Categorieën
English Striprecensie Strips

Review: The Fifth Beatle, The Brian Epstein Story

When I was a teenager I found my father’s Beatles record collection in the attic (we’re talking vinyl, by the way). Ever since then, to me The Beatles has been the most important band on earth, ever. To this day, their music resonates within my soul, forming a large and interesting part of the soundtrack of my life. I guess everyone will be familiar with the Fab Four from Liverpool, so no further introduction is needed. Unfortunately, often the same can’t be said about their manager, Brian Epstein, who is far lesser known than John, Paul, George and Ringo.

The Beatles having a grand ol time. In the reflection of the car window we see Brian Epstein, staying behind.
The Beatles having a grand ol time. In the reflection of the car window we see Brian Epstein, staying behind.

One could fill a library with the large number of books that have been published about the Beatles over the years. In the last couple of years, a couple of comic books about the boys from Liverpool came out and now there is The Fifth Beatle: the Brian Epstein Story to complement the lot. Graphic biographies are quite the trend in comic book land, it seems, and while generally speaking most of them are a bit stale and predictably follow the high and low points of someone’s life, some of them offer a good read. Fortunately, The Fifth Beatle, written by Broadway theatre producer Vivek Tiwary and expertly drawn by Andrew C. Robinson, is one of the latter category.

The book tells the story of the young and talented Brian Epstein who saw the Beatles play in the basement club The Cavern in Liverpool in 1961, when he was twenty-seven years old. Brian was running his family’s music store and had tried his hand at fashion design before that. He decided to manage the Beatles and thanks to Epstein’s perseverance and vision they became an international success. Tiwary tells a very layered tale, not shying away from the dark episodes of Epstein’s life. Epstein was a gay man living in an area in which, according to British law, being gay was illegal. Even though he successfully managed the Beatles and other popular British acts, Brian kept focusing on his mistakes, feeling out of place and lonely, and trying to find a place to belong. He became addicted to drugs. Brian died at age 32, accidentally overdosing on sleeping pills.

The book focuses on Epstein, letting the Beatles play second fiddle, which is fine, because Epstein’s story deserves to be told.

I like the fact that Tiwary uses juxtaposition as a literary device. In a brilliantly executed sequence Epstein is meeting Colonel Tom Parker, Elvis’s manager, for lunch. Parker is depicted as a greedy, ruthless and red-eyed devil who wolfs down his food, while Brian is shown to be a modest, well-mannered gentleman who hardly touches the grapefruit he ordered.

Robinson uses a very lively style that sits between caricature and realism, which works well with Tiwary’s tone of voice, which is serious and witty at the same time.

Cartoonist Kyle Baker got to draw some of the more unfortunate episodes in the history of the Beatles, like their troublesome tour in the Philippines and the backlash from John Lennon’s infamous ‘We’re bigger than Jesus!’ comment. Baker uses a cartoon-y drawing style that pays homage to the Beatles cartoon series, and the overall tone of this section of the book is brighter and funnier. In my opinion, since it doesn’t match with the rest of the book stylistically, it could have been left out.

Brian in awe of the Beatles.
Brian in awe of the Beatles.

‘As it turns out,’ the writer explains in his afterword, ‘almost everything in the pages you’ve just read actually did happen. But conveying the truth – while important – has never been my primary goal. My goal with The Fifth Beatle is to use 130 pages of my words and Andrew C. Robinson’s gorgeous art to reveal not just the facts but the poetry behind the Brian Epstein Story.’ As far as I am concerned, Tiwary succeeded very well in his intention. The Fifth Beatle is an interesting graphic poem.

This review is published on the blog of the American Book Center.

Categorieën
Striprecensie Strips

Striprecensie: Munch

Soms lees je een strip die een paar dagen lang in je hoofd blijft gonzen. Munch van Steffen Kverneland, over de beroemde Noorse schilder, is zo’n strip.

munch-coverHoewel, strip? Nou ja, graphic novel moet ik het boek eigenlijk noemen volgens de marketingmensen. En dat is prima, want een grafisch overdonderend boek is het zeker. Kverneland hanteert namelijk uiteenlopende stijlen om het verhaal van Edvard Munch vertellen en varieert van cartooneske karikaturen naar rake realistische portretten. Tussendoor mengt hij nog wat fotostripstroken. Dat laatste heeft een functie als Kverneland de twee locaties wil laten zien die Munch in zijn meesterwerk De Schreeuw heeft gebruikt. Wanneer Munch zelf spreekt, tekent Kverneland hem als oude man in een realistische stijl. Maar los van deze voorbeelden is mij eerlijk gezegd de logica achter het gebruik van de verschillende stijlen, ontgaan. Dat neemt niet weg dat Munch op visueel vlak een lust is voor het oog. Misschien is dat reden genoeg.

Het boek is sowieso een zeer gelaagde vertelling: de stripmaker legde zich de regel op dat alle tekst afkomstig moest zijn uit authentieke citaten van mensen die Munch gekend hebben. Hij mocht niets in deze teksten veranderen. Schilder Munch wordt getoond door de ogen van zijn tijdgenoten en middels zijn eigen aantekeningen tot leven gebracht door de stripmaker. Een gelaagd subjectief portret van ruim 270 pagina’s is het resultaat.

Munch omringt door zijn werk.
Munch omringt door zijn werk.

Metavertelling
Kverneland en zijn collega Lars Fiske spelen allebei ook een rol in de roman. Ze bespreken geregeld de vorderingen van Kverneland bij het maken van de strip. Heel meta allemaal.

De Noorse schilder Edvard Munch (1863-1944) is wereldberoemd door zijn schilderij De schreeuw, maar heeft nog veel meer intrigerend werk op zijn naam staan. Samen met andere revolutionaire kunstenaars schudde hij de ingeslapen, burgerlijke kunstwereld wakker op het hoogtepunt van de belle époque. Munch schilderde vooral vanuit eigen herinnering en gebruikte modellen uit zijn naaste omgeving. Vaak schilderde hij ’s nachts als hij laat was thuisgekomen om een bepaalde indruk vast te houden. Bijna alles wat hij maakte is op een bepaalde manier autobiografisch.

Stripmaker
Saillant detail: Al heel vroeg in zijn carrière werkte Munch aan een plan om beeld en tekst te integreren. Hij maakte rond 1880 een soort van autobiografische strip. Zo leer je nog eens wat. (Voor wie het na wil lezen, zie blz. 94 van Munch en Edvard Munch: Het levensfries van schilderij tot grafiek van Arne Eggum.)

Munch werkt aan 'De schreeuw'.
Munch werkt aan ‘De schreeuw’.

Munch is een fascinerend kunstwerk geworden, al valt er hier en daar dus wel wat op aan te merken. Behalve het eerder genoemde mixen van de verschillende tekenstijlen, voert Kverneland in het begin zo veel personages op, dat je soms door de bomen het bos niet meer ziet. Daarnaast komt hij meermalen terug op Munchs levensfries, maar legt hij pas later in het boek uit wat daarmee wordt bedoeld. Gek, want van ieder personage wordt middels een voetnoot meteen verteld wie het is. In de tweede helft van verhaal focust de stripmaker zich meer op Munch zelf zonder telkens citaten van anderen erbij te betrekken of te veel over anderen uit te weiden. Dat gedeelte is daarom een stuk overzichtelijker en leesbaarder. Dankzij Kvernelands boek heb ik erg veel zin gekregen om het werk van Munch nader te aanschouwen en me in de schilder te verdiepen.

Steffen Kverneland. Munch.
Oog & Blik/ De Bezige Bij, €34,90
ISBN: 978 90 549 2384 8

Categorieën
Striprecensie Strips

Striprecensie: Vincent van Gogh, de vroege jaren

Beroemde Nederlandse schilders waar een strip over gemaakt is, het lijkt een trend te zijn op dit moment. Vincent van Gogh en Rembrandt van Rijn zijn daarin koplopers, al zijn er ook plannen voor een strip over respectievelijk Mondriaan en Jeroen Bosch heb ik vernomen. Vorig jaar verraste Barbara Stok vriend en vijand met een prachtige psychologische roman over Van Gogh. Bijna tegelijkertijd kwam Vincent van Gogh: De vroege jaren uit van Teun Berserik.

vincentvangogh_vroegejarenDe vroege jaren behandelt de beginjaren van Van Gogh als schilder. In die tijd verbleef hij in Den Haag en kreeg hij zijn eerste schilderlessen van zijn neef Anton Mauve. Van Gogh krijgt een affaire met een van zijn modellen. Sien had al een dochtertje maar is zwanger van een tweede kind. Van Gogh neemt Sien en kinderen in huis. Ondertussen probeert hij zich met veel moeite te bekwamen in het schildersvak.

Als kunstenaar wordt Van Gogh in die tijd niet serieus genomen. Niet door Mauve, niet door diens collega’s van de Haagse school. Ook zijn familie ziet Vincents ambities als kunstenaar als de zoveelste bevlieging. Eerder was Van Gogh al kunsthandelaar, onderwijzer en hulppredikant.

Teun Berserik is schilder en illustrator en leverde mooi grafisch werk af voor Vincent van Gogh, De vroege jaren. De gedetailleerde potloodtekeningen zijn sfeervol met aquarel afgewerkt. Daarmee geeft hij een mooie impressie van hoe Den Haag anno 1881 eruitzag.

Lastig mannetje
Als hoofdfiguur is Vincent van Gogh eigenlijk niet zo aantrekkelijk. Hij blijkt een koppige vent te zijn met hoogdravende ideeën over het kunstenaarsschap die nog niet worden ondersteund door wat hij laat zien op grafisch vlak. Van Gogh weigert te luisteren naar de wijze raad van Mauve om vooral ook onderwerpen te schilderen die goed verkopen zodat hij iets met zijn kunst kan verdienen. In plaats daarvan leeft Van Gogh constant op de zak van zijn broer Theo die hem geld overmaakt om te kunnen overleven. Geld dat Van Gogh vervolgens makkelijk weer uitgeeft. Van Gogh leeft met een romantisch beeld van wat een kunstenaar moet zijn en refereert constant naar zijn helden. Met zijn zelfingenomen houding en uitgesproken mening jaagt hij al snel anderen in het harnas. Ook deze lezer had na een tijdje wel genoeg van Van Gogh als hoofdpersonage. Hij wekt weinig empathie op.

Droog
vangogh_berserikHet is vooral voor de liefhebbers van Van Gogh interessant om De vroege jaren te lezen. Berserik heeft veel aandacht voor de techniek van het schilderen. We zien hoe Vincent leert om te gaan met bepaalde materialen en hoe hij vecht met perspectief. De kunstliefhebber pikt zo nu en dan nog goede tips op over het schilderen van aquarellen bijvoorbeeld en over het er toentertijd in een de kunsthandel aan toe ging. Toch mist het verhaal een drijvende kracht. Leuk dat men gekozen heeft om de vroege periode van Van Gogh te belichten, maar het verhaal blijft erg anekdotisch en riekt mijns inziens te veel naar een droge, educatieve strip. De vertelling komt niet echt tot leven. Als de schilder in wording Den Haag heeft verlaten, heb je als lezer het gevoel het punt van het verhaal gemist te hebben. Het boek is zomaar uit zonder dat het verhaal ergens naartoe heeft gewerkt.

Teun Berserik. Vincent van Gogh: De vroege jaren.
Tekstadvies: Ger Apeldoorn.
Uitgeverij Oog & Blik/De Bezige Bij, €19,90
ISBN: 978 90 549 2370 1

Categorieën
Strips

Het leven van Steve Jobs in stripvorm

Steve Jobs overleed vorig jaar aan kanker. Er zullen weinig mensen zijn in de wereld die dat nieuws hebben gemist. Er is inmiddels een vuistdikke biografie over Jobs op de markt. Mensen die liever de samenvatting van zijn leven lezen, kunnen dat nu in stripvorm doen: er is een biografische comic van 32 pagina’s over Jobs uitgekomen.

De strip is uitgegeven door Bluewater productions en stond eigenlijk al eind vorig jaar gepland. In het verhaal van CW Cooke is de dood van Jobs dan ook niet meegenomen.

Zo te zien is het een typische biografische comic waarin in snelle, korte scenes de sleutelmomenten uit zijn leven voorbij komen. De verkoper van Midtown Comics heb ik ook wel eens enthousiaster horen praten over strips. Meestal zijn dit niet de alerbeste strips om te lezen, maar ach, de Apple-fans hebben er weer een leuk collector’s item bij.

Het tekenwerk is van Chris Schmidt (de cover is getekend door DC comics tekenaar Joe Phillips.)

Later volgt er nog een strip over Bill Gates, voor die andere soort computerliefhebbers.

Update: Steve Jobs als mangameisje
Dit is niet de eerste strip over wijlen Steve Jobs. Er is vorig jaar een manga verschenen waarin de geniale Apple-man als meisje wordt voorgesteld. Chocolate Apple heet het werkje.

The story centers on the author’s discovery of Apple computers and Photoshop during his time in high school and as is common to such Japanese tributes, reinterprets Steve Jobs as a cute woman with an eye for detail and execution with the sometimes volatile personality that he was known for.

Joshua Peeters wees me erop via Facebook.

Categorieën
Film Filmrecensie

Chaplin: Prachtige ode aan een geniaal filmmaker

In de film Chaplin (1992) speelt een nog jonge Robert Downey Jr. Charlie Chaplin en dat doet hij heel erg goed. Hij bewijst met deze rol dat hij een van de beste acteurs van zijn generatie is. Downey Jr. heeft de acrobatiek van Chaplin perfect in zijn lijf zitten en overtuigt ook bij de emotionele scènes. Die bevat deze film van Richard Attenborough veelvuldig, want het leven van Chaplin kende ook vele dieptepunten.

Hij had een geesteszieke moeder (gestalte gegeven door Geraldine Chaplin, die daarmee haar eigen oma speelt), enkele huwelijken eindigden bij de scheidingsadvocaat en uiteindelijk werd hij uit Amerika verbannen: J. Edgar Hoover, baas van de FBI, aasde al jaren op Chaplin vanwege zijn voorkeur voor zeer jonge vrouwen, verdacht hem ervan een communist te zijn en zag zijn kans schoon toen de filmmaker op vakantie naar Londen het land verliet om voor hem voorgoed de poorten naar Amerika te sluiten.

Robert Downey jr. als Charlie Chaplin.

Chaplin sleet zijn ouderdomsjaren in Zwitserland en keerde begin jaren zeventig nog een keer terug naar Hollywood om een ere-Oscar in ontvangst te nemen. In die laatste scène zien we de bejaarde Chaplin, hij staat in het donker te wachten tot hij tijdens de Oscaruitreiking zijn speech kan houden. Op de achtergrond zien we verschillende hoogtepunten uit zijn oeuvre voorbijkomen, begeleidt door soundtrack van John Barry die bomvol zit met emotie. Chaplin houdt het niet droog, en het vereist bij de kijker ook heel wat slikwerk om niet een traantje weg te moeten pinken.

Chaplin is een prachtige film. Behalve het levensverhaal van Charlie Chaplin, een van de pioniers van de zwijgende cinema en een geniaal filmmaker, geeft de film ook een romantisch beeld van de vroege dagen van de Amerikaanse filmindustrie. Kevin Kline speelt op aanstekelijk energieke wijze Douglas Fairbanks, een van de eerste actiehelden van Hollywood. Dan Aykroyd is Mack Sennett, de Amerikaanse filmregisseur en producer die veel slapstickfilms maakte, waaronder die van de keystonde cops. Sennett gaf Chaplin zijn eerste filmrollen.

Chaplin is een film die zeker in mijn Film A-Z zou moeten staan. Bij de C welteverstaan.

Categorieën
Striprecensie Strips

Het fijne, kleine boek van de Beatles

Al een paar dagen klinken liedjes van The Beatles in mijn hoofd en dat komt door Het kleine boek van de Beatles. Een geïllustreerd feitelijk relaas over het leven van de mythische band, gemaakt door fan en stripmaker Hervé Bourhis. Ik vind het een heerlijk boekje.

The Beatles waren al zo’n acht jaar uit elkaar toen ik geboren werd, toch is het mijn favoriete band aller tijden. Dat John Lennon, Paul McCartney, George Harrison en Ringo Starr nog steeds aandacht generen blijkt wel uit de hoeveelheid boeken er nog steeds over hen verschijnen.

Wat het boekje van Bourhis bijzonder maakt, zijn de illustraties. Bourhis tekent in een ontspannen lijn sleutelmomenten uit de Beatlegeschiedenis. Hij baseert zich vaak op bestaande foto’s en albumhoezen, maar door de tekeningen zien die overbekende platen er weer fris uit. Doorgewinterde fans zullen weinig nieuws lezen in dit boekje, maar dankzij de tekeningen krijgen ze dus wel een kans om de geschiedenis van hun favoriete band op een andere manier door te nemen.

Veel Beatle-boeken eindigen op het moment dat de band uit elkaar gaat. Bourhis behandelt ook de solojaren en gaat door tot 2009, het moment dat hij een concert van Paul McCartney bijwoont.

Door de speelse lay-out is het soms niet helemaal duidelijk in welke volgorde de gebeurtenissen hebben plaatsgevonden. Ook had ik een index en paginanummering wel fijn gevonden.

Hervé Bourhis woont in Bordeaux en werkt als illustrator en cartoonist voor een aantal bladen. Hij heeft verschillende titels op zijn naam staan, waaronder Le Petit Livre Rock dat qua aanpak veel wegheeft van het Beatle-boekje.

Recensent
In zijn verhaal schuift de stripmaker zijn eigen mening niet onder stoelen of banken. Hij recenseert de Beatle-platen en voorziet deze van een score. Zo omschrijft hij Rubber Soul – een van de beste platen van het viertal – als volgt: ‘Warm en melancholisch als knappend houtvuur op een zondagmiddag is dit het herfstalbum bij uitstek, en ook van alle andere seizoenen sinds1965.’ Daarentegen is Bourhis minder lovend over de single All you need is love/Baby you’re a rich man: ‘Een lofzang op de universele liefde, irriterend en zo koel als de hel. (…) De b-kant is onverdraaglijk.’ Nou ja, je hoeft het niet met de tekenaar eens te zijn om toch van het boek te kunnen genieten.

Wat ik ook sympathiek vind is dat personages al worden geïntroduceerd voordat ze iets met de band te maken krijgen. Zo geeft de auteur wat achtergrondinformatie over hun latere manager Brian Epstein en Yoko Ono, die enkele jaren later een symbiotische relatie aangaat met John Lennon.

Het kleine boek van de Beatles is fijn leesvoer voor de fans en een ieder die op speelse wijze iets meer willen weten over het legendarische viertal uit Liverpool.

Hervé Bourhis , Het kleine boek van de Beatles
ISBN: 978 90 549 2322 0
Oog & Blik/De Bezige Bij, €24,90

Deze recensie is ook op het stripblog van Zone 5300 gepubliceerd.

Categorieën
Film Filmrecensie

Hollywoodland

Ben Affleck en de tragische dood van een Superman.

In mijn tijd aan de UvA bespraken een collega en ik de carrière van Ben Affleck. Zij was geen fan van deze sympathieke acteur, terwijl ik graag naar zijn films kijk. Ze vond dat het niet lang meer zou duren voordat meneer Affleck in de vergetelheid zou geraken. Ik was van mening dat deze filmster nog lang hoog aan de hollywoodhemel zou stralen. Een weddenschap was geboren. We spraken af dat als Ben drie jaar later een eigen televisieserie zou hebben, het gedaan zou zijn met zijn filmcarrière en dat ik een fles champagne voor mijn collega moest kopen. Let wel: Ben was net flink op zijn gezicht gegaan met Gigli en hele affaire met Jennifer Lopez. Daarbij was de film Daredevil (Mark Steven Johnson, 2003) ook niet aan mijn collega besteed.
Minderwaardig
Twee filmwetenschappers bij elkaar, die nemen over het algemeen het medium televisie niet zo heel serieus. Wie dus van filmster is afgezakt naar het kleine scherm, is eigenlijk al op zijn retour vonden wij, filmsnobs als we waren. Dat neerkijken op het medium televisie is van alle tijden, maar kwam vooral veel voor in de jaren vijftig, toen de recent geïntroduceerde beeldbuis de concurrentiestrijd aanging met het witte doek.

Acteur George Reeves ambieerde een filmcarrière en speelde onder andere in Gone with the Wind (Victor Fleming, 1939). Toen hij echter de rol van Superman aannam in de toen nieuwe televisieserie Adventures of Superman (1951-58), nam niemand hem meer serieus als filmacteur. Toen de serie in 1958 werd stopgezet, was de glorie van filmacteur Reeves verleden tijd. Voor altijd zouden mensen hem associëren met het roodblauwe ondergoed met de cape. Hij pleegde op 16 juni 1959 zelfmoord door een kogel door zijn hoofd te schieten. Of werd hij vermoord? Daarover zijn historici het nog steeds niet eens.

In de film Hollywoodland (Allen Coutler, 2006) wordt deze mysterieuze dood onderzocht. Detective Louis Simo (Adrian Brody) raakt geïntrigeerd door de dood van Reeves en probeert de waarheid aan het licht te brengen. Hij wordt tegengewerkt door de politiemacht van Hollywood die in een ijzeren greep wordt gehouden door de studiobazen.
Ben the man
Ben Affleck speelt op de getormenteerde Reeves op overtuigende wijze. Affleck heeft urenlang naar de televisieserie gekeken om Reeves’ dictie en mimiek na te kunnen spelen. De neusprothese op Afflecks gezicht was eigenlijk niet nodig geweest om een overtuigende gelijkenis neer te zetten. Affleck maakt duidelijk dat Reeves zijn leven ervoer als een tragedie. Hij zag zichzelf als een ambitieuze filmacteur die op er op het kleine scherm belachelijk uitzag in dat Superman-pak. Ironisch dat hij daar de rest van zijn leven mee geassocieerd werd.

Reeves werd financieel onderhouden door Toni Mannix (Diane Lane) met wie hij een relatie had. Mannix was echter getrouwd met een studiobaas (Bob Hoskins). Op het moment dat Reeves voor een jonger blaadje koos, en Toni zich gekwetst voelde, riep hij de toorn van de studiobaas over zich af. Maar zat hij achter de moord? En wie hadden er nog meer een motief om de televisiesuperman om zeep te brengen?
(On)waarheden
Detective Simo probeert het uit te zoeken: de verschillende interpretaties van de (zelf)moord die in Hollywoodland zijn verbeeld, leverden een boeiende film op, waarin het oude Hollywood sfeervol en met een oog voor details wordt neerzet. Hoewel er niet één specifieke versie als de waarheid wordt gezien, wordt de zelfmoord wel als laatste flashback getoond als zijnde een reconstructrie van Simo. Aangezien Reeves depressief was over het verloop van zijn leven en carrière, lijkt zelfmoord het meest aannemelijke scenario.

Wellicht ligt het antwoord op de kwestie verborgen in het laatste shot waarin Affleck te zien is: hij kijkt vanuit een schuine hoek in de camera. In één blik zit al het leed dat Reeves voelde samengebald. Iedereen die beweert dat Affleck niet kan acteren, wordt wat mij betreft in dit shot het zwijgen opgelegd. Kortom: het wordt tijd om die fles champagne op te halen bij mijn voormalige collega. Proost, Ben!

Lees ook: The Trouble with Superman en Het superhelden genre.