Merel Barends en ik gaan geregeld samen kunst snuiven in Amsterdam. Recent deden we dat nog in het Stedelijk museum. Na ons bezoek werd het video’tje ervan meteen opgepikt en geretweet door het museum. Afgelopen zondag waren Merel en ik voor het eerst in de Vondelbunker om een expositie te bekijken van internationale kunstenaars getiteld Atlantic Ocean Drive. Als je de video bekijkt zul je het met me eens zijn: kunst is in the eye of the beholder. Dat geldt ook voor de betekenis ervan.
Na afloop hebben we nog even gezellig gebierd met twee heren die de Bunker bewaakten: Sebastian van Collectief Ondergrond en een van de kunstenaars, An Ong.
Vrijdag 23 augustus was het weer zover: Bloggersconventie Middelburg editie 2013! (#BCM13 op Twitter.) Samen met Peter de Kock toog ik naar Middelburg om daar in de stamhut van blogger Edwin Mijnsbergen neer te strijken. Toen Edwin er ook bij kwam zitten, was de ploeg compleet en konden we aan de slag: drinken en praten over het leven, freelancen, online publiceren, social media & burgerinitiatieven en hoe we de overheid een kopje kleiner kunnen maken. Een betere conventie kun je je niet voorstellen.
Op de foto zitten de drie heren te lunchen bij Kloveniersdoelen, een restaurant en cinema in een prachtig historisch pand in het centrum van de stad. Sowieso heeft Middelburg prachtig historisch vastgoed waar je je aan kunt vergapen en wat een reisje naar dit puntje van Zeeland de moeite waard maakt. Op het zonovergoten terras had ik even weer een vakantiegevoel en dat is toch wel fijn na een drukke werkweek.
Deze ontmoeting in de zon deed me weer terugdenken aan mijn studententijd: toen reisde ik ook het hele land door om met vrienden te spreken. Van hot naar her, onderweg studeren.
Reizen van Amsterdam naar Middelburg per trein is overigens een hele onderneming die bijna drie uur kost. In ongeveer dezelfde tijd kun je ook naar Parijs of naar Groningen. Wat dat betreft kan het allemaal wel wat sneller #NS! We leven ook in het tijdperk dat intercity niet meer een snelle trein is maar de term slaat op de stoptrein die werkelijk bij ieder perron stil gaat staan. Gelukkig had ik huiswerk mee: The Property van Rutu Modan moet ik nog recenseren voor het blog van de ABC, en ook over Marzi wilde ik nog wat schrijven. Genoeg tijd om te lezen dus.
Peter en Edwin hebben allebei ook over dit blogevenement geschreven.
Over stripliefde gesproken: de 51-jarige stripverzamelaar Bob Bretall, begon met comics verzamelen nadat hij Amazing Spider-Man #88 had gelezen. Inmiddels heeft hij 90.000 comics en een huis vol nevenartikelen.
Spider-Man is nog steeds zijn favoriete held, ook al leest hij de huidge Spidey-comics niet:
“He was the guy that got me into collecting. I always thought he was a very relatable hero, he had problems of his own to overcome but he always did the right thing. I love the line by Stan Lee: ‘With great power there must also come great responsibility’. Those early Marvel comics were not ‘written down’ to kids and had a lot of really advanced stuff in them. I’d often find myself going to the dictionary when reading comics as a kid. Spider-Man will always have that spot as my favourite even though I no longer read new Spider-Man comics coming out today.”
Wat ik hartverwarmend vind aan deze video is dat Bretall zijn verzameling daadwerkelijk leest. Hij koopt ze niet om ingeseald in een kluis te stoppen in de hoop dat hij ze ooit met winst kan verkopen. Zijn strips zien er gelezen uit en hij leest ze nog dagelijks. Het is een levende collectie van iemand die echt van strips houdt. Dat sluit geheel aan bij mijn filosofie: strips zijn er om te lezen, niet om in te beleggen. Nu ben ik wel zuinig op mijn strips en ik houd ze graag goed, maar ik ben niet iemand die per se een eerste druk hoeft te hebben. De meeste Spidey-comics die ik heb zijn herdrukken bijvoorbeeld of trade paperbacks. Ik heb zelfs Batman #1 uit 1939 in de kast staan. Wel een herdruk natuurlijk, dus geen zeldzaam en waardevol exemplaar, maar dat neemt niet weg dat ik het eerste verhaal van de vleerman dus gewoon kan lezen. Het gaat mij om de verhalen. Een goed verhaal, mooi tekenwerk: dát maakt een strip in mijn ogen waardevol. Niet wat er op een veiling voor geboden wordt.
Zondag 14 juli stond stripmaker Typex voor The American Book Center te Amsterdam om een portret van Rembrandt, het onderwerp van zijn laatste graphic novel, te schilderen op de etalageruit van de boekwinkel. Aansluitend vond er een signeersessie plaats. Uiteraard was ik daar bij.
Typex had een klein uurtje nodig om zijn werk af te maken. Daarna zat hij buiten in de zon om zijn boek Typex’ Rembrandt te signeren. Erg druk was het niet, deze hete zomerdag lagen de Amsterdammers liever in het gras in het park. Er kwam wel één fan helemaal uit Vlaardingen om een handtekening en een tekening in zijn boek te laten zetten. Deze man was eerst naar Den Haag afgereisd omdat hij dacht dat Typex bij dat filiaal van de ABC zou zitten, toen hij vernam dat hij naar Mokum moest, ging hij goed geluimd die kant op. Dat maakt hem wat mij betreft de stripfan van de week.
De muziek in deze Daily Webhead is wederom van de onvolprezen Marco Raaphorst.
Wil je ook een keer een video door mij laten maken? Neem dan vrijblijvend contact met me op.
Recently Irish writer Colum McCann visited the Netherlands to promote his new novel TransAtlantic. His Dutch publisher De Harmonie asked me to interview him about the book.
In TransAtlantic McCann connects three iconic crossings. The first non-stop Trans atlantic flight by aviators Jack Alcock and Arthur Brown in 1919; Frederick Douglass, toured Ireland in 1845 and ’46 to promote his subversive autobiography in which he describes his life as a black slave in America. Douglass finds the Irish people sympathetic to the abolitionist cause—despite the fact that, as famine ravages the countryside, the poor suffer from hardships that are astonishing even to an American slave. In New York 1998 senator George Mitchell departs for Belfast, where it has fallen to him to shepherd Northern Ireland’s notoriously bitter and volatile peace talks to an uncertain conclusion. All these narratives are connected by a series of remarkable women whose personal stories are caught up in the swells of history.
As in earlier work, McCann combines historic events with fictional elements, and lets real life characters cross paths with fictional characters:
‘One of the recurring themes for the past ten or twelve years of my writing life has been that nebulous line between what’s true and what’s not true. What’s real and what’s not real. What’s imagined and what is supposedly factual. And I like this territory. It’s good territory for a contemporary novelist to be in, because we get fed such a line of bullshit left right and centre by corporations, by governments and by ourselves. One has to doubt what is true and what is not true. There is a very distinct argument to be made that the imagined is as real as the imaginary. The character of Emily Ehrlich in my novel is as real to me as any journalist that would have been around in the early part of the 20th century. And what this does is that it puts the novelist in the position where he or she questions the notion of what’s authentic. And we must learn to question what’s authentic if we are going to live sort of valuable proper lives and not be exploited by artists, by corporations, by governments, by ourselves.’
Vaak kijk ik niet eens naar de namen van kunstenaars als ik door een museum loop. Ik vind het fijn om door de zalen te lopen en aandachtig te kijken naar kunstwerken die mijn aandacht trekken. De bedoeling van de kunstenaar, ach, die beïnvloedt het verhaal dat het kunstwerk je probeert te vertellen alleen maar.
Dinsdag was ik samen met stripmaker Merel Barends in het Stedelijk Museum te Amsterdam. Lekker vroeg: we stonden al voor de deur toen deze nog open moest gaan. Weinig toeristen, dus konden we op ons gemak kunstsnuffelen. Een groot plezier is het om met anderen een museum te bezoeken en hun kijk op het werk te horen. Of om hen een dialoog met het werk daar aan te zien gaan:
Het was een prettig bezoek dat ik zal koesteren als fijne herinnering.
‘Volgens mij is dit de brug waar we die hoer aan opgehangen hebben,’ zegt Dick Maas ietwat vertwijfeld op de kruising tussen de Keizersgracht en Reguliersgracht. Op een zonnige aprilmaandag zit de regisseur met kapitein Barend de Voogd, de Canadese filmjournalist Kier-La Janisse en ondergetekende in hetzelfde schuitje: met een klein metalen bootje varen we door de Amsterdamse grachten om locaties van Amsterdamned te bezoeken, vijfentwintig jaar na de opnames. Janisse schrijft er voor Fangoria.com een artikel over. In tegenstelling tot wat ik over Maas heb gehoord, blijkt hij zeer sympathiek en bereid om allerlei vragen te beantwoorden. Het is ook nog eens zijn verjaardag. Een bijzonder cadeautje, dit boottochtje down memory lane.
In 1988 kwam de actiethriller Amsterdamned uit in Nederland: een seriemoordenaar maakt de grachten van Amsterdam onveilig en politie-inspecteur Eric Visser, gestalte gegeven door Huub Stapel, maakt jacht op hem. Na werktijd duikt Stapel tussen de lakens met duikster Monique van de Ven en probeert hij de vuilgebekte puber Tatum Dagelet van een opvoeding te voorzien.
Tot een paar jaar geleden waren Dick Maas en Paul Verhoeven eigenlijk de enige regisseurs in Nederland die zich aan genrefilms met flinke actie waagden. De eerste drie films van Maas, De lift, Flodder en Amsterdamned behoren tot de canon van de Nederlandse cinema.
Bij het terugzien van Amsterdamned blijkt dat de thriller het niet moet hebben van diepgang: de meeste personages zijn typen en de motivatie van de moordenaar doet eigenlijk niet ter zake. Sommige dialoogscènes doen gekunsteld aan vanwege de dikke proppen expositie die de acteurs dienen uit te spreken. Toch heeft de film een hoop charme en humor. Behalve het nostalgische kijkje naar het Amsterdam van de jaren tachtig (op bijna elke straathoek ligt afval wat de stad een grimmige uitstraling geeft), is Amsterdamned vooral onderhoudend door de spectaculaire speedbootachtervolging in de grachten van de stad, die gedeeltelijk in Utrecht werd opgenomen. In dat opzicht biedt onze gemoedelijke boottocht – we dobberen met een maximale snelheid van vijf kilometer per uur voort – een mooi contrast met de snelle achtervolgingsscènes uit de film.
Daarbij varen we van de ene anticlimax naar de andere: als we bijvoorbeeld na lang zoeken aankomen bij Prinseneiland, de plek waar een hoertje op genadeloze wijze wordt afgeslacht door de moordenaar, valt er niet veel meer te zien dan een brug met een zeer oud trappetje dat het water in loopt. In zonovergoten Amsterdam ziet de locatie er heel ontdek-je-plekje, maar weinig thrillerachtig uit. Een bijna aanvaring met een van de vele tourboten is het spannendste dat we die middag meemaken. Fictie en werkelijkheid liggen in de wereld van Maas ver uit elkaar. Gelukkig maar.
Andy Warhol (1928-1987) blijft mij fascineren. De films, de zeefdrukken en natuurlijk de mythe van the Factory – ik kan er niet genoeg over horen. Daarom ben ik ook zo blij met de nieuwe expositie in het Teylers Museum te Haarlem over de pasontdekte vroege tekeningen van de popart-kunstenaar.
In het Prentenkabinet van Teylers Museum zijn deze zomer ruim 50 onbekende vroege tekeningen te zien Warhol. Deze werken maken onderdeel uit van ruim 300 tekeningen die min of meer bij toeval gevonden zijn in het archief van de Warhol Foundation in 2011. Deze vondst biedt een fascinerend inzicht in de kunstenaar voordat hij de Prince of Pop Art werd.
Vrijdagmiddag 31 mei was de opening. Joost Zwagerman, auteur en Warhol-kenner, sprak de genodigden toe. Uiteraard was ik daar bij en schoot de nieuwste aflevering van Daily Webhead. Aan het woord komen Zwagerman en Michiel Plomp, hoofdconservator kunstverzamelingen, om de tekeningen te duiden. Wat kunnen we van deze vroege tekeningen leren over de jonge Andy Warhol?
Warhol in de jaren vijftig
De ontdekte werken stammen uit de jaren vijftig, toen Warhol nog aan het begin van zijn carrière stond. De bladen zijn met pen in heldere contouren getekend en laten vooral kinderen en jonge mensen zien, alleen of in een groep. Sommige hiervan liggen in de lijn van zijn toenmalige werk als mode-illustrator en advertentieontwerper. (Andy tekende in het begin van zijn carriere als commercieel tekenaar vooral veel schoenen.)
Volgens Plomp sluiten enkele tekeningen aan bij de expressieve stijl van Duits-Oostenrijkse kunstenaars uit het begin van de twintigste eeuw, zoals Egon Schiele, George Grosz en Otto Dix. Andere wijzen vooruit naar de latere schilderijen van Andy Warhol.
Veel van deze tekeningen vervaardigde hij naar foto’s of illustraties uit tijdschriften. Fascinerend genoeg werkte hij toen al met series. Warhol drukte de nog natte tekeningen af en creëerde zo spiegelbeeldige voorstellingen.
Wat leuk is aan deze collectie van ruim 300 tekeningen is dat ze in 2011 eigenlijk bij toeval zijn gevonden door de Duitse galeriehouder Daniel Blau in het archief van de Andy Warhol Foundation in New York. Daar lagen ze sinds 1990 te verstoffen als archiefmateriaal zonder dat iemand zich bewust was van deze schatten.
Een interview met een van de meesters van het Amerikaanse stripverhaal. Goed, Frank Miller mag zichzelf dan ontmaskerd hebben als rechtse rakker, maar dat neemt niet weg dat die man weet hoe hij een strip moet maken. Ronin, Daredevil, The Dark Knight Returns, Sin City…. Je zou ze als beginnend stripmaker allemaal eens moeten lezen om Millers techniek te doorgronden.
Dit interview is waarschijnlijk een extra op de dvd van The Spirit – een bar slechte stripverfilming van de klassieke Will Eisner strip. Dat neemt niet weg dat Miller, die de film regisseerde, een hoop interessante zaken te vertellen heeft over de invloed van de stad New York op zijn strips (‘een stad lees je vertikaal en daarom gebruik ik vertikale kaders’), over de verschillen in techniek tussen de media film en strip en over de stripmakers die hem hebben beïnvloed: Jack Kirby, Neal Adams en Will Eisner.
Negeer ondertussen de zenuwachtige montage en luister naar de meester:
De afbeelding is afkomstig uit een bijzondere comic, namelijk Doctor Strange: Sorcerer Supreme. Vol 1. #9 (1989). Waarom deze comic zou bijzonder is en hoe ik recent de wereld van Doctor Strange ontdekte, hij is de magiër van het Marvel Universum, vertel ik in de vlog van deze week.
Het is weer de hoogste tijd voor een Daily Webhead Vlog. Dit keer over strips want, tja, daar praat ik graag over. Bijvoorbeeld over de nieuwste aanwinst van Eppo stripblad, de Vlaamse stripmaker Kim Duchateau en zijn creatie Esther Verkest en de onthulling van de nieuwe cover van Zone 5300. En bij voorbaat excuses voor fans van Lucky Fonz III. Jullie kunnen er ook niets aan doen.
En zoals gezegd in de video: ik ben heel benieuwd naar welke strips je leest. En vooral, waarom juist die strip.
‘Volgens mij is dit de brug waar we die hoer aan opgehangen hebben,’ zegt Dick Maas ietwat vertwijfeld op de kruising tussen de Keizersgracht en Reguliersgracht. Op een zonnige aprilmaandag zit de regisseur met Barend de Voogd, hoofdredacteur van Schokkend Nieuws, de Canadese filmjournalist Kier-La Janisse en ondergetekende in hetzelfde schuitje: met een klein metalen bootje varen we door de Amsterdamse grachten om locaties van Amsterdamned te bezoeken. Janisse schrijft er voor Fangoria.com een artikel over. Die dag blijkt Maas z’n verjaardag te zijn. Een bijzonder cadeautje, dit boottochtje down memory lane.
In 1988 kwam de actiethriller Amsterdamned uit in Nederland: een seriemoordenaar maakt de grachten van Amsterdam onveilig en politie-inspecteur Eric Visser, gestalte gegeven door Huub Stapel, maakt jacht op hem. Tussendoor duikt Stapel tussen de lakens met duikster Monique van de Ven en probeert hij de vuilgebekte puber Tatum Dagelet van een opvoeding te voorzien. Wie de carrière van de eeuwige Brutale Meid een beetje kent, weet dat dit laatste schromelijk mislukt is, maar dat terzijde.
Amsterdamned staat vooral in mijn geheugen gegrift vanwege de spectaculaire speedbootachtervolging door de grachten van Amsterdam, waar een deel van in Utrecht is opgenomen. De opnames vonden vijfentwintig jaar geleden plaats, logisch dat Maas moeite heeft om zich de juiste locaties te herinneren. Met plezier presenteer ik hier het videoverslag van die middag.
Terwijl ons bootje traag voort dobbert, wil de sympathieke regisseur wel een paar vragen beantwoorden. Maas vertelt dat, vanwege de tijdrovende actiesequenties en stunts, het maar liefst negentig dagen kostte om Amsterdamned op te nemen. ‘Zo’n achtervolging met speetboten is erg moeilijk, want de golven die de voorste boot maakt, zorgen ervoor dat de tweede boot instabiel wordt. Huub knalde met de boot tegen de kant en raakte ernstig gewond aan zijn ribben. Na dat ongeluk hebben we eerst de makkelijke shots opgenomen, zoals de scène aan het begin van de film waarin hij in bad ligt.’
Ooit overwoog Maas om een sequel op Amsterdamned te maken. Rotterdoom had deze moeten heten: ‘Ik weet niet meer waar die precies over zou gaan. Iets met politie en een hoop achtervolgingen. Dat soort dingen. Maar dan in Rotterdam en niet in Amsterdam.’
Maas ziet De lift en Down als zijn grootste internationale successen, al komt Amsterdamned geregeld opnieuw uit op dvd. ‘Op sommige momenten vind ik de film behoorlijk traag, maar als je hem ziet als een eighties film is hij wel interessant.’ Een hermontage van Amsterdamned ziet de regisseur niet zitten. Hij houdt er niet van om films over te doen. ‘Down zie ik meer als een sequel dan een remake. We hebben het scenario flink aangepast. Om het voor mezelf fris te houden, maar ook omdat we toen de mogelijkheid hadden om echt goed uit te pakken. Toen we De lift maakten hadden we geen stuntmensen, geen visuele effecten. We moesten alles zelf uitvogelen.’
