Categorie: Film

Categorieën
Film Filmrecensie Strips

Filmrecensie: The Amazing Spider-Man

Regisseur Marc Webb biedt een frisse kijk op de mythe van Spider-Man, maar dit avontuur steekt niet overal even perfect in elkaar.


Als je dan toch na vijf jaar al een filmreeks gaat rebooten en je ook weer de oorsprong van Spider-Man uit de doeken doet, moet je het radicaal anders aanpakken dan je voorganger. Niemand zit immers te wachten op een herhalingsoefening. Die boodschap moet regisseur Marc Webb in zijn achterhoofd hebben gehouden toen hij aan The Amazing Spider-Man begon. Zijn Spider-Man is duisterder dan die van Sam Raimi: geen sprookjesachtige shots van New York tijdens magic hour, nee, nachtscènes waarin het Webhoofd letterlijk in de schijnwerpers van de politie staat die jacht op hem maakt. Het is allemaal wat ruiger: Peter Parker wordt op het schoolplein hard in elkaar geschopt door Flash Thompson, de politie weet het Webhoofd met scherp te raken en behalve oom Ben valt er nog een ander dodelijk slachtoffer in de privé-sfeer.

Webb houdt een aardige balans tussen de emoties, actie en humor, waardoor de film ondanks de zware emotionele lading, niet te veel de emo kant op gaat.

In The Amazing Spider-Man treffen we een nerdy en geniale Peter Parker aan die in het laboratorium net zo op zijn plek is als op een skateboard. Hij is het buitenbeentje van de school, het favoriete slachtoffer van pestkop Flash Thompson. Maar zijn leven is niet volledig kommer en kwel: hij krijgt een relatie met de beeldschone klasgenoot Gwen Stacy die niet voor hem onderdoet qua intelligentie.

Jaren geleden is Peter bij zijn oom Ben en tante May gaan wonen. Zijn ouders waren hun leven niet meer zeker door het geheime project waar ze aan werkten. Wanneer Peter een mysterieuze koffer ontdekt die van zijn vader was, gaat hij op zoek naar de reden van de verdwijning van zijn ouders. Zo maakt hij kennis met Dr. Curt Conners, de voormalige partner van zijn vader die hun werk bij Oscorp heeft voortgezet. Daar wordt Peter ook gebeten door een bijzondere spin waardoor hij spinnenkrachten verwerft. Wanneer Conners door een van zijn experimenten verandert in een levensgrote hagedis, is het aan Peter Parker om hem tegen te houden.

Meer Ultimate dan Amazing
Meer zal ik niet van de plot verklappen, maar favoriete personages als J. Jonah Jameson, Mary Jane Watson of Harry Osborn, die allen prominent aanwezig waren in de trilogie van Raimi, ontbreken. Webb tapt uit een ander vaatje. Op de titelrol staat dan wel dat de film gebaseerd is op de Marvel comic Amazing Spider-Man door Stan Lee en Steve Ditko, Webb haalde de meeste mosterd uit de serie Ultimate Spider-Man van Brian Michael Bendis, die in 2000 moderne verhalen rondom de muurkruiper begon te vertellen. Sommige scènes zijn duidelijk geïnspireerd door die Ultimate-verhalen, ook wat betreft de sfeer van de film en het uiterlijk van Peter Parker moet ik bij The Amazing Spider-Man meer denken aan het schrijfwerk van Bendis dan dat van Lee. Niet zo gek ook, want zoals gezegd moesten ze het wel anders aanpakken om de reboot bestaansrecht te geven en waarom dan niet gebruik maken van de geüpdate versie van 12 jaar geleden? Maar los van het bronmateriaal hebben Marc Webb en de scenaristen hun eigen draai aan de wereld van Peter Parker gegeven en flink lopen sleutelen aan zijn oorsprong om er een goedlopend filmverhaal van te maken.

Verbetering
Het grote probleem van het oorspronkelijke Spider-Man-verhaal in Amazing Fantasy #15 (1962) is altijd de dood van oom Ben geweest. Doordat Peter een overvaller laat gaan omdat hij vindt dat dit niet zijn werk is, en die schurk later zijn geliefde oom vermoordt, leert hij dat het hebben van grote krachten gepaard gaat met een grote verantwoordelijkheid. Ik heb het echter altijd erg toevallig gevonden dat een schurk die eerst een televisiestudio overvalt een paar weken later inbreekt in het huis van de Parkers en daar Ben vermoordt. De scenaristen van de film hebben de dood van Ben en de overval op een meer logische wijze samengebracht.

De familie Parker.

The right men for the job
De casting van Andrew Garfield is voortreffelijk: hij zet een ontwapenende, eigentijdse Peter Parker neer. In tegenstelling tot Tobey Maguire weet hij overtuigend te huilen en aangezien het emogehalte van deze film behoorlijk hoog is, komt dat goed uit. Webb besteedt namelijk veel tijd aan de relatie tussen Peter en Gwen en de persoonlijke perikelen in het leven van Peter Parker. Niet onterecht natuurlijk, want daar draaien de Spider-Man verhalen doorgaans om.

Ook de casting van Martin Sheen als oom Ben is een schot in de roos. Juist omdat Ben relatief weinig screentijd heeft, is het fijn dat acteerveteraan Sheen met weinig een boeiend en warmhartig personage kan neerzetten. Ook over Emma Stone als beeldschone en slimme Gwen Stacy zal je mij niet horen klagen. En ook Dennis Leary is als inspecteur Stacy goed gecast en maakt indruk, al had ik graag wat meer van hem gezien.

Monsterlijk
De film gaat mank bij de schurk in het verhaal: Rhys Ifans zet een zeer menselijke Curt Conners neer. Ooit verloor hij deze wetenwschapper zijn rechter arm en hij hoopt deze terug te laten groeien door zijn genetische structuur met die van een hagedis te mengen waardoor hij in The Lizard veranderd. Deze monsterlijke verschijning weet niet te overtuigen en slaat een modder figuur. Daarbij ziet zijn kop, een vreemde mengeling van een hagedis en een menselijk gezicht, er niet uit. The Lizard kan niet tippen aan vorige schurken als Doctor Octopus, prachtig gestalte gegeven door Alfred Molina, noch aan Willem Dafoe die overtuigend de gespleten persoonlijkheid van Norman Osborn wist uit te drukken.

The Lizard in strip- en filmversie.

 

Slecht ontwerp
Webb heeft op sommige momenten in de film te veel haast: Peter steelt zijn web simpelweg van Oscorp, al ontwerpt hij de schieters wel zelf. Op een slapstickscène in de badkamer na, waarin Peter uit onwennigheid te veel kracht gebruikt en de kraan kapot trekt en de deurkruk al snel van de deur haalt, heeft Spidey wonderbaarlijk weinig moeite om een geoliede vechtmachine te worden. Iets meer oefening had de overgang van doorsnee nerd naar superheld geloofwaardiger gemaakt. Ook het Spider-Man-pak ziet er uit alsof men een ondoordachte, vlugge schets van de ontwerper heeft gebruikt. Waarom gaan rommelen aan een ontwerp dat al vijftig jaar prima dienst doet in de strips?

Aangezien het verhaal dat gesponnen is in deze film nogal wat losse eindjes bevat – de geschiedenis van Peters ouders is niet volledig uit de doeken gedaan, ook de moordenaar van oom Ben loopt nog vrij rond – mag een vervolg niet uitblijven.

Eindoordeel: The Amazing Spider-Man is een onderhoudende film die op de emotionele momenten meeslepend is, bevolkt wordt door een goede cast en strakke actiesequenties bevat. Helaas is de schurk minder boeiend en is het scenario op sommige punten wat slordig.

Te zien vanaf 28 juni in 3D en Imax 3D.

Voor de liefhebber: hier alvast een scène uit de film, waarin Spidey’s bijdehante humor goed naar voren komt:

Categorieën
Film

Kubrick iconen

Dit is de cover van de VPRO Gids van deze week, gemaakt door Roel Siebrand:

De cover verwijst naar het artikel over de Stanley Kubrick tentoonstelling in het EYE instituut in Amsterdam. Prachtig hoe Siebrand het oeuvre van de eigenzinnige Britse filmmaker verbeeldt middels icoontjes. Herken jij alle films?

Wil je je antwoorden testen, check dan deze video die Menno Kooistra gemaakt heeft. Je kunt er ook toegang tot krijgen met een layar-app.

Categorieën
Film

Ik mag er niets over zeggen

Vandaag was ik bij de vroege persvoorstelling van The Amazing Spider-Man, maar ik mag er tot de week van release niets over publiceren: om de film te kunnen zien heb ik een embargoformulier moeten tekenen. Zwijgplicht dus.

Nu ben ik gewend dat je bij grote publieksfilms je mobieltje moet inleveren voordat je de zaal in gaat, wat ook dit keer het geval was, maar het moeten ondertekenen van zo’n embargoformulier was nieuw voor me. Het is ook een beetje gek dat men niet wil dat je te vroeg over de film publiceert als je bedenkt dat Sony al maanden trailers dumpt op het web. Getuigt deze houding van weinig vertrouwen in het product? Zijn ze bang voor te negatieve reacties voordat de film uitkomt?

Kennelijk hebben ze qua publiciteit een voorkeur voor de speculatie buzz die al die trailers hebben veroorzaakt en liever geen evenwichtige visies op de film.

The Amazing Spider-Man is vanaf 28 juni in de bioscoop te zien. Een paar dagen eerder zal ik mijn recensie plaatsen. Voor mij is het geen probleem om er even mee te wachten.

Hoe anders was dat tien jaar geleden toen de eerste Spider-Man-film van Sam Raimi uitkwam. Ik had toen nog geen blog, maar wilde de film behandelen in mijn scriptie over superheldestripverfilmingen. Ik kon niet wachten tot ik het eerste filmavontuur van Spider-Man kon gaan zien. De verwachtingen waren hooggespannen en werden gelukkig waargemaakt. Ik schrijf gelukkig, want als fan van de stripheld wil je toch dat men een goede vertaling van het Webhoofd maakt. Vandaag voelde ik die spanning een stuk minder: het is immers alweer de vierde film over Spider-Man en daarbij begint regisseur Marc Webb weer bij het begin: de oorsprong van Spider-Man wordt namelijk behandeld. Maar dan wel heel anders, namelijk…. Oeps, daar ga ik al bijna. Snel deze blogpost publiceren en mijn computer afsluiten…

Categorieën
Film Strips

Terugblik Imagine: Superhelden, meneer!

Wat een feest was de 28ste editie van het Imagine filmfestival. Een berg leuke films gezien, gepraat met gelijkgestemden en interessante lezingen bijgewoond. En wat is er dan leuker dan na te genieten door even terug te blikken op het hoofdthema van deze editie: de immer inspirerende superhelden!

Superhelden stonden centraal dit jaar. Je weet wel, die vrolijke snuiters in kleurrijke outfits met superkrachten die het onrecht bestrijden. Hoewel, in de documentaire Superheroes van Michael Barnett zijn het vooral brave burgers die de straat op gaan in zelfgemaakte pakjes en dito identiteiten. Ze noemen zich Master Legend, Mr Extreme of Zimmer en ze beschikken weliswaar niet over superkrachten maar wel over een flinke dosis zelfoverschatting.

Tijd voor een biertje
Goed, sommigen van hen zijn kundig in een vechtsport, maar die vormen eerder de uitzondering op de regel. En dan is het nog steeds lastig kogels ontwijken, vooral als je Master Legend heet en je je energie haalt uit het consumeren van grote hoeveelheden bier. Het moment dat de oude man in vol ornaat op een barkruk plaatsneemt, een biertje achterover slaat en vervolgens probeert indruk te maken op een veel jonger meisje staat me nog helder voor de geest.

Ik vond het een aandoenlijke documentaire: hoewel de real-life superheroes handelen met goede bedoelingen, krijg je natuurlijk al snel kick-ass situaties waarin de ‘held’ door dealers en autodieven in elkaar wordt getimmerd. Dergelijke taferelen zien overigens niet in Barretts film, wel superhelden die overlevingspakketjes uitdelen aan zwervers in San Diego en een groep vigilantes die een potenrammer in de val willen lokken. Op YouTube zijn wat dat betreft schokkender beelden te zien van de lotgevallen van deze beunhaashelden.

In de keuken van Stan
In Superheroes wordt striplegende Stan Lee ook gevraagd naar zijn visie over de ‘echte helden.’ Lee kwam tijdens deze editie van Imagine wel vaker in beeld. Hij kreeg de Career Achievement Award en er draaide een boeiende documentaire over de man en zijn leven. Aangezien Lee een van mijn helden is, wilde ik With great power: The Stan Lee Story bijzonder graag zien. Lee’s carrière wordt behandeld, maar ook zien we beelden uit zijn privéleven. Stan is al zestig jaar met Joan getrouwd, en de een-tweetjes tussen hen zijn vermakelijk om te zien. Ze plagen elkaar met veel affectie, en die Joan is net als echtgenoot Stan niet op haar mondje gevallen.

Bijzonder is de scène in de keuken waarin de dood van een van hun kinderen ter sprake komt. De 89-jarige Lee wordt daar nog steeds zichtbaar emotioneel van. Het zijn dit soort kijkjes in Stans privéleven die de film een meerwaarde geven, want verstokte fans weten natuurlijk allang hoe en wanneer hij Spider-Man en de andere helden bedacht. With great power biedt de persoonlijke kant van de striplegende en dat vind ik bijzonder. Lee had overigens wel final cut: hij bepaalde uiteindelijk wat de filmmakers wel en niet mochten laten zien. Verwacht dus geen kritische noten.

Zelf kan ik geen genoeg krijgen van deze energieke, inspirerende opa van de Amerikaanse strip, die nog dagelijks aan het werk is om nieuwe personages te bedenken, media-projecten uit te stippelen of boekjes te signeren op een stripbeurs. Hij vindt het allemaal nog veel te leuk om te stoppen en kan zeer aanstekelijk vertellen over zijn werk. Daarmee onthult Lee waarschijnlijk zijn grootste geheim: wie positief in het leven staat, leeft nog lang en gelukkig.


Stans dankwoord voor zijn award.

Saillant detail: Will Hess, een van de drie regisseurs van de film was op het festival aanwezig. Na de eerste vertoning kreeg de regisseur, zwaar vermoeid door jetlag, een epileptische aanval. De dag erna was Hess gelukkig weer helemaal de oude.

Persoonlijk ben ik hem en zijn partners zeer dankbaar dat deze documentaire is gemaakt. Het werd verdomme een keer tijd dat de man die in de jaren zestig de renaissance van het superheldengenre veroorzaakte een eigen film kreeg. Renaissance? Sterker nog: als Lee niet met zijn meer menselijke helden op de proppen was gekomen, was het superheldengenre allang uit saaiheid overleden. Zo, dat is er uit.

Lachen met en om superhelden
Behalve fictiefilms en documentaires had Imagine ook een paar speciale presentaties in petto. Cabaretier én stripliefhebber Thijs van Domburg is een van de leden van Comedy Train, met als thuisbasis het befaamde Amsterdamse theater Toomler. Als trouwe bezoeker van Imagine raakte Thijs zo geïnspireerd door het thema superhelden, dat hij speciaal voor het festival een voorstelling bedacht: Stand-up Superhero. In ruim een uur kwamen clips uit zo’n veertig superheldenfilms voorbij die door Thijs met veel humor werden gerecenseerd.

Zelf was ik vergeten dat de Captain America in de film uit 1990 een watje was, maar Van Domburg presenteerde een paar clips uit deze film waarin de roodblauwe soldaat van Marvel er flink van langst krijgt. Zijn grootste vaardigheid is de auto uitrennen en faken dat hij moet kotsen. Ook goed gevonden was de samenvatting van de film Wolverine. Wanneer Hugh Jackman het moeilijk krijgt, schieten de klauwen uit zijn handen, strekt hij zijn armen en brult hij heel hard in de camera. Dat doet hij iets van vijf keer, waarmee alle oppervlakkigheid van het scenario aan het licht is gebracht.

Ik vond Van Domburgs show een fijne en frisse manier om naar het genre te kijken. Ik hoop dat ze op Imagine vaker van dit soort dingen gaan presenteren. Aangezien de festivalleiding erg blij was met deze specials in het programma, voorspel ik dat we volgend jaar meer van dit soort dingen gaan zien.

Andere speciale voorstellingen tijdens het festival waren de lezing van Franca Jonquiere over geluid in de film, het interview met de animatieproducenten van Il Luster en natuurlijk mijn goedbezochte lezing over mijn favoriete Webhoofd. Dit soort extraatjes verbreden het aanbod van het filmfestival en bieden ook wat verdieping.

Overigens is Van Domburg een van de genomineerden voor de Comic House debuutprijs. Agentschap Comic House neemt het stokje over van de VPRO en sponsort vanaf dit jaar de Debuutprijs die wordt uitgereikt tijdens de Stripdagen Haarlem 2012. Van Domburg is genomineerd voor zijn strip 2017, getekend door Aimée de Jongh. Het is een prequel van zijn theatershow.

Het superheldenprogramma omvatte nog meer, maar helaas heb ik die films gemist tijdens het festival. Niet getreurd, het filmoverzicht staat gewoon nog online, dus er valt nog een hoop uit de virtuele videotheek op te halen.

Categorieën
Film

Gaap, de nieuwe James Bond komt eraan

De tijd dat ik uitkeek naar de nieuwe James Bond ligt alweer ver achter me. Van de vorige kan ik me alleen nog herinneren dat ik er geen bal van snapte en dat het me eigenlijk ook niet interesseerde wat de schurk nu eigenlijk wilde. Een onnavolgbare film was het. En zojuist kwam ik op Superherohype.com de nieuwe poster voor Skyfall tegen. Alweer de 23ste James Bond.

Ik sprak laatst met storyboardtekenaar Jim Cornish die aan deze film heeft meegewerkt. Hij zei dat Bond een instituut is in de Britse filmindustrie. Sterker nog, een lange tijd waren de Bond-films de Britse filmindustrie. En daar heeft hij natuurlijk gelijk in.

Toch vind ik James tegenwoordig een achterhaald soort held en kijk ik veel liever naar de geüpdatete versie van Sherlock Holmes of Dr. Who als het om Britse helden gaat. Over Dr. Who stond laatst in Schokkend nieuws nog een boeiende special van Tonio van Vugt en Natasja van Loon. Een boeiende beginnerscursus voor mensen die zich willen verdiepen in dit instituut van de Britse televisie.

Buiten het Britse landsgebied kijk ik liever naar superhelden zoals Batman en Spider-Man dan dit overblijfsel uit de koude oorlog. Iron Man is hot, James Bond definitely not.

James Bond was een held van me in mijn tienerjaren. Ik verslond de boeken van Ian Fleming. Voor geschiedenis schreef ik zelfs een paper over het leven van deze auteur. Laatst zag ik nog For Your Eyes Only, toch een van de beste Roger Moores. Erg gedateerde film, mede dankzij de discobeats van Bill Conti, maar dat maakt de film nu juist weer leuk.

Maar de nieuwe Bond, Daniel Craig, hij laat me koud. Ik vond Casino Royale nog wel aardig, maar zoals gezegd de tweede aflevering met deze acteur, niet. Craig roept bij mij net zoveel sympathie op als een fotomodel dat zwembroeken showt. Er zit gewoon weinig in, er wordt weinig gesuggereerd in zijn spel. Kortom, ik vind hem nogal vlak.

Bond voelt als een relikwie uit het verleden. De formule is sleets: de actie is vaak voorspelbaar en dikwijls een variatie op wat we al eerder hebben gezien. Die verdomde gadgets kennen we nu wel, de exotische locaties zijn tegenwoordig beschikbaar via Google earth en tegen al die megalomane schurken die zo nodig de wereld willen veroveren zeg ik: ‘neem de wereld maar als je die zo graag wil bezitten, wat kan mij het schelen eendimensionale idioot!’

De wens om de wereld te veroveren past misschien goed in een Bondparodie als Austin Powers, maar is natuurlijk geheel ongeloofwaardig in het huidige tijdperk. Misschien vind ik License to Kill daarom zo’n interessante Bond-film omdat de schurk een drugsimperium probeert op te bouwen, niet omdat hij de hele wereld wil uitroeien.

Bond is sowieso het beste als hij een persoonlijke vete heeft uit te vechten, zoals in License to Kill.

Maar goed dus dat het verhaal van Skyfall de persoonlijke toer op gaat:

In Skyfall, Bond’s loyalty to M is tested as her past comes back to haunt her. As MI6 comes under attack, 007 must track down and destroy the threat, no matter how personal the cost.

Ach, misschien word ik dit keer blij verrast en valt het allemaal mee. Na 9 november weten we het. Of niet, want misschien ga ik wel niet kijken. Zou ik dan echt wat missen denk je?

Categorieën
Film Strips

Vier minuten vooruitblik op The Amazing Spider-Man

Met nog anderhalve maand te gaan voordat The Amazing Spider-Man op het witte doek slingert, wordt de spanning extra opgevoerd door de filmmaatschappij: een clip van maar liefst vier minuten is op de Amerikaanse buis en op het interpret te zien.

Niet dat we heel veel nieuws zien: ze hebben vooral eerdere trailers door elkaar gehusseld. Goed, het fragment begint met een nieuwe sequentie op een brug waarin Spider-Man een kind uit een vallende auto redt. Daarna is het vooral een kwestie van déjà vu, vermengd met een paar spectaculaire webslinger shots.

Waar we vooral weinig van zien is The Lizard, de schurk uit de film. Logisch, want daar moeten we vooral nieuwsgierig naar blijven. Waar ik nu al te veel van heb gezien, is Peter Parker die zijn masker afdoet. Een van de makken van Ultimate Spider-Man, de reeks waar deze film op gebaseerd is, is dat schrijver Brian Michael Bendis Peter Parker om de haverklap laat ontmaskeren. Er is bijna niemand die niet weet dat Peter Parker en het webhoofd dezelfde persoon zijn. Iets wat ik altijd een zwaktebod heb gevonden. Het ziet ernaar uit dat de film van Marc Webb op dezelfde toer gaat.

Tot zover even mijn zure commentaar. Eerder schreef ik al dat Andrew Garfield me een prima Peter Parker leek, dus met zijn casting ben ik blij als Spider-Man fan. Ook denk ik dat we genoeg spectaculaire actie kunnen verwachten, dus daar zal het niet aan schorten. En het verhaal beoordeel ik pas het liefste als ik de film heb gezien. Het heeft niet veel zin om over trailers, teasers en andere fragmenten te speculeren. Behalve als je het over het kostuum van Spider-Man wil hebben natuurlijk, want dat is nu duidelijk te zien.

Maar daarbij speelt voor mij nog iets: Ultimate Spider-Man is niet de ‘echte’ Spider-Man, maar een alternatieve versie van het webhoofd, dus laat deze verfilming me meer koud dan de serie van Sam Raimi waar tien jaar geleden (!) het eerste deel uitkwam en die gebaseerd was op de reeks Amazing Spider-Man. Raimi gebruikte de verhalen van Stan Lee en Steve Ditko als basis, Webb het alternatieve universum dat door Brian Bendis is geschapen. Bendis heeft een goede reputatie als het om strips schrijven gaat, maar liet met de verhaallijn over dood van Peter Parker toch behoorlijk wat steekjes vallen. Sommige van zijn beslissingen en aanpassingen op het Spidey-concept waren heel slim, met anderen was ik minder gelukkig als lezer.

Uiteindelijk maakt het niet uit: er bestaan nu eenmaal verschillende versies van het Spider-Man-verhaal en die kunnen heel goed naast elkaar bestaan. Jonge lezers zullen zich misschien beter kunnen vinden in de Peter Parker van Bendis, ik hecht meer waarde aan Peter die ik al sinds jaren ken. Mocht de film van Webb tegenvallen, dan duik ik weer gewoon met mijn hoofd in de strips en doe probeer ik The Amazing Spider-Man te vergeten.

Categorieën
Film

Animaties van Marten Toonder in EYE

Ter gelegenheid van de honderdste geboortedag van striptekenaar Marten Toonder, geestelijk vader van Tom Poes en Ollie B. Bommel, zijn in het EYE filminstituut april bijzondere animatiefilms uit de Toonder Studio te zien. Tevens vindt de presentatie plaats van het boek ‘De Toonder Animatiefilms’ van J.W. de Vries.

De 100e geboortedag van Marten Toonder (1912-2005) wordt dit jaar uitgebreid gevierd, met o.a. exposities, een musical en heruitgaven van zijn werk. Toonder verwierf vooral bekendheid als stripauteur met zijn creaties Olivier B. Bommel en Tom Poes, maar op filmgebied was hij minstens zo actief: de Toonder Studio’s, in 1942 opgericht door Marten Toonder en Joop Geesink als de Geesink-Toonder Studio’s, produceerden in de bijna halve eeuw van hun bestaan honderden animatiefilms: commercials en opdrachtfilms, maar ook bekroonde vrije films en een serie Bommel en Tom Poes-films voor de Amerikaanse markt.

EYE conserveerde verschillende films uit deze collectie, waarvan een selectie op dvd verschijnt bij het boek De Toonder Animatiefilms van Jan-Willem de Vries. In deze collectiespecial wordt het boek gepresenteerd en worden de meest opmerkelijke en bijzondere door EYE geconserveerde Toonder-films vertoond, waaronder een aantal films die niet op de dvd zijn verschenen. Auteur Jan Willem de Vries en Leenke Ripmeester (verantwoordelijk voor de conservering van de Toonder collectie) presenteren de middag en spreken met Alan Standen, die onder meer verantwoordelijk was voor de geschilderde achtergronden van de Toonder-productie Moonglow (1954).

100 jaar Marten Toonder, de Toonder Animatiefilms wordt georganiseerd in samenwerking met de Toonder Compagnie en Uitgeverij Silvester. Het boek is verkrijgbaar in de winkel van EYE, na afloop kunt u uw exemplaar laten signeren door de auteur en oud-medewerkers van de Toonder Studio’s.

De avond is onderdeel van de serie Collectiespecial, waarin maandelijks aandacht wordt gegeven aan bijzondere deelgebieden van de EYE-collectie, zoals opdracht- en amateurfilms, animatie- en stille films en nieuwe restauraties.

Zondag 29 april, 16:30

Categorieën
Film Strips

Spider-Man lezing tijdens het Imagine filmfestival

Superhelden staan centraal op het Imagine Amsterdam Fantastic Film Festival dit jaar. Daarom mag ik een lezing geven over Spider-Man. Zet donderdag 26 april maar alvast in je agenda, want vanaf 15.50 praat ik in zaal 2 over mijn favoriete webhoofd.

Spider-Man wordt dit jaar 50, dus dat is een mooi moment om stil te staan bij deze bijzondere stripheld. Ik duik samen met het publiek in de wereld van Peter Parker. Wat maakt hem eigenlijk zo’n boeiende stripfiguur? Om hem bij de tijd te houden hebben de schrijvers en tekenaars van Marvel Comics af en toe aparte wendingen in zijn leven bedacht. Niet alle beslissingen en veranderingen zijn even geslaagd. Wist je bijvoorbeeld dat er van Peter Parker meerdere klonen rondlopen? En dat de duivel himself een grote rol heeft gespeeld in de scheiding tussen Peter en Mary Jane? De verontwaardiging die dat veroorzaakte onder de fans was niet gering.

Ook vertel ik over mijn bedevaart naar locaties uit de Spider-Man strips en mijn ontmoeting met ene Mr. Parker in het huis van tante May in Forrest Hills te Queens. Daarnaast is er een vragen rondje onder het mom van Everything you wanted to know about Spider-Man but were afraid to ask.

Kortom, ik zie je graag donderdag 26 april, 15.50, in Kriterion 2.

Toegang is gratis!

Superheroes galore!
Deze zomer worden de liefhebbers in de bioscoop getrakteerd op maar liefst drie superhelden films: The Avengers, Batman: The Dark Knight Rises en The Amazing Spider-Man. Maar op Imagine draaien er ook een paar interessante superflicks.

Wat dacht je van een documentaire over Stan – The Man – Lee? Een grotere legende op comicsgebied is er niet. De man bedacht een hele stal vol met superhelden, zoals het webhoofd, the Fantastic Four, De Hulk en Iron Man. Hij revolutioneerde het superheldengenre.

Met zijn documentaire Superheroes richt regisseur Michael Barrett zijn camera op ‘echte’ superhelden; gewone mannen en vrouwen die zich door hun collega’s uit stripboeken en films laten inspireren tot goede daden.

Maar ook fictie zoals de Chinese film Let’s Go.

Cabaret
Speciaal voor Imagine bedacht cabaretier Thijs van Domburg de voorstelling Stand-Up Superhero. Van Domburg maakte recent nog de strip 2017 met Aimée de Jongh als prequel voor zijn voorstelling Van Nare Mensen en de Dingen die Kapot Gaan.

En verder is er nog een interessante masterclass van Jim Cornish over storyboarden en een interessante lezing over het geluid in de film: Tijdens de lezing Op het tweede gehoor zal Franca Jonquiere, filmwetenschapper, docente (Universiteit van Amsterdam, Universiteit Utrecht) én Imagine-veterane, de uiteenlopende functies van geluid in film bespreken en illustreren met behulp van fragmenten. Jonquiere zal specifiek ingaan op het creëren van suspense door middel van geluid, waarbij onder andere gebruik wordt gemaakt van scènes uit films als The Eye, White Noise 2 en Insidious.

Laten we het nog even over Spider-Man hebben, want Stan Lee, geestelijk vader van het webhoofd krijgt dit jaar de Career Achievement Award.
De inmiddels 89-jarige legende zal niet lijfelijk aanwezig zijn op het festival. Een exclusief interview met Lee, inclusief dankwoord, wordt vertoond na afloop van de documentaire With Great Power: The Stan Lee Story.
Zaterdag 21 april – 18.00 – Kriterion 1

Goed, check de site van Imagine voor meer info en updates.

Categorieën
Film Striprecensie Strips

Striprecensie: Filmfanfare

Recent werd op de Kunsstripbeurs in Utrecht het boek Filmfanfare gepresenteerd. Actrice Willeke van Ammelrooy mocht het eerste exemplaar in ontvangst nemen. Passend, want ook van de film Antonia waarin zij de hoofdrol speelt, komt een verstripping in het boek voor, namelijk van Merel Barends, die de actrice een getekend affiche van de film aanreikte.

Boekpresentatie Filmfanfare. Foto: Rolf en Nicole Kruger.

In Filmfanfare verbeelden eenenvijftig striptekenaars net zoveel Nederlandse films. Drieëntwintig filmexperts kozen hun twintig favorieten. Uit de daaruit resulterende lijst van 83 kozen de stripmakers de documentaire, speelfilm of korte film uit die ze wilden verstrippen. Ook hebben de tekenaars een bijbehorend affiche getekend.

Sequel
Om in filmvaktermen te blijven: Filmfanfare is een sequel van het boek Mooi is dat!waarin 57 literaire klassiekers in één pagina werden verstript. Voor sequels geldt dat ze meer van hetzelfde bieden en het meestal niet halen bij het origineel. Een paar uitzonderingen daargelaten natuurlijk, ik heb ook Spider-Man 2 en The Empire Strikes Back gezien. Twee voorbeelden van de uitzondering op de regel.

Origineel kunnen we het uitgangspunt van Filmfanfare niet noemen. Hoe zit het met de inhoud van het boek?

Als sequel biedt deze verzameling meer van hetzelfde als zijn voorganger. Van iedere film is er een beschrijving opgenomen van filmcriticus en filosoof Dana Linssen. Linssen legt bondig uit waar de film over gaat en geeft ook de nodige achtergrondinformatie. Je steekt er als liefhebber en passant aardig wat op van de Nederlandse film(industrie). Haar teksten zullen Filmfanfare voor de filmliefhebbers de moeite waard maken. Ze zijn soms ook geen overbodige luxe: sommige strippagina’s zijn niet te volgen zonder de beschrijvingen van Linssen.

Wat betreft de strippagina’s zitten er een paar heel mooie bijdragen bij. Bijvoorbeeld die van Bas Köhler, die een grappige en treffende interpretatie maakte van Zij gelooft in mij. De documentaire van John Appel blies indertijd de carrière van André Hazes nieuw leven in. Dace Sietina, die op dezelfde Kunststripbeurs de StripGrafiekPrijs in de wacht sleepte, maakte een sfeervolle impressie van de documentaire Het is een schone dag geweest. Filmmaker Jos de Putter richtte de camera op zijn ouders en hun Zeeuws-Vlaamse boerenbedrijf, dat plaats moet maken voor het moderne leven. Sietina’s pagina is ook heel goed los van de film te genieten en overigens een van haar meest toegankelijke werken.

De pagina van Dace Sietina.

Een van de mooiste bijdragen is van Gerben Valkema (Elsje) die de film Als je begrijpt wat ik bedoel uitkoos. Deze avondvullende tekenfilm is natuurlijk gebaseerd op de verhalen van Marten Toonder. Valkema maakte een prachtige pastiche van de tekeningen uit de Toonderstudio’s.

Geen punk
Jean-Paul Arends (Scribbly) maakte een verhalende stripversie van Ciske de Rat op rijm en geeft een originele en bovenal leuke samenvatting van de film. Oorspronkelijk zou Peter van Dongen De rat voor zijn rekening nemen, maar zijn interpretatie werd te eigenzinnig bevonden door de samenstellers. Kennelijk kon Van Dongens punkparodie op de film hen niet bekoren.

Jeroen Funke weet met zijn pagina de sfeer van New Kids Turbo goed over te brengen en laat een van de New Kids het volgende uitspreken: ‘Da’s toch ’n strip of nie dan?! Betalen, jonguh, kut!’ Hiermee verwijst hij ook met een dikke knipoog naar de filmmakers die voor de publicatie van Filmfanfare stampij maakten. Er is namelijk veel gedoe geweest rondom dit boek. Enkele filmmakers voelden zich gepasseerd omdat de samenstellers Gert Jan Pos en Willem Thijssen, respectievelijk de voormalig stripintendant en de huidige animatie-intendant, noch het Eye Instituut of de uitgever hen op voorhand om toestemming hadden gevraagd. Dick Maas was een van die boze filmmakers. Zijn films Flodder en De lift zijn in het boek opgenomen. Maas kan rustig ademhalen: beide films zijn verbeeld zonder dialoog, waarmee meteen een van de zwakke punten uit zijn oeuvre is omzeild.

Illustratie: Erik Kriek

Nu weten we het wel
Bij het lezen van Filmfanfare bekroop mij hetzelfde gevoel als Mooi is dat!: het is allemaal sympathiek bedoeld, maar wat moet ik hier als striplezer mee? Wat heb je aan een boek vol éénpaginaverstrippingen? Eigenlijk niet zo gek veel. Deze prestigeprojecten zijn grotendeels bedoeld ter promotie van het medium en de stripmakers die erin staan. Hoewel ze een aardig beeld geven van het tekentalent in de Nederlandse strip, ontbreken er enkele oudgedienden in het lijstje, waardoor er geen sprake is van een volledig beeld. Hetzelfde gold overigens voor Mooi is dat!

Maar wat promoten we eigenlijk met dit soort boeken? Dat strip een goed medium is om verhalen uit andere media te verbeelden? Ik hoef niemand uit te leggen dat je daar het medium schromelijk tekort mee doet. Ik ben niet per definitie tegen stripadaptaties. Erik Kriek liet recent nog zien hoe je met veel passie en talent een zeer boeiende stripbewerking kunt maken van de verhalen van H.P. Lovecraft. (Ook zijn interpretatie van Spetters in Filmfanfare is een lust voor het oog overigens.)

De stripliefhebber in mij heeft het wel gehad met die éénpaginaverstrippingen. Mijn koffietafel ligt vol met deze prestigeboeken, maar ik betwijfel of ik ze ooit nog inkijk. Ik lees liever een stripverhaal. Ik mag dan ook hopen dat Filmfanfare geen vervolg krijgt en dat we over twee jaar niet opeens een boek met, ik noem maar wat, toneelverstrippingen krijgen. Of poëzie-verstrippingen. Want, waar eindigt het dan? Verstrippingen van strips?

Filmfanfare. Oog & Blik/De bezige bij. €29,90

Categorieën
Film

Chase 3D: Abstractie in de hoogste versnelling

Chase 3D van de Nederlandse animator Adriaan Lokman is een bijzondere achtervolgingsfilm waarin alle figuren uit driehoeken zijn opgebouwd. ‘Ik wilde weten of ik met driehoekjes een wereld kon creëren die net zo spannend is als in een live-action film.’

Adriaan Lokmans (Haarlem, 1960) eerste onafhankelijke film Barcode (2001) werd goed ontvangen en dat smaakte naar meer. In 2004 besloot hij na twintig jaar zijn commerciële animatiestudio in Rotterdam te sluiten en met zijn vrouw naar Frankrijk te verhuizen. Ze verhuren samen zigeunerwoonwagens, terwijl Lokman zijn eigenzinnige en abstracte animatiefilms maakt. ‘Ik heb Barcode gemaakt omdat ik gefascineerd was door de vele manieren waarop je met de computer licht kunt manipuleren. Veel meer dan met live-action,’ vertelt Lokman. ‘De computer biedt je de mogelijkheid om dingen te maken die je daarvoor nog niet zag, maar tot nu toe wordt de techniek vooral gebruikt om werelden te creëren die zo realistisch mogelijk zijn en erg lijken op de onze. Ik wil nieuwe dingen proberen, dan kom je snel in de abstracte hoek terecht.’

James Bond
Op het Holland Animation Film Festival beleeft de 3D-versie van Lokmans Chase zijn wereldpremière: een duizelingwekkende achtervolgingsfilm in een wereld die volledig bestaat uit driehoeken. Lokman: ‘Bij dit project heb ik mezelf de vraag gesteld of het mogelijk is om met driehoekjes een wereld te creëren die net zo spannend is als de echte wereld. Hoe ver kun je in die abstractie gaan wat betreft het opwekken van emoties? Hoewel ik op zich gefascineerd ben door het genre, heb ik vooral voor de achtervolgingsfilm gekozen omdat dit het beste paste bij dit uitgangspunt. Dialoog en narratieve elementen zijn in dit genre immers onbelangrijk, je roept emotie op door de actie.’

Lokman bestudeerde filmtechnieken in scènes uit klassieke films als Bullitt, waarin de auto’s stuiteren door de straten van San Francisco, The French Connection, Mission Impossible en een aantal James Bond-films. Vooral de soundtrack, gecomponeerd door Erik Stok, doet sterk aan een 007-film denken. ‘Het is natuurlijk al erg lastig om met driehoekjes een verhaal neer te zetten, daarom hebben we het zo simpel mogelijk gehouden. Persoon X heeft een voorwerp dat persoon Y graag wil afpakken. Die houdt dat tot het einde toe vol, en uiteindelijk leidt dat voorwerp tot de ontdekking van een vorm die ze nog niet kenden. De kunst was voor mij om de film zo te maken dat het niet uitmaakt of je het verhaal kunt volgen of niet. Je moet meegaan in de achtervolging tussen de rode en blauwe driehoekjes, ook als je op een gegeven moment de draad kwijt raakt. Het gaat erom dat je je laat overweldigen door de wereld waar je in zit en dat de muziek en de dunne verhaallijn helpen om de spanningsboog vast te houden.’

Stereoscoop
Door van Chase een 3D-versie te maken, werkte de animator voor het eerst met deze extra dimensie. Het was soms lastig om de eerdere ‘vlakke’ versie om te zetten. ‘Je moet voorkomen dat de toeschouwer hoofdpijn krijgt. Je mag bijvoorbeeld acties niet te veel uit het scherm laten komen. Daarom moeten er harde keuzes worden gemaakt, wat betreft waar je de focus op legt. In 3D ervaar je de ruimte veel meer, waardoor de abstractie eigenlijk vervaagt. Een bijkomend nadeel is volgens sommigen dan ook dat je te veel op de driehoeken gaat letten, en het geheel niet meer ervaart als een wereld waarin de echte wereld wordt afgespiegeld.’ Voorlopig is Lokman nog niet klaar met abstracte vormen. Hij wil in zijn volgende project humor abstraheren. ‘Ik wil kijken of je abstracte vormen zo kunt maken dat het humoristisch wordt, ik wil ze een soort van Tom & Jerry-kwaliteit geven.’

Dit artikel is gepubliceerd in VPRO Gids #13 (2012)

Categorieën
Film Strips

Komt er een Joop Klepzeiker-film?

Het gebeurt wel vaker dat er een filmproject wordt aangekondigd dat uiteindelijk niet doorgaat, zeker als scenarist en regisseur nog niet bekend zijn, maar dit bericht vind ik wel interessant om te vermelden. Een film met Joop Klepzeiker in de hoofdrol. Stel je voor! Wie zou volgens jou Klepzeiker moeten spelen?

NL Film heeft getekend voor de filmrechten van Joop Klepzeiker, de populaire stripfiguur die bekend werd in de jaren tachtig. Klepzeiker werd bedacht door de Nederlandse striptekenaar Eric Schreurs. De verfilming rondom deze klassieke stripheld staat gepland voor 2013. Dit maakte producent Alain de Levita van NL Film vandaag bekend.

NL Film producent Alain de Levita: “De heerlijke grove, over the top, humor van Nederlands meest aantrekkelijke loser leent zich perfect voor een hilarische en spraakmakende verfilming waarbij het gaspedaal flink zal worden ingetrapt”.

Striptekenaar Eric Schreurs: “Arme Joop, al die rampspoed in reprise…wat zeg je tegen zo’n geesteskind? Ah joh, het is maar een film?”

Het personage Joop Klepzeiker werd bedacht door striptekenaar Eric Schreurs ( 1958, Leiden). De strips van Joop Klepzeiker waren vooral in de jaren 80 zeer populair en werden gedurende twee decennia (1980-2000) wekelijks gepubliceerd in Nieuwe Revu. In 1985 verscheen het eerste Joop Klepzeiker album. Er volgden er later nog 19. De Joop Klepzeiker agenda werd aan het eind van de jaren tachtig op Christelijke scholen verboden. In 2002 ontving Schreurs de Stripschapsprijs voor zijn gehele oeuvre.

De film zal geproduceerd worden door NL Film (DE STORM, TAPED, ALLE TIJD). Scenarist en regisseur zijn nog niet bekend.

Geestelijke vaders
In tegenstelling tot wat men in het persbericht van NL Film beweert, is Eric Schreurs niet de enige die aan de wieg heeft gestaan van Joop Klepzeiker. Stripmaker Toon van Driel (FC Knudde) heeft het personage bedacht en heeft samen met Schreurs het eerste album geschreven. ‘Joop Klepzeiker is niet door Eric Schreurs bedacht maar door mij. Album 1 [eerste druk] is gesigneerd onder anagram S.Treurschoon ofwel Toon en Schreurs. Ik ben er als tekstschrijver voor Nieuwe Revu na een jaar mee gestopt. Ik ging naar Panorama en liet Eric de strip na,’ laat Van Driel me via een mail weten.

Categorieën
Film

HAFF 2012: Focus op China

Het Holland Animation Film Festival (HAFF) trekt jaarlijks zo’n 20.000 bezoekers. Het festival maakt zich sterk voor animatiefilm gericht op een breed publiek. Naast filmvertoning zijn er activiteiten als talkshows, forums, workshops en masterclasses. In de vijftiende editie ligt de focus onder andere op eigenzinnige animaties uit China, is er speciale aandacht voor games en gaan er een aantal bijzondere animaties uit binnen- en buitenland in première. 

Dit jaar is er met het programma Independent China speciale aandacht voor eigenzinnige animatoren. Een nieuwe, jonge generatie Chinese filmmakers timmert sinds twee decennia flink aan de weg. Enkelen van hen zijn ook op het festival aanwezig.

‘De door de Chinese overheid gecontroleerde Chinese animatie-industrie probeert te concurreren met die in Japan. Toch zijn die mainstream animatiefilms eigenlijk niet mooi genoeg voor de externe markt,’ vertelt Gerben Schermer, sinds jaar en dag directeur van het HAFF. Het is Schermer ook niet te doen om de grote animatie-industrie. In het programma Independent China worden films vertoond van kleine, onafhankelijke filmmakers en beeldend kunstenaars. ‘Er is een kleine groep filmmakers, van zo’n twintig, dertig man, die mooie kunstfilms maken. Ze krijgen geen overheidssubsidie, soms worden ze gefinancierd door galeries. Wat ik erg interessant vind aan deze generatie is dat ze met hun werk een boodschap willen overbrengen op een eigenzinnige manier. Wat hen bindt is dat ze zich over dezelfde zaken zorgen maken, zoals de vervlakking van de Chinese cultuur en hoe de maatschappij haar culturele achtergrond aan het verwaarlozen is. Ze zijn ook kritisch over het kapitalisme en wat dat voortbrengt.’

Geschiedenis
De filmmakers leveren hun commentaar door in het verleden van China te duiken. Zoals bijvoorbeeld Chen Xi en An Xu die ook het affiche voor het festival ontwierpen. Sinds 2008 maken ze samen producties, waarbij Chen Xi vooral de tekenaar is van de twee. Hij ontwerpt de personages en tekent de animaties, terwijl An Xu achtergronden ontwerpt. Samen schrijven ze de verhalen die zich vaak in het verleden afspelen.

Grain Coupon

De titel van hun film Grain Coupon verwijst naar de voedselbon waarmee graan gekocht kon worden tussen 1950 en de jaren negentig, het tijdperk van centrale planeconomie. ‘Die film gaat over corruptie en over hoe in een corrupte maatschappij te overleven. Niet alleen in die periode, want dat zijn dingen van alle tijden,’ zegt Schermer. ‘De filmmakers zoeken naar metaforen om dingen aan de kaak te stellen. Misschien is de historie wel een makkelijkere en vooral veiligere manier om dat te doen. Er is in China natuurlijk wel sprake van censuur. Als je een lange speelfilm wilt maken, dan heb je meestal toestemming nodig van de sensors. Wie zich in de beeldende kunstwereld begeeft, heeft minder last van censuur. De overheid wil namelijk ook laten zien dat ze openstaat voor kritiek. Tenzij je natuurlijk openlijk heel kritisch bent.’

Houtsneden
De Chinese mediakunstenaar Sun Xun (1980) die internationale bekendheid geniet, maakt ook maatschappelijk geëngageerd en politiek getint werk. Hij was tijdens de editie van 2010 artist-in-residence. Dit jaar zijn er vier films van hem te zien, zoals zijn laatste: het 12 minuten durende Some Actions Which Haven’t Been Defined Yet in the Revolution. ‘Sun Xun koppelt in deze film verschillende gebeurtenissen uit de Chinese geschiedenis aan elkaar, maar je moet het verhaal zelf afmaken. Hij legt zijn werk nooit uit.’

Sun Xun, die graag verschillende media mengt, maakte zijn film middels houtsneden. Dat maakt de film grafisch heel anders dan eerder werk: ‘Sun Xun vindt dat zijn nieuwe film nooit hetzelfde mag zijn als de vorige. Wat betreft techniek wil hij continu iets anders proberen,’ aldus Schermer.

Double Fikret

Schuurpapier
Beeldend kunstenaar Haiyang Wang (China, 1982) gebruikt daarentegen weer schuurpapier van één bij één meter om zijn tekeningen op te maken. Zijn non-narratieve korte film Double Fikret gaat in wereldpremière op het festival. Net als Freud, Fish and Butterfly, de winnaar op de vorige editie van het HAFF, is de film een bewegend schilderij. Het verhaal is moeilijk te duiden, maar het ziet er allemaal fantastisch uit.

De zes filmprogramma’s rondom China bevatten een breed arsenaal aan films van deze jonge makers. Het meeste daarvan is sociaal geëngageerd, maar er zitten ook een paar zeer experimentele films bij die gewoon erg mooi zijn om te zien. Schermer: ‘Ik denk dat we op die manier een heel andere vorm van grafische films laten zien, met een ander soort boodschap dan wat het publiek gewend is. Het zijn geen standaard entertainmentfilms maar het zijn wel dromen van films. Ze laten zien dat animatie heel mooi kan zijn.’

Sun Xun en Haiyang Wang zijn gasten op het festival en aanwezig bij de voorstellingen om hun films te introduceren en vragen te beantwoorden.

Games en animatie
In samenwerking met Control besteedt het HAFF dit jaar voor het eerst uitgebreid aandacht aan games en het snijvlak tussen de wereld van de animatie en de game-industrie. Gedurende het festival zijn er verschillende programa’s rondom games en vrijdag 30 maart is er de HAFFgames DAY. Deze themadag is gericht op gameliefhebbers en –ontwikkelaars, maar is ook voor animatieliefhebbers interessant. Zo is er aandacht voor animatietechniek in games: hoe zorg je er als gamedesigner voor dat realtime animatie zo mooi mogelijk verloopt. Daarnaast is er aandacht voor interactieve storytelling in games die de speler in staat stelt zijn eigen verhaal te maken. Ook kijkt een panel kritisch naar tien scènes uit populaire games: hoe goed of slecht zijn die eigenlijk?

Holland Animation Film Festival: 28 maart t/m 1 april 2012 in Utrecht. Zie voor meer informatie en programma: www.haff.nl.

Dit artikel is gepubliceerd in VPRO Gids #13 (2012)