Categorie: Striprecensie

De webcomic Questionable Content van J. Jacques is een van mijn favoriete strips van dit moment. Lekker geneuzel over indie muziek, het afkraken van wannabee’s en een jongen en meisje die zich tot elkaar aangetrokken voelen, maar eeuwig om elkaar heen blijven draaien.

Een jongen en meisje die stiekem iets voor elkaar voelen, maar om elkaar heen blijven draaien zonder dat ze voor hun gevoelens uit durven komen. De romantische comedy is er groot mee geworden. Maar dat geldt ook voor prime-time televisie in het algemeen. Lois & Clark, Mulder & Scully, Dawson en Joey, Gordon en Joling… etc. Eigenlijk zijn er maar weinig man-vrouw partnerships op televisie te bedenken waar niet een zekere vorm van seksuele aantrekkingskracht een (onderhuidse) rol speelt. (Oké, Will & Grace is één uitzondering.) Het levert bevredigende kijkstof op: stiekem smachten om een onbeantwoorde liefde.Voor de meeste gevallen geldt dat als de twee personages eindelijk toegeven aan hun geheime verlangens, gelijk alle spanning uit de serie verdwijnt. Dit geldt voor de tv-serie Lois & Clark (zodra de toch wat lompe Dean Cain Teri Hatcher tussen de lakens zijn superkunsjes mag tonen, is de hele raison d’être van de serie omzeep geholpen). Zodra de X-Files meer draait om wat Mulder & Scully met elkaar ín het bed doen, dan de monsters die ónder het bed schuilen, is er geen ruimte meer voor enige vorm van geloofwaardige samenzwering.De vraag is: geldt dit ook voor de webcomic Questionable Content? Een strip die al meer dan zevenhonderd (!) episodes bevat, en die in beginsel draaide om de vraag: wanneer krijgt Marten zijn goede vriendin Faye eindelijk eens tussen de lakens?

Intelligent
Het antwoord is vooralsnog een dikke nee. Goed, Marten en Faye draaien echt stroken lang om elkaar heen. Marten voelt duidelijk iets voor Faye – maar zij blijft de boot afhouden. Questionable zit echter intelligenter in elkaar dan de gemiddelde romcom. Het verhaal dat Jeph Jacques hij vertelt is uiteindelijk meeromvattend dan alleen bovenstaande kwestie. “Questionable Content is a webcomic about indie rock, romance, and anthropomorphic computers,’ aldus Jacques. (Bron: http://comixpedia.net/index.php?name=Se … amp;page=1. Jacques geïnterviewd door Yolanda Yvonne Janiga.)De scènes beslaan meerdere pagina’s waarbij de schrijver ook nog af en toe tussen verschillende scènes schakelt. Hierdoor weet hij verscheidene verhaallijnen tegelijk levend te houden, als een jongleur die een paar ballen tegelijk in de lucht houdt. Mensen die de strip ieder dag lezen (de updates zijn van maandag t/m vrijdag) hebben dit wellicht niet zo door, maar wie het gehele archief in een keer doorspit (zoals deze reviewer heeft gedaan) merkt dat Jacques zijn strip het juiste tempo weet te geven. Jeph Jacques voert een aardige schare vaste personages op die de aandacht van de hoofdplot afleiden. De cast zorgt dus voor voldoende afwisseling en ontwikkelingen. De vriendschappen onderling zorgen ervoor dat de plotlijnen verbonden zijn.

Neurotisch
In sommige gevallen melkt Jacques de zaken echter wel erg lang uit, voordat hij met wat actie op de proppen komt. Faye heeft duidelijk een geheim en haar karakter is een vat vol neuroses. Ze slaat Marten graag als iets haar niet zint en heeft duidelijk moeite met seks. Daar wordt regelmatig naar gehint, maar pas rond aflevering 500 (!) wordt het een en ander uit de doeken gedaan. Voor mensen die snelle antwoorden willen, is Questionable niet de strip. Wie meer van een langdradige soapstructuur houdt is wel op het goede adres. Duidelijk is dat het bij Jacques niet om de plot gaat, maar om het spel tussen de personages. Hun guitige opmerkingen en reactie op de situatie van alledag, maakt de strip tot wat hij is. Het gaat dus niet zo zeer om wat de personages doen, maar om de oneliners die ze weten te verzinnen.Het verhaal krijgt meer diepgang op momenten dat er eindelijk eens grote ontwikkelingen gebeuren. Dit geeft de personages een kans te excelleren en een andere kant van zichzelf te laten zien. Het duurt echter een tijdje voordat Jacques het zover laat komen. In tussen houdt hij de lezer geboeid met aardige dialogen en voorvallen, maar wanneer de relatie tussen Faye en Marten eindelijk escaleert, weet hij de lezer pas echt goed vast te houden. Dat zijn de momenten waarin hij zijn kwaliteiten als verhalenverteller laat gelden.Toch zou het best kunnen dat het kabbelende tempo waar de serie soms in terugvalt, er juist voor zorgt dat mensen terugblijven komen. Als je de site elke dag even bezoekt, is het net of je een kort gesprekje voert met een stel vrienden van je. Bovendien is er eigenlijk geen enkel personage dat tegen de borst stuit. Jacques houdt het wat dat betreft veilig.

Jacques zei zelf het volgende over het verteltempo van de strip:

‘I’ve found that a good gauge of whether I’m pacing the story properly is to simply pay attention to how it makes me feel when I’m thinking about it — if I feel excited and find myself looking forward to a certain event or plot point, I’m probably moving along at the right pace. If I find myself getting bored or stressed out, it means I should probably change things up a bit. My readers tend to get very invested in the plot, and a certain percentage of them have always wanted me to hurry it up and move faster than I intended. I just ignore them and the strip doesn’t appear to have suffered for it thus far, so I guess I’m doing an okay job.” (Bron:http://www.comixpedia.com/node/7276. Jacques geïnterviewd door George Curtis.)

De tekenstijl is in die zeshonderd plus episodes wel ten goede veranderd. Begon de strip nog met simpele tekeningen waarin vooral de dialoog de belangrijkste ster vormde, en waarin alle meisjes op hun kapsel en kleding na hetzelfde gezicht hadden, tegenwoordig kent het werk van Jacques meer plasticiteit en kleurrijkere composities. Dit vooral dankzij de shading-tool van Photoshop. Al lijken de meiden nog steeds een beetje op elkaar, een vooruitgang is het wel. De shots zijn minder vlak en Jacques kiest regelmatig camerahoeken met een interessant perspectief. Daarentegen is er weinig actie op de achtergrond als het gaat om straatscènes. Kennelijk wonen er geen andere bewoners in de stripstad dan de personages die nodig zijn voor het verhaal.Sitcom
Desondanks gaat het bij Questionable niet zo zeer om het artwork. In dat opzicht heeft de strip veel weg van een Amerikaanse sitcom: om de zin komt een grap, het camerawerk is redelijk vlak, en alles draait om de guitige reacties van de personages op de situatie waarin ze zitten. Jacques weet altijd in vier plaatjes zijn punt te maken. (Op een paar uitzonderingen na bestaat iedere aflevering uit precies vier plaatjes die onder elkaar een verticale strook vormen.)
Jacques geeft zelf toe dat het artwork constant aan verandering onderhevig is:

‘The art is constantly changing, as anybody who reads the comic for more than two weeks could probably tell you. I’m always trying different things with the artwork- it’s been a goal from day one to continually improve my drawing ability, and I think it’s finally beginning to get to the point where I’m halfway decent at it. It’s basically survival of the fittest- changes that I think fit in with the overall look I’m going for stick around and get refined, and changes that don’t fit in get phased out, sometimes in the course of three or four strips, sometimes over a much longer span of time. I’m trying to get better at using different “camera angles” in each panel and doing more involved backgrounds, both of which are really just a matter of being patient and taking my time with the artwork. There’s still tons of room for improvement, and always will be, but I think I’m at least making progress.”
(Bron:http://www.comixpedia.com/node/7276. Jacques geïnterviewd door George Curtis.)

Wie interesse heeft in een making of van Questionable, verwijs ik graag door naar Jephs tutorial over hoe hij de strip maakt. Informatief – en hij kan het veel beter uitleggen dan ondergetekende.

Indie-bandjes
Jacques is dol op verwijzingen naar Amerikaanse subcultuur en indie-bandjes. Hij heeft zelfs een hele webpagina gewijd aan indie-bandjes en cd’s. Een lijst van muziek waar je naar zou moeten luisteren volgens Jacques.”Hey, Goth kids gotta sulk, emo gotta cry, Dorra gotta ask herself ‘why,why,why?'”volgens Faye in Questionable. Soms wordt het gezeur van Jacques over typetjes als de goths vs de emo-kids net iets te veel van het goede. Typeringen zijn een centraal thema in de strip, waarbij de bijpersonages nogal eens van stijl veranderen, wat natuurlijk staat voor het zoeken naar identiteit. Daar is op zich niets mis mee, maar Jacques komt niet verder dan het belachelijk maken van stereotypen zonder dat hij hier dieper op ingaat. Dat maakt de strip weer erg oppervlakkig. Enige kennis van
Amerikaanse subcultuur en de daarbij horende obscure bandjes is handig, maar niet onoverkomelijk. Zelfs voor wie niet bekend is de zanger van een bepaald bandje kan zich nog vermaken met de grap die over hem gemaakt wordt. Uit de context wordt genoeg duidelijk. Bovendien zijn dergelijke bandjes en fandom van alle tijden en universeel.Gelukkig houdt hij het niet alleen bij typeringen uit de jeugdcultuur, maar moeten countryliefhebbers en andere rednecks het ook ontgelden. Ook is Jacques niet vies van verwijzingen naar schilders als Jeroen Bosch. Kortom, eigenlijk is Questionable Content een pamflet voor alles waar de stripmaker een mening over heeft, maar daarin staat hij natuurlijk niet alleen. Veel webcomics lijken in het leven geroepen opdat de maker zijn mening kan spuien over alles wat hem/haar niet zint, maar gebruikt daar dan zijn personages voor om die mening te geven.Jacques is op dit moment fulltime met de online comic bezig en kan er schijnbaar ‘van leven’. Dankzij het zakelijk instinct van zijn vriendin zoals hij zelf toegeeft. Op handige wijze lopen de personages telkens rond in T-shirts die ook via de site te bestellen zijn. Behalve Questionable maakt Jacques ook nog Indie Tits, een webcomic waarin twee vogels hun gal spuien over indie-rock. http://indietits.com/.

Check it out.

A Lesson is Learned. – But the damage is irreversible

Zo’n tien jaar geleden ontmoetten Dale Beran en David Hellman elkaar op school. Het resultaat van die vriendschap is de webcomic A Lesson Is Learned die in juli 2004 het licht zag. Als de strip enige indicatie is van zijn makers, dan hebben de heren nog niets van hun melige tienerstreken verloren. Al stoppen ze hun energie nu gelukkig in een online comic waar de hele wereld van kan meegenieten.

Op het eerste gezicht had A Lesson is Learned niet perse een webcomic hoeven zijn. De een pagina lange afleveringen hadden net zo goed op papier kunnen verschijnen. De statische pagina doet niets met het medium. Toch is dit niet helemaal waar. Wie goed kijkt naar de compositie van de strippagina, ziet dat deze vaak verticaal is. Dit geeft het scrollen een belevingsfunctie, zoals bij meer webcomics het geval is. Een mooi voorbeeld hiervan is strip nummer 18, waarin de narratieve lijn van het stromende water nog eens onderstreept wordt door de neerwaartse scrollbeweging.

Kleurrijk
Daarbij moet gezegd dat kleurrijkheid van de strips het maximale van je grafische kaart lijkt te vergen. De kleuren worden op een kunstige wijze toegepast, waarbij de afbeeldingen worden onderverdeeld in kleurvlakken. Ook dit is geen nieuwe techniek en toch werkt deze wel bij de haast surrealistische inhoud van de strip. David heeft niets voor niets de Web Cartoonist’s Choice Award gewonnen voor de bijzondere layout en kleurgebruik. De strip is alleen vanwege dit kleurgebruik al een genot om naar te kijken.

Het tekenwerk is wel van wisselende kwaliteit, zoals deze twee opeenvolgende afleveringen aantonen. In de eerste aflevering zijn de lijnen wat strakker, terwijl David duidelijk haast had om het tweede deel af te krijgen. Dat de heren af en toe een uitstapje nodig hebben van hun stripalterego’s bewijzen afleveringen als A Day At The Office, waarin andere karakters de hoofdrolspelen, neergezet in een iets andere tekenstijl en een meer conservatievere inkleuring. In de tweede serie, die maart 2006 is begonnen, slaan de heren een geheel andere weg in. Ging de eerste serie nog voornamelijk over David en Dale zelf (maar niet in een autobiografische zin), de tweede serie handelt over een nieuwe groep karakters: een psychiater en zijn gezin, de dubbelganger van hun dochter en een stel wolken die naar het aardse leven verlangen.

Fox Mulder
De verhalen lenen elementen uit sciencefictionverhalen, magische verhalen en sprookjes.
David en Dale zijn niet vies van verplaatsing naar andere dimensies, wondermiddelen, tijdreizen, etc. Ook kun je gastoptredens van mythische figuren als de yeti verwachten. De strips zitten vol met uiteenzettingen waarvan de een nog verdergezocht is dan de andere en die magische en bovennatuurlijke dingen neerzetten alsof ze de normaalste zaak in de wereld zijn. Dit doet een beetje denken aan technische onzinpraat uit Star Trek, of aan de uitspraken van Fox Mulder wanneer hij met een strak gezicht een nieuw vergezochte buitenaardse samenzwering verklaart. Omdat deze ‘technische’ informatie zo feitelijk wordt weergegeven, wordt het weer grappig en enigszins camp. Op mij komen de surrealistische elementen uit A Lesson Is Learned dan ook als melig over. Hier wordt duidelijk de draak gestoken met bovennatuurlijke zaken – zij het dan op subtiele wijze.

Tussen de verklarende dialoog zitten af en toe rake grappen die ook op zichzelf zouden kunnen staan als gagstrip. Een voorbeeld dat enigszins doet denken aan de humor in South Park:

De verhalen hebben lang niet altijd een duidelijke conclusie. Zoals deze waarin Dale meerdere malen in dezelfde situatie terechtkomt (gedroomd of in het echt, dat laten de stripmakers in het midden) om uiteindelijk te concluderen dat zijn dochter een andere kleur ogen heeft dan hij dacht. Het een en ander lijkt niet met elkaar verbonden te zijn. Alhoewel Dale iedere keer een boek van een bekende filosoof ter hand wil nemen zoals Plato en Aristoteles. Het reiken naar wijsheid bezorgt hem letterlijk hoofdpijn, en de hersenschudding die hij daaraan overhoudt doet hem uiteindelijk inzien welke kleur de ogen van zijn dochter hebben. Een simpel besef, dat wellicht belangrijker is dan welke filosofische gedachte ook.

Opzet
Grafisch gezien is dit voorbeeld van de strip knap werk. Het patroon van het vallende boek wordt consequent doorgezet en zet een denkbeeldige verticale lijn in het beeldvlak neer. Dat de bladeren aan de bomen onder aan het kader dezelfde kleur hebben is niet willekeurig: de vallende bladeren staan op het visuele vlak gelijk aan het vallende boek. Ook vormen de verticale vlakken op de pagina zelf een stedelijke skyline die terugkomt in het grote kader onderaan. Dat dit allemaal niet per ongeluk is geeft David in zijn eigen editorial aan. Menigmaal voegt de tekst van de makers begrip toe aan de strip, soms gaan ze hier wel erg ver in en lijken ze alles te willen uitleggen waardoor iets van het mysterie van het werk verloren gaat. Een kunstenaar hoeft immers niet alles te verklaren; het werk moet voor zich spreken.

Toch kan commentaar verhelderend zijn, zoals David met het volgende stukje bewijst:

‘I’ve probably mentioned this, but for a while Dale and I have been talking about making comics like poems. By this, we mean (in part) that the reader feels compelled to reread the comic, and that it unfolds with continued attention. The last panel shouldn’t kick the reader out the back door, but entreat her, “please, stay for just a bit longer.”‘

Of het duo in zijn opzet slaagt, mag iedere lezer zelf uitmaken.

Dale en David verfraaien hun site met de nodige hyperlinks en hebben zelfs een podcast geplaatst. Geheel in de stijl van hun comic: bij vlagen melig en onzinnig. Eigenlijk klinkt het duo als nerds die te veel tijd over hebben en allerlei wetenschappelijke items bespreken, zonder dat daar echt een lijn in te vinden is, wat overigens een hoop zegt over hun strip en de bronnen van hun verhalen…

Of de grafische stijl en de verhalen van A Lesson is Learned je nu aanspreken of niet – deze webcomic is in ieder geval het proberen waard. A Lesson is Learned is een originele comic waarbij beproefde grafische stijlen en surrealistische verhaalelementen samenkomen. Daarbij is het, ondanks de hoge pretenties die soms uitgesproken worden in hun editorials, verfrissend dat de stripmakers zichzelf en hun werk niet al te serieus nemen en weten te relativeren. Misschien is dat laatste nog wel de belangrijkste les die geleerd kan worden van deze webcomic.

Meer webcomicreviews op Clickburg.nl