Als Bruce Wayne in therapie was gegaan, dan had Batman nooit bestaan. Welke volwassene loopt er immers rond als een levensgrote vleermuis, om detective te spelen tijdens de nachtelijke uren?
Aan de andere kant: gelukkig maar dat hij nooit op de divan van een psychiater heeft gelegen, anders had de stripwereld het zonder een van de meest interessante superhelden moeten doen.Een doktersgezin komt uit de bioscoop: vader Thomas Wayne, moeder Martha en zoontje Bruce. Ze worden overvallen. Vader en moeder worden voor de ogen van de jonge Bruce doodgeschoten. Bruce besluit zijn leven en rijkdom te wijden aan het bestrijden van de misdaad. Hij traint lichaam en geest. Hij ontwerpt een kostuum dat angst bij de misdaad moet inboezemen. Batman is geboren.
Dark Knights
Het gegeven is simpel en juist daarom zo interessant. Je kunt er alle kanten mee uit. Er zijn meerdere interpretaties mogelijk. Sinds zijn creatie in 1939 is Batman dan ook in verschillende vormen en versies verschenen. Sommige versies zijn met veel gejuich door de fans ontvangen, zoals Frank Millers radicale interpretatie van de Dark Knight, terwijl andere versies het liefst meteen vergeten worden, zoals het homo-erotische festijn in de Joel Schumacher-films – uitgebreide shots van Batmans achterste en kruis.
Batman is boeiender dan andere superhelden, omdat hij alles op eigen kracht doet. Hij heeft hard getraind en gebruikt logica en technologie om de misdaad te bestrijden. Hij is geen ruimteweesje zoals de man van staal en hij is ook niet gebeten door een radioactieve vleermuis. Batman is menselijker dan de andere superhelden. De aantrekkingskracht van Batman spookt in zijn hoofd: zijn jeugdtrauma. Doordat de jonge Bruce getuige was van de moord op zijn ouders, moet er iets in hem geknapt zijn en kan hij niet anders dan de misdaad bestrijden. Dat klinkt mooi, maar eigenlijk wil de jonge Bruce gewoon zijn ouders wreken. Om in vrijheid te kunnen handelen, ontwikkelt hij de Batman-identiteit.
Grimmig
Toch is deze dubbele identiteit zorgelijker dan die van andere gemaskerde helden. Neem Zorro die lachend zijn partijtjes op de floret weggeeft. Batman is een grimmige verschijning. Een bovennatuurlijk monster, een nachtmerrieachtig wezen. Batmans identiteit is de belichaming van Bruce’s jeugdtrauma. Bruce verkleedt zich als monster om een ander monster, de misdaad, te bestrijden. Bruce is een kind dat door zijn traumatische ervaring nooit echt is opgegroeid. Een kind met allerlei duur speelgoed, zoals de Batmobile, Batarangs en een geheime schuilplek de Batcave.In sommige verhalen wordt de geestesgesteldheid van Batman zelf behandeld. In de graphic novel Arkham Asylum, waarin Batman in het gekkenhuis terechtkomt, wordt Bruce geconfronteerd met zijn eigen trauma’s en demonen. Of zoals Vicki Vale (Kim Basinger) in de film Batman van Tim Burton stelt: ‘Je bent niet echt normaal, of wel soms?’
Dualisme
Bruce Wayne voert niet alleen een strijd met de misdaad, maar ook met zichzelf. Hij balanceert tussen goed en gek, tussen zin en waanzin, tussen verstand en gevoel. En tussen gerechtigheid en recht. Daarbij is de wereld van Batman er een vol contrast en dubbelzinnigheid. Net als de held zelf. Het duistere Gotham City dat geregeerd wordt door geweld lijkt alleen op te lichten door de verschijning van de kleurrijke schurken, die allemaal in het gekkenhuis thuishoren. Een figuur als de Joker ziet eruit als een grappenmaker, maar zijn gevoel voor humor is dodelijk. Net als Batman wankelt Gotham City op het randje van sanity en insanity. Gotham City is een oorlogsgebied, het Armageddon waar licht en donker, orde en chaos, goed en kwaad elkaar bestrijden.
