Sinds woensdag ben ik te vinden op het KLIK! Amsterdam Animatiefestival. Niet alleen omdat ik van animatie hou, maar ook omdat ik een van de juryleden van het festival ben.
Een eervolle functie waar ik graag ja tegen zeg. KLIK is een sympathiek festival dat een vrolijke sfeer uitstraalt en een eigen, ietwat bijdehante, stem heeft. Daarbij vind ik dat we iedere gelegenheid om animatie onder de aandacht te brengen moeten aangrijpen. Animatie is een prachtige filmvorm waarin van alles mogelijk is. Om Michiel Snijders, animatieproducent en mededirecteur van iL Luster Producties te citeren:
‘Animatiefilm is fenomenaal anders dan een live-action of vleesfilm zoals ik hem graag noem. Bij een speelfilm is er al een werkelijkheid, dus dan is het de vraag in hoeverre je deze gaat manipuleren. Bij animatie is er in beginsel helemaal niets. Alles moet worden bedacht. Dat brengt zoveel denkwerk met zich mee dat je vanzelf een heel nieuw universum creëert. Daarin heb je een eindeloze vrijheid, want in animatie kan alles. En dat maakt het zo interessant.’
Als jurylid bevind ik mij in goed gezelschap. Samen met animators Rosto en de Amerikaanse Tommy Pallotta beoordeel ik de competitie van de opdrachtfilms en de design competitie. Nu animeer ik zelf niet, maar schrijf ik als journalist wel veel over strips en beeldcultuur. Wat dat betreft ben ik blij dat de studie filmwetenschap die ik volgde nog dagelijks van pas komt.
Gisteren hebben Rosto en ik de twee competitieprogramma’s bekeken. Aangezien Pallotta door privé-omstandigheden vandaag pas aanwezig kan zijn op het festival, bekijkt hij de films in de loop van de dag. Tijdens een diner vanavond gaan we er met z’n drieën over vergaderen. Daarna is de prijsuitreiking al. Dat wordt dus snel kauwen en beslissen.
De filmprojectoren in Kriterion zullen weer overuren draaien, want vandaag begint de vierde editie van het KLIK! Amsterdam Animatie Festival. Dit jaar is het thema ‘animatie en wetenschap’.
KLIK! Amsterdam Animatie Festival betekent vijf dagen genieten van een rijke selectie aan korte en lange animatiefilms, workshops, feesten en een symposium. Meer dan 1100 films uit 63 landen werden dit jaar ingezonden voor de 7 competities die het festival rijk is, waaronder die voor internationale korte animaties, films met een politiek thema en de Amsterdamse publieksprijs. De winnaars zijn zondag te zien in het programma ‘Best of KLIK!’
Podium gezocht De oorsprong van het festival ligt in het Gentse KLIT festival, opgericht door studenten van de kunstacademie die hun producties aan een groter publiek wilden vertonen. Dario van Vree, een van de oprichters in Gent, heeft het concept meegenomen toen hij weer in Amsterdam ging wonen en het KLIK festival opgericht. Het festival begon in 2007 met zo’n 150 bezoekers. Ieder jaar groeide het animatiefestival in bezoekersaantallen en dagen. Dit jaar verwacht de organisatie 6000 man.
Vanaf de eerste editie werden er naast studentenfilms ook professionele animaties vertoond. De focus is meer komen te liggen op films van die laatste categorie, vertelt Yvonne van Ulden, Hoofd Programma van KLIK. ‘Die films zijn over het algemeen ietsje beter. We willen animatie promoten, laten zien wat er allemaal mee kan. Dat doe je het beste door de beste films te laten zien.’ Ze vindt KLIK! daardoor ook meer een publieksfestival dan bijvoorbeeld het Holland Animation Film Festival dat in november in Utrecht plaatsvindt. ‘We gaan puur voor de kwaliteit van de programmering en niet per se wat interessant is voor vakbroeders. Als animator is het interessant om te zien wat je collega gemaakt heeft, maar als dat niet echt topwerk is, is dat voor het algemene publiek niet zo interessant. Een leek moet het ook boeiend vinden en door de animaties geraakt worden.’ Wat het Amsterdamse animatiefestival ook onderscheidt van het HAFF is het speelse en feestelijke karakter. ‘Ook al wordt het festival ieder jaar groter, we proberen het persoonlijke karakter vast te houden. Het gaat ook om de sfeer en de kleine activiteiten eromheen.’
Wetenschap en animatie Vorig jaar kreeg KLIK de thema’s politiek en erotiek mee, dit jaar draait een deel van het festival om de combinatie wetenschap en animatie. ‘Het medium is een krachtig middel om moeilijke wetenschappelijke thema’s en concepten uit te beelden,’ zegt Van Ulden. ‘Animatie is uiterst geschikt om de essentie van iets weer te geven, door overbodige elementen weg te laten of metaforen te gebruiken.’ Het thema heeft overigens ook een minder zwaarwichtige kant: de Mad Scientist is een veelgeziene personage in animatiefilms.
Zondag vindt op de UvA een symposium plaats met lezingen. Ook zullen filosoof Bas Haring en NASA-wetenschapper Harry Kloor het debat aangaan met animatoren, astrofysici en studenten. Kloor vertoont tevens de film Quantum Quest, een wetenschappelijke computeranimatiefilm in Hollywoodjasje, die draait om fotonen die tegen zwarte gaten vechten.
Van een heel andere orde is de documentaire Deconstructing Dad die op vrijdagavond in première gaat. Stan Warnow maakte een film over zijn vader Raymond Scott, de fameuze excentrieke componist, muzikant en grondlegger van de elektronische muziek. Scott is verantwoordelijk voor de iconische animatiemuziek die de vroege Warner Brothers cartoons met helden Bugs Bunny en Daffy Duck te horen was. In de jaren negentig werd Scotts muziek gebruikt in de Ren & Stimpy Show. De filmmaker zal bij de vertoning aanwezig zijn.
KLIK Amsterdam Animatie Festival 15 t/m 19 september in Kriterion, Roetersstraat 170, Amsterdam. http://www.klikamsterdam.nl.
Dit artikel is woensdag 15 september in Het Parool gepubliceerd.
Vanaf donderdag 16 september draait The American in de bioscoop. Het is de tweede film van Anton Corbijn die een paar jaar geleden de stijlvolle zwart-witfilm Control maakte. Zondag was er een speciale voorpremière van de film in Tuschinski Amsterdam, als onderdeel van het PAC festival.
The American is andere koek dan Corbijns eerste film, en dat komt niet alleen omdat de film in kleur is gedraaid of omdat dit keer een grote Hollywood-ster de hoofdrol heeft. Al is de visie van de fotograaf duidelijk te herkennen in de mooie plaatjes en sfeervolle locaties.
The American gaat over Jack, een specialistische wapenmaker en koude killer duikt onder in een klein Italiaans plaatsje nadat een klus in Zweden slecht is afliep. In het bergdorp maakt hij kennis met een priester (Paolo Bonacelli) en een prostituee, Clara (Violante Placido) waar hij ook bevriend mee raakt. Tevens krijgt hij het verzoek om voor een nieuwe klant, Mathilde (Thekla Reuten) een wapen te maken. Jack begint te dromen van een nieuw leven, maar je stapt niet zo maar uit ‘het wereldje’.
George Clooney doet het trouwens prima als de serieuze, eenzame huurmoordenaar. Een geroutineerde professional inhuren als leading man is natuurlijk een slimme keuze voor een beginnend filmregisseur die, zoals hij zelf toegeeft, nog niet zo veel weet van film maken.
Bij de voorstelling zondag was Corbijn aanwezig en na afloop van de film werd hij geïnterviewd. Daarna beantwoordde hij de vragen uit het publiek. Die waren overigens van een simpel klokhuisniveau, zoals ‘Wie knipt de film eigenlijk? Wie bepaalt wat eruit geknipt wordt?’ Een beetje gênant waren ze ook, die publieksvragen. Een van de bezoekers gaf eerst een heel uitgesponnen recensie over wat hij allemaal slecht vond aan de soundtrack om vervolgens aan de regisseur te vragen waarom hij voor dit muzikale tapijt had gekozen.
Update
Ik had video-opnames gemaakt van het interview, maar op verzoek van de distributeur van The American heb ik deze verwijderd van de site.
De Q is een lastige letter als het om filmtitels gaat. Er zijn namelijk niet zo heel veel films die met die titel beginnen en er zijn er nog een stuk minder die ik de moeite waard vind om in mijn Film A-Z te vermelden.
Films die het eerste in me opkomen zijn: The Quick and the Dead van Sam Raimi, Quizshow van Robert Redford en Quills van Philip Kaufman uit 2000. Eigenlijk vind ik die laatste het meest bijzonder.
Quills vertelt het verhaal van Markies de Sade, de Franse geilaard met geslepen pen die alle perversiteiten die hij kon bedenken, toevertrouwde aan het papier. Wie zijn erotische fictie nu leest, moet er vooral hartelijk om lachen. Doch men vermoed dat een Knevel of Verhagen er nog steeds rode wangetjes van krijgt. Die twee heren zijn ook typisch van die mannetjes die proberen dit soort boeken verboden te krijgen. Iets wat ook het geval was in De Sade’s tijd.
Quills laat zien hoe hij opgesloten zit in een gekkenhuis, maar toch compulsief zijn verhalen schrijft. Huishoudster Madeleine smokkelt zijn porno naar buiten. De inrichting wordt bestierd door een goedaardige priester (die stiekem een oogje heeft op Madeleine, maar al zijn seksuele lusten zo diep mogelijk in zijn onderbewustzijn wegstopt). Napoleon is echter niet gediend van het schrijfwerk van De Sade en besluit dat hij geneutraliseerd dient te worden. Dokter Royer-Collard wordt ingeschakeld om De Sade te genezen. Deze doet zich voor als vrome heer, maar in hem schuilt een ware sadist. Zo’n eentje die zijn 18-jarige vrouw besteld in het klooster en haar op de huwelijksnacht verkracht om ‘het vrouwtje’ de regels van het huwelijk bij de brengen. Ook over zijn methodes als geneesheer, die toch erg veel op martelen lijken, valt veel aan te merken.
Je begrijpt dat er een titanenstrijd losbarst tussen de Markies en de dokter. Langzaam aan verliest de Markies al zijn privileges. Wanneer zijn ganzenveren en papier worden afgepakt, schrijft hij zijn verhalen op het beddengoed. Als inkt gebruikt hij zijn eigen bloed. Een waar kunstenaar die bloed voor zijn kunst.
Quills kent een prachtige artdirection en een voortreffelijke cast. Geoffrey Rush speelt met de Markies zijn beste rol ooit. Michael Caine doet het prima als de opportunistische dokter en Joaquin Phoenix speelt de priester die uiteindelijk doordraait ook erg goed. De hoofdpersonages komen genoeg aan bod om een impressie te krijgen van de ontwikkeling die ze doormaken. Behalve de Markies dan, daar had ik wel meer over willen weten. Ook de draai aan het einde is wellicht wat vergezocht. Maar verder: een aanrader!
Vanavond kunnen we genieten van Zomergasten met Paul Verhoeven. Misschien wel de meest eigenzinnige en bijzondere Nederlandse filmmaker ooit. Hij heeft het als een van de weinigen geschopt tot Hollywood en maakte klassiekers als Robocop en Basic Instinct.
Toch, als we dit onderstaande interviewfragment mogen geloven, houdt hij helemaal niet van filmmaken. In ieder geval niet van de fase van het draaien zelf. Alles ervoor en de montage vindt hij prachtig. ‘Slavenwerk is het,’ zegt Verhoeven. Wanneer je aan het draaien bent, heb je geen ruimte voor een privéleven. Je komt altijd geld en tijd tekort, aldus de man die het kan weten.
Verhoeven de auteur Je mag Verhoeven als auteur beschouwen. Een auteur die een filmoeuvre heeft opgebouwd met vaste thema’s. In zijn films zijn sexualiteit, religie en de dood een terugkerend thema. Ook komen er altijd sterke vrouwen in voor. Dit geldt voor de films Keetje Tippel, Spetters, De Vierde Man, en de latere films Basic Instinct, Showgirls en Zwart Boek. Het zijn vrouwen die bereid zijn alles op te offeren om hun doel te bereiken. Ze zijn geraffineerd, gevaarlijk en op overlevingstocht.
Ook het thema dubbele identiteit komt veelvuldig voor. De rol van René Soutendijk in De Vierde Man is hier een mooi voorbeeld van. Ze is de eenzame weduwe wiens geliefden altijd ongeluk overkomen, maar wordt door de ogen van Gerard Reve (Jeroen Krabbé) gezien als een geraffineerd serpent die bewust het ongeluk over de mannen heen stort. In de Amerikaanse films Robocop en Total Recall bezitten de mannelijke hoofdpersoon een dubbele identiteit waar ze mee worstelen. Robocop (Peter Weller) ontdekt dat hij ooit een man van vlees en bloed was en moet met flarden herinneringen aan dat verleden en zijn huidige staat van zijn in evenwicht zien te vinden.
Niets verhullen
Oorlog, en dan met name WOII, is ook een favoriet onderwerp van de cineast. Seks en geweld worden vaak onverbloemd in beeld gebracht in zijn films. Daarbij hebben Verhoevens films altijd iets (onnodig) goors in zich. Van het roeren door poep in Turks Fruit tot het bleken van schaamhaar in Zwart Boek. Verhoeven toont wat andere regissurs zouden verhullen of suggereren. ‘Dat doe ik omdat ik een aversie heb tegen suggestie. Ik vind dat we al lang genoeg om het geweld heen hebben gelopen. (..) Het is juister het geweld, het seksuele misbruik, onder ogen te zien en te zeggen: ook dat bestaat,’ vertelde de filmmaker eens in een interview.
Ik ben erg benieuwd naar de uitzending van Zomergasten vanavond. De aankondiging op de site belooft in ieder geval veel mooi filmwerk:
In Zomergasten vertelt Nederlands bekendste regisseur Paul Verhoeven (Amsterdam, 1938) op zondag 22 augustus over de beelden die hem in zijn leven en werk beïnvloed hebben. Met fragmenten van Marilyn Monroe in Some Like It Hot, regisseur Alfred Hitchcock in zijn nadagen en de Duitse expressionist Otto Dix. Verder zien we o.a. de spectaculaire wagenrace uit Ben Hur en de zorgvuldig voorbereide presentatie van Colin Powell voor de VN Veiligheidsraad. Maar de avond gaat ook over de grootsheid van het geweld in het heelal, de muziek van Rammstein en natuurlijk over Verhoevens fascinatie voor de figuur Jezus.
VPRO’s Zomergasten 20:15 Ned 2.
Update Maandag 23 augustus: Na de uitzending
Ik vond het een groot plezier om 3 uur lang Verhoeven aan het woord te zien. Mooie fragementen en interessante parallellen tussen Verhoevens werk en Riefenstahls nazipropaganda. Ook leuk om te zien hoe een scène uit de strip Dick Bos uiteindelijk terecht is gekomen in Basic Instinct.
Father and Daughter blijft een prachtige animatie. Heel fijn dat ze deze in zijn geheel hebben vertoond.
Wat ik wel erg jammer vond was de onwaarschijnlijke haast waarmee presentator Jelle Brandt Corstius alles erdoorheen jaste. Telkens als we op een interessant onderwerp kwamen was het alweer tijd voor een volgend fragment. Misschien moeten ze volgend jaar minder fragmenten toelaten zodat er dieper op ingegaan kan worden. En ook dat psychologiseren van de koude grond vond ik vervelend. Dus omdat je ooit een verschrikkelijk beeld in je jeugd hebt gezien, beïnvloedt dit je dat de rest van je leven? Ja, dat zal zeker zijn invloed hebben gehad. Maar om alles zo een-op-een te stellen… zó eenvoudig zitten de dingen toch niet in elkaar, dunkt mij. Wat mij betreft volgend jaar een andere presentator.
Het schiet alweer aardig op met mijn film ABC. Vandaag zijn we bij de P. Hieronder de drie titels met de letter P die ik bijzonder genoeg vond om een paar keer te zien en die ik bij harte aanbeveel.
The Prestige (Christopher Nolan, 2006)
In de prachtige film The Prestige draait alles om twee illusionisten, die door onderlinge rivaliteit verwikkeld raken in een levenslange strijd om macht en status. Vanaf het eerste moment dat Robert Angier (Hugh – Wolverine – Jackman) en Alfred Borden (Christian – Batman – Bale) elkaar ontmoeten, zijn ze concurrenten. Hun aanvankelijk vriendschappelijke competitie evolueert tot een bittere rivaliteit die gevaarlijk en dodelijk blijkt te zijn.
Alle acteurs geven dit verhaal vol goochelarij en een snufje magie de juiste realistische zwaarte mee waardoor de wereld van 1900 geloofwaardig tot leven komt. David Bowie speelt uitvinder Nikola Tesla en doet dat voor zijn doen erg ingetogen. Puik acteerwerk. Tesla is het enige personage in de film dat niet fictief is en is de uitvinder van onder andere de Teslaspoel en heeft veel betekend voor de uitvinding van wisselstroom en de radio.
Regisseur van deze sfeervolle en spannende film is Christopher Nolan die recent wederom een interessante film afleverde: Inception.
Psycho (Alfred Hitchcock, 1960)
De oerversie aller slasherfilms. Anthony Perkins lijkt een aardige, nette opgevoede jongen, maar blijkt een psychopaat te zijn die in de kleren van zijn moeder zijn hotelgasten in stukjes snijdt. Nu lijkt de film redelijk braaf, maar in 1960 doorbrak Hitchcock aardig wat taboes met zijn zwart-wit film. Als je al bedenkt dat het zeer ongebruikelijk was om een toilet te tonen in films, dan begrijp je dat de scène waarin Marion Crane (Janet Leigh) in de douche doodgestoken wordt er behoorlijk, eh, inhakte indertijd. Bates blijft wat mij betreft het schoolvoorbeeld voor psychopaten. Gek genoeg heb ik nooit een van de vervolgen gezien. Misschien moet ik dat toch maar eens gaan doen…
Pulp Fiction (Quentin Tarantino, 1994)
De beste en boeiendste film die Tarantino ooit maakte. Origineel, apart, bijzondere dialogen, een interessante verhaal structuur en een swingende soundtrack. Meer coolness mag je echt niet van een film verwachten.
De volgende aflevering van mijn Film A-Z is over twee weken, dus op vrijdag 27 augustus.
De cover VPRO Gids #33 – die deze week uitkomt – is wederom een juweeltje van de hand van illustrator en stripmaker Erik Kriek. Geïnspireerd door het stuk Op Cursus: Regisseren doe je zo, geschreven door Hugo Hoes, zien we Darth Vader zijn eigen amateur Star Wars-film maken. Kijk maar:
Nu weet ik dat Kriek, net als zijn vrienden van Moker Ontwerp, een fan is van de Star Wars-films. Maar ook voor wie deze kennis niet heeft, is het een prachtige plaat. Wie goed kijkt, ziet dat de ruimteschepen in elkaar zijn gezet met huisgerij: vorken, wc-rollen, kurken en melkpakken.
De illustratie doet me denken aan het fenomeen fanfilms. Films gemaakt door gepassioneerde amateurs die hun eigen verhalen vertellen over bestaande (film)helden. Veel van die films zijn verschrikkelijk, doch sommigen zijn indrukwekkend. Een van de beroemdste fanfilms uit de jaren negentig is The Green Goblin’s Last Stand van Dan Poole. Deze lowbudget-film maakte Poole om indruk te maken op regisseur James Cameron die indertijd de echte Spiderman-film zou maken. Poole draaide de film in ruim een jaar tijd met een budget onder de 500 dollar. Hij speelde zelf de hoofdrol van Spiderman en Peter Parker. Hij mocht echter nooit samenwerken met Cameron. Al kreeg hij door zijn fanfilm wel een cultstatus.
‘Even googelen’
Over amateur filmers gesproken. In het kader van zomercursussen verscheen er de afgelopen vijf weken een artikel van een gidsredacteur op cursus. Deze week beschrijft Hugo Hoes zijn deelname aan de filmcursus van Jamel Aattache. Wie dat is? Ooit de film Fighting Fish gezien, aka de eerste martial arts film van Nederlandse bodem? Nee? Nou, die heeft hij gemaakt. Op IMDB heeft de film een score van 3.5 op een schaal van 10. De regisseur gaf de tweedaagse cursus in zijn huiskamer aan Hoes en twee andere deelnemers. Op ironische toon beschrijft Hoes de opdrachtjes die de cursisten moeten maken en de ‘geheimen’ die Aattache prijsgeeft (‘voor visitekaartjes moet je even googelen, zorg dat acteurs gratis voor je willen spelen maar zorg wel altijd voor voldoende eten op de set en ga naar cocktailparty’s, klim desnoods over de muur om binnen te komen.’) Een niet heel professionele filmmakerscursus dus.
Toch is heeft het iets bewonderenswaardigs: mensen die ondanks tegenstand en soms ondanks gebrek aan talent doorzetten en iets proberen te maken. We leven immers in het tijdperk van media 2.0, DoItYourself. En we hebben de middelen om dingen te maken, dus waarom niet. Gewoon lekker aan de slag en als het niets wordt, dan maar niet.
En er zijn voorbeelden van mensen die het op die manier gemaakt hebben. Robert Rodriguez is bijvoorbeeld zo’n selfmade filmmaker: hij deed mee aan medische experimenten om geld te verzamelen voor zijn eerste film El Mariachi. Inmiddels draait Rodriguez echte Hollywoodfilms. Maar hij heeft dan ook talent en een neus voor regie. Dat laatste kun je iemand als George Lucas eigenlijk niet op betrappen: van acteursregie heeft hij immers weinig kaas gegeten. Toch is ook hij ver gekomen met zijn Star Wars-films. Dat biedt weer hoop voor Darth, de amateurfilmmaker in de illustratie van Kriek.
De midlifecrisis: ik kijk er niet naar uit. Al ben ik half benieuwd of ik ooit thuis ga komen met een Harley-Davidson of een veel te jonge stoeipoes. Hoewel het een wellicht vanzelf volgt uit het andere, maar dat terzijde. Ik vermoed dat Michael Douglas zijn midlifecrisis al gehad heeft, aangezien hij met Catherine Zeta Jones is getrouwd, die 25 jaar jonger is dan de doorgewinterde acteur. Een man spelen die er middenin zit, zou voor ervaringsdeskundige en acteerkanon Douglas dus een eitje moeten zijn. Dat Solitary Man echter op alle fronten teleurstelt, ligt ook niet zo zeer aan Douglas of de rest van de prima cast, maar aan het fantasieloze scenario.
Douglas speelt Ben Kalmen, ooit een succesvol zakenman in de autobranche totdat hij begon te frauderen. Nu probeert hij de zakelijke connecties van zijn schoonvader te gebruiken om er weer bovenop te komen, maar die plannen vallen in duigen als hij in bed belandt met de dochter van zijn vriendin. Vreemdgaan doet hij trouwens al een kleine zeven jaar. De reden: vanaf het moment dat de dokter hem vertelde dat er iets mis was met zijn hart, probeert Ben wanhopig de dood voor te blijven door ‘avontuurlijk en risicovol te leven’. Hij maakt er een dagtaak van om met zoveel mogelijk jonge vrouwen het bed te delen, in een laatste poging om zich nog jong te voelen. Ik verzin het niet, het wordt letterlijk zo uitgelegd door Ben wanneer hij zijn ex-vrouw Susan Sarandon spreekt.
No sympatico
Het is spijtig dat de film enige vorm van humor moet ontberen. Ben weet zichzelf noch zijn problemen te relativeren en komt om in zelfmedelijden. Sterker nog: dit zelfingenomen mannetje weet geen seconde sympathie op te wekken, dus waarom zouden wij ons zijn crisis moeten aantrekken? Zwaar op de hand sleept het geheel zich voort. Jammer, want met een cast die behalve Douglas en Sarandon ook uit Danny DeVito en Mary-Louise Parker bestaat, had een veel mooier resultaat bereikt moeten worden.
Laat u ook niet misleiden door het omslag van de dvd, waar heel brutaal staat opgeschreven dat de film van Steven Soderbergh, regisseur van Ocean’s 11,12 en 13 is. Soderbergh is een van de producenten, maar Solitary Man werd geregisseerd door Brian Koppelman en David Levien.
Handige tips
Wanneer de dochter van zijn vriendin klaagt dat haar leeftijdsgenoten niet weten hoe ze een vrouw tussen de lakens moeten behagen, geeft Ben twee goede tips. ‘Vertel je vriendje wat je lekker vindt en leidt zijn handen op de plekjes waar je ze wilt hebben,’ vertrouwt Ben haar toe voordat hij zijn raad even later demonstreert. Nu u dat weet, kunt u de rest van deze rolprent aan u voorbij laten gaan.
Solitary Man, USA 2009.
Regie: Brian Koppelman en David Levien
Met: Michael Douglas, Susan Sarandon, Danny DeVito en Mary-Louise Parker
Nu op DVD: DFW.
Oh, oh, oh, het is weer tijd voor mijn Film ABC. De volgende is over twee weken, vrijdag 13 augustus. Enjoy.
Once Upon A Time In The West (Sergio Leone, 1968)
In het westerngenre kun je er niet omheen: een cinematografische mijlpaal van Sergio Leone, de man die het genre ander leven inblies. Een filmopera die een geheel eigen ervaring biedt en waar de filmmuziek van Ennio Morricone net zo legendarisch is als de film zelf. De muziek van Morricone werd vroeger vaak bij ons thuis gedraaid. Het is heel herkenbare, uitgesproken filmmuziek die perfect past bij de levengrote vergezichten en filmbeelden van Leone. Groot, groter, grootst. In de recente film Inglourious Basterds, wat eigenlijk een western is die zich tijdens de Tweede Wereldoorlog afspeelt, ‘leent’ Tarantino veel shots en sfeer van het oeuvre van Leone. Vooral de openingsscene had zo door de Italiaanse filmmaker gemaakt kunnen zijn. Maar goed, dat zijn we wel gewend van Tarantino, de man van de filmcitaten.
One Flew Over the Cuckoo’s Nest (Milos Forman, 1975)
Dat Jack Nicholson een acteerkanon is, hoef ik niemand te vertellen. Misschien is dit wel de beste rol die hij ooit gespeeld heeft. Ik zag de film en las het boek van Ken Kesey voor mijn Engelse literatuurlijst. Twee meesterwerken. (Nee, daar bedoel ik niet die literatuurlijst mee.)
Ik heb het zelf niet zo op met autoritair gedrag en kan me daarom heel goed vinden in Randle P. McMurphy die het opneemt tegen bitch zuster Ratched (perfect neergezet door Louise Fletcher). Ratched maakt misbruik van haar positie als capo op een afdeling geesteszieken. McMurphy denkt een gevangenisstraf op een makkelijke manier uit te zitten door zich psychisch onwel te laten verklaren en op deze afdeling te vertoeven, maar krijgt al snel aanvaringen met de onrechtvaardigheid van het beleid van Ratched. Prachtig om te zien hoe McMurhphy deze mensen uit hun geestelijke winterslaap weet te halen en in opstand weet te brengen. In dat opzicht is hij een echte leider voor het schaapachtige volk. Natuurlijk moet hij daar uiteindelijk voor gestraft worden. McMurphy is immers een martelaar. Gelukkig weet de Indiaan, die uiteraard Chief heet, te ontsnappen wanneer McMurphy erin is geslaagd om hem zijn eigenwaarde weer in te zien.
In dat opzicht lijkt het verhaal van One flew ook wel op Dead Poets Society, waarin leraar Robin Williams jonge studenten voor zichzelf leert denken in een strenge kostschool. Hij brengt ze in aanraking met poëzie en de bitterkoekjes die de autoriteiten hen voorschotelen niet als zoete koek te slikken. Mooie film is dat ook.
Ratched staat wat mij betreft voor alle domme ambtenaren waar we als gewone burgers mee te maken krijgen. Van die regelvolgers en cijferneukers die het leven onnodig onaangenaam maken. Laat je McMurphy dan ook de vrije loop als je met dat soort gasten te maken krijgt, zou ik zeggen. Maar zorg wel dat je net zoals Chief weet te ontsnappen.
George Clooney en Anton Corbijn. Als die twee vakmannen samenwerken aan een film, dan verwacht je een bijzonder resultaat. Mijn verwachtingen voor The American zijn dan ook hoog gespannen.
Ook al klinkt het verhaal, gebaseerd op de bestseller A Very Private Gentleman van Martin Booth, wat clichématig. Jack (George Clooney), een specialistische wapenmaker en ook wel eens gebruiker hiervan, is een meester in zijn vak. Wanneer een klus in Zweden slechter afloopt dan verwacht, reist hij naar zijn contact Pavel (Johan Leysen) in Rome. Hij besluit voorlopig onder te duiken in een klein Italiaans bergdorp. Daar maakt hij kennis met een priester (Paolo Bonacelli) en een prostituee, Clara (Violante Placido) waar hij ook bevriend mee raakt. Tevens krijgt hij het verzoek om voor een nieuwe klant, Mathilde (Thekla Reuten) een wapen te maken. Beïnvloed door zijn nieuwe vriendschappen besluit Jack dat dit zijn laatste opdracht zal zijn. Maar zo makkelijk stap je niet uit dit milieu…
Dat klinkt als een film die je wel vaker hebt gezien, of niet? Toch word ik enthousiast van de trailer. Ik zie een strak acterende Clooney en prachtige beelden:
En ik geloof niet dat Corbijn zo maar een algemeen filmverhaaltje zou verfilmen dat niet de moeite van het kijken waard zou zijn. The American is de tweede film van vakkundig fotograaf Anton Corbijn. Control uit 2007, over het leven van Ian Curtis – de zanger van Joy Division – vond ik erg mooi. (Zie hier de recensie die ik er indertijd over schreef.) De film won 23 awards, waaronder vijf BIFA’s en was genomineerd voor een BAFTA. Behalve fotograferen, ontwerpt Corbijn platenhoezen, logo’s (zoals het logo van Den Haag) en posters (waaronder de poster van Film by the Sea 2001). Corbijn regisseerde ook videoclips voor onder andere U2, Johnny Cash, Coldplay en Nirvana). Daarbij ontwerpt hij ook podia zoals sinds 1993 die voor de wereldtournee van Depeche Mode en voor Herbert Groenemeyer. Groenemeyer verzorgde ook de score voor The American.
En Clooney. Ach, ik ben fan van die man. Ik vond hem fantastisch in het redelijk recente Up in the Air. Maar eigenlijk heb ik hem zelden slecht zien spelen. (Batman & Robin, daar hebben we het even niet over.) Daarbij is hij een prima regisseur.
The American beleeft zijn Nederlandse première op vrijdag 10 september als openingsfilm van het 12e Film By the Sea Festival in Vlissingen. Daar zal ik hem niet gaan zien: ik ga nooit naar dat filmfestival. Maar dan toch zeker wel op het witte doek en anders gewoon lekker rustig op dvd.
Daybreakers speelt zich af in het jaar 2019. Ongeveer tien jaar geleden viel de mensheid ten prooi aan een vampiervirus waardoor een deel van de bevolking in vampiers is veranderd. En die willen bloed zien, nou ja, proeven.
Mensen worden uitgemolken tot hun laatste druppel, maar wanneer er van de mensheid nog maar 5 procent in leven is, wordt bloed een schaars goed. Daarom werkt wetenschapper en vampier Edward Dalton (Ethan Hawke) aan een bloedvervanger. Dan ontmoet hij Elvis (Willem Dafoe, niet de king) – een voormalige vampier die heeft ontdekt hoe je weer mens kunt worden. De redding van de mensheid lijkt in zicht, ware niet dat Daltons vampiergenoten liever gewoon nachtwezens blijven.
Koffie verkeerd
Het aantal vampierfilms is inmiddels oneindig, toch hebben de gebroeders Spierig, script en regie, met Daybreakers een aardige genrefilm afgeleverd. Het is genieten van de kleine grapjes die ze in het dagelijks leven van een vampier hebben geschreven. Die drinkt zijn koffie namelijk altijd met een wolkje bloed en leidt een decadent leven. Je kunt makkelijk de ene peuk na de andere opsteken, want dood aan kanker ga je toch niet. Auto’s zijn met zwartgetinte ramen en videoschermen uitgedost om overdag rijden mogelijk te maken. En je kan dan zo hard rijden als je wilt: de politie gaat pas ’s nachts aan het werk.
De leuke vondsten kunnen niet verhullen dat het script ook wat vragen onbeantwoord laat: waarom is niet iedereen besmet geraakt met het vampiervirus? En hoe zijn de mensen besmet? De film houdt genoeg vaart om dat soort vragen even te vergeten; ook het vermakelijke spel van acteurs als Willem Dafoe en Sam Neill biedt genoeg afleiding. Daar steekt Ethan Hawke, die een getormenteerde vampier speelt die liever gewoon mens wil zijn, toch een beetje bleek bij af.
Ondanks het intrigerende uitgangspunt vervolgt de film een voorspelbaar pad. De vampierwereld is met een beperkt kleurenpalet in beeld gebracht, waarin koude kleuren overheersen en waar alles wat rood is lekker opvalt. (Dat koude kleurenpalet kennen we van wel meer futuristische films, dat het er somber uitziet in de toekomst is een bekend cliché.) We zien de wereld waarin de mensheid leeft, vooral in dagscènes waarin warme kleuren overheersen. Een simpele, doch effectieve manier om het contrast tussen beide volken aan te geven.
Extra’s
Voor de liefhebbers bevat de dvd een making of van bijna twee uur. Saillant detail: de hoofdfilm duurt slechts 96 minuten. Ook een aangename aanvulling is de korte film The Big Picture, van dezelfde regisseurs. Hierin ziet een meisje via het beeldscherm van haar televisie, hoe haar leven eruit had gezien als ze wel op de eetuitnodiging van de buurman was ingegaan. Iedere keer als ze naar het volgende kanaal zapt, ziet ze een nieuw moment van haar toekomst. Een bijzonder concept met een verrassende afloop.
Een groot minpuntje aan de dvd is het feit dat je bij iedere kijkbeurt eerst alle trailers moet doorskippen omdat je niet meteen naar het hoofdmenu kan doorklikken. Daar moeten ze bij Dutch Film Works toch eens iets aan doen.
Daybreakers, USA 2009.
Regie: Michael Spierig, Peter Spierig
Met: Ethan Hawke, Willem Dafoe, Isabel Lucas en Sam Neill.
Nu op DVD: DFW.
We zijn alweer bij de letter N van mijn Film A-Z. Dit keer twee nachtmerrie-titels in het rijtje. Verder kwam ik niet zo ver met de N eigenlijk. Voel je vrij om bij de comments je eigen favoriete films te noemen die met een N beginnen. Vergeet niet te vermelden waarom je die flicks zo goed vindt.
The Nightmare Before Christmas (Henry Selick, 1993)
Prachtige animatie die eigenlijk nooit verveelt, zelfs niet voor iemand als ik, die zelden musicals leuk vindt. De visie van Tim Burton werkt zowel in stop-motion als live-action en weet mij tot nu toe nog steeds te boeien. Al vond ik Alice in Wonderland een stuk minder. Nightmare gaat steevast aan tijdens saaie kerstdagen en is ook een prachtige Halloween-film. En Halloween, daar smul ik van.
A Nightmare on Elm Street (1984-1994) Ik heb de recente remake nog niet gezien, maar sta daar ook niet voor te trappelen. Waarom moet deze prima filmcyclus van Wes Craven überhaupt hermaakt worden? Ik zie liever de versies uit de jaren tachtig. Freddy Krueger, de man met de nare klauwende handschoen die je in je nachtmerrie vermoordt, is een filmicoon geworden en een paar films uit de reeks zijn erg goed. Mijn favoriet uit de reeks isWes Craven’s New Nightmare, numero zeven uit 1994, waarin blijkt dat de verhalen rond Krueger zijn verfilmd omdat dit de enige manier is om de boeman te bezweren. Maar nu er al een tijdje geen films meer zijn gemaakt of verhalen over hem zijn verteld, dreigt Krueger dreigt door te dringen in de echte wereld en is een bedreiging voor de acteurs en de crew die de films gemaakt hebben. Omdat veel mensen in deze film zichzelf spelen, lopen werkelijkheid en fictie mooi door elkaar.
North by Northwest (Alfred Hitchcock, 1959)
Noem me ouderwets, maar Hitchcock-films: daar hou ik van. De grootmeester van de cinema dient niet voor niets als schoolvoorbeeld in de studie filmwetenschap. Dit is een van mijn favorieten, al is het alleen maar omdat hij bijna elke maand werd uitgezonden op TNT Classic Movies. Maar vooral om Cary Grant – de George Clooney van het oude Hollywood.
De charmante reclameman Roger O. Thornhill (Grant) wordt tijdens een lunch in het Plaza Hotel van New York per ongeluk aangezien voor geheim agent George Kaplan – een fictief personage dat de geheime dienst heeft bedacht om de ’tegenpartij’ om de tuin te leiden. Thornhill wordt ontvoerd door twee gewapende mannen en meegenomen naar een huis op Long Island, waar hij wordt ondervraagd door een man die zich voorstelt als Lester Townsend (James Mason). Thornhill kan echter de vragen van de man niet beantwoorden en ontkent George Kaplan te zijn. Logisch, want zoals gezegd bestaat die Kaplan helemaal niet. De rest van de film is een vermakelijke achtervolging, inclusief de iconografische scène waarin Grant achterna gezeten wordt door een vliegtuigje, eindigend in de klassieke scène bij Mount Rushmore.
Het thema van ’the wrong man’, de man die onterecht van iets wordt beschuldigd, is typisch Hitchcock. Evenals de speelse manier waarop hij met intriges omgaat. Natuurlijk is er ook een MacGuffin, een object waar iedereen in de film achteraan zit, maar eigenlijk van alles kan zijn en geen andere functie heeft dan het voortzetten van het verhaal. In North by Northwest is dit de microfilm.
De volgende aflevering van mijn film A-Z is over twee weken, dus op vrijdag 30 juli.
