Tag: Filmrestauratie

Veertien, vijftien jaar oud moet ik geweest zijn toen ik voor het eerst de eerste trilogie van Star Wars bekeek. Op een vhs’je – het waren de originele versies. Toen een paar jaar later de opgepoetste en digitaal aangevulde versies van de films in de bioscopen draaiden, heb ik niet de moeite genomen om deze te bekijken. Ik vond Star Wars leuk en heb me wel vermaakt met de prequels. Goed, Jar-Jar Binks irriteerde mij ook, maar ik vond dat jochie dat Anakin speelde in de film eigenlijk ook irritant. Toch heb ik niet meteen de neiging om George Lucas als de antichrist te bestempelen, zo diep zit Star Wars niet bij mij, in tegenstelling tot de die hard-fans die in de documentaire The People versus George Lucas aan het woord komen. Die willen hun jeugd terug. Wie niet?

‘George Lucas raped our childhood’ is een van de liedjes die in de documentaire The People versus George Lucas voorbij komt. Veel van de vroege fans, die zelf kind waren toen ze in de bioscoop Episode IV, V en VI zagen, voelen dat zo. Lucas bracht namelijk behoorlijke aanpassingen aan zijn films aan, zoals het digitaal toevoegen van extra personages, maar ook veranderingen die op karakterniveau veroorzaken. Schoot Han Solo in de oorspronkelijke versie een collega premiejager zonder pardon dood, in de nieuwe versie schiet de collega eerst op hem. Ongeloofwaardig vinden de fans dat, want een professionele premiejager zou nooit van een halve meter afstand moeten missen. De verandering maakt Solo softer en aardiger en dat spoort niet met hoe de fans de ruimteschavuit kennen. En ze hebben natuurlijk gelijk.

Geschiedvervalsing
In 1988 sprak George Lucas het Amerikaanse congres toe om ervoor te pleiten dat men oude zwart-witflms vooral niet digitaal mocht inkleuren. Dat zou geschiedvervalsing zijn. Nog geen tien jaar later probeerde diezelfde (?) George Lucas zijn eigen filmgeschiedenis te herschrijven door de oorspronkelijke Star Wars-trilogie aangepast uit te brengen. Ik schrijf bewust probeerde, want hoewel in de toekomst misschien alleen de nieuwe versies beschikbaar zijn, waren er miljoenen toeschouwers getuige van de originele trilogie. Geschiedenis kan pas volledig gewist worden als er geen getuigen meer over zijn.

Wat de fans vooral steekt, is dat de creator weigert de trilogie in haar oorspronkelijke staat uit te brengen. Hierdoor zijn ze niet langer in staat om een nostalgische trip naar hun jeugd te maken, want als ze nu Star Wars: A new Hope opzetten, zien ze een andere film dan toen. Hopeloos dus. Ze voelen zich door hun god in de steek gelaten, want in wezen zegt Lucas dat de Heilige Schrift waar ze zo van houden niet perfect was en dat ze een inferieure versie van de Star Wars mythologie aanhangen. De christenen zouden het ook niet pikken als God opeens de bijbel zou herschrijven.

Fanfilms
Fascinerend volkje, die fans. Ze maken eigen remakes van Star Wars of films die voortborduren op het universum dat Lucas creëerde. Ze zijn bereid om voor Episode I: The Phantom Menace meerdere malen in de rij te gaan staan in de hoop dat ze zich na de zoveelste voorstelling kunnen verzoenen met de kinderachtige film die Lucas uitbraakte en die niet voldoet aan hun verwachtingen. Ze kopen alle merchandise waar het Star Wars-logo op staat, maar beklagen zich dat Lucas zo’n commercieel mannetje is geworden.

The People versus George Lucas van regisseur Alexandre Philippe is een fascinerende documentaire die interessante vragen aanstipt en oproept. Wie is nu eigenlijk de baas over Star Wars? Zijn dat de fans of is dat Lucas? Als je het vanuit het auteursrecht bekijkt, is de vraag gemakkelijk te beantwoorden. Lucas maakte de films, hij is de eigenaar. Maar, zo oppert iemand in The People versus George Lucas: vanuit ethisch oogpunt behoort het Star Wars universum de fans toe. Het is onderdeel van onze cultuur geworden en daarmee collectief bezit.

Overigens is het opvallend dat de kinderen van de oude fans geen moeite hebben met de nieuwe films en een figuur als Jar-Jar Binks juist heel grappig vinden. Nu heeft Lucas altijd gezegd dat Star Wars voor kinderen is bedoeld, dus wellicht heeft de man simpelweg gelijk door telkens nieuwe versies uit te brengen: op maat gemaakt voor een nieuwe generatie. Moeten die oude fans niet gewoon een kindertijd achter zich laten en eindelijk eens volwassen worden?

Hoe het ook zij: ik denk niet dat Lucas, stinkend rijk geworden dankzij zijn Star Wars, er wakker van zal liggen. En terwijl Lucas zijn eigen weg gaat, is het voor ons flink genieten van alle fanfilms die uit de liefde-haat gevoelens voor Lucas zijn voortgekomen.

The People vs. George Lucas – Trailer #3 from The People vs. George Lucas on Vimeo.

Meer over Imagine: Amsterdam Fantastic Film Festival kun je lezen op het blog van Zone 5300.

4 sterren