Met de titel Het lijk en de bank denk je wellicht dat Tony Sandoval een kritische strip over de bankencrisis heeft gemaakt – bankiers gaan immers over lijken – maar dat is niet zo.
De bank is een oud versleten meubelstuk dat ergens buiten staat. Op die bank zitten Polo en Sophie die elkaar net hebben ontmoet. Het lijk is het lichaam van Christian dat ze buiten hebben gevonden. Samen proberen de tieners te achterhalen wat er met Christian is gebeurd. Ondertussen ontstaat er iets moois tussen hen.
De Mexicaanse Sandoval (Doomboy, Johnny Caronte: Zombie Detective & The Revolver) tekent in een energieke, cartooneske stijl. Hij combineert op losse wijze plattelandse tienerperikelen en ontluikende seksualiteit met bovennatuurlijke elementen als weerwolven en vampiers. Fantasie en werkelijkheid vloeien door elkaar in dit originele en zeer vermakelijke album. Sandoval maakt met Het lijk en de bank duidelijk dat sommige grappen verschrikkelijk uit de hand kunnen lopen.
Reborn is een zeer vermakelijk science fiction-verhaal met enorme vaart en is zeker het lezen waard. Aimée de Jongh is een sterke visuele verteller. Het basisconcept had mijns inziens echter wel meer uitgediept kunnen worden.
Aimée de Jongh heeft zichzelf allang als stripmaker bewezen. De animator/stripmaker kennen we onder meer van Snippers – alweer vier jaar dagelijks leuk uit de hoek komen in een krantenstrip is niet niks. Daarnaast maakt ze ook nog wel eens een animatiefilm, een graphic novel als De terugkeer van de wespendiefen andere strips zoals Reborn. Het is dat ik weet dat Aimée heel snel kan tekenen, anders zou ik me afvragen of ze überhaupt nog wel tijd heeft om te slapen.
Reborn is een science fiction-verhaal dat speelt in het Nederland van 2038. Tiener Elise komt er per ongeluk achter dat zij de eerste menselijke kloon is van een meisje dat enkele jaren geleden om het leven kwam in een auto-ongeluk. Voordat ze echt tijd heeft om te verwerken dat ze dus eigenlijk een kopie is, moet ze vluchten voor een meedogenloze sekte. De religieuze fanatici vinden namelijk dat de mens niet voor God mag spelen en dus ook niet mag klonen. Elise krijgt hulp van haar vrienden, maar als de sekte de media gebruiken om het volk op te roeren, lijkt het slechts een kwestie van tijd voordat ze gevonden zal worden.
Vakwerk
De Jongh laat wederom zien hoe goed ze het medium in de vingers heeft en weet hoe storytelling in stripvorm werkt. Ieder plaatje is raak. Het verhaal verloopt in rap tempo en de spanning wordt goed vastgehouden. Ook zit er een onverwachte en leuke wending in de climax.
Sterke vorm van storytelling.
Tot zover de lof, want ik heb ook wel wat kritiek op dit album.
Reborn heeft een prachtig basisconcept, vind ik. Het idee van klonen, een hoofdpersonage dat erachter komt dat ze een kopie is… rijk materiaal dat uitnodigt tot een mooie dramatische vertelling met psychologische diepgang. Helaas ligt het tempo van Reborn zo hoog, dat hier nauwelijks ruimte voor is. De identiteitscrisis die Elise doormaakt wordt weliswaar aangestipt, maar lijkt in twee bladzijden ook wel weer voorbij, want dan is het tijd voor actie.
Reborn werd voorgepubliceerd in stripblad Eppo. Iedere drie bladzijden is er dus een cliffhanger die het verhaal verder moet brengen. Die publicatievorm vereist ook enigszins dat het verhaal snel verloopt en dat er wellicht te weinig ruimte is om alles goed te exploreren. Daarbij moet er in 44 pagina’s een hoop gebeuren.
Reborn is daarom soms kort door de bocht. Als Elise haar beste vriendin Julia vertelt dat ze een kloon is, zegt Juliaj: ‘Schat… Ik vind het een volstrekt ongeloofwaardig verhaal. Maar de Elise die ik ken, zou nooit tegen me liegen. Dus ja, ik geloof je.’ Je zou verwachten dat er toch meer overtuigingskracht voor nodig is om dit ongelofelijke gegeven geloofwaardig te maken. Vooral omdat Elise een uiterlijk kenmerk heeft dat duidelijk maakt dat ze een kloon is. Als bewijs zou ze dit aan Julia kunnen laten zien. Als Julia wat sceptischer was geweest had dat de scène wat meer uitgediept. Ook het vriendje van Elise lijkt maar een stripplaatje nodig te hebben om het nieuws te verwerken en te geloven. Daarna is hij meer onder de indruk van Elises nieuwe kapsel dan over het feit dat ze een de eerste menselijke kloon is.
Als Elise en haar vrienden op de vlucht slaan voor de sekte en een van hen vermoord wordt, maakt dit maar weinig indruk. Het slachtoffer is een personage dat we verder nagenoeg niet hebben leren kennen, en waar we dus geen band mee hebben kunnen opbouwen.
Deze oppervlakkigheid is kenmerkend voor veel avonturenstrips, want in dit genre is plot belangrijker dan uitgediepte en interessante personages, maar juist omdat het concept van Reborn zoveel potentie heeft, vind ik het jammer dat het verhaal dus niet veel verder gaat dan een actievolle plot.
Dat neemt niet weg dat De Jongh er toch zo nu en dan in slaagt om interessante dingen aan te stippen. De kwestie klonen krijgt een politieke lading als mensen de straat opgaan om er tegen te demonstreren. Terecht merkt Elise op: ‘Het gaat niet om wat ik heb gedaan, maar om wie ik ben!’ Dat het hier gaat om discriminatie in het algemeen, en we hier een verwijzing naar de vluchtelingencrisis kunnen zien, lijkt me duidelijk.
Ook op visueel vlak ondersteunt De Jongh soms het thema. Elise: ‘Ik was een kloon. Een kopie van iemand anders. Ik was een project. Ontworpen om iemand te vervangen die er niet meer is.’ Hier laat De Jongh in de regen een grote regendruppel van een blad glijden. Dit geeft niet alleen de gemoedstoestand weer waarin de hoofdpersoon in verkeert, Elise is namelijk erg verdrietig. Het stripplaatje draagt ook het idee uit dat iedere regendruppel uniek is, maar tegelijkertijd veel op andere druppels lijkt. Net als mensen en euh, klonen.
Het tweede album van de reeks Claire DeWitt: Aan de poort van de hel, komt eind februari uit. Het verhaal wordt nog iets vreemder…
In het eerste deel maakten we kennis met Claire DeWitt, een premiejaagster die samen met maatje Gerd jacht maakte op Jonah Falk. Het te pakken krijgen van Falk is voor Claire een persoonlijke zaak vanwege de narigheid die hij haar in het verleden heeft aangedaan. Wat die narigheid precies inhoudt, werd niet onthuld het eerste album. Wel kwamen we te weten dat Claires tweelingzusje soms in een monster verandert en mensen uit elkaar rijt. Sowieso lopen er verdacht veel monsters rond in het wilde westen van scenarist Willem Ritstier en tekenaar Fred de Heij, deze driedelige reeks is dan ook een horrorwestern. Bloed, gore en grofgebekte personages zijn de hoofdingrediënten.
Fris aan de reeks is deze combinatie van horror en western en het feit dat het hier een zwarte revolverheldin betreft. De mannen in deze strip zijn of enorme klootzakken of een beetje sukkelig.
Aan het einde van Tot in de dood werd Claire neergeschoten door Falk: zijn kogel schampte haar hoofd zodanig dat we haar aan het begin van Aan de poorten van de hel in delirische toestand aantreffen. Falk, inmiddels een rode, duivelachtige verschijning, probeert Claire mee te slepen naar de poorten van de hel. Hij is een zielenjager voor satan geworden. Ook onthullen Ritstier en De Heij meer over wat er in het verleden tussen Falk en DeWitt is voorgevallen.
Wat er echt is of alleen maar in Claires brein gebeurt laten de makers in het midden. De scheidslijn tussen realiteit en hallucinatie blijft de rest van het verhaal onduidelijk, maar maakt het verloop ervan des te verrassender. Het leuke aan dit verhaal vind ik dat er ieder moment van alles kan gebeuren en dat deze gebeurtenissen allesbehalve regulier zijn.
Racistische puntmutsen krijgen hun verdiende loon in Claire DeWitt #2.
Ritstier schrijft verhalen die veel weg hebben van een achtbaanritje: ze hebben een behoorlijke vaart en de gebeurtenissen volgen zich in rap tempo op. Logica blijft in dit deel een beetje achterwege, maar als koortsdroom is het een heel aardige rit. Nu maar hopen dat we bij het derde en laatste deel niet uit de bocht vliegen door een of andere harde en onlogische wending in de plot.
Willem Ritstier & Fred de Heij. Claire DeWitt #2: Aan de poort van de hel Uitgeverij Xtra. Hardcover: €14,95 Softcover: €8,95.
In Het is maar om te lachen:Hoe cartoonisten de wereld veranderen, worden tien Vlaamse (en twee Franstalige) cartoonisten geïnterviewd over hun vak. Een boek vol boeiende gesprekken met professionals die de laatste tijd vaker dan ooit onder vuur lijken te liggen.
Aan het woord komen Gal, Ian, Ilah, Kim, Lectrr, Wauter Mannaert, Marec, Pirana, Steve, Zaza en Nicolas Vadot & Cécile Bertrand. De meeste cartoonisten kende ik wel, doch niet allemaal. Ik lees nu eenmaal niet elke Belgische krant en was door de selectie blij verrast. Het is aangenaam kennismaken met mensen als Gal en Marec. De interviews zijn uitgevoerd door diverse journalisten en publicisten. Roel Daenen stelde de bundel samen.
De portretfoto’s zijn van Bart van der Moeren. Verwacht bij zijn foto’s geen stripmakers aan tekentafels, maar bijvoorbeeld een Lectrr met een groot legoschip in zijn handen en Wauter Mannaert met een enorme roestige zaag op de keel. Je kent Van der Moerens werk wellicht uit Stripgids dat samen met Uitgeverij Polis de bundel produceerde.
Je moet wel dapper in je schoenen staan om tegenwoordig nog cartoonist te durven zijn. De aanslagen op het satirische tijdschrift Charlie Hebdo in Parijs op 7 januari 2015 liggen nog vers in het geheugen en de overdreven reactie van moslimextremisten komen uiteraard uitvoerig aan bod in de bundel. ‘Niemand heeft het recht om niet beledigd te worden,’ zegt Zaza in het interview. Maar, choqueren mag niet het doel zijn van een cartoon. Het gaat Zaza erom dat de grap goed is: ‘Dat vond ik zo jammer bij de Deense cartoon van Kurt Westergaard. Miljoenen mensen zijn de straat op gegaan voor een cartoon die niet eens grappig was. Een tekening van de Profeet met een bom rond zijn hoofd is een aanklacht, geen grap. Als je delicate onderwerpen aansnijdt – zoals religie, gehandicapten of euthanasie – dan moet je ervoor zorgen dat je grap steengoed is. Je bent dat verplicht aan de gevoeligheid van het onderwerp.’
Wel geeft Zaza toe dat hij sinds de aanslag vorig jaar voorzichtiger is geworden: ‘Ik heb kinderen, dus helaas wel, ja.’ Een spijtige, maar begrijpelijke ontwikkeling.
Lectrr.
Doodsbedreiging
Lectrr maakte naar aanleiding van die aanslag een cartoon waarin een extremist met een groot mes een potlood probeert te kortwieken, maar moet tot zijn spijt concluderen dat de punt daar alleen maar scherper van wordt. Een prachtige cartoon die de hele wereld over ging. Het leverde de cartoonist welgeteld één bedreiging van een moslimextremist op, via mail. ‘Ik teken zelf om bepaalde redeneren Mohammed niet. Maar ik heb Mohammed niet afgebeeld en toch een doodsbedreiging gekregen. Dus is die grens al opgeschoven: je mag niet meer met de jihadisten lachen. Als je daaraan toegeeft, schuift het op en mag je niet meer met vrouwen met een hoofddoek lachen. En voor je het weet, mag je enkel nog lachen met kale, blanke mannen. Een samenleving is, als je het als cartoonist bekijkt: met iedereen lachen. Ook met gehandicapten, vooral met gehandicapten, want dat is “inclusief” denken. Iedereen erbij,’ aldus Lectrr.
Doel
Het lijkt nu misschien alsof het hele boek om de lange tenen van islamieten draait, maar dat is gelukkig niet zo. Het is een onderwerp dat wel heel actueel is en daarom besproken wordt, maar ook komen de carrières van de cartoonisten uitgebreid aan bod, hoe zij omgaan met censuur en zelfcensuur en de functie en doel van hun werk. Dat doel is meestal de lezer een spiegel voorhouden of een ander licht op de zaak doen schijnen. Volgens Ilah behelst haar doel als cartoonist ook meer dan alleen mensen aan het lachen te maken: ‘Ik wil hen met mijn werk laten nadenken.’
Wauter Mannaert ziet het allemaal nog iets utopischer: ‘Het doel van wat je doet, moet toch verzoening zijn, hoe utopisch dat ook klinkt. Op de een of andere manier moeten we naar een maatschappij evolueren waarin we samenwerken.’
Het werk van de cartoonisten kan gezien worden als een pleidooi voor nuance en reflectie en interessant aan Het is maar om te lachen is dat je kunt zien hoe ieder dit pleidooi vormgeeft. Van alle cartoonisten zijn voorbeelden in het boek opgenomen. Al hadden het er wat mij betreft wel meer afbeeldingen bij gemogen.
Cartoon van Cécile Bertrand.
Het fijne aan dit soort boeken is dat er ruimte is. Als een antwoord een hele pagina in beslag neemt, is dat geen probleem. Dat is vaak met interviews in kranten en tijdschriften, waar artikelen maar een X-aantal woorden lang kunnen zijn, wel anders. De bundel wordt ingeleid door Roel Daenen. Columnist Dave Sinardet sluit hem af met een nawoord over de kracht van (politieke) cartoons.
Kortom, Het is maar om te lachen geeft mooi inzicht in het werk en denkwereld van Belgische cartoonisten. Door de nadruk op de aanslagen op Charlie Hebdo, is het tevens een document dat de huidige stand van zaken weergeeft.
Met veel plezier las ik het tweede deel van de reeks Gun Ho: Kortsluiting. Gung Ho is een vijfdelige postapocalyptische reeks van de Duitse stripmakers Thomas von Kummant en Benjamin von Eckartsberg.
In een nabije toekomst is de mensheid bijna volledig uitgedund en is Europa een gevarenzone geworden. Overleven is slechts mogelijk in steden en dorpen die versterkt zijn als forten. In een van die kolonies, bijgenaamd Fort Apache, werden in het eerste deel de broers Zack en Archer Goodwoody afgeleverd. In dit deel lezen we hoe zij zich een plek binnen de groep tieners proberen te veroveren. Ook blijft de dreiging van de Rippers groot. Rippers zijn een soort van gewelddadige, gemuteerde apen.
Seks
De jongeren in de kolonie laten zich echter niet leiden door angst voor deze Rippers, maar vooral door hun hormonen. Terwijl Zack zich vooral bezighoudt met de milfs die door hun mannen worden verwaarloosd, concentreert de zestienjarige Zack zich op zijn leeftijdsgenootjes. Wanneer een nieuwe sensei in zich in het kamp aandient, heeft Zack meteen oog voor diens aantrekkelijke dochter Yuki. Hij laat zijn huidige vriendinnetje vallen als een blok. De rivaliteit tussen Zack en Holden wordt hierdoor extra scherp en leidt onder andere tot een bravourerit op hun motoren door vijandig gebied. Terwijl ze vol gas over de weg rijden proberen ze de Rippers voor te blijven. Dat levert uiteindelijk dit romantische plaatje op van Zack en Yuki:
Het album bevat overigens wel meer van dit soort moneyshots die afgeleid lijken te zijn uit Hollywood blockbusters. Zoals we van blockbusters gewend zijn, zitten er ook goede oneliners in de strip. Ook heeft Von Kummant er geen moeite mee vrouwelijk naakt te tonen en seksuele handelingen te suggereren. De tieners zijn duidelijk de helden van dit deel van Gung Ho dat leest als een adolescentenwensdroom. De volwassenen komen over als saaie, rechtlijnige ouders. Aan het eind van het verhaal maken zij echter op pijnlijke wijze duidelijk wie er de baas is. Het is nog maar de vraag of de kids dit zullen pikken.
Het levert al met al een fijne avontuurlijke mix op die nieuwsgierig maakt naar het volgende deel waarin hopelijk wat meer gefocust wordt op de achtergronden van het verhaal en de volwassen personages.
Flaptekst
Wat ik wel miste aan de verder goedverzorgde uitgave van Strip2000, is een goede flaptekst. Nu staat er achter op het album een stukje tekst van sensei Tanaka Hasegawa. Wie het album niet gelezen heeft, zal de tekst vreemd in de oren klinken. Om ervoor te zorgen dat een potentiële nieuwe lezer die het album toevallig in de winkel ziet liggen oppakt en gaat kopen, is het wellicht handiger om op de achterkant meer informatie te verschaffen over de reeks, of om haar aan het begin van het album te plaatsen. Op het schutblad staat weliswaar een kaart Fort Apache, maar zonder voorkennis is hier geen chocola van te maken.
With Kick-Ass 3, the saga of the teenage real-life superhero Kick-Ass and the even younger but more badass Hit-Girl comes to a close. It’s a smart and worthy finale to one of the best original series published today.
Writer Mark Millar and artist John Romita Jr. have created a wonderful series with a very original angle: a high school teenager, a big fan of comic books, decides to become a real-life superhero. But in real life superheroism is not as easy as it might seem on the comic book page. Chances are, when you confront a robber you get your ass kicked. Dressing up as a superhero doesn’t necessarily make you one. And Dave Lizewski, the main character, has learned that the hard way, as one could have read from past storylines in the series. I am a fan of the series, and wrote about past volumes before on this blog.
The series has spawned two feature films and now comes to an end with Kick-Ass 3, a story which, as far as Dave Lizewski is concerned, is all about growing up. In the previous installment, Kick-Ass 2, Hit-Girl and Kick-Ass took on the mafia and won, but the cost of this victory was high: Hit-Girl got arrested while all real-life superheroes got outlawed. Kick-Ass and his team Justice Forever are biding their time while Hit-Girl is waiting in vain for them to rescue her from prison. After Dave graduates high school he and his roommate Todd start working at a fast-food joint. Meanwhile mafia boss Rocco Genovese returns from exile with a grand plan to unite all the East Coast crime families. Rocco is a psychopath that likes to kill his enemies with a solid gold ice pick.
With Hit-Girl behind bars and the police in Rocco’s pocket, the mafia seems to be unstoppable. It’s up to Dave and his gang to put an end to their crimes, but the best they can do is try to intimidate the mafia by re-enacting scenes from old Batman-comics and the execution of these little play acts aren’t exactly going as planned. And how is Kick-Ass to stop the mafia anyway when he can’t even get rid of The Juicer: the newest member to the team of superheroes that uses their headquarters as his own apartment and laundry basket while he’s playing videogames all day? The Juicer’s superpower seems to be slacking and being obnoxious.
I really enjoyed the personal growth Dave experiences in Kick-Ass 3. While Hit-Girl basically stays the same character, Dave is about to grow up. When he falls in love and gets a girlfriend for the first time, Dave starts to skip meetings with the team. He chooses to have sex with Valerie instead. (Who could blame him?) While the persona of Kick-Ass gave him some prestige, now Dave has met someone who likes him for who he is without the mask and he starts to detach himself from the superhero lifestyle. That is, until the mafia tries to kill Hit-Girl and they have to team-up one more time. The climax is as one could expect from a Kick-Ass story: bloody violent and funny at the same time. But then again, the comic is not meant for young readers.
Kick-Ass 3 has hard-edged action and a lot of humor. One could see this series as a parody of superheroes taking a piss at comic book readers because it makes fun of conventions and geek-dom. Let’s face it: it’s fun to see Hit-Girl wielding a sword and chopping off the heads of bad guys, but when you realize she’s only supposed to be about 12 years old, you understand in real life she would never have the strength to execute such actions, which not only shows how ridiculous these superhero narratives can get, but also shows this aspect is part of what makes Kick-Ass so enjoyable. At the same time it’s also a celebration of the genre and as Millar has told me in an interview in the past, it’s his love letter to superhero comics.
When the going gets really though for Dave and he’s about to give up, regretting all the time wasted on reading comic books, he has a vision of his parents telling him how much comic books can inspire. ‘Reading COMIC BOOKS is what got you through the TOUGH TIMES, Dave,’ his mom says. His dad adds: ‘Your mother’s right, son. And it wasn’t just the ESCAPISM they gave you. It was the OPTIMISM they instilled in those twenty-two page CHUNKS.’
What I particularly like about this installment is that Millar has an eye for the effect the actions of supervillains have on the lives of people close to them. For instance, Chris Genovese’s mother Angela suffers a great deal because her kid tried to be the super villain the Motherfucker and has killed people. While walking down the street, family members of the victims spit in Angela’s face. Her son is a great disappointment and while Chris is whining his life didn’t turn out like he planned to, she thinks to herself: ‘You think this was MY PLAN. You think I grew you for nine months and fed you my milk just to watch you become a FIGURE of PUBLIC HATE? Your father only killed people for BUSINESS. You killed people for FUN.’ These kinds of characterizations make the Kick-Ass series a wonderful study of many aspects of the superhero genre. I believe the story has run its course and with Kick-Ass 3 has a worthy finale. It has been a wonderful adventure and a lot of fun.
I’ve just finished reading The Sandman: Overture and I’m flabbergasted. This is a wonderfully written comic book, with beautiful artwork and coloring. It is a world by itself, and a narrative that reads like a dream. A very strange and fascinating dream.
The Sandman is a critically acclaimed comic book series written by the talented and award winning Neil Gaiman (Coraline, American Gods, The Ocean at the End of the Lane), which ran for 75 issues and was published between November 1988 and March 1996. Different artists visualized the stories, such as Sam Kieth, Mike Dringenberg, Jill Thompson, Shawn McManus, Marc Hempel, and Michael Zulli. Dave McKean made his trademark covers for the series.
The Sandman series revolves around Dream, also known as Morpheus and by many other names, who is the Lord of Dreams. He is one of the seven Endless: mythological creatures, anthropomorphic personifications of an aspect of existence. Besides the king of dreams we have Destiny, Death, the twins Desire and Despair, Delirium, and Destruction. I’ve always liked Gaiman’s interpretation of Death: a smart, sexy gothic woman. She’s so likable; you almost wish she would pay you a visit. (But please, not for a long time, Death.) Part of the Gaiman magic is his talent for rounded characters with a distinct personality, and writing weirdly fantastical and fascinating stories.
The Sandman: Overture was published by DC Comics’ Vertigo imprint between 2013 and 2014 as a six part comic book series and is now collected as a wonderful hardcover deluxe edition. The story takes place before the original Sandman series, which makes this prequel either a very interesting introduction to this character and his world for those who are not familiar with the comic, or a wonderful reacquaintance for those who have read the series. The original series starts with Dream being captured by a black magic organization and being held prisoner for 70 years. The Sandman: Overture explains why it was so easy for them to capture him and why he was so exhausted at the beginning of the series. It’s a tale that has been in Gaiman’s mind for quite a long time and being able to read it now, one could compare to a new, and thankfully good, Star Wars movie being released after all those years.
In short, Overture reads like this: when a sentient star has lost its mind, its madness threatens to unravel the universe as we know it. It’s up to the Sandman and his companions, a young alien girl and a cat, which is basically an alternate form of Morpheus himself, to prevent the catastrophe from happening. Yes, that sounds a bit weird, but frankly a Neil Gaiman story is something one has to experience, and cannot be easily summarized in a few sentences. Because the story reads like a dream itself and is very layered, sometimes more questions are raised than answered. A quality I like very much in Gaiman’s writing. The eloquent English scribe gives the reader the freedom to imagine and ponder. At the same time, because not all is crystal clear at face value, one feels invited to re-read the story right after finishing it.
Perfectly matched with Gaiman’s kaleidoscopic script is the artwork by J.H. Williams III, which is just stunningly beautiful and richly detailed. Williams uses organic layouts that give the story a unique flow and underscore its dreamlike quality. The coloring by Dave Stewart compliments the artwork perfectly. Frankly, visually this is one of the best comic books out there at the moment. If anyone needs to convince others that comic book artwork can be as rich and beautiful as anything hanging on the walls of museums, this book will be a hell of a convincing argument.
I highly recommend buying the deluxe edition because it contains more than 40 pages of behind-the-scenes material that includes interviews with Neil Gaiman, J.H. Williams III and colorist Dave Stewart, notes on the covers by Dave McKean and pages from Williams’ sketchbook.
Kamala Khan is a sixteen-year-old Pakistani-American girl from Jersey City. She idolizes superheroes and Carol Danvers in particular. Danvers is a super heroine who calls herself Captain Marvel (she used to be Ms. Marvel). Kamala has a hard time fitting in: she is a Muslim and her parents try to bring her up according to their faith. Obviously, they don’t like their teenage girl to go to parties where boys attend as well and alcohol is being served. Her older brother spends his time praying all day, wearing traditional clothes, much to the chagrin of their father who’d rather see his son get a job. Kamala is living between two worlds, not really fitting in with either of them. Some of her white American school buddies, particularly Zoe, have no problem pointing out that she’s the odd one out.
When Kamala is bestowed superpowers, her life gets even stranger. All of a sudden she can change her appearance to whomever she wants, even her mother, and she can stretch her body to become very big or very small. She also heals a lot faster than before. Kamala becomes the new Ms. Marvel.
The way Kamala gets her powers is a bit vague. On a foggy night, she has a vision or hallucinates Carol Danvers, Iron Man and Captain America. These all-American characters start talking to her in Urdu and they bestow her new powers on her. How is never really explained and all this seems like some sort of divine intervention or magic. Being an atheist, I usually don’t like my superheroes mixed up with religion, and I prefer a more ‘scientific’ explanation on how superheroes get their powers.
Kamala is actually the fourth character called Ms. Marvel in the Marvel Comic books, but she’s the first Muslim character to headline her own book. This was presented as a big deal when the series started and is part of a larger strategy by the publisher to reach new readership outside the traditional white male demographic. For a while now, they particularly try to cater to minorities that until now had to play second fiddle in the world of superheroes. So Marvel came up with Black Hispanic Spider-Man Miles Morales, African-American hero Sam Wilson taking over as Captain America, and a whole reign of female superheroes who are either counterparts to known male heroes or pressed from a new mold that has an emancipatory flavor.
This is not to say that there were never any so-called minority superheroes in the Marvel Universe, quite the contrary actually, but in the last couple of years there has been more focus on such characters. Also, when it comes to the casting of Marvel characters in movies, some comic book characters that are white are now being portrayed by black or ethnic actors. Not all readers are happy with this trend.
But, politics aside, is this Ms. Marvelcomic a good read? I think it is. Firstly, because Kamala and her co-stars are rounded and interesting characters. Writer and co-creator G. Willow Wilson takes the time to develop the character and sketch out the world she lives in. I like the fact that Kamala has to learn how to use her powers. In this first storyline learning to cope with these powers is an important factor. The story is also about trying to determine your identity, accepting who you are and not being afraid to show it. These are important issues for teens, and typical for coming-of-age stories. Then again these issues stay with us for the largest part of our lives. At first Kamala changes her appearance into a white, attractive blonde, just like Danvers. Later on, she decides the new Ms. Marvel might as well look Pakistani and her hero-self looks more like Kamala looks in real life. Personally I thought Wilson puts this theme of identity on a little thick, but then again: she does get the message across this way.
What makes this comic stand out from other Marvel titles to me is Adrian Alphona‘s art work and the coloring by Ian Herring.Alphona is a Canadian artist that is best known for the series Runaways. He created this new Ms. Marvel together with Wilson and editors Sana Amanat and Stephen Wacker. Alphona’s style is a blend of realism and a more cartoony way of drawing, and that works very nicely with a superhero that can stretch her body. Interestingly, it looks like his pencil drawings are scanned and not inked. Therefore there are no black areas in the artwork. Herring’s bright color scheme compliments the drawings perfectly, adding shade and a lively sort of mood.
Ms. Marvel vol. 1: No Normal collects Ms. Marvel (2014) issues 1-5 and material from Marvel Now! Point One #1. This collection won the 2015 Hugo Award for Best Graphic Story.
De redactie van Stripgidsvroeg mij om eens kritisch te kijken naar de Nederlandse uitgaven van Marvel Comics door Standaard Uitgeverij. En om deze bij nieuwe lezers te introduceren.
Sinds oktober dit jaar kunnen striplezers de superhelden van Marvel weer in het Nederlands lezen. Standaard Uitgeverij geeft namelijk de comics van Marvel in vertaling uit. Is dat een slimme zet?
Een hele generatie groeide tussen 1979 en 2007 op met de comics van Marvel dankzij de Nederlandse uitgaven van Juniorpress. Uitgeverijen Z-Press Junior Media en Nona Arte volgden voor korte tijd. Daarna was het lang stil, maar sinds oktober dit jaar brengt Standaard Uitgeverij Nederlandstalige uitgaven van Marvel uit.
Op 7 oktober kwamen de series Iron Man, All new X-Men, Uncanny Avengers en The Superior Spider-Man uit, een maand later gevolgd door Thor: God of Thunder, Captain America, Wolverine en Guardians of the Galaxy. Deze laatste serie was voor Standaard waarschijnlijk een no-brainer: sinds de gelijknamige filmhit uit 2014 van James Gunn is het team van Guardians of the Galaxy populair bij het lees- en filmpubliek. Ook wat de andere titels betreft heeft Standaard gekozen voor helden die dankzij hun bioscoopavonturen bij een groot publiek bekend zijn.
Marvel toen, Marvel NOW!
Standaard stapt in bij het moment dat Marvel NOW! genoemd wordt. Marvel NOW! is een lichte herstart van het Marvel Universum, die in oktober 2012 plaatsvond na de gebeurtenissen van het verhaal Avengers versus X-Men. In dit crossover-verhaal staan The Avengers tegenover de X-men door de komst van de Phoenix-kracht op de aarde. The Avengers zien hier een bedreiging in, de X-Men een nieuwe kans voor de mutanten, het ras dat al jaren met uitsterven bedreigd wordt. Na Avengers versus X-Men is er een nieuwe status-quo in het Marvel Universum. De samenstellingen van de superheldenteams zijn anders. Bijvoorbeeld: X-Men Wolverine, Havok en Rogue maken nu deel uit van The Avengers. Ook de stripmakers zijn aan, voor hen, nieuwe reeksen gekoppeld om de boel eens goed op te schudden.
De comicseries beginnen weer opnieuw bij nummer 1. Dit is meer een marketingtrucje dan dat er echt inhoudelijke noodzaak is om weer opnieuw te beginnen met tellen. Nummers 1 worden nu eenmaal goed verkocht. Aangezien veel superhelden al jaren bestaan – de meeste Marvelhelden werden begin jaren zestig bedacht – kennen ze een lange geschiedenis die nieuwe lezers kan afschrikken. Lezers zijn daarom minder snel geneigd om Spider-Man #666 te kopen, maar Spider-Man #1 klinkt als een nieuwe start. De stripmakers hebben dan ook hun best gedaan om met Marvel NOW! een nieuw verhaal te beginnen dat weinig tot geen voorkennis vereist. Al geldt voor alle comics dat het geen kwaad kan om de Marvel-films en televisieseries te kijken voor wat achtergrondinformatie.
De Captain redt een jongetje.
Papa Captain America
Omdat de series All New X-Men en Uncanny Avengers direct te maken hebben met de uitwassen van Avengers versus X-Men, is het handig om deze twaalfdelige serie eerst te lezen. In All New X-Men, geschreven door Brian Michael Bendis en getekend door Stuart Immonen, reist Henry McCoy terug in de tijd om de oorspronkelijke X-Men in hun jonge jaren te bezoeken. Hij probeert zijn teamgenoten ervan te overtuigen mee te komen naar de toekomst om Cyclops weer op het rechte pad te brengen en te voorkomen dat hij de ondergang van de mutanten veroorzaakt. In deze serie leven de jonge versie van de X-Men dus naast hun oudere versies en dat levert veel explosief en plezierig leesvoer op.
Voor de andere series pakt de nieuwe start van Marvel NOW! goed uit, omdat die zo goed als losstaan van wat er precies in Avengers versus X-Men is gebeurd. Zo belandt Captain America door toedoen van Arnim Zola in een onherbergzame wereld die Dimensie Z wordt genoemd. Hij neemt daar het zoontje van Zola onder zijn hoede en beschermt hem tegen de barbaarse Phrox. Schrijver Rick Remender zorgt er met dit adoptieve ouderschap en het verblijf in een barbaarse dimensie voor dat we nieuwe kanten ontdekken van Captain America. Ook komen we meer over de relatie met zijn vader te weten. John Romita Jr. – een van de beste Amerikaanse striptekenaars – zorgt ervoor dat het er allemaal heel mooi uit ziet. Ook de soloavonturen van Wolverine, Iron Man en Thor zijn prima door nieuwe lezers te volgen omdat ze alle drie een losstaande missie te vervullen hebben die weinig te maken heeft met wat er in de andere series gebeurt.
Van de acht series vind ik All New X-Men en Captain America het leukste en interessantst. Maar ook Guardians of the Galaxy biedt veel humor en heeft dezelfde sfeer als de film. Als groot liefhebber van de held Spider-Man vind ik de reeks The Superior Spider-Man verschrikkelijk om te lezen: superschurk Doctor Octopus heeft een breinwissel veroorzaakt waardoor zijn bewustzijn nu in het hoofd en lijf van Peter Parker/Spider-Man zit, terwijl Parker gevangen zit in het doodzieke lichaam van Octopus en uiteindelijk sterft. Octopus wil bewijzen dat hij als superheld beter is dan de echte Spider-Man. Schrijver Dan Slott grossiert in het bedenken van grote concepten maar slaagt er zelden in om deze tot boeiende verhalen te smeden. Hij gaat vooral scheef bij bekende personages die opeens niet meer handelen zoals we van ze gewend zijn. Superior Spider-Man is voor lezers die al jaren Spider-Man volgen daarom een behoorlijke koude douche. Lezers die niet bekend zijn met Spider-Mans verleden zullen minder moeite hebben met deze verhaallijn.
Minstens één jaar Standaard Uitgeverij heeft een licentie op de Marvelstrips voor één jaar, met een optie voor een tweede. Ze richten zich vooral op jongere lezers, want de meeste diehardfans hebben de strips al in de oorspronkelijke versie gelezen. Iedere Nederlandse uitgave van 72 pagina’s bevat drie Amerikaanse comics en extra beeldmateriaal zoals covers en illustraties. Ze kosten €6,99 per stuk. Een goede deal aangezien losse Amerikaanse comics steeds meer in prijs stijgen. Nieuwe nummers verschijnen met een frequentie van twee maanden in een oplage van 8000 exemplaren.
De prima vertaling en redactie is in handen van James Vandermeersch en Peter de Bruin. De Bruin is een oude bekende voor Nederlandse lezers. Hij vertaalde voorheen ook voor Juniorpress en is tegenwoordig vertaler bij RW, de uitgeverij die strips van DC Comics en Vertigo op de Nederlandse markt brengt. Vooralsnog zijn er geen plannen om een brievenrubriek op te nemen of de comics te openen met een redactionele introductie, zoals Juniorpress dat vroeger deed.
Inmiddels is in Amerika Marvel NOW! alweer ten einde. Na wederom een groot event, dit keer Secret Wars, is de status quo van het Marvel universum weer veranderd en radicaler dan bij Marvel Now!. Alternatieve universa zijn samengevoegd met het Marvel Universum, Thor is tegenwoordig een vrouw en Spider-Man staat aan het hoofd van Parker Industries en opereert op een globale schaal. De series zijn wederom bij nummer 1 begonnen en er zijn weer een paar nieuwe series bijgekomen met nieuwe personages. Of we deze nieuwe verhalen ook in de toekomst in het Nederlands kunnen lezen, hangt natuurlijk helemaal af of Marvel NOW! hier goed gaat verkopen.
Dit artikel is gepubliceerd in Stripgids #44 (2015).
ApocalyptiGirl: An Aria for the End Times is about Aria, a woman living on earth after civilization, as we know it, has died. Every day she treks through an overgrown city looking to find an ancient relic of immeasurable power. If she finds it, she completes her mission and gets to go home to her own planet. But she’s been looking for this relic for the past six years. Her only companion is a white cat named Jelly Beans, who she considers to be her boyfriend. She has to deal with two warring tribes, the Blue Stripes and the Grey Beards, who are in Aria’s way when it comes to completing her mission.
All right, stories about people who are living alone after the Apocalypse are very common and ApocalyptiGirl isn’t without the trappings that come with this genre. But this setting is only a familiar framework to tell a story about the relationship between a woman and her cat for Andrew MacLean, who is the writer, artists, colorist, and did the lettering for this comic. It’s this relationship between human and pet that lends the story her humanity. Also, I liked MacLean’s stylized art, which is very energetic and consists of some very effective compositions.
The problem I had with ApocalyptiGirl is that I never felt any real tension while reading it. This is because Aria is such a skilled warrior; she doesn’t really have a hard time dealing with her enemies. Therefore, the confrontations aren’t really exciting to witness. It’s only in the end, when Aria is about to be picked up but instead of waiting at the rendezvous point is looking for Jelly Beans, that I started to worry if all would end well for her.
This review was written for and published on the wonderful blog of the American Book Center.
Backderf was een tijdje vuilnisman tussen 1979 en 1980. Over zijn ervaringen maakte hij al eerder korte strips en een webcomic, die deels in Trashed zijn opgenomen. Voor het boek veranderde hij van vertelperspectief: in plaats van een memoir over zijn leven als vuilnisman koos hij ervoor een fictieverhaal te maken en dit in het heden te laten plaatsvinden. Hoewel Trashed dus gebaseerd is op zijn ervaringen zijn de personages of plekken niet aan de werkelijkheid ontleend.
It’s a dirty job… Dat maakt het episodische verhaal niet minder krachtig. We volgen gesjeesde student J.B. en zijn maat Mike die dag in, dag uit het vuilnis ophalen in dienst van de gemeente. Onderweg komen ze de gekste dingen tegen, zoals luiers die als ze in de vuilniswagen Betty samengeperst worden een bombardement van stront veroorzaken; vuilnisbakken vol krioelende maden; plastic flessen vol met urine die door automobilisten en vrachtwagen chauffeurs in de berm worden gesmeten, en die gele torpedo’s worden genoemd omdat ze ontploffen zodra de grasmaaier over ze heen rijdt. Alleen in de staat Utah ruimen ze 30.000 gele torpedo’s per jaar op. Verder krijgen de dappere vuilnismannen te maken met corruptie en nepotisme bij de locale overheid, en burgers met nazi-sympathieën.
Backderf brengt alles met veel humor en gaf mijn lachspieren tijdens het lezen dan ook flink wat werk. Sowieso lardeert Backderf zijn verhaal met vermakelijke types, zoals de oude, kettingrokende hondenvanger Marv die alle honden haat en het zelfs op het beest van de burgemeester heeft voorzien en de dandy-eske huisgenoot van J.B. die op het kerkhof werkt en die met zijn snor en Ierse pet een verloren lid van the Village People lijkt. De personages blijven dus vooral op het niveau van typetjes steken, maar dat is niet zo erg, want het vuilnis is de hoofdrolspeler. Backderf heeft namelijk een tweede doel met zijn striproman, namelijk ons bewustmaken van de grote hoeveelheid afval die we veroorzaken.
Verontrustende cijfers
Backderf doorspekt het verhaal met allerlei statistieken over vuilnis en de nodige achtergrondinformatie. Per Amerikaan wordt er gemiddeld 2,3 kilo vuilnis per dag weggegooid. Er zijn 321 miljoen Amerikanen. Gezamenlijk genereren ze bijna 353 miljoen ton afval per jaar. Ze recyclen slechts 29% van hun afval en brengen 63,5% ervan naar de stort. Dat is dus 224 miljoen ton per jaar naar de stort. Europeanen doen het niet veel beter, dus stop maar meteen met dat vingerwijzen. Al die gegevens schetsen een schrikbarend plaatje van de grote hoeveelheid afval die we in de Westerse wereld produceren door overconsumptie. Ook laat de stripmaker duidelijk zien hoe een vuilnisstortplaats in elkaar steekt, hoe enorm groot ze zijn en hoe gevaarlijk die plekken eigenlijk voor het milieu zijn. Ze lekken namelijk altijd gevaarlijke stoffen die in het grondwater terechtkomen. Wanneer een stortplaats zijn beste tijd heeft gehad en wordt gesloten, gooien we er een laag aarde overheen. Kantoorgebouwen en huizen worden er soms op gebouwd, maar die leveren vaak zieke werknemers en bewoners op.
Backderf verwerkt de gegevens op een vloeiende wijze in zijn verhaal en visualiseert vaak de statistieken op doeltreffende wijze. Toch werden al die gegevens op den duur wat veel van het goede en houden ze soms de flow van de vertelling op. Dat neemt niet weg dat door deze gegevens de strip een meerwaarde en diepgang geeft. Trashed heeft tussen alle grappige voorvallen door dus een ernstige ondertoon.
Moneymaker
Backderf schrijft: ‘De enige manier om ons afval significant te verminderen? Onze levensstijl veranderen. Een wegwerpcultuur van 60 jaar terugdraaien. Gezond verstand boven gemak verkiezen. Met andere woorden, dat gaat waarschijnlijk niet gebeuren.’ Backderf is niet naïef: Op dit moment wordt er simpelweg te veel geld verdiend in de particuliere afvalindustrie. In de States alleen al 55 miljard dollar. En daarbij draait de economie op de korte levensduur van consumptie-apparatuur. Zolang afval lucratief is, zullen de powers that be er weinig aan doen om ons patroon te veranderen.
Dit alles maakt Trashed niet alleen een vermakelijk en informatief verhaal, maar ook een pamflet om bewuster te consumeren en goed na te denken over waar we onze vuilniszakken mee vullen en hoe dat allemaal milieubewuster kan. En tot slot krijg je door Trashed meer respect voor de mannen- en vrouwen die iedere dag ons vuil komen ophalen, want dat zijn eigenlijk echte helden.
Peter van Straaten is een van de beste tekenaars van Nederland. Hij weet als geen ander mensen op een realistische manier af te beelden en laat zijn personages geloofwaardig acteren. Van Straaten is een cartoonist die bij uitstek de aard van de mens weet weer te geven en bovenal de menselijke tekortkomingen.
Al vaker had ik het over het virtuoze tekenwerk van Van Straaten en nu er een bundel columns van hem uit is, stip ik deze graag even aan. Van Straatens columns werden gepubliceerd op de achterpagina van NRC Handelsblad. In Over tekenen en over de natuurzijn de beste columns over zijn metier en over zijn geliefde onderwerp de natuur samengebracht. Alle columns bevatten een illustratie van de meester, maar wat vooral aan de bundel opvalt is hoe goed Van Straaten zich in woorden weet uit te drukken. Het zijn prettig leesbare stukken waar geen woord teveel in staat. Van Straaten is een rasverteller in woord en beeld.
Marten Toonder door Peter van Straaten.Vincent van Gogh door Peter van Straaten.In een van zijn columns verbeeldt Van Straaten tijdens een storm dat er een verwilderde vrouw door zijn huis loopt.
Foutjes
De tekenaar toont bijvoorbeeld welke voorwerpen hij op zijn vensterbank heeft staan en wat deze voor hem betekenen. Ook vertelt hij over zijn ervaringen als rechtbanktekenaar en het ongelukkige potje inkt dat hij omstootte. Natuurlijk onthult hij enkele tekengeheimen. Zo bekent Van Straaten als hij in opdracht werkt eerst de tekening te maken en achteraf pas een schets. ‘Nu had ik van een Amerikaanse illustrator geleerd dat je in de schets altijd een duidelijke fout moest verwerken, zodat de opdrachtgevers daarover kunnen vallen,’ vertelt Van Straaten. Slim, want de duidelijke fout leidt af van wat je stiekem in de tekening kunt laten zitten en anders niet door de censuur gekomen zou zijn.
Verleden, heden en fijnzinnige observaties gaan in Over tekenen en over de natuur hand in hand. Ik raad de lezer aan de bundel langzaam te lezen en slechts een column per dag te doen. Dan heb je er extra lang wat aan.
Peter van Straaten. Over tekenen en over de natuur. Uitgeverij De Harmonie, €16,50
De bank is een oud versleten meubelstuk dat ergens buiten staat. Op die bank zitten Polo en Sophie die elkaar net hebben ontmoet. Het lijk is het lichaam van Christian dat ze buiten hebben gevonden. Samen proberen de tieners te achterhalen wat er met Christian is gebeurd. Ondertussen ontstaat er iets moois tussen hen.
