Voor zijn nieuwste project reisde gelauwerd stripjournalist Joe Sacco af naar de Northwest Territories in Canada, waar het ‘s winters min veertig graden wordt. In dit gebied zijn de gevolgen van de wereldwijde honger naar fossiele brandstoffen direct voelbaar. De Dene zijn de inheemse bewoners die hier al generaties lang leven. Ze zijn bijna zonder uitzondering in dienst van de oliemaatschappijen in het gebied.
Sacco gaat in gesprek met hen en schetst in Terug aan het land op genuanceerde wijze welke invloed de olie-industrie heeft op hun leven. Enerzijds zorgt de industrie voor werkgelegenheid, geld om scholen te stichten en sociale voorzieningen te onderhouden. Anderzijds wordt het landschap blijvend veranderd door deze zware industrie. De langetermijngevolgen voor het milieu zijn niet bekend.
Cartoonist Bernard Willem Holtrop, die onder de naam Willem publiceert, was woensdag 4 maart in boekwinkel Scheltema in Amsterdam om zijn nieuwe boek De nieuwe avonturen van de kunst te presenteren en te signeren. Popjournalist Jan Donkers interviewde Willem over het boek, de terreuraanslag op Charlie Hebdo en andere zaken.
De cartoons van Willem zijn vaak controversieel. In Nooit meer slapen vertelt hij over zijn leven en werk.
‘Franse politici, ik teken ze liever niet, want ze vinden het leuk om getekend te worden. Dus teken ik liever over toestanden in de wereld, zoals de mensen die verdrinken in de Middellandse zee. Dat zijn echte onderwerpen, niet zo’n mannetje dat minister wil worden,’ vertelde Bernard Willem Holtrop aan een reporter toen in 2016 een expositie van zijn werk in het Stripmuseum werd geopend.
De cartoons van Holtrop (Ermelo, 1941), die onder de naam Willem publiceert, roepen altijd wel een reactie op en choqueren vaak. Ze schuren tegen de grens van fatsoen. Met zijn scherpgeslepen potlood en vilein gevoel voor humor zet de linkse en geëngageerde politiek tekenaar vooral de machtigen der aarde te kijk in tekeningen vol geweld en seks. Willem toont de bloedige effecten van bekrompenheid, fanatisme, onderdrukking en oorlog.
Al vroeg keerde Willem zich tegen de gevestigde orde. In de jaren zestig sloot hij zich aan bij de provobeweging en was Willem de vaste tekenaar voor het blad Provo. Met Hans Metz richtte hij het daaraan verwante cartoontijdschrift God, Nederland & Oranje op. Willems illustraties werden door veel mensen als schokkend ervaren. Zo beeldde Willem in 1966 koningin Juliana af als raamprostituee met daarnaast een prijskaartje met de kosten van het koningshuis. De prent werd in beslag genomen. Tekenaar en uitgever werden wegens majesteitsschennis vervolgd, maar niet veroordeeld. Terreuraanslag
Sinds 1968 woont Willem in Frankrijk en publiceerde hij onder andere in dagblad Libération, Hara-Kiri, Charlie Hebdo en HP/DeTijd. In 2015 ontkwam Holtrop aan de aanslag op de redactieleden van Charlie Hebdo, omdat hij naar eigen zeggen nooit redactievergaderingen bijwoonde. Een jaar later zei hij bij het uitkomen van een herdenkingsnummer hierover tegen RTL Nieuws: ‘Je realiseert nu wel dat het niet zo maar een leuk blaadje maken meer is, maar dodelijke ernst. Letterlijk. En dan word je misschien wat gemener in sommige tekeningen.’ De terreuraanslag maakte de tekenaar alleen maar vastberadener.
Willem is meerdere malen onderscheiden en kreeg onder andere de Stripschapprijs voor zijn gehele oeuvre en de Grand Prix de la ville d’Angoulême.
Nieuwe avonturen
Recent verscheen De nieuwe avonturen van de kunst bij uitgeverij Concerto Books. Het boek bevat een honderdtal kunstenaarsportretten in de vorm van een stripverhaal van een pagina waarin Willem kunstenaars en de kunstwereld op de hak neemt. De avonturen zijn historisch of verzonnen. Zo wordt een stomdronken Edward Hopper zonder pardon uit de diner gegooid die hij in het schilderij Nighthawks beroemd maakte en geeft Holtrop een originele weergave van hoe de Noorse expressionistische schilder Edvard Munch op De schreeuw is gekomen.
De nieuwe avonturen van de kunst
Dinsdag 3 maart is Willem te gast bij Nooit meer slapen om over zijn tekenwerk en carrière te praten. Nooit meer slapen: NPO Radio 1, 0.00 – 1.00 uur
Geschreven voor en gepubliceerd in VPRO Gids #9 (2020).
Flaptekst: Chris Ware doet een poging, de zin van het bestaan te vatten in één enkel, schitterend vormgegeven beeldverhaal. Rusty Brown volgt een halve dag lang de levens van drie mensen in het Amerikaanse midwesten. Chris Ware vervlecht het leven van de jongen die wakker wordt met superkrachten met het leven van de tiener die later als vader zijn teleurstellingen wegstopt op Mars en met het leven van de vrouw die naar de liefde van slechts één andere persoon op aarde verlangt. Rusty Brown is een minutieus uitgewerkte studie over intermenselijke relaties, twijfels en volharding tegen wil en dank; opgemaakt en getekend op maar liefst 352 pagina’s. Met zijn verraderlijk eenvoudige stijl creëert Chris Ware een overdonderende leeservaring. Alles is tot op de millimeter nauwkeurig in beeld gebracht in een poging zo diep mogelijk in de geest van de hoofpersonen te kruipen. Hun breed uitwaaierende overpeinzingen omvatten zowel de allergrootste thema’s als de allerkleinste momenten van het leven; van de jongste herinneringen in de kindertijd tot aan de laatste dagen in ouderdom.
Deze duizelingwekkende reis door de gedachtewereld van de hoofdpersonen zal een brede lezersgroep aanspreken. De meer traditionele liefhebbers van de graphic novel kunnen hun hart ophalen aan de geweldige tekeningen en schitterende vormgeving. Chris Ware wordt alom beschouwd als een van de beste striptekenaars van zijn generatie. Zijn werk wordt regelmatig gepubliceerd in The New Yorker, McSweeney’s, en The Best American Comics. Hij is de auteur van meerdere baanbrekende graphic novels, waaronder Jimmy Corrigan, de slimste jongen van de wereld, en de New York Times-bestseller Building Stories.
In Holland Suburbia (I.H.S.) van stripmaker en filmmaker Guido van Driel gaat over het volgende:
In een typische Hollandse buitenwijk met eentonige rijtjeshuizen wordt op een nacht het lijk van een 18-jarige jongen gevonden. De dode is Jonas van der Geest. Hij is lid van het ’garage‘-bandje In Holland Suburbia (I.H.S). Jonas heeft alleen een bloederige snee op zijn voorhoofd. Waaraan hij is bezweken is niet meteen duidelijk. Een buurman vertelt dat hij hem de avond ervoor op handen en voeten door de voortuinen van de huizen heeft zien kruipen. Inspecteur van politie Harry Kleijn gaat de dood van Jonas onderzoeken. De inspecteur onderzocht ook de zaak van een ander bandlid van I.H.S., Ido Lindemans. Die moest een half jaar geleden onverwacht zijn linkerarm missen. Die werd eraf geslagen door een rondvliegende metalen schijf. Gewoon op straat, toen ze op een avond terugliepen na een repetitie.
Wat is er aan de hand?
Tóen beweerde Jonas bij hoog en bij laag dat hij voorafgaand aan de ’aanval met de metalen schijf‘ drie lichten boven de wijk had zien hangen. En Jonas‘ vader, een grondwerker, ontdekte dat de mysterieuze schijf het afsluitdeksel was geweest van de boorput op het Wilde Landje. Die boorput was in de jaren zestig gegraven door de NAM. Ondanks dat er een diepterecord werd verbroken (4850 meter) werd er gas noch olie gevonden.
Het onderzoek van de inspecteur brengt een keten gebeurtenissen aan het licht. Is er iets buitenaards de buurt binnengedrongen? Of juist iets ónderaards? Horen we bij de hemel of horen we bij de aarde? De ogenschijnlijk saaie buurt blijkt een reeks kleurrijke personages te bevatten die ieder zo hun eigen geheimen met zich meedragen.
De nieuwste uitgave van Concerto Books is een favoriet van mij, namelijk PUNK ROCK & MOBILE HOMES van de Amerikaanse stripmaker Derf Backderf.
Een paar jaar geleden sprak ik hem in Amsterdam toen hij Mijn vriend Dahmer kwam promoten. In deze vlog een eerste blik op Punk Rock & Mobile Homes, en fragmenten uit dat interview.
De Duitse striptekenaar Robert Deutsch maakte een boeiende graphic novel over Alan Turing. Vrijdag 12 april interview ik Deutsch in platenzaak Concerto in Amsterdam om 17 uur.
Kom je ook gezellig? Ook het publiek mag uiteraard vragen stellen.
Boer zoekt vrouw, daarmee kun je het nieuwe stripverhaal van Pascal Rabaté en François Ravard samenvatten.
Al heet het album dan Didier, het 5e wiel aan de tractor‘, wat toch een stukje minder aantrekkelijk klinkt. Het album is uitgegeven door Concerto Books en zat deze week in mijn post. In deze vlog een eerste blik in het album. Rabaté ken ik vooral als scenarist die ‘echte’ strippersonages weet neer te zetten en zogenoemde slices of life maakt. Met dit album stelt hij niet teleur. De tekeningen van François Ravard zijn ook niet mis. Maar wacht even, zou Concerto Books niet alleen boeken over muziek en muzikanten uitgeven?? Hoe zit dat eigenlijk?
