben we een filmprogramma samengesteld waarin het beste te zien is van Belgische vakopleidingen, de AKV St. Joost in Breda, Willem de Kooning in Rotterdam, Hogeschool voor de Kunsten Utrecht en de Gerrit Rietveld Academie Amsterdam. Dat werk is zeer uiteenlopend, maar wat mij bijvoorbeeld opvalt is dat computertechnologie niet langer de stijl van de film bepaalt. Neem Little Freakvan Edwin Schaap. Die film is weliswaar met de computer gemaakt, maar het is niet een typische computerfilm. In 3,5 minuut wordt een goed en dramatisch verhaal verteld. Het verhaal heeft een open eind en daar hou ik van. Wile E. van Christopher Holloran vind ik een mooie, verrassende film met fantastische humor, over een meisje in New York dat een langeafstandsrelatie heeft met een jongen in Amsterdam. Ze bellen met elkaar, maar eigenlijk zeggen ze niets. Als die jongen heel terloops vertelt dat hij een moord heeft gepleegd, reageert dat meisje er nauwelijks op. Holloran heeft goed gekeken hoe hij het verhaal het beste in beeld kan brengen en dat doet hij op een verrassende manier door geanimeerde krabbels te vermengen met live-action opnames.’
Frame van Little Freak.
Autonoom
‘Bij de HKU zie je dat de nadruk is komen te liggen op autonome films en minder op de opdrachtfilm. Dat is bij St. Joost al langer het geval: studenten worden begeleid om hun eigen ideeën in beeld te brengen en een persoonlijke stijl te ontwikkelen. Korte films van St. Joost vallen vaak in de prijzen. De opleiding is misschien wel de laatste kans om persoonlijke films te maken, want daarna moet er brood op de plank komen. Dan gaan de animators wellicht voor een studio werken en hebben ze geen tijd meer voor eigen werk.
‘Waar nieuw talent na de opleiding terechtkomt, is moeilijk te zeggen. Daarom is het belangrijk dat er echt een animatie-industrie in Nederland komt, zodat mensen gestimuleerd worden om in het medium door te gaan. Je raakt nu veel talent kwijt omdat ze andere dingen gaan doen. Gelukkig beginnen veel studenten zelf bedrijfjes. Hier in Utrecht zijn er een paar zoals studio Job, Joris & Marieke. Hun film A Single Life is genomineerd voor een Oscar. Ter gelegenheid van de start van de Tour maakten ze Bon Voyage.’
Experiment
‘Wat ik erg interessant vind is dat we animatie steeds meer in verschillende verschijningsvormen zien. Animators experimenteren en zoeken naar een nieuw publiek. We zien veel animatie in kunstinstallaties waarin makers experimenteren met nieuwe manieren van vertellen. Daarom besteden we sinds onze vorige editie vrij veel aandacht aan installaties. Die vertonen we op verschillende locaties in de stad en dat maakt ze goed zichtbaar. We hebben de wereldpremière van Februar van Maarten Isaäk de Heer, een panoramische koepelinstallatie waarin de relatie tussen mens en natuur aan de tand gevoeld wordt in een kil, winters landschap. De Heer gebruikt 360° beeld om een verhaal te vertellen. Als toeschouwer ben je dus omringd door het verhaal.’
Het Holland Animation Film Festival is van 18 t/m 22 maart 2015.
‘Luisteren zangers naar hun eigen ceedees? Kijken acteurs naar hun eigen films? En lezen schrijvers hun eigen boeken?’ vraagt Frits Jonker zich af in een recente blogpost.
Een intrigerende vraag. In een recent interview met Cinema.nl vertelde Michael Keaton dat hij nooit de films kijkt waarin hij een rol speelt. ‘Nou ja, Birdmanvind ik hij zo bijzonder dat hij die film nog wel een paar keer zal kijken,’ vertelt hij in het interview. Ik vroeg me meteen af hoe Keaton de premières van zijn films dan uitzit. Zit hij de hele voorstelling met zijn ogen dicht in de zaal? Of bedoelt Keaton dat hij na de première de film nooit meer ziet. Zou hij niet meer naar de films kijken om te voorkomen dat hij te zelfbewust wordt? Ik zou het hem graag een keer vragen. Zelf heb ik de meeste van zijn films meerdere malen gekeken. Vooral Batman, maar ik ga nu niet bekennen hoe vaak ik die film heb gezien.
Ondertussen blijft de vraag van Jonker door mijn hoofd spoken. Luisteren zangers naar hun eigen cd’s? Frank Evenblij vertelde me ooit dat hij samen met zijn broer op bezoek ging bij Eddy Wally. Toen ze buiten zijn huis stonden om aan te bellen hoorden ze dat Wally zijn eigen muziek in de woonkamer aan had staan. Nu is Wally natuurlijk wel een apart slag artiest, dus ik neem aan dat hij in dit geval eerder de uitzondering dan de regel is.
Wat het lezen van eigen stukken betreft, kan ik zelf antwoorden. Als ik een artikel eindelijk bij mijn opdrachtgever inlever, ben ik er al zo vaak doorheen gegaan dat ik mijn stukken niet meer lees als ze uiteindelijk in print verschijnen. Als ik de artikelen online zet, scan ik ze nog wel om de opmaak goed te krijgen. Blogposts lees ik wel eens terug. Vooral als ze aardig oud zijn. Dan is het leuk herinneringen ophalen.
Hoe zit dat eigenlijk bij jou? Lees jij oud werk nog wel eens terug?
Als je Peter Parker laat spelen door een zwarte acteur, maak je inherent een ander personage van hem en geen getrouwe stripverfilming.
Spider-Man gaat deel uitmaken van het cinematografische universum van Marvel omdat Marvel Studio’s en Sony Pictures eindelijk een deal met elkaar hebben gesloten. Dat is voor mij goed nieuws, want nu kunnen de films van Marvel weer een beetje meer lijken op de Marvelwereld uit de strips. Al zal het nog een tijd duren voordat de X-Men en Fantastic Four daar deel van gaan uitmaken.
Klik op het plaatje, dan wordt ie groter.(Echt waar)
Er is op dit moment echter een hardnekkig gerucht gaande dat de nieuwe incarnatie van Spider-Man waarschijnlijk zwart zal zijn. Filmjournalist Jeff Sneider liet zich ontvallen in een podcast (vanaf 44:30) dat hij uit betrouwbare bron had vernomen dat het 95% zeker is dat Spider-Man door een donkere acteur gespeeld gaat worden. Meteen ging dit gerucht als een lopend vuurtje door het web en schreeuwlelijk Dan Slott, die al een jaar of drie Amazing Spider-Man schrijft en daardoor mijn leven als Spider-Man-fan flink verzuurt, opperde op Twitter dat Peter Parker best door een zwarte acteur gespeeld kan worden. Er is volgens Slott niets inherent wits aan Parker.
Samuel L. Jackson
Toen de superhelden van Marvel werden bedacht door Stan Lee, Jack Kirby, Steve Ditko en anderen, was het een andere wereld. Er waren vrijwel geen donkere helden in fictie te vinden. In ieder geval niet in comics. In de loop der jaren zijn er bij Marvel aardig wat etnische superhelden bij gekomen, maar in verhouding zijn dit nog steeds een handje vol ten opzichte van blanke helden. Nu er steeds meer behoefte lijkt te zijn aan diversiteit, aan helden met een andere etnische achtergrond én aan heldinnen, en de mediamakers doorhebben dat hieraan gehoor geven veel geld oplevert, is de roep om representatie in de filmversies van de strips groot. Iedereen draagt Nick Furyals voorbeeld aan, maar vergeten er vaak bij te zeggen dat Samuel L. Jacksons versie van Fury is ingegeven door de Fury uit het ultimate universe van Marvel. Dus ook al loopt er sinds jaar en dag een blanke Fury rond, in de films en de tv-serie Agents of SHIELD is hij zwart, want het is eigenlijk de ultimate versie. Sterker nog: schrijver van de strips Brian Michael Bendis had Jackson in gedachten toen hij Fury een make-over gaf.
In de aankomende reboot van The Fantastic Four wordt Johnny Storm gespeeld door acteur Michael B. Jordan terwijl Johnny in de strips een blanke huidskleur heeft en de broer is van Sue Storm die gespeeld wordt door blanke actrice Kate Mara. Iemand opperde ergens dat ze nog steeds broer en zus kunnen zijn omdat hun ouders een interraciaal stel zijn. Allemaal leuk en aardig, maar ik heb grote bezwaren tegen lukraak de etniciteit van bestaande personages veranderen.
Peter Parker is een blank personage. Dat is hij altijd geweest. Ik zie filmadaptaties van strips het liefst zo trouw mogelijk. Bij een adapatie van het ene naar het andere medium moeten er altijd dingen worden aangepast. Een film is nu eenmaal geen strip. En een verhaal dat in 1962 is gedacht, zoals de origin van Spider-Man, behoeft updates als je in 2002 een film daarvan uitbrengt, wat Sam Raimi’s eerste Spidey-flick duidelijk laat zien. In de kern is het verhaal behoorlijk trouw aan die van de strips gebleven en dat vond ik juist zo goed aan Raimi’s films. Maar een zo’n update zou niet de huidskleur van het personage moeten zijn, want dan verander je een belangrijk onderdeel van zijn identiteit.
Stel je voor dat we een biopic maken over Martin Luther King en dat een blanke acteur die hoofdrol speelt. Of een film over Nelson Mandela en hetzelfde geintje flikken. De wereld zou op zijn kop staan. En terecht, want in hun verhaal, in hun geschiedenis speelt hun etniciteit een grote rol. Hetzelfde geldt voor bepaalde superhelden van Marvel. Black Panther moet ook gespeeld worden door een donkere acteur en Storm van de X-Men kun je ook niet door een roodharige Ierse dame laten spelen. Nu zou je nog kunnen zeggen: Ja, maar bij die personen en personages wordt hun geschiedenis mede bepaald door hun afkomst. Mijns inziens geldt dit voor ons allemaal in meer of mindere mate.
Kleur bekennen
Volgens Slott is er niets inherents blank aan Peter Parker, maar dat ben ik niet met hem eens. Onze huidskleur bepaalt deels onze identiteit. Huidskleur en afkomst zijn belangrijke kenmerken van hoe mensen je zien. Geloof je me niet? Vraag je dan eens af of je leven anders zou zijn geweest als je niet blank maar met een donkere huid geboren was. Of andersom. Stel dat alles in je leven hetzelfde is als nu, maar dat je een andere etniciteit hebt. Ik weet wel zeker dat mensen anders op mij hadden gereageerd als ik niet blank was geweest of als ik een Marokkaanse naam had gehad. Niet altijd, maar er zouden zeker momenten zijn geweest dat ik gediscrimineerd werd of was uitgescholden vanwege mijn huidskleur.
Lukraak personages van etniciteit veranderen is zeggen dat ras en huidskleur niet uitmaken. Dat is ontkennen dat onze maatschappij racistisch is. En die vlieger gaat al helemaal op voor Amerika, waar de kloof tussen zwart en blank groot is. Waarschijnlijk groter dan hier, maar Nederland is al te klein als het om Zwarte Piet gaat. Huidskleur maakt uit. Het zou mooi zijn als we in een wereld zouden leven zonder racisme en vooroordelen jegens de ander, maar voorlopig is dat nog een utopie. (En daarop wijzen maakt me nog geen racist.)
De kloof maak je niet kleiner door blanke personages zwart te maken. Wel door interessante zwarte personages die Marvel al heeft de spotlight te geven. Een zwarte Peter Parker is niet de Peter Parker die ik uit de strips ken. Dat betekent niet dat er geen zwarte, Aziatische of Latino Spider-Man kan zijn. Natuurlijk wel, maar noem hem dan niet Peter Parker.
Parkers etniciteit veranderen zou mijns inziens net zo radicaal zijn als een vrouw van hem maken.
Voor mij maakt het niet uit dat Peter Parker een fictiefiguur is en niet ‘echt’ bestaat. Dat hij fictie is geeft de mensen van Sony geen vrijbrief om zomaar zijn etniciteit te veranderen. Ik ken Peter Parker al dertig jaar en ik ken hem beter dan menig familielid of vriend of social media-contact. Over de hele wereld is Spider-Man bekend en het merendeel van de mensen die hem kennen weet ook dat Peter Parker onder het masker schuilgaat. Als men een film over hem maakt, wil ik die als Spider-Man-fan die het liefst zo getrouw mogelijk zien, En veel andere Spidey-fans ook. Hetzelfde gevoel kennen veel Star Wars-fans als George Lucas weer eens met een aangepaste versie van zijn films komt.
Overigens heb ik niet de illusie met dit betoog anderen van gedachten te doen veranderen. Als jij vindt dat Peter best door een zwarte acteur gespeeld kan worden, voor wat voor reden dan ook, kan ik je vast niet van het tegendeel overtuigen. En dat hoeft ook niet, want iedere Spidey-fan heeft recht op zijn eigen mening en visie op Peter Parker. Ik geloof ook niet dat als de mensen van Sony een zwarte Peter Parker prefereren om bovenstaande redenen, dat zij de mening van de stripfans mee laten tellen. Het grote geld regeert immers. Maar ik wilde het wel even gezegd hebben. Dat ben ik mijn vriend Peter wel verschuldigd.
Zelf word ik ook geregeld moedeloos van de keuzes die we hier hebben. Laatst moest ik nieuw ram-geheugen voor mijn Mac aanschaffen: twee van de vier units deden het opeens niet meer. Zoek dan maar eens uit welk merk eigenlijk het beste is. Het is nog erger als je een verzekering moet uitzoeken. De polissen zijn zo geschreven dat je ze vrijwel niet kan vergelijken. Lekker hoor, die marktwerking. Misschien is het onschadelijk maken van een bom soms toch makkelijker dan keuzes maken.
Bob Murawski is aanwezig tijdens het Imagine Filmfestival en geeft vrijdag 10 april om 17.45 een masterclass editing.
