Categorieën
Minneboo leest Strips

Kuifje in het land van de Sovjets

Kuifje-fans kunnen deze week weer naar de stripwinkel, want het allereerste album is nu voor het eerst in kleur uitgebracht.

De toen 21-jarige Hergé tekende Kuifje in het land van de Sovjets in 1929 voor de krant Le XXe Siècle, later werd het in albumvorm uitgebracht. Zwart-wit weliswaar, want de druktechnieken waren toen nog niet goed genoeg voor kleur. Bovendien was in kleur drukken toen nog erg kostbaar vanwege de vlakdruktechniek lithografie die toen gehanteerd werd.

Het is sowieso heel duidelijk te zien dat het Hergés eersteling is, gaandeweg het album worden de tekeningen namelijk beter en krijgt hij Kuifje steeds steviger in zijn vingers. Kijk maar eens naar deze strook:

© Hergé/Moulisart
© Hergé/Moulisart

en vergelijk die met deze:

© Hergé/Moulisart
© Hergé/Moulisart

Je ziet dat Kuifje al een betere vorm begint te krijgen en dat de compositie van de twee strook al sterker is. Kennelijk had autodidact Hergé een aangeboren talent voor beeldcompositie want hoewel we hier een vroege versie zien van zijn later zo bekende klare-lijn-stijl, zijn de stripplaatjes al vaak raak vormgegeven. Ik vind vooral het rechter plaatje op de tweede strook erg sterk.

Dat maakt dit album wat mij betreft vooral leuk om te lezen, want het verhaal zelf is nogal kolderiek en episodisch. In interviews gaf de stripmaker later ook toe dat hij de plot voornamelijk improviseerde.

kuifje-sovjets-cover
© Hergé/Moulisart

Karikatuur
Dat Hergé een karikatuur van de Sovjet-Unie neerzet is niet zo gek, want ‘Hergé vertoefde toen immers in katholieke middens en in die periode was het land van de Sovjets zowat de hel op aarde. Dus ja, het is een karikatuur, maar het kolderieke primeert,’ aldus zijn biograaf Philippe Goddin. In een scène wordt bijvoorbeeld een stel socialistische Engelse journalisten door het regime in het ootje genomen doordat de goed draaiende fabriek die ze van buiten zien, niets anders blijkt te zijn dan een façade.

De inkleuring is aan de hand van Michel Bareau. Het gehele project nam ongeveer anderhalf jaar in beslag. Vooraf zijn er flink wat testen uitgevoerd om tot de juiste kleursamenstelling te komen. Mocht je een Hergé-fan zijn en de voorkeur hebben voor de zwart-witversie, geen probleem, want die blijft gewoon beschikbaar.

Hergé. Kuifje in het land van de Sovjets
Éditions moulinsart/ Casterman

Categorieën
Striprecensie Strips

Striprecensie: Mao’s mussen

Dirk-Jan Hoek is grafisch ontwerper, redacteur bij de Speld en stripmaker. Ook is hij vogelliefhebber, daarom maakte hij Mao’s mussen.

maos-mussenAls de Chinese dictator Mao het bevel geeft alle mussen uit te roeien omdat ze de oogst zouden opeten, wil leraar Dong Tjong daar niets van weten. Hij is namelijk een groot vogelliefhebber en besluit zoveel mogelijk mussen te redden. Zijn leerlingen laat hij dan ook geen katapulten maken om de vogels te doden en dat valt de partij natuurlijk op. Dong brengt hiermee zichzelf en zijn vrouw in groot gevaar. Dong wordt dan ook gevangen genomen voor zijn ongehoorzaamheid. Uiteindelijk bleek het plan van Mao nogal dom te zijn: door de mussen nagenoeg uit te roeien waren de sprinkhanen hun natuurlijke vijand kwijt en hadden vrij spel. Dit leidde tot hongersnood in China. Mao was dus duidelijk blij met een dooie mus.

Tijdens een fietsvakantie kwam Hoek op het idee voor zijn strip, zo vertelt hij aan The Post Online:

Mijn vriendin en ik waren op reis door China en mijn vriendin die ook van vogels houdt zocht op internet naar het antwoord op de vraag waarom er zo weinig vogels in China zijn. Ze vond een artikel in The Economist waarin een Chinees vertelt hoe zijn buurt vier dagen lang de mussen moest opjagen tot ze dood neervielen. Dit plan keerde zich tegen de Chinezen: het resulteerde in een sprinkhanenplaag waardoor er pas echt veel graan verloren ging. Ik vond het wel een mooie, zij het trieste fabel en het leek me heel geschikt om iets mee te doen.’

In een schetsachtige stijl die verder niet bijzonder opmerkelijk is, vertelt Hoek op adequate wijze zijn verhaal. Persoonlijk vond ik de vignetten op de hoofdstukpagina’s mooier getekend dan de rest van de strip. Al is een hoofdstukindeling bij een dergelijk dun boekje eigenlijk overbodig.

Hoek heeft de neiging om voice-overs te laten zeggen wat je eigenlijk ook al in de plaatjes kunt zien. Als in de introductiescène Dong diep gebogen in zijn vogelencyclopedie zit gebogen horen we zijn vrouw Choyu zeggen: ‘Maar eigenlijk was mijn man getrouwd met de vogelenencyclopedie.’ Mocht het al niet duidelijk zijn in wat voor boek Dong zit te lezen, dan wordt dat heel duidelijk gezegd in de dialoog die volgt. Hetzelfde gaat op voor de scène waarin als Choyu zonder veel moeite de mussen op zolder vangt omdat deze te zwak zijn. Ook daarin spreken de beelden voor zich en is de voice-over overbodig. Tegenover deze scenes staan de momenten waarin Hoek met leuke visuele vondsten komt, bijvoorbeeld als Choyu de zak met mussen van de brug in het water wil gooien en deze zak metaforisch verandert in haar man:

maos-mussen-pagina

Als ze de mussen doodt, doodt ze hetgeen waar hij het meeste van houdt. Door de mussen te redden houdt ze de hoop levend haar man ooit nog terug te zien. (Er wordt waarschijnlijk niet mee bedoeld dat ze haar man een zak vindt, ook al heeft Dong meer oog voor de vogeltjes in de bomen dan voor het vogeltje waar hij mee getrouwd is.)

Mao’s mussen is een aardig tussendoortje.

Dirk-Jan Hoek. Mao’s mussen
Oog & Blik/De Bezige Bij
ISBN 978 905492 4081 € 17,90. (ebook= €12,99)