Categorieën
Film Media

‘Iedere liefhebber van genre- en cultfilms moet Schokkend Nieuws lezen!’

Zes keer per jaar slaagt een select groepje professionele liefhebbers van de genrefilm erin om het magazine Schokkend Nieuws uit te brengen. Hoe gaat het met dit fantastische blad in crisistijd? Een gesprek met hoofdredacteur Barend de Voogd.

Cover_Schokkend nieuws 114
Cover Schokkend Nieuws #114 gemaakt door Milan Hulsing.

Recent rolde alweer het 114ste nummer van de persen. Geen geringe prestatie, want Schokkend Nieuws wordt gemaakt door een kleine groep enthousiaste professionals. Zelf mocht ik twee jaar lang een column voor het blad schrijven, tegenwoordig schrijf ik zo nu en dan recensies voor de website.

Sinds wanneer ben je eigenlijk hoofdredacteur van Schokkend Nieuws?
‘In 2001 ben ik voor Schokkend Nieuws gaan schrijven en in 2010 ben ik hoofdredacteur geworden.’

Hoe onderscheid SN zich van andere filmbladen?
‘Er zijn sowieso niet zo veel filmbladen in Nederland en Schokkend Nieuws is het enige filmblad dat zich geheel focust op de genrefilm, dus: horror, sciencefiction, fantasy, anime en cultfilms. En we doen dat doen op een serieuze en journalistieke manier.’

Hoe is het blad in de afgelopen jaren veranderd?
‘Toen het in 1992 werd opgericht was Schokkend Nieuws een tweemaandelijks blaadje op A5-formaat, zwart-wit en gefotokopieerd met heel dikke rasterpunten. Het was echt een fanzine, een blaadje van en voor liefhebbers. In 2002 is het een fullcolourglossy geworden. Toen lag de frequentie trouwens wel wat lager en kwam het magazine vier keer per jaar uit. Sinds 2010 is Schokkend Nieuws full colour, op groot formaat en is de frequentie zes keer per jaar. De laatste jaren zijn digitale media steeds belangrijker geworden. Vroeger had je af en toe nog wel eens een ingezonden brief, tegenwoordig heb je bijna dagelijks contact met enkele lezers via Facebook of de website.’

Je had het nu vooral over uiterlijke veranderingen. Heeft Schokkend Nieuws ook inhoudelijk een verandering ondergaan?
‘Wat er in ieder geval in de afgelopen periode is veranderd is dat we meer aandacht hebben voor de directe bioscoopreleases, dus wat er de komende twee maanden uit gaat komen. Vroeger konden we dat niet omdat we een kwartaalblad waren. Schokkend Nieuws begon in de jaren negentig als een blad met een duidelijke voorkeur voor de horrorfilms en -makers die in de jaren tachtig en negentig groot zijn geworden. De Wes Cravens, Tobe Hoopers, dat soort mensen. Daar hebben we nog steeds veel aandacht voor. In het laatste nummer hadden we bijvoorbeeld een interview met Tobe Hooper en Joe Dante, de oude knakkers, zeg maar. Ondertussen hebben we ook steeds vaker aandacht voor de moderne genreproducten, zowel televisieseries als de Marvel superheldenfilms, en natuurlijk komt de nieuwe generatie genreregisseurs aan bod.’

Wat vind je zelf het leukste aan SN?
‘Het leukste is om het blad te maken! (lacht) Het is verschrikkelijk leuk om ieder nummer een eigen invalshoek te geven, ieder nummer heeft namelijk een thema. Afgelopen nummer was dit The Texas Chain Saw Massacre, maar we hebben ook wel eens een special gemaakt over Australische exploitation films, over kunst en horrorfilms en een special over sterke vrouwen. We hebben een redactie van vijf man en die bedenkt iedere keer dat soort thema’s. We proberen dan wel een left of field invalshoek te kiezen. We kiezen bijvoorbeeld voor een thema als horror in het pretpark terwijl een blad als Fangoria zich vooral zal richten op vette special effects. Daarnaast vind ik het ook heerlijk om te schrijven. Waar kun je elders in Nederland schrijven over horror- en sciencefictionfilms en er zo uitgebreid over lezen dan in Schokkend Nieuws? Als je online zoekt vind je meestal Engelstalige sites. Soms Nederlandstalige, maar die bevatten korte en niet-kritische stukken. Schokkend Nieuws is toch wat diepgravender en uitgebreider.’

Peter Pontiacs cover voor Schokkend Nieuws #100.
Peter Pontiacs cover voor Schokkend Nieuws #100.

Je hebt voor Schokkend Nieuws ook enkele van je helden kunnen spreken. Welk van die interviews beschouw jij als een van de hoogtepunten van je carrière?
‘Dat is een moeilijke vraag. Regisseur Brian Trenchard-Smith was geen held van me, maar werd dat wel tijdens een interview dat ik met hem afnam. Smith is een Australische regisseur van films als Turkey Shoot (1982) en Dead End Drive-In (1986). Zijn films zijn niet zo bekend, maar maakte zijn films altijd voor weinig geld en een enorme portie lef. Op de set heeft Trenchard-Smith prachtige avonturen meegemaakt en hij sprak daarover met een enorm gevoel voor humor waarbij hij zichzelf ook voortdurend voorschut zette. Dat was een heel leuk interview. Tijdens het gesprek werd ik echt een fan van die man. Katherine MacColl vond ik ook heel tof. Zij is een scream queen die in heel veel films van Lucio Fulci te zien is, zoals The Beyond. Daar wordt ze door allemaal maden belaagd. Haar interviewen was een wonderlijke ervaring. Ik had een afspraak met haar in het Vondelpark bij het oude Filmmuseum. Je staat dan in het Vondelpark te wachten en opeens zie je Katherine MacColl op je af komen lopen. (lacht) Dat was fantastisch! Dan ben je echt weer even een kleine jongen. Ik had het interview ook te goed voorbereid; ik geloof dat ik iets van vijftig vragen voor haar had.’

Schokkend Nieuws komt zes keer per jaar uit. Is het door die frequentie niet moeilijk om up-to-date te blijven?
‘Nee, dat is niet heel erg moeilijk. Eens per twee weken komt er een genrefilm uit, dus wij pikken daar per nummer de drie leukste van uit. Laten we eerlijk zijn: niet alle horror- en sciencefictionfilms die uitkomen zijn evengoed. Dus we pakken de interessantste om er een vooruitblik of een recensie over schrijven. Of we doen een interview met de maker. In die zin gaat dat al heel goed. Tussentijds volgen we de actualiteit op de website.’

Bladen en kranten hebben het moeilijk de laatste tijd. Hoe gaat het met SN?
‘Wij hebben het ook best moeilijk. Schokkend Nieuws moet het vooral hebben van abonnees en adverteerders en krijgt geen enkele subsidie. Het aantal abonnees groeit, evenals het aantal activiteiten. We timmeren meer dan ooit aan de weg en hebben meer abonnees dan ooit. Alleen de adverteerders vallen wel weg. Dat is heel vervelend. De home-entertainment markt, dus dvd verkoop, is ingestort. Je kunt de distributeurs het ook bijna niet kwalijk nemen dat ze nog nauwelijks adverteren. Er valt in die business gewoon geen geld meer te verdienen. Wij moeten dus omschakelen door andere fondsen te werven en op andere manieren geld binnen te halen. De belangrijkste methode om dat te doen is meer abonnees werven, want dan ben je van niemand meer afhankelijk en kunnen we Schokkend Nieuws het eigenzinnige blaadje houden dat het nu is.’

Milan Hulsings cover voor Schokkend Nieuws #108.
Milan Hulsings cover voor Schokkend Nieuws #108.

Wat is het moeilijkste aan het uitgeven van een nicheblad?
‘Hm, dat is een lastige vraag…. Het moeilijkste is misschien wel om er niet al je tijd aan te besteden! (lacht) Ik zou heel gemakkelijk alle dagen alleen met Schokkend Nieuws bezig kunnen zijn. Dat is punt één. Punt twee is het vinden van het juiste publiek. Hoewel er veel mensen zijn die van horror en sciencefiction houden, is het heel lastig ze te overtuigen daar ook eens iets over te lezen. Ik kom zo vaak mensen tegen die enorme fans zijn. Die willen best een plaatje liken op Facebook, maar gaan dan geen lange interviews met hun helden of een achtergrondverhaal lezen. Dat zien we steeds meer. Dat vind ik krankzinnig, maar dat is dus het allermoeilijkste. Vooral om dit te verkroppen, want wij besteden juist veel tijd om die interviews te regelen en unieke verhalen te schrijven.’

Heb je hier een verklaring voor?
‘Dat heeft te maken met ontlezing en heeft te maken met het feit dat Nederland nooit echt een filmbladencultuur heeft gehad. In Amerika heb je iets van drie of vier horror- of sciencefictionblaadjes. In Nederland heb je er maar één en dat zijn wij. Daar zal het mee te maken hebben.’

Wie zouden eigenlijk allemaal SN moeten lezen?
‘Iedereen die dol is op horror, sciencefiction, fantasy, anime of cultfilms moet ons lezen! Ook al heb je niet per se iets met horror maar wel bijvoorbeeld met een beetje rare, obscure films, ook dan moet je Schokkend Nieuws lezen. En iedereen die houdt van mooi geschreven filmjournalistiek. Want we letten ook heel erg op onze stijl en hoe we het brengen. Op de beste Drs. P traditie, ik ben niet voor niets een enorme fan, is het een blad dat de liefde voor film combineert met een bloemrijke taal en humor en spitsvondigheid.’

Waarvan akte. Bekijk de site voor de laatste nieuwtjes en neem een abonnement voor slechts 25 euro per jaar op Schokkend Nieuws.

Categorieën
Media

Sherlock Holmes & Hercule Poirot

Nee de titel van deze blogpost verwijst niet naar een aanstaande team-up van deze twee beroemde detectives – al ben ik benieuwd hoe zo’n avontuur zou verlopen; waarschijnlijk wordt het een clash of the ego’s.

De titel verwijst naar de schildering die kunstenaar Melissa Halley maakte op de etalageruit van the American Book Center in Amsterdam.

ABC_Crime_WindowJuni is namelijk Classic Crime Month bij de ABC, vandaar dat Halley gevraagd werd om de twee literaire speurneuzen te portretteren. In de rest van Nederland is het trouwens ook de Maand van het Spannende Boek, maar dat terzijde.

Halley is druk met illustreren en soms blogt ze daarover. Recent bezochten Linda en ik de open dag van het atelier waar ze werkt. Ik vind Halleys verfijnde potloodtechniek erg mooi. Check deze vleermuis maar eens:

vleermuis-halleyOok maakt ze portretten waarin diezelfde delicate lijnvoering in terug te zien is.

Categorieën
Media

Abstract kijken door het werk van Kor Heemsbergen

13 mei was het tien jaar geleden dat beeldend kunstenaar en landschapsvormgever Kor Heemsbergen (1936 – 2005) overleed. In het laatste weekend van mei werd een deel van zijn werk geëxposeerd in Galerie Beeldend Gesproken in de Hallen.

expo_heemsbergen expo_heemsbergen_02Geïnteresseerden konden zich inschrijven om een van de kunstwerken te kopen voor een bedrag dat ze zelf mogen bepalen. De expositie werd georganiseerd door de kinderen van Heemsbergen. De opbrengst komt ten goede aan het Prins Bernhard Cultuurfonds en Kunstuitleen/ Galerie Beeldend Gesproken.

Heemsbergen was van de jaren zestig tot de vroege jaren na de eeuwwisseling in Amsterdam actief als kunstenaar. Behalve veel geschilderd werk realiseerde hij een groot aantal kunstprojecten in de openbare ruimte. Veel van zijn beelden zijn op diverse plaatsen in het Nederlandse landschap terug te vinden.

Wodan.
Wodan.

Zelf kende ik het werk van Heemsbergen niet maar omdat Linda enkele van zijn nabestaanden kent, bezochten we de overzichtstentoonstelling After Hours. Het was voor mij een aangename verrassing: normaliter heb ik moeite met me te interesseren voor abstracte kunst, maar naar het werk van Heemsbergen heb ik gefascineerd gekeken. Om met zijn kinderen over hun vader te kunnen praten, maakte het bezoek extra bijzonder. Zo vertelde zijn oudste zoon me dat sommige schilderijen alleen maar titels hadden omdat dit door de galeries gewenst was. Die titels bedacht de kunstenaar dus vaak achteraf omdat het werk voor de verkoop nu eenmaal een naam moest hebben. Liever hield hij zijn schilderijen titelloos en dat snap ik, want een titel stuurt heel erg hoe je het abstracte werk interpreteert.

Dit schilderij bekoorde mij in het bijzonder. Het lijkt een soort rorschachtest. Ik zie er een vlinder in, maar wellicht is het een kaart van een land dat door burgeroorlog in drieën is gesplitst.

Een hollende.
Een hollende.

Het heet overigens Een hollende. In dit geval is de titel voor mij net zo’n raadsel als het werk zelf.

Prettige macht?
Prettige macht?

Prettige macht? roept ook allerlei vragen op, maar door de titel meen ik kerkramen links- en rechtsboven te herkennen. En de kerk is voor mij een machtswellustige organisatie. Misschien is het schilderij wel een kaart van boven en de pijl een neerstortende raket.

Dit schilderij zou wat mij betreft prima als een LP-hoes van Joy Division kunnen dienen:

Zonder titel (Jan 1981)
Zonder titel (Jan 1981)

Zelf zag ik er berkenbomen in die langs een bosweg staan en ’s nachts worden verlicht door de koplampen van een voorbijrijdende auto. Dit vertelde ik aan de dochter van heemsbergen. Zij vond het erg leuk om dit te horen, omdat zij een heel andere voorstelling had van het schilderij. Het aanhoren van andermans ideeën over het werk van haar vader deed haar goed, vertelde ze.

Wie meer van het werk van Heemsbergen wil zien kan hier terecht.

Categorieën
Media Mike's notities

Op Facebook is het gras altijd groener

Soms trap ik weer in een oude valkuil: dat ik mijn eigen stand van zaken vergelijk met die van anderen.

I-mediaDat overkomt me als ik zit te Facebooken of op Twitter zit en al die succesverhalen van anderen voorbij zie komen. Een leuke opdracht hier, erkenning daar. Je misgunt je vrienden en kennissen natuurlijk niets, maar soms vergeet je daardoor wat je zelf allemaal bereikt heb of met welke dingen jezelf bezig bent.

Het beste dat ik dan kan doen is even rustig een kopje koffie zetten en dan in het open raam te gaan zitten in de zon. Even met mijn hoofd uit die monitor en tot mezelf komen. Dan blijkt het vaak allemaal wel mee te vallen.

Categorieën
Boeken Media

Reflections: An Oral History of Twin Peaks

Wie me het boek heeft aangeraden ben ik vergeten, maar toen bekend werd dat er een nieuw seizoen van Twin Peaks zou komen, vertelde iemand me dat ik Reflections: An Oral History of Twin Peaks moest lezen.

reflections-an-oral-history-of-twin-peaksMeteen heb ik het boek besteld bij the American Book Center, maar al snel kreeg ik bericht dat het boek niet voorradig was. Jitse vertelde me later zelfs dat de kans groot was dat het heel lang ging duren voordat Reflections binnen zou komen. Eerlijk gezegd was ik het boek al helemaal vergeten toen ik deze week plotseling bericht kreeg dat het op me lag te wachten.

Dit soort kleine gebeurtenissen maken het leven leuk.

Twin Peaks-fan Brad Dukes sprak met leden van de cast en crew en voert deze sprekend op in een lang interview. Fantastisch om te lezen hoe het er achter de schermen bij Twin Peaks aan toe ging. Ook co-creator Mark Frost en Angelo Badalamenti komen in het boek aan het woord. Alleen de stem van David Lynch ontbreekt vooralsnog. Maar gelukkig heb ik ook het boek Lynch on Lynch van Chris Rodley in de kast staan, waarin de regisseur uitgebreid over Twin Peaks vertelt.

Overigens is het nog niet zeker of de nieuwe Twin Peaks-afleveringen er wel gaan komen en hoe het met Lynch z’n medewerking aan de serie staat.

Twin Peaks komt terug!

Categorieën
Film Media Strips

Marvels Daredevil: Moderne crime noir in superheldenjas

Van de week vroeg een vriend van me of de Netflix-serie Daredevil het kijken waard is. Mijn antwoord: jazeker!

Charlie Cox als Daredevil & Murdock.
Charlie Cox als Daredevil & Murdock.

Netflix maakte tien april het gehele eerste seizoen in één keer beschikbaar. Zij snappen tenminste hoe modern televisiekijken werkt. Het kostte me ongeveer een week om de dertien afleveringen van het eerste seizoen te bekijken.

Daredevil is natuurlijk een superheld uit het Marvel Universum: overdag is hij de blinde advocaat Matt Murdock, ’s avonds gaat hij op pad in een zwart, ninja-achtig kostuum om de misdaad te bestrijden. Als kind redde Matt een blinde man van een aanrijding met een truck waarop chemisch afval werd vervoerd. Matts ogen kwamen in contact me het goedje, daardoor werd hij blind maar werden zijn andere zintuigen versterkt.

Tot nu toe kennen we drie versies van de held in live-action (de kleine cameo in Jay & Silent Bob Strike Back niet meegerekend): Trial of the Incredible Hulk en de film uit 2003 met Ben Affleck als Matt Murdock.

Kingpin

Een pagina uit Daredevil: Man without Fear.
Een pagina uit Daredevil: Man without Fear.

Ik heb Affleck altijd een goede Daredevil gevonden, waar het bij die film vooral misging was de casting van Foggy Nelson, Kingpin en Bullseye. Bullseye werd door Colin Farrell veel te camp gespeeld waardoor hij alle geloofwaardigheid verloor. En persoonlijk had ik het niet zo op de hip-hop-versie van Kingpin (Michael Clarke Duncan). Ook John Rhys-Davies‘ (Professor Orturo in Sliders) interessante interpretatie van misdaadbaas Kingpin in Trial of the Incredible Hulk is anders dan in de strips: een videoverslaafde voyeur die alles in de gaten houdt via een reeks videoschermen. Ik vind wat dat betreft de versie die Vincent D’Onofrio neerzet in de nieuwe serie, veel interessanter. Een zakenman met een traumatisch verleden die, als hij uit zijn vel springt, levensgevaarlijk is. D’Onofrio lijkt fysiek ook veel meer op Kingpin uit de strips en ik vind het fijn als adaptaties zo trouw mogelijk zijn. Uiteraard is een directe vertaling van de strippagina naar het scherm nooit mogelijk en moeten er altijd dingen worden aangepast. Dat is niet erg zolang als het eindresultaat maar in spirit veel overeenkomt met het bronmateriaal.

Kingpin is boos.
Kingpin is boos.

Rosario Dawson
Over de casting van de nieuwe serie heb ik niet te klagen, want die is bijna bij elk personage spot on. Charlie Cox zet een zeer serieuze Murdock en Daredevil neer. Een gedreven man die nog precies moet uitvinden hoe hij als Daredevil te werk gaat. Gelukkig krijgt hij aan het eind van het eerste seizoen een kostuum dat meer op dat uit de strips lijkt, al ziet het er nog niet zo goed uit als het kostuum dat Affleck droeg in Daredevil (Mark Steven Johnson, 2003). Rosario Dawson als night nurse is een prachtige vondst en ook Deborah Ann Woll als Karen Page is niet te versmaden.

Onderzoekjournalist Ben Urich wordt gespeeld door zwarte acteur Vondie Curtis-Hall. Hij lijkt fysiek dus niet op de blanke, kettingrokende Urich uit de strip, maar dat lijkt de krant waar hij voor werkt ook niet: The Daily Bugle hoort bij Spider-Man en aangezien die copyrights bij Sony liggen, krijgen we hier te maken met The New York Bulletin zonder J. Jonah Jameson. Ik vind Curtis-Halls versie van Urich een interessant personage dat goed past in de duistere sfeer van de serie, maar hij heeft weinig te maken met de Urich uit de strips.

Ben Urich & Karen Page.
Ben Urich & Karen Page.

Gewelddadig
De serie is gecreerd door Drew Goddard en heeft een hoog geweldsgehalte: er worden keiharde klappen uitgedeeld in Daredevil en daar staat geen greintje humor tegenover. Als Spider-Man klappen uitdeelt, maakt hij tussendoor luchtige grapjes, maar bij Daredevil is alles ernstig. De wijk Hell’s Kitchen waar de held opereert, doet haar naam eer aan. Net als in Gotham is de politie corrupt en wordt de stad bestuurd door een groep misdaadbazen. Deze werken allemaal voor Wilson Fisk maar er zijn spanningen onderling die in de loop van de serie worden uitgespeeld.

De grootste shocker is toch wel dat personages die in de strips al jaren meegaan, in de serie plotseling het loodje kunnen leggen. Fijn dat de schrijvers voor de fans die bekend zijn met Daredevil toch nog wat verrassingen hebben kunnen bedenken. Natuurlijk zijn de strips ook vaak gewelddadig en gaat de held daarin constant op de vuist met misdadigers en superschurken, maar in live-action lijken die klappen veel harder aan te komen dan getekend op papier.

Film noir
De serie is ondergedompeld in een film noir-achtige stijl en dat is goed te zien in hoe de beelden zijn uitgelicht: een sterk donker-contrast met opvallend vaak een sterke lichtbron achter de acteurs, waardoor we ze vaak in silhouet zien of een deel van hun gezicht gehuld gaat in schaduwen.

Ik moet wel toegeven dat ik er even in moest komen: de eerste paar afleveringen was het erg wennen aan het harde geweld en de personages. Het is de wereld die we kennen uit de Daredevil-strips van Frank Miller, maar toch ook weer niet. In aflevering 12 klikte alles voor me als Matt Murdock, zonder kostuum en overdag, over daken rent en van dak tot dak springt en een taxi achtervolgt. Als de televisie-Murdock atletisch over de daken van New York danst, lijkt hij eindelijk echt op het evenbeeld uit de strips. Hiervoor hebben we hem vooral gezien als een vechter die het meeste wegheeft van een bokser die ook Oosterse vechtsporten kent.

daredevil_dak daredevil_dak_05

Persoonlijk vind ik de series Agents of SHIELD en Gotham leuker om naar te kijken, maar ik zal zeker het nu al aangekondigde tweede seizoen van Daredevil opzetten.

Categorieën
Media

Facebook’s Catch-22

Dom Facebook. Ik krijg de hele tijd een vriendschap verzoek doorgestuurd van iemand die haar limiet van 5000 vrienden (!) heeft bereikt. Daardoor kan ik haar niet accepteren als vriend, zegt Facebook. Maar de volgende dag staat de melding van het vriendschapsverzoek weer gewoon in mijn inbox, en kan ik haar niet accepteren als vriend omdat ze haar limiet van 5000 vrienden heeft bereikt.

Categorieën
Daily Webhead Media Strips Video

Vlog: VPRO Gids met Derf Backderf & HAFF-bijlage

De nieuwe VPRO Gids is uit en daarin staat mijn interview met Derf Backderf en een toffe special over het Holland Animation Film Festival waar ik ook een paar artikelen voor mocht schrijven. Er staan ook mooie stukken in van Elja Looijestein, Oliver Kerkdijk, Jan Pieter Ekker en Angela van der Elst. Hier alvast een voorproefje:


Het HAFF heeft de bijlage ook online gezet.

Categorieën
Media

Expositie Show Me the News: Beeld van het nieuws

Bij het nieuws is beeld overheersend geworden. De expositie Show Me the News in Museum Hilversum toont de overgang van tekst- naar beeldcultuur in nieuwsmedia.

Terwijl een gezichtsloze man zijn avondeten nuttigt, rijdt door de broccoli en aardappelpuree een speelgoedvrachtwagen. Plotseling wordt het voertuig gebombardeerd door een militair vliegtuig en lijkt de inhoud van het bord op een gehavend landschap. Op een ander moment leest de man een krant aan tafel terwijl hij omsingeld is door tientallen gevechtshelikopters. De rotoren van een van de toestellen rijten de krant aan gort. Twee pregnante beelden uit de video-installatie Démontable van videokunstenaar en filmmaker Douwe Dijkstra. ‘Ik wilde het absurdisme aanduiden van de vermenging van het nieuws en het dagelijks leven. Of je je er nu emotioneel bij betrokken voelt of niet, het nieuws maakt deel uit van je dag,’ licht Dijkstra toe die in Démontable dagelijkse taferelen laat verstoren door elementen die we kennen uit oorlogsberichtgeving.

Still-Demontable‘Het is niet zo dat ik nieuws alleen maar associeer met oorlogstaferelen, maar gewapend conflict en oorlog zijn bij uitstek dingen die heel prominent in het nieuws, films en games voorkomen, terwijl we die nooit van dichtbij hebben gezien of meegemaakt. Oorlogstaferelen zijn voor ons westerse Europeanen het meest ver van ons bed, terwijl we continue worden uitgedaagd iets van ze te vinden of iets bij ze te voelen. Eigenlijk ken ik oorlog vooral van nieuws- en filmbeelden, wat het geweld tegelijkertijd abstract en alomtegenwoordig maakt. Dat fascineert me.’

Verbeelding
Démontable is een van de videowerken in de expositie Show Me the News in Museum Hilversum. De tentoonstelling brengt aan de hand van tv-vormgeving, nieuwsfotografie en videokunst de overgang van tekst- naar beeldcultuur in nieuwsmedia in kaart. Was het in de begindagen van het journaal nog ondenkbaar dat een presentator in beeld zou komen omdat hij zou afleiden van de inhoud, tegenwoordig lopen Astrid Kersseboom en Rik van de Westelaken van het ene onderwerp naar het andere in decors waarin bewegend beeld en 3D infographics hun verhaal ondersteunen. ‘Beeld is steeds bepalender geworden voor hoe je het nieuws tot je neemt,’ zegt gastcurator Liselotte Doeswijk. ‘Vroeger las je de krant en luisterde je naar het journaal. Tegenwoordig moet er bij het nieuws goed beeld, anders krijgt het onze aandacht niet. Dit speelt natuurlijk al langer. Dat de vormgeving van het NOS Journaal en recenter RTL Nieuws drastisch gemoderniseerd zijn, is een tweede mooie aanleiding om naar de verandering in nieuwsmedia te kijken.’

Decorontwerp en storyboard voor NOS Journaal (1995), ontwerp Dirk Debou en André Postma.
Decorontwerp en storyboard voor NOS Journaal (1995), ontwerp Dirk Debou en André Postma.

Met fragmenten, decorontwerpen, het werk van componisten en van grafisch ontwerpers toont de expositie hoe de vormgeving van het NOS Journaal en het jongere RTL Nieuws in de afgelopen zestig jaar zijn veranderd. Daarnaast is er speciale aandacht voor het werk van nieuwsfotograaf Bert Verhoeff die dikwijls een andere kant van de zaak laat zien of weet te verrassen door onverwachte tegenstellingen. In samenwerking met het LIMA, het internationale platform voor duurzame toegang tot mediakunst, zijn videowerken te zien van makers die ieder op eigenzinnige wijze de beeldtaal van het nieuws onderzoeken of reflecteren op de werking van beeldcultuur. In de snelgemonteerde collage Heads and Globes onderzoekt eddie d. de opvallende overeenkomsten tussen journaals uit verschillende landen en periodes. Het Amerikaanse collectief Ant Farm mengde op satirische wijze en op de grens van goede smaak eigen performances met bestaande beelden.

Zonnebloem
Heliotrope van Judith van IJken zet de nieuwspresentator als onderwerp centraal. Ze maakte een portret van Annechien Steenhuizen die in het decor van het NOS Journaal drie verschillende poses aanneemt. Van IJken: ‘Ik ben geïnteresseerd in de grens en de spanning tussen het private en publiekelijke en naar hoe wij naar iemand kijken die vaak op televisie is. Omdat je Steenhuizen iedere dag op televisie ziet in de context van het nieuws, krijgt ze iets monumentaals en wordt ze bijna een icoon. Althans, in de ogen van de toeschouwer. Net als zonnebloemen die de beweging van de zon volgen, volgt de toeschouwer de presentator. Vandaar dat ik het portret Heliotrope heb genoemd.’
HeliotropeWaarom eigenlijk gekozen voor Steenhuizen? ‘Steenhuizen werd op dat moment het nieuwe gezicht van het NOS Journaal, als programma ook een televisie-icoon. Daarom vond ik haar een heel geschikt onderwerp voor dit project.’

Van IJken manipuleert het tempo van de beelden en vertraagt deze tot ze nagenoeg stilstaan. Dit benadrukt iedere nuance van de bewegingen die Steenhuizen maakt en vergroot de afstand tussen toeschouwer en subject, wat het idee van mediapersoonlijkheid als icoon versterkt. Steenhuizen neemt dezelfde poses aan als Karin Kraaykamp op een drietal publiciteitsfoto’s uit 1960. Kraaykamp was een van de eerste omroepsters. ‘Ik wilde zo een link leggen tussen het heden en verleden. Media heeft nu een heel andere dimensie gekregen en is alomtegenwoordig, zeker in vergelijking met toen televisie nog in de kinderschoenen stond.’

Eindeloze flow

Karin Kraaykamp.
Karin Kraaykamp.

Prime Time Paradise van Persijn Broersen & Margit Lukács toont de schijnbaar eindeloze flow van beelden die het nieuws ons verschaft en die ervoor zorgt dat identificatie en reflectie nauwelijks meer mogelijk zijn. Dat herkent Dijkstra ook: ‘Je kunt er op een gegeven moment geen plek meer aan geven. Als je je echt zou inleven in wat je allemaal in het journaal ziet, dan zou je niet meer dan twee uitzendingen per week aankunnen. Nu kijk je ernaar terwijl je gewoon je eten naar binnenwerkt. Heel maf eigenlijk.’

Show Me the News is tot en met 22 maart te zien in Museum Hilversum. www.museumhilversum.nl

Dit artikel is geschreven voor en gepubliceerd in VPRO Gids #5 (2015).

Categorieën
Media Mike's notities

Glen A. Larson overleden

Glen A. Larson, de Amerikaanse televisieproducent en geestelijk vader van Knight Rider, Battlestar Galactica en Magnum P.I. is op 77-jarige leeftijd overleden. Dat werd net bekend gemaakt op de facebookpagina The Knight Rider Companion.

De details omtrent zijn dood zijn nu nog vaag, maar goed, in dit soort gevallen is het leven van de overledene en wat hij betekend heeft voor anderen, belangrijker. Voor mij is Glen Larson (1937-2014) een belangrijke creator geweest: veel van de televisieseries die hij produceerde en waar hij vaak het concept van heeft bedacht, zag ik in mijn jeugd.

glen_a_larson_legacy
Bron: The-Knight-Rider-Companion

Knight Rider heeft een blijvende indruk op mijn leven achtergelaten. Het is toevallig dat ik de laatste maanden veel Magnum P.I. heb gekeken, een creatie van Larson en Donald P. Bellisario, en dat ik geregeld diep met mijn neus in het boek Knight Rider: 30 years of a Lone Crusader & His Talking Car zit. Van het bestaan van dit boek weet ik pas sinds kort en al een paar weken ben ik van plan over de serie een blogpost te schrijven. Maar dat deze als uitgangspunt het overlijden van Larson zou hebben, had ik natuurlijk niet verwacht.

turbo_boost_01 turbo_boost_02Enkele series die Larson produceerde en die ook op de Nederlandse televisie te zien waren zijn: Battlestar Galactica, Quincy, M.E., The Fall Guy, Alias Smith & Jones en The Six Million Dollar Man. Veel van zijn series zijn creatieve afgeleiden van populaire films of boeken. Battlestar is ‘geïnspireerd’ door Star Wars; voor Alias Smith & Jones vond Larson inspiratie in de film Butch Cassidy and the Sundance Kid. Hier is Larson vaak voor bekritiseerd, maar in die tijd was televisie ook meer een poor man’s cinema met series die afgeleiden waren van wat er in de bioscoop te zien was. Tegenwoordig hebben veel series een heel andere kwaliteitsstandaard en is het verhaal omgekeerd: oude series dienen ter inspiratie voor Hollywood cinema.

In een lang en interessant interview met het Archive of American Television doet Larson het een en ander uit de doeken over zijn lange carrière. Hij vertelt onder andere hoe belangrijk het liedje is waar de serie mee begint. Het concept van The Fall Guy heeft hij bijvoorbeeld aan de omroep verkocht simpelweg door dit liedje in het kantoor van de producent te zingen. Een goed thema blijft ook in je hoofd zitten. Ik durf te wedden dat je nog precies weet hoe die van Knight Rider klinkt.

Afgeleiden of niet, ik heb warme herinneringen aan Knight Rider, Battlestar Galactica, The Fall Guy, Buck Rogers en Magnum PI. Daarom eer ik Larson op deze droevige dag. Bedankt, Glen voor een paar onuitwisbare helden die onze harten verwarmen en als positief voorbeeld kunnen dienen!

Update: Uren nadat het bericht van Larsons overlijden bekend werden gemaakt op Facebook kwam de LA Times met een overlijdensbericht. Daarin staat dat Larson vrijdag 14 november is overleden aan slokdarmkanker.

Categorieën
Bloggen Media

Pinteresting? Of: een maand zonder Facebook is goed voor je bloggeluk

In de maand dat ik geen linkjes doorplaatste op Facebook werd ik actiever op andere sociale media. Ik maakte zelfs een account aan op Pinterest. Waarom?

‘Je wilt toch dat je stukken gelezen worden?’ vroeg een vriend van me toen ik hem vertelde dat ik Facebook tijdelijk achter me had gelaten. Die vriend is ook behoorlijk actief op Facebook, dus misschien ziet hij het sociale netwerk van Mark Zuckerberg als de belangrijkste plek om met zijn lezers te communiceren. Als het niet op Facebook staat, bestaat het niet. Helaas zit daar een kern van waarheid in. Nu geloof ik wel dat we op een gegeven moment Facebook massaal zullen gaan verlaten – waarschijnlijk omdat ze de duimschroeven te strak aandraaien om maximale winst uit de gebruikers te persen. Maar voorlopig zitten er nog heel veel mensen op Fakebook.

Ik schreef wel in dat het aantal hits op mijn site me niets uit moesten maken, maar dat doen ze wel. Natuurlijk wil ik door zoveel mogelijk mensen gelezen worden. Ik schrijf over strips om dit prachtige medium onder de aandacht te brengen, dus wil ik ook zoveel mogelijk potentiële lezers van het beeldverhaal bereiken. Dus toen ik geen linkjes meer doorplaatste op Facebook en merkte dat het aantal bezoekers inderdaad naar beneden ging, begon ik actiever te worden op andere sociale netwerken.

Twitter begon ik meer te gebruiken en dat was leuk, want een mooi medium met veel interactie. Eigenlijk vind ik Twitter ook veel leuker dan Facebook. Ook plaatste ik linkjes door op Google+ en soms op LinkedIN. Twee netwerken die ik daarvoor nagenoeg links had laten liggen.

Tot slot maakte ik ook een account aan op Pinterest. Ik plaatste afbeeldingen uit mijn blogpost op een board in de hoop dat mensen dat naar mijn site zou lokken. Dat heeft tot nu toe weinig vruchten afgeworpen. Ik geloof dat er in de afgelopen weken één illustratie is doorgepint en wel deze:

lee_goblin_spidey_spidergamesHoe dat komt? Simpel: alleen dingen plaatsen op Pinterest en verder niemand volgen en niets van anderen op je eigen boards zetten, maakt je nagenoeg onzichtbaar op dat sociale netwerk. Wil je Pinterest voor je laten werken, dan moet je zelf heel actief worden: anderen volgen, pins liken. De hele reutemeteut. Hetzelfde geldt volgens mij voor Tumblr. Daar had ik even geen zin in.

Waarom ben ik nu weer terug op Facebook? Daar heb ik twee redenen voor. Allereerst kreeg ik het verzoek van mensen in mijn FB-netwerk of ik niet toch weer dingen wilde doorplaatsen. Ik kan wel heel koppig vinden dat mensen rss-feeds moeten gaan gebruiken of een handige tool als bloglovin’, maar je kunt mensen niet dwingen hun gedrag te veranderen. Reden twee is eigenlijk heel simpel: veel stripliefhebbers zijn vriendjes met me geworden op Facebook omdat ze graag mijn artikelen over het beeldverhaal lezen. Waarom zou ik die lezers niet tegemoet komen door even een linkje op mijn Facebook-pagina te plaatsen? Want nogmaals: het gedrag van anderen verander je niet zomaar.

Ben ik nu terug bij af? Nee, want ik heb in die maand afwezigheid op Facebook nogmaals gemerkt dat ik het niet zo’n fijn platform vind en dat ik het niet erg vind om niet in te loggen. Soms is Facebook best handig, bijvoorbeeld om met verre vrienden in contact te blijven of simpel even te checken wat iemand bezighoudt. Maar het is wel een groot marketeernetwerk geworden. Dus gedraag ik me net als de meute daar en plaats ik braaf mijn linkjes door. Op reacties reageer ik bijna niet. Gelukkig plaatsen sommige mensen ook nog steeds reacties op mijn blog en daar reageer ik dan natuurlijk wel op. Ik ben er ook achtergekomen dat ik het aantal lezers op mijn blog wel belangrijk vind. Dat ontkennen heeft geen zin. Op een gezonde manier omgaan met dit gegeven overigens wel. Voor mij betekent dat het geen leidraad voor het bloggen mag zijn, maar dat ik het wel interessant vind om te zien welke posts het goed doen.

En vooralsnog heb ik nog geen last van het onrustige gevoel dat ik altijd had als ik weer een linkje op Facebook had geplaatst. Dat gevoel dat je wil checken of er al mensen hebben gereageerd of je link hebben geliked. Dat nare onrustige gevoel dat teveel afleidt van belangrijke zaken.

En, nog belangrijker: in die maand afwezigheid kreeg ik het ouderwetse bloggevoel weer terug. En gelukkig is dat er nog steeds. Ik weet ook wel dat het nooit meer zo spannend wordt als het tijdperk van voor social media. Bloggen is door de komst van Twitter en Facebook onherroepelijk veranderd. Maar nog steeds heb ik soms de spannende kriebels als ik een post online zet en daar gaat het voor mij grotendeels bij het bloggen om. Het moet leuk zijn!

En Pinterest? Daar blijf ik zo nu en dan nog wel wat illustraties doorplaatsen, maar ik wil er niet te veel werk van maken. Sociale media zijn al bijna een dagtaak.

Categorieën
Media

Het Amsterdam van Ed van der Elsken in het Stadsarchief

Het is alweer jaren geleden dat ik op een verloren zondag een zapbui had en terechtkwam in een van de documentaires van Ed van der Elsken (1925 – 1990) waarvan er door de VPRO een reeks die middag werden uitgezonden.

Foto: Ed van der Elsken
Foto: Ed van der Elsken

Een van die documentaires was Van der Elskens afscheidsfilm (Bye, 1990): ernstig ziek van de prostaatkanker sprak hij een afscheidswoord in en keek daarbij recht in de cameralens. Hij keek mij dus aan en ik was geraakt door dit openhartige en ontwapenende moment. Sindsdien is de naam Van der Elsken altijd in mijn achterhoofd blijven steken. Hij maakte dan ook erg interessante foto’s. Daarom was ik gisteren met Linda in het Stadsarchief Amsterdam om de tentoonstelling Amsterdam! Ed van der Elsken, oude foto’s 1947-1970 te bezoeken.

ed_vander_elsken_AmsterdamDe expo is naar aanleiding van de herdruk van het gelijknamige fotoboek dat recent opnieuw is uitgebracht en dat indertijd werd samengesteld door Van der Elsken en grafisch ontwerper Anthon Beeke. Eind mei werd het fotoboek opnieuw uitgegeven door Top Notch in samenwerking met Lecturis en Uitgeverij Bas Lubberhuizen. Top Notch is in 1995 opgericht, het platenlabel is marktleider in de Nederlandse hiphop. Ook verschijnen er regelmatig films en boeken bij het label.

Ruim 300 negatieven zijn door het Nederlands Fotomuseum opnieuw ingescand en bewerkt voor de unieke heruitgave van het boek. De opmaak van het boek was in handen van het Anthon Beeke collectief, geheel in lijn met de originele opmaak.

Foto: Ed van der Elsken
Foto: Ed van der Elsken

Het is mooi om een tijdsbeeld van Amsterdam in de jaren veertig tot en met zeventig terug te zien. Met name omdat Van der Elsken een voorliefde had om markante figuren vast te leggen. In de audiotour komen enkele geportretteerden aan het woord en hun verhalen zijn erg leuk om te horen. Jammer alleen dat men een acteur heeft ingehuurd om de voice-over van Van der Elsken in te spreken. Ik had begrepen dat er opnames zijn waarin hij zelf toelichting geeft op zijn foto’s.

Van der Elsken haalde inspiratie uit zijn eigen omgeving. Zijn onderwerp was letterlijk op straat te vinden, soms zelfs door simpelweg uit zijn eigen raam te kijken, zoals die ene foto die hij van de hoer achter het raam maakte bewijst. Die werkte namelijk aan de overkant van zijn huis. Ik vind dat een mooi gegeven. Je hoeft niet ver te reizen of jezelf in allerlei bochten te wringen om je onderwerp te vinden.

Het meest opvallende moment uit het boek vond ik overigens een tekst over de bezetting van het Maagdenhuis. Daar wordt toch vaak in grote woorden over gesproken als het grote studentenopstand van Nederland. Uit het boek blijkt dat het eigenlijk vooral een balorige actie was om verveling tegen te gaan.

Nog te zien t/m 14 september.