Van 25 mei t/m 3 juni 2018 vindt de veertiende editie van Stripdagen Haarlem plaats, als vanouds door de hele stad. Aangezien in 2018 precies 200 jaar geleden is dat Mary Shelley op negentienjarige leeftijd haar magnum opus Frankenstein or The Modern Prometheus publiceerde, is dat het thema van het stripfestival.
Tijdens de Stripdagen Haarlem wordt tien dagen lang het beeldverhaal in al zijn facetten belicht en de cross-over met andere kunstdisciplines benadrukt.
Hieronder het persbericht over de Stripdagen – het leukste stripfestival van Nederland en omstreken.
Shot van Bride of Frankenstein.
Shelleys boek is een baanbrekend werk dat ook nu nog actueel is, en dat zijn weg heeft gevonden in vele vormen van de populaire cultuur – en strips zijn geen uitzondering. Voor wie een opfrissertje nodig heeft: de jonge geleerde Victor Frankenstein creëert uit menselijke overblijfselen nieuw leven, maar al gauw ontsnapt zijn schepping: het uiterst intelligente wezen is vastbesloten om wraak te nemen op de schepper die hem zonder enige liefde losliet in een wereld die hem vijandig is gezind. Het boek ontstond als gevolg van een weddenschap – schrijf een griezelverhaal in één nacht – en zou van verstrekkende invloed blijken, niet alleen op de literatuur en populaire cultuur, maar ook op de wetenschap. Het ideaal van de maakbare mens dicteert het discours van de wetenschaps loso e zelfs meer dan ooit. Het boek zelf, de lm, de talloze strips die teruggrijpen op Shelley’s beroemde verhaal, de medische en techno- logische ontwikkelingen die eronder vallen: Stripdagen Haarlem behandelt het thema uitgebreid in al zijn facetten.
Film en strip
Naast het boek is er een andere bron die bepalend is geweest voor de Frankenstein-beeldvorming zoals de meesten die kennen: de Universal-films van James Whale uit de jaren 30 met Boris Karloff als het monster.
De Vloek van Bangebroek. Tekst en tekeningen: Gerard Leever.
Het is dié creatie, met vierkante kop en bouten in de nek, die in het collectieve geheugen staat gegrift, en waar veel beelduitingen zoals strips en parodieën op teruggrijpen. De film wijkt op een aantal essentiële punten af van het boek: zo komt de beroemde laboratoriumscène waarin het monster met behulp van elektriciteit tot leven wordt gewekt niet voor in het boek. Maar geen vrees: ‘elektriciteit’ zal op Stripdagen Haarlem niet ontbreken. En er wordt natuurlijk ruim aandacht besteed aan de strips die er met en over het Monster zijn verschenen. Ook Nederland heeft daarin zijn steentje bijgedragen, met onder meer De vloek van Bangebroek van Gerard Leever, Victor & Frenky van Daniel van den Broek en Ambrosius: Krankenstein van Gideon Brugman en Orion Roos.
Victor & Frenky door Daniel van den Broek.
Expo’s en randprogrammering
De aan dit thema verbonden hoofdexpositie zal deze editie plaatshebben in galerie 37PK (Grootheiligland 37, Haarlem). Aan de hand van het oorspronkelijke boek van Mary Shelley wordt het verhaal herverteld met behulp van fragmenten uit de talloze bestaande verstrippingen en geïllustreerde versies. Verder komen in de expo de morele, filosofische en wetenschappelijke aspecten uitgebreid aan bod, zoals het Godcomplex, nature versus nurture en de maakbare mens. Omdat dit thema’s zijn die ook in onze huidige maatschappij een bepalende rol spelen wordt er aan deze expositie een educatief programma verbonden, ontwikkeld door het stripjournalistieke platform Drawing the Times.
Uiteraard keert het thema ook terug in diverse andere expo’s en in lezingen, lmprogramma’s, muziekvoorstellingen, theaterproducties en rock-‘n’-rollfestijnen.
Niemand zal kunnen ontsnappen aan het monster van Frankenstein!
Het stripplaatje van deze week is afkomstig uit Uuterwaerdt #1: Fout in de oorlog. We zien geschiedenisstudent Herald Berkhout door het landgoed Uuterweardt sluipen, op zoek naar bewijs dat de oude jonkheer Willem fout was in de oorlog.
Berkhout is zoon van de dienstbode en wordt min of meer gechanteerd door professor Van Ong: kom met het bewijs of je mag geen promotieonderzoek doen op de geschiedenis faculteit. Wat heeft zich tijdens de Tweede Wereldoorlog precies afgespeeld op het landgoed? Auteur Herman Roozen trakteert ons op verschillende versies van de gebeurtenis en enkele running gags die het mysterie wat verluchtigen.
Daniel van den Broek tekent het landgoed steevast met gebogen lijnen alsof we door een groothoeklens zitten te kijken. Hierdoor lijkt het gebouw te leven en ziet het er extra onheilspellend uit.
Uuterwaerdt verscheen eerst in Eppo voordat Strip2000 het onderhoudende verhaal dit jaar uitbracht als album.
Zaterdag 8 maart werden de jaarlijkse Stripschapprijzen, ook wel bekend als Stripschappeningen, uitgereikt tijdens de Stripdagen in Gorinchem. Traditiegetrouw laat een persbericht hierover op zich wachten, al kan het natuurlijk ook zijn dat het Stripschap mij niet op de maillijst heeft staan. In ieder geval staat er nog niets op de site van de organisatie. Gelukkig was juryvoorzitter Ger Apeldoorn zo sympathiek om de uitreikingsteksten en uitslag naar me te mailen.
Bij deze de tekst en de uitslag.
De categorie Nederlands Jeugd
Alle strips die genomineerd zijn in de categorie Jeugd werden voorgepubliceerd in een tijdschrift. En dat is goed. Als de strip zijn populariteit wil houden bij nieuwe generaties, dan is het belangrijk dat er leuke, verrassende en spanende strips worden gemaakt voor beginnende lezers. En dat die gepubliceerd worden. En dat er uitgevers zijn die ze daarna willen bundelen. Kito en Boris van Aimée de Jongh werd oorspronkelijk gemaakt voor het tijdschrift Knuffel en daarna door Uitgeverij De Eenhoorn in boekvorm voortgezet. Pim, Pam en Pluis van Gerard Leever werd gemaakt voor Roetsj van Uitgeverij Zwijssen en uitgegeven door Strip2000. En Ivo en de Vikingszoon werd voorgepubliceerd in de jeugdkrant BimBam van het Reformatorisch Dagblad en daarna uitgebracht door de Christelijke Uitgeverijen.
Drie albums die je zonder probleem aan een kind kunt geven. Maar één van de drie springt eruit, doordat het niet alleen een leuke strip is maar ook nog tekenlessen bevat waardoor de lezer zijn eigen creativiteit eraan toe kan voegen.
Daarom is de Penning voor het beste Jeugdalbum 2014 voor een stripmaker die hier al vaker heeft gestaan en zijn album voor de allerjongsten: Gerard Leever en Pim, Pam en Pluis.
De categorie Nederlands avontuur en vermaak:
In de categorie Entertainment honoreert het Stripschap albums waarmee je lekker in een hoekje kunt kruipen of waar de lezer smakelijk om kan lachen. Daar maken we er veel van in Nederland, maar drie sprongen er dit jaar uit. Rick Turpin van Yvan Claes en Daniël van den Broek is een vrolijk getekende avonturenstrip over een licht gestoorde Engelse aristocraat die verzeild raakt in de Caraïben. Het soort strip waarvan je zou willen dat er veel meer gemaakt werden, maar het is zoveel werk en ook helemaal niet makkelijk. Amoras 1 en 2van Marc Legendre en Charel Cambré een eigentijdse herschepping van een klassiek stripduo. Eigentijds in elkaar gestoken, maar vooral ook boeiend verteld. Help Me, Rhonda van Hans van Oudenaarden op basis van een gegeven dat hij samen met Hanco Kolk ontwikkelde is een flitsende actiestrip, die op zij eigen manier het genre opnieuw uitvindt.
Maar de winnaar van de Penning voor het Beste Album uit de categorie Entertainment is er eentje die de commissie bij de lurven greep en niet meer los liet… Help Me, Rhonda van Hans van Oudenaarden. De categorie Nederlands Literair:
Je zou denken dat de Penning voor het beste boek in de categorie Literatuur dit jaar wel naar Rembrandtzou moeten gaan van stripmaker Typex. Zo’n groot boek, zo meespelend verteld, zo eigenzinnig, zo persoonlijk, zo… belangrijk voor het imago van de strip in de media. Daar kun je eigenlijk niet omheen. Maar er zijn meer mooie albums gemaakt dit jaar. Met Elsie en Mairilaat Ivan Petrus Adriaanse zien hoe je een historische strip moet maken zonder de menselijke maat uit het oog te verliezen. En Verdwaald van Shamisa Debroey is even meeslepend als poëtisch. Door alles wat het niet vertelt, vertelt Verdwaald misschien wel meer dan heel veel andere boeken. (pauze) Maar wie houden we voor de mal. Rembrandt is het boek van dit jaar en de Literatuur Penning voor 2014 gaat naar die grote, wilde, creatieve en uiteindelijk toch sympathieke beer… Typex, de man achter Rembrandt.
Categorie productie:
De productieprijs is in het leven geroepen omdat het Stripschap al die mensen wil eren die achter de schermen hun eigen bijdrage aan de boeken geven. Dit jaar heeft de commissie drie uitgeverijen genomineerd, die over de hele linie goed hebben gepresenteerd. De nieuwe heruitgave van Roodbaard is slechts één van veel prachtige boeken waar Uitgeverij Sherpa dit jaar (en de jaren daarvoor) hebben uitgebracht. Strip2000 valt al een paar jaar op door een consequente stijl, die met de jaren alleen maar meer tot zijn recht komt. Een simpele beslissing om iedere auteur zijn eigen kleur rug te geven, is uitgegroeid tot een handvat voor het auteursgerichte uitgavenbeleid. En de manier waarop nieuwkomer Lion zijn goed gekozen en perfect vertaalde comicalbums uitgeeft, is beter dan ze in Amerika doen. Maar de winnaar is een uitgeverij die al 25 lang garant staat voor kwaliteit en toeweiding.
Eén van de meest unanieme beslissingen die de comissie ooit genomen heeft. Kom naar het podium en haal je penning op, Matt Schifferstein en Peter Kuipers van Uitgeverij Sherpa.
Categorie buitenlands:
In de categorie Buitenlands heeft de comissie twee albums genomineerd van uitgeverij Blloan en eentje van Oog & Blik. Dat had ook andersom kunnen zijn, want beide uitgeverijen zijn grote spelers geworden op het gebied van de goed vertaalde en uitgegeven betere buitenlandse strip. Het is te hopen dat ze daar allebei nog lang mee door kunnen gaan, want uitgevers met visie kan de stripwereld goed gebruiken. Met Blast #3 van Larcenet honoreert de commissie alle delen van deze dwarse en zwartgallige reeks, waarmee de tekenaar laat zien dat de grootste galbakken nog altijd uit Frankrijk komen. Abeltje van Dillies en Hautière is lichter, of althans qua tekenstijl. Maar ook deze dierenstrip voor volwassenen heeft een prettig melancholieke toon.
Maar de penning voor het beste album in de categorie Buitenlands gaat voor deze commissie naar een meeslepend, menselijk en integer verteld verhaal over een moeder en haar geestelijk beperkte zoon. Een losse flodder, maar een boek wat je bij blijft, want dat kunnen strips ook zijn. Een strip waarmee je thuis kunt komen, Michel van Zidrou en Roger.
Alle stripmakers en uitgevers natuurlijk van harte gefeliciteerd!
Een extra penning was dit jaar voor het Meermanno Museum in Den Haag dat sinds enige tijd heel erg zijn best doet om als het Stripmuseum van Nederland gezien te worden.
De commissie van de Stripschapprijzen bestond dit jaar uit: Paul Teng, winnaar van vorig jaar, stripwinkelier Klaas Knol, Rudi de Vries, wetenschapper en publicist, recensent Teunis Bunt en Daan van den Bos, lid van het Stripschap. Mocht je het niet met de uitslag eens zijn dan mag je bij deze heren gaan klagen.
In het laatste nummer van 2011 kondigde de redactie van Eppoalvast aan wat we dit jaar in het stripblad mogen verwachten.
Floris van Dendermonde. Illustratie: Remco Lee Polman
Blueberrykomt na 20 jaar weer terug in de Eppo. Het nieuwe deel, ‘De jonge jaren van Blueberry’ gaat in nummer vier van start.
Remco Polman tekent de nieuwe gagstrip Floris van Dendermonde. Behalve deze humorstrip zullen ook Kinky en Cosy van Nix de lachspieren stimuleren. Kinky en Cosy zijn natuurlijk de bekende en gestoorde zusjes die de boel stevig op stelten zetten.
Van Daniel van den Broek verschijnt in 2012 het eerste lange verhaal van Rick Turpin. Ook nieuw is de strip Ward naar het scenario van Willem Ritstier: Op een zeereis over de Grote Oceaan raakt de familie Kessel verstrikt in een mysterieuze kluwe van halfvergane schepen. In deze wrede omgeving moeten ze vechten voor hun leven. Ze krijgen onverwacht hulp van Ward en zijn mannen, maar of ze daar echt blij mee moeten zijn? Marissa Delbressine heeft inmiddels de eerste dertig pagina’s van de strip getekend.
Er zijn ook genoeg oude bekenden. Zo keren Hel, Haas en XIII terug met een nieuw avontuur. Halverwege het jaar begint het nieuwe verhaal van Lucky Luke, getekend door Achdé.
Naast nieuwe strips komt Eppo ook met nieuwe rubrieken en portretten. Al zal de frequentie van dergelijke redactionele bijdragen wel lager liggen dan in voorgaande jaren zodat er meer ruimte over blijft voor de strips.
Onder de loep
Ik zal de rubriek (Stripplaatje) onder de loep voor mijn rekening nemen. Hierin neem ik een stripplaatje als uitgangspunt voor een beeldcolumn. Ik neem het beeld nauwkeurig onder de loep en vertel het een en ander over de strip waar dit plaatje uit afkomstig is.
