Dinsdag 3 september
Afgelopen weekend vond Comic Con Amsterdam plaats, hoewel de bordjes vermeldden dat het Comic Con Europe was toen ik zondagochtend het gebouw van de RAI binnenstapte. Ik was nog duf van het elke dag vloggen de afgelopen maand en een interview dat ik vrijdagavond laat had afgenomen, maar ik had erg veel zin in deze editie.
Tot mijn verbazing was het erg rustig en was de opzet van Comic Con dit keer behoorlijk klein. Er waren maar twee standhouders die comics verkochten, en bij de tafels van tekenaars en auteurs was het rustig. Er stonden geen rijen die je doorgaans ziet van mensen die een handtekening of illustratie wilden. De rest van de dag werd het niet veel drukker. Dat maakt mijn werk overigens meestal makkelijker, want ik had nu alle tijd om met de buitenlandse stripmakers te praten. Ik interviewde Nuno Plati voor een vlog. Deze Portugese stripmaker heeft onder andere Spider-Man-comics getekend en vertelde daar graag over. Daarna interviewde ik nog de Nederlandse illustrator Gerben den Heeten, die pin-ups tekent met een knipoog.
Meestal kom ik op de Comic Con bekenden tegen en de dag is daarom zo gevuld met bijpraten. Met Melvin van Dirtees dronk ik een kopje koffie bij zijn stand. Er liep een tienermeisje langs. Ze droeg een Captain Marvel T-shirt en een vest in de stijl van het uniform van deze superheld. Ik zie dat soort geeky kleding wel vaker en vind het een leuke manier waarop je je fan-zijn kunt uitdragen. Het hoeft immers niet altijd een T-shirt of cap te zijn.
Ik vroeg haar of ze een grote fan was, en het meisje zei: ‘Ik hou van haar.’ De comics had ze nog niet gelezen, maar ze was erg onder de indruk van de Captain Marvel uit de film die eerder dit jaar was uitgekomen met Brie Larson in de hoofdrol. ‘Het is bijna zeker dat ze lesbisch is!‘ zei het meisje verrukt. Dat was belangrijk voor haar, omdat ze zelf ook lesbisch is. Daarom vond ze Wonder Woman ook tof, want die is biseksueel. (Je kunt ook bijna niet anders dan wanneer je opgroeit op een eiland waar alleen maar vrouwen wonen.)
Nu is representatie al een tijdje een veelbesproken thema. Hoewel er in de meeste media tegenwoordig sprake lijkt van overkill, is het wel goed om te horen dat lesbische superhelden zo’n meisje een goed gevoel geven omdat ze zichzelf in het personage kan herkennen.
Met die overkill bedoel ik dat je bijna geen serie meer kunt kijken of er is wel sprake van LHBTI+-representatie, alsof men bezig is met een inhaalslag. Vaak zijn dit overigens nog personages waarbij hun seksuele voorkeur allesbepalend is, in plaats van dat het personage toevallig bijvoorbeeld een homoseksuele politieagent of superheld is. Wat dat betreft doen ze het bij Captain Marvel subtieler, al kun je daar weer tegenin brengen dat ze als personage onverslaanbaar is, en alles precies goed doet en geen fouten heeft. Een type dat we ook wel Mary Sue noemen. Veel representatie-personages zijn overigens praktisch smetteloos, alsof de makers ze geen slechte eigenschappen durven te geven. Dat zie ik ook veel terug in niet-blanke personages.
Maar dat heb ik het meisje allemaal maar niet verteld. Soms moet je gewoon knikken, je mond houden en koffiedrinken.
Vandaag heb ik even geen andere man bij de hand om samen hand in hand over straat mee te lopen, anders zou ik het wel weten. Geweld tegen homo’s mogen we niet tolereren, daarom ben ik blij dat veel mannen vandaag demonstratief wel hand in hand in het openbaar rondlopen.
Bunbun illustratie door Matt Baaij.
Afgelopen weekend werd een homostel in Arnhem aangevallen door een groepje Marokkaanse jongeren, waarvan er eentje zelfs een betonschaar bij zich droeg. Tenzij hij een medewerker is van een bouwbedrijf en vergeten is zijn schaar thuis te brengen, lijkt het me duidelijk dat iemand die zo’n ding over straat met zich meedraagt, weinig goeds in de zin heeft. Geweld met voorbedachten rade.
Ik vind dat dit soort geweld zwaar gestraft moet worden. Ze mogen er niet met een taakstrafje vanaf komen. Minstens een jaar de bak in en daarbij verplichte gesprekken met een psychiater. Misschien heeft dat een afschrikkend effect.
Ook moeten we kennelijk serieus iets doen aan mensen een beetje normen en waarden bijbrengen. Dat begint natuurlijk al in het onderwijs, waarbij seksuele voorlichting uitgebreid moet zijn, maar vooral gelijkwaardigheid van iedereen moet benadrukken. Maar ik denk dat die voorlichting over gelijkwaardigheid ook plaats moet vinden in de geloofstempels waarin veel andersdenkenden zich ophouden. Dat geldt dus zowel voor de moskee om de hoek als de christelijke kerk waarin nog steeds beweerd wordt dat Adam en Eva het enige goede voorbeeld zijn.
Update dinsdag 4 april. Inmiddels heeft een van de daders zelf aangifte gedaan tegen de slachtoffers en claimt dat het homostel het groepje aanviel. Ook blijkt dat groepje jongens niet allemaal uit Marokkanen te bestaan. Tenminste, dat is het laatste nieuws hierover.
De toiletten in de Stadsschouwburg Amsterdam zijn tegenwoordig genderneutraal.
Handig voor als je eens een dag hebt waarop je niet meer precies weet wat je eigenlijk bent.
Nou ja, even zonder gekheid. Dit is een prima ontwikkeling. We zitten in een tijd waarin het verschil tussen de seksen hopelijk steeds minder uitmaakt en waar we steeds meer beginnen te beseffen dat er meer is dan alleen mannen en vrouwen.
Er zijn een paar concepten waar ik in mijn leven nooit moeite mee heb gehad. Dat zijn onder andere de onvoorwaardelijke gelijkheid tussen mannen en vrouwen, homoseksualiteit, biseksualiteit en transgender.
Dat laatste komt wellicht omdat een van mijn familieleden ooit een geslachtsverandering heeft ondergaan en dat ik hier dus al vroeg mee in aanraking kwam. Zoals zij het ooit aan mij uitlegde: ‘Ik heb me altijd vrouw gevoeld, dus voor mij was het heel normaal om die operatie te ondergaan.’ Wat mij betreft is daar alle mysterie mee opgelost.
Een genderneutrale maatschappij klinkt redelijk utopisch en zou een hoop problemen waar we nu mee zitten kunnen oplossen. Genderneutrale toiletten zijn dus mijns inziens een stap in de goede richting. Maar daarmee zijn we er nog lang niet.
Er is ook in Nederland vaak nog geweld tegen mensen die anders lijken. Denk aan geweld tegen homo’s, vooral gepleegd door mannen uit een machocultuur. Wat mij betreft moet dit een prioriteit zijn bij de politie en overheid en niet alleen tijdens de Gay Pride.
Geweld tegen mensen die behoren tot de LGBT-gemeenschap moet hoog gestraft worden. En de plegers moeten verplicht op een soort cursus waarin ze normen en waarden wordt bijgebracht. Als we meer begrip hebben voor elkaar en weten wat mensen beweegt, is het makkelijker om samen te leven. Dat betekent dat sommige religieuze organisaties die beweren dat het allemaal niet normaal is omdat dit in hun heilige boek staat, ook opgevoed moeten worden.
Een vriendin van me wees me erop dat ze genderneutrale toiletten niet zo’n fijn idee vindt: ‘Ik vind het helemaal niet erg om het toilet te delen met mannen die nu vrouw zijn of mannen die zich meer vrouw voelen dan man maar ik merk dat ik het van “mannen mannen” wel vervelend vind…’ Daar kan ik me wel iets bij voorstellen, vooral als er alleen maar genderneutrale wc’s zijn en niet ook toiletten voor mannen en vrouwen ernaast bestaan, zoals in de Stadsschouwburg het geval is.
Zoals gezegd zijn die toiletten een eerste stap en moeten machokereltjes dus ook worden bijgebracht dat ze zich in het openbaar netjes horen te gedragen.
Hoe we dat gaan regelen, weet ik niet zo snel. Maar dat we het hier met z’n allen over moeten gaan hebben, is zeker. Iedereen moet immers veilig over straat en naar het toilet kunnen.
Update 28 maart: Jitse wees mij op dit artikel op Vice.nl, waarin transgenders aan het woord komen over genderneutrale toiletten.
Wonder Woman vind ik op zich een prima keuze voor deze functie:
1. Ze is een van de bekendste vrouwelijke superhelden. Samen met Superman en Batman vormt ze het fundament van DC Comics. Deze drie superhelden zijn culture iconen die over de hele wereld bekend zijn.
2. In de verhalen is ze ook een symbool voor vrouwenemancipatie en gender gelijkheid.
3. Superhelden zijn op dit moment onwijs populair. Dus als een organisatie als de VN, die toch een beetje een stoffig imago heeft, aansluiting zoekt bij jongeren bijvoorbeeld, dan is een superheld een prima keuze hiervoor.
4. Recent gaf schrijver Greg Rucka toe dat Wonder Woman ‘queer’ is in de zin dat ze romantische en seksuele relaties heeft met zowel mannen als vrouwen. Dat laatste is ook niet zo gek, want ze woont op een paradijselijk eiland met alleen maar vrouwen, ook wel Amazones genoemd. Ze is dus niet alleen een symbool voor vrouwenemanicaptie, ze is ook een van de weinige biseksuele superhelden.
Biseksueel
Rucka legt in een recent interview uit dat de Amazones eigenlijk de term hetero- en homoseksueel niet kennen in hun maatschappij:
‘It’s supposed to be paradise. You’re supposed to be able to live happily. You’re supposed to be able — in a context where one can live happily, and part of what an individual needs for that happiness is to have a partner — to have a fulfilling, romantic and sexual relationship. And the only options are women.
But an Amazon doesn’t look at another Amazon and say, “You’re gay.” They don’t. The concept doesn’t exist.
Now, are we saying Diana has been in love and had relationships with other women? As Nicola and I approach it, the answer is obviously yes.’
Op dit interview kwam wel wat commentaar, want hoewel men blij is dat Wonder Womans queerness eens genoemd wordt, vindt bijvoorbeeld Elle Collins van ComicbookAlliance.com dat dit explicieter in de verhalen getoond mag worden:
‘But what’s odd in that interview is how dedicated Rucka is to the idea that Wonder Woman’s queerness, which he acknowledges as inherent and obvious, need never be directly stated in a comic book.’
Dat hoeft niet per se een coming out scène te zijn, maar in plaats van dat Wonder Woman een kus op de wang krijgt kan zoiets ook explicieter.
‘Or what about a story where Wonder Woman protects a queer couple from anti-queer violence? It must have been weird for Diana to come from where she did and realize how differently same-sex relationships are viewed in “Man’s World.” If you’re going to have a queer Wonder Woman, why wouldn’t you want to tell a story as moving as that? A story where it makes sense for Wonder Woman to say to another queer character, and by extension every queer reader, “I am no different from you. I have loved women as well as men. No one should hold that against either of us.”
Daar snijdt Collins een interessant punt aan. In het huidige klimaat van homohaat kan het geen kwaad als dit soort scènes meer in comics voorkomen. Als je als uitgeverij iets zegt over de seksuele geaardheid van een personage, moet dat niet alleen in interviews gebeuren, maar ook in de strips zelf, want die zijn canoniek.
Fictieve helden
Wonder Woman is niet het eerste fictieve personage dat deze eretitel krijgt. In 2009 was Tinkerbell de ambassadeur van het Groen en Winny the Pooh was de ambassadeur van de vriendschap in 1998. TinkerBells benoeming kwam tot stand in samenwerking met de Verenigde Naties om, in aanloop naar de klimaatconferentie in Kopenhagen, op speelse wijze het milieu bij jong en oud onder de aandacht te brengen.
Fictieve personages gebruiken heeft zo zijn voordelen: iedereen kent deze culturele iconen en in tegenstelling tot echte mensen kunnen ze niet zo maar iets verkeerds zeggen of doen. Een Angelina Jolie kan opeens scheiden van haar man bijvoorbeeld en dat vinden sommige mensen niet zo netjes staan.
Het nadeel is wel: je kunt ze moeilijk ergens een speech laten houden en zijn dus vooral inzetbaar op sociale media.
‘So why not pick a representative who might have some personal thoughts and feelings about the treatment of women in the world, rather than a 75-year-old scribble? Surely the 20 million victims of female genital mutilation in Nigeria, for example, deserve a spokesperson who can actually, y’know, speak.’
Lytton wijst terecht op het feit dat de Verenigde Naties een organisatie is die gerund wordt door mannen en dat in de hogere functies die aangenomen werden in 2015 negen van de tien mensen mannen waren. Oeps. Daarna vervolgt ze nog een lijstje van vrouwen die beter zouden zijn als ere-ambassadeur dan een fictief personage.
75 jaar Wonder Woman
Vrijdag 21 oktober is trouwens tevens de 75ste verjaardag van Wonder Woman. In 1941 werd ze bedacht door psycholoog William Moulton Marston (1893 –1947), ook wel bekend als Charles Moulton. Hij baseerde het personage op zijn vrouw Elizabeth Holloway Marston en zijn geliefde Olive Byrne.
Wonder Woman is Diana, in de oorspronkelijke versie is ze prinses van de Amazonen uit de Griekse mythologie. Haar moeder is de Amazonekoningin Hippolyta. Ze kreeg van de Olympische Goden verschillende bovenmenselijke krachten en wapens. Ze is supersterk en kan zich staande houden tegen Superman.
Haar lasso is een van de belangrijkste wapens: wie daarmee wordt vastgehouden kan alleen nog maar de waarheid spreken. Ook kan de lasso iemands geheugen herstellen en illusies doorbreken en heeft de ‘lasso van de waarheid’ een beschermende functie. Met haar onverwoestbare armbanden kan Wonder Woman kogels en andere projectielen afweren.
Wonder Woman debuteerde in All Star Comics #8 (coverdatum Dec 1941). De verhalen die Moulton schreef bevatten opvallend veel bondage-elementen: Wonder Woman en de vijanden die ze bestrijdt worden vaak vastgebonden. Fysieke en mentale overgave is een terugkerend thema in die verhalen. Deze thema’s kwamen voort uit zijn eigen filosofieën. In de loop der jaren is er aardig wat aan Wonder Woman gesleuteld. Iets wat goed naar voren komt in deze video:
Een aquarel van Mark Beachum waarin Wonder Woman en Supergirl het erg gezellig hebben met elkaar. Lekkere cheesecake natuurlijk, maar ook een afbeelding die tijdens Gay Pride niet misstaat, vind ik.
Wanneer is Supergirl trouwens oud genoeg om Superwoman genoemd te worden? Zo’n klein meisje is het nu ook niet meer. Maar dat terzijde.
Ik trof de aquarel van Beachum aan in de Twitterstroom van Savage Comics. Een account waar wel meer NSFW stripgerelateerde afbeeldingen worden getoond en geretweet. Foto’s, tekeningen en schilderingen met borsten en tepels enzo, dus dingen die je normaliter niet op het brave Fakebook aantreft. Soms gaat het ook wel wat verder dan alleen naakte dames, al heb ik nog niet veel echte hardcore zaken aangetroffen.
Zoals deze stijlvolle foto van Eva Green die een rol speelde in Sin City 2:
Ik weet overigens niet precies wat de regels op Twitter voor dit soort materiaal zijn. Wat ik wel weet is dat er vaak veel te krampachtig wordt gedaan over naakt, semi-naakt en alles wat daar tussenin zit.
Om over homoseksualiteit maar te zwijgen. Vooral gelovigen hebben daar een handje van. Hoewel het menselijk lichaam door hun God geschapen is, volgens de theorie die zij aanhangen in ieder geval, is het uit den boze om dat lichaam te tonen.
Nou ja, ik heb op deze zonnige vrijdagmiddag niet heel veel trek om bij die mensen te lang stil te staan. Als ze zich ergens aan storen, kijken ze maar een andere kant op. Ook morgen tijdens de Canal Pride.
Kijk ik ondertussen nog even verder bij Savage Comics.
Het werk van Manara ontbreekt natuurlijk ook niet.Paul Rader.
Dit weekend is het Gay Pride in Amsterdam. Gelukkig, want het is nog steeds nodig om mensen te laten weten dat er niks mis is met homoseksueel zijn. Er zijn nog te veel religieuze dwaallichten in de wereld die niet precies snappen wat naastenliefde inhoudt.
Meestal vind ik de Gay Pride te druk om er te gaan kijken, maar ik vind het prima natuurlijk dat er een feestje wordt gegeven om seksualiteit te vieren en de homo’s een hart onder de riem te steken. We moeten de domme homohaters laten zien dat ze verkeerd zitten en een vrolijke en kleurrijk bootoptochtje door de grachten van Amsterdam is daar een goede methode voor.
Stripmaker en illustrator Erik Kriek maakte deze strip over de gay pride voor NRC Next in 2006. Hij deelde hem vandaag op Facebook en ik vind hem nog steeds tof en relevant, dus plaats ik hem ook even hier. (Met toestemming van de maker uiteraard.)
Vorige week zondag vluchtten Linda en ik de Movies in toen het hard begon te regenen. Een mooi excuus om meteen The Imitation Game(Morten Tyldum, 2014) te bekijken.
Ik vind het een prachtige film, vooral dankzij de ijzersterke cast. De film draait om wiskundige Alan Turing (Benedict Cumberbatch) die tijdens de Tweede Wereldoorlog een machine bedenkt die berichten van het beruchte Enigma-apparaat van de Duitsers kan ontcijferen. De Duitsers veranderen iedere 24-uur de instellingen die nodig zijn om de berichten van Enigma te ontcijferen. Hoe Turing tot deze machine komt en de moeilijkheden die deze op sociaalvlak niet-vaardige man heeft met het ontcijferteam van de Britse geheime dienst, levert al een mooie film op met een mooie bijrol voor de prachtige Keira Knightley.
Cumberbatch.
Homoseksueel
Hartverscheurend vind ik het slot van de film. Turing was namelijk homoseksueel en, je gelooft het misschien niet, maar dat was toentertijd nog strafbaar volgens de Britse wet. Turing kreeg in de jaren vijftig dan ook twee opties: de bak in of verplicht hormonen slikken om zijn homoseksualiteit te genezen. Deze chemische castratie heeft negatieve effecten voor Turing die op 41-jarige leeftijd zelfmoord pleegde. Dankzij de genialiteit van deze man heeft de Tweede Wereldoorlog waarschijnlijk veel korter geduurd dan zonder hem én hij kan gezien worden als een van de godfathers van de moderne computer. Toch werd hij als een misdadiger gezien omdat hij op mannen viel en werd hij veroordeeld door dezelfde overheid die hij zo goed gediend had in de oorlogsjaren.
Het is toch ongelooflijk dat de overheid je verplicht iets te slikken omdat je homoseksueel bent. Ik word van dit soort dingen woedend. Pas in 1967 werden seksuele handelingen tussen volwassen mannen van 21 jaar en ouder wettelijk toegestaan in Groot-Brittannië. Dat is dus eigenlijk nog niet zo lang geleden.
Op wie je verliefd wordt en met wie je een relatie hebt lijkt mij een privé-zaak. (Extreme vormen van seksualiteit, zoals pedofilie en necrofilie, uitgezonderd. Dat het goed is dat die vormen strafbaar zijn lijkt me evident.)
Dat homoseksualiteit bij wet als misdadig wordt gezien is natuurlijk van de zotte. Toch is dat in veel delen van de wereld nog steeds het geval. Het is een teken van gebrek aan beschaving. Ik vermoed dat religie hier een grote rol in speelt. Eerlijk gezegd snap ik die homohaat en homofobie niet. Ik snap er helemaal niets van.
[hr]
Waarom de rubriek Frames? De verhalen die we lezen en zien maken net zo goed deel uit van onze levensloop als de gebeurtenissen die we in reallife meemaken. In de rubriek Frames verzamel ik stills uit de films die ik heb gezien om zo die herinneringen te kunnen bewaren en koesteren.
In het filmprogramma ‘It’s a Gender Thing’ op het KLIK! Amsterdam Animation Festival draait de animatiedocumentaire I Love Hooligans van Jan-Dirk Bouw, over een homoseksuele hooligan die zijn geaardheid angstvallig voor het wereldje verborgen houdt.
‘Al enige tijd deed ik research naar het thema homoseksualiteit en voetbal. Een onbespreekbaar onderwerp in de voetbalwereld,’ vertelt regisseur Jan-Dirk Bouw. ‘Omdat ik met profvoetballers niet veel verder kwam, zocht ik contact met homoseksuele amateur-voetballers. Eentje vertelde me dat hij een homoseksuele hooligan kende. De combinatie van die twee werelden leek me erg interessant.’ Bouw zocht contact met de hooligan via een datingsite voor gays en maakte na enkele chats een afspraak. ‘Bij het eerste contact heb ik meteen open kaart gespeeld over de documentaire en verteld wat ik wilde. De hooligan gaf snel aan dat hij een bijdrage wilde leveren, want hij voelde ook de urgentie van dit onderwerp. Voorwaarde was wel dat de hooligan en zijn club absoluut anoniem moesten blijven. Een interessant probleem. Mijn liefde voor strips en animatie deed me al snel besluiten dat een animatie de oplossing bood.’
Tijdens zijn research had Bouw foto- en videomateriaal gedraaid in het voetbalstadion. De live-action beelden zijn eerst gemonteerd, daarna werden deze overgetrokken door de animators, wat rotoscopen wordt genoemd. ‘Het animatieteam heeft natuurlijk wel het een en ander aangevuld omdat we niet alles precies konden opnemen zoals je dat in de film ziet. Daarnaast hebben we bijvoorbeeld gebruik gemaakt van internetvideo’s die hooligans zelf maken van hun vechtpartijen. We zijn dicht op de realiteit gebleven.’ De tekenstijl die Bouw en art-director Joost Jansen uitkozen zit tegen realisme aan, met hier en daar een expressieve uitspatting om de boodschap duidelijk over te brengen. ‘Jansen wilde de vrijheid om dingen soms dikker aan te zetten. Als je de hooligan tijdens de wedstrijd ziet schreeuwen heeft dat iets onmenselijks, waardoor de emotie wordt uitvergroot. Ook benadrukt dit de paradox: terwijl de hooligan zijn seksuele geaardheid verborgen houdt, scheldt hij spelers uit voor homo.’
Geweld I Love Hooligans geeft een boeiende inkijk in wereld van de voetbalhooligan. ‘Op het veld moeten de spelers het doen. Die wedstrijd kan je verliezen maar dan kan je die wedstrijd altijd buiten het stadion nog winnen,’ vertelt de hoofdpersoon in de documentaire. Vervolgens zijn we getuige van hoe zijn ploeg een supporter van de andere club aftuigt. Bouw: ‘Ik had hem leren kennen als een heel aardige, relaxte man. De eerste keer dat ik mee naar het voetbal ging zag ik opeens een totaal anders personage. Er was plotseling zoveel agressie! Waarschijnlijk had hij ook wat gebruikt. Ik ben blij dat we die agressie hebben laten zien, want in mijn beleving is dat toch een essentieel onderdeel van die wereld.’
Feedback
Reacties op de film zijn positief, ook uit de voetbalwereld. Op het Berlijnse 11-mm Voetbalfilmfestival won hij de eerste prijs. ‘Daaraan merk je toch dat men het binnen de voetbalwereld belangrijk vindt dat dit onderwerp besproken wordt. Graag zou ik de film laten zien in de pauze van een wedstrijd, maar dat is onmogelijk met het geweld en drugsgebruik dat we tonen.’
En hoe reageerde de hoofdrolspeler? ‘De eerste keer dat hij de film zag was hij helemaal geobsedeerd door het geweld en had het gevoel weer in de wedstrijd te zitten. De tweede keer was tijdens de première. Na de voorstelling zag ik hem eenzaam wat biertjes drinken en toen ik vroeg of het ging, zei hij dat hij toch erg geraakt was door zijn eigen verhaal. Misschien had hij dat in eerste instantie onderdrukt en voelde de hooligan het deze keer wel. Dat was een heel emotioneel moment.’
Het is weer tijd voor KLIK! Amsterdam Animation Festival. Enkele hoogtepunten uit het programma op een rij.
In de cultfilm Donnie Darko bespreken Donnie (Jake Gyllenhaal) en zijn vrienden de geslachtsorganen van de Smurfen, of eigenlijk het gebrek daaraan, want volgens tienerfilosoof Darko zijn de kleine blauwe wezentjes geslachtsloos: ‘Dat heb ik altijd zo onlogisch aan de Smurfen gevonden, want wat heeft het leven voor zin als je geen pik hebt?’
De Smurfendiscussie zou ook zomaar gevoerd kunnen worden op het KLIK! Amsterdam Animation Festival, dat sinds 2007 in een speelse, enigszins anarchistische sfeer de beste internationale animatiefilms van dit moment toont.
The Dog Who Was a Cat Inside
Deze zevende editie is het hoofdthema gender en seksualiteit. Met animatie is het onvoorstelbare toonbaar en dus bij uitstek geschikt om grenzen te verkennen en te overschrijden. In het rijke themaprogramma Boys, Girls & Beyond, dat voorstellingen, debatten en lezingen bevat, is er aandacht voor overdreven stereotypen én voor illustere personages als Queer Duck en zijn maatje Bi-Polar Bear, een hond die zich eigenlijk een kat voelt en een homoseksuele voetbalhooligan.
Ladies Night: Like, You, See
In het Ladies Night filmprogramma exploreren animaties vrouwenseksualiteit, gevolgd door een Q&A met de makers. Marije Janssen, programmamaker op het gebied van gender en seksualiteit, stelt de vragen. Waarom in televisieanimatie de grenzen tussen de seksen steeds meer vervagen, legt sociaal wetenschapper Linda Duits uit in haar lezing ‘Boy Princesses & Girl Warriors’.
Verder is er een retrospectief van de Tsjechische filmmaker Michaela Pavlatova die controversiële onderwerpen en relaties behandelt met een flinke dosis zwarte humor en ironie. Pavlatova is te gast op KLIK!.
In de documentaire I Know That Voice (Lawrence Shapiro, 2013) zien we eindelijk welke gezichten er schuilgaan achter stemmen van tekenfilmfiguren als Futurama’s Bender, Bubbles van de Powerpuff Girls en Batman. Disney’s nieuwe korte animatie Feastbeleeft haar Nederlandse première op het festival.
Kortom, 4 t/m 9 november is er KLIK!: een orgie van animatie in EYE. www.klikamsterdam.nl
Ben ik een Nederlander? Mijn paspoort zegt van wel. Daarin staat zwart op wit dat ik de Nederlandse nationaliteit heb. Maar wat betekent dat eigenlijk? En waarom voel ik het niet zo?
Ik ben geboren op 30 april 1977 in het ziekenhuis in Hoorn, West-Friesland. Mijn vader komt oorspronkelijk uit Amsterdam, mijn moeder uit Hoorn. Hollandser kan niet zou je zeggen. Toch werd ik door mijn donkerbruine ogen en zwart haar als kind vaak uitgescholden voor Turk. Turk heb ik me nooit gevoeld, maar Nederlander eigenlijk ook niet.
Dat is gek, want ik spreek toch de taal? Sterker nog: ik ben als schrijver en journalist heel veel met de Nederlandse taal bezig. Dat verankert me sowieso al in deze cultuur. Ik denk in het Nederlands. Ik praat Nederlands. Ik slaap en droom Nederlands. Dat was overigens anders toen ik in Amerika woonde, want toen droomde ik op een gegeven moment ook in het Engels. Ondanks het feit dat ik dankzij de taal met Holland verbonden ben, voel ik me meer verwant met de Angelsaksische cultuur, of wat ik me daarbij voorstel, dan de Nederlandse en wat ik me daarbij voorstel.
Ik deel bijvoorbeeld veel obsessies van mijn landgenoten niet. Ik snap al die ophef over voetbal niet. Echt niet. En schaatsen kan me ook gestolen worden. Hollandse muziek zoals dat van André Hazes, Marco Borsato of Kane? Ik smeer liever poep in mijn oren dan dat aan te moeten horen. Nationale obsessies als The Voice, Utopia of nieuws over BN’ers… ze zijn niet aan mij besteed. Nocht het samen scharen op Twitter tijdens het Songfestival waarbij ‘we’ tweede zijn geworden. En dan het zogenaamde oranjegevoel op bijvoorbeeld koningsdag. Mag ik een teiltje? Ik wil namelijk alles wat ik ooit over het koningshuis heb vernomen in één keer kunnen uitkotsen om er voor eens en altijd van af te zijn. Daarna wil ik die plofkop van Wim-Lex en zijn entourage nooit meer zien.
Bron: hersenspoeling.wordpress.com
Nederland is het land van regeltjes. Zodra er iets gebeurt wat ons tegenstaat, dan bedenken we meteen een regel om te voorkomen dat het niet meer gebeurt. Tevergeefs natuurlijk. Nederland is het land van de administratie en paparassen. Het land van de ambtenarenmentaliteit. Het land waar de spoorwegen zoiets kinderachtigs als de stiltecoupé in het leven roepen omdat ze eigenlijk niet willen dat hangjongeren herrie maken. Het volk dat zichzelf graag op de borst klopt en met het vingertje nog liever naar de ander wijst. Wij doen het goed, jij niet! Schijnheilig is een woord wat me ook te binnen schiet.
Botheid ook. Daar wees mijn Engelse vriendin Kirsty me laatst op, toen ik haar interviewde over haar ervaringen in Amsterdam. Nederlanders zeggen waar het op staat. Zo kun je het noemen. Maar je kunt het ook als onbeholpen bot classificeren.
We zijn het land van de strijd tegen het water. Van wantrouwen tegen vreemdelingen. Van opportunisme, wat we dan gemakshalve handelsgeest noemen.
Ik weet ook wel dat dit maar een paar kenmerken zijn van Nederland en dan nog vooral negatieve ook.
Enkele zaken die ik positief aan Nederland vind? We hebben een hoop zaakjes op orde hier. Goed, politiek Den Haag maakt het de zorgsector steeds moeilijker om fatsoenlijk te functioneren, en de premie van de zorgverzekering wordt ieder jaar hoger. Maar wat is het toch fijn dat je snel geholpen wordt als je plotseling last hebt van nierstenen, bijvoorbeeld. Het Hollandse landschap bevat soms ook prachtige plekken om te vertoeven: ik kom zelf graag in duin- en bosgebieden. Zaken als het homohuwelijk zijn goed geregeld hier. En over het algemeen kun je redelijk makkelijk voor je mening uitkomen zonder dat de overheid je meteen oppakt. Al sluit ik niet uit dat ze je mening al weten voordat je ze uitspreekt omdat de overheid graag zijn burgers bespioneert, maar daar is Nederland niet niet uniek in.
Er zijn overigens ook een paar kenmerken die wel bij me passen, die van mij een Nederlander maken. Ik zeur ook graag over dingen, bijvoorbeeld. En is het afzetten tegen de eigen cultuur ook niet een Nederlands trekje?
Ik weet het niet precies. Daarom wil ik de komende tijd onderzoeken wat het betekent om Nederlander te zijn en wat niet. Om voor mezelf uit te maken of ik me wel Nederlander voel, of dat ik eigenlijk gewoon in een ander land moet gaan wonen en moet accepteren dat dit eigenlijk niet mijn thuis is.
Graag schakel ik jou daarbij in, beste bloglezer. Wat betekent Nederlander zijn voor jou? Wat vind je typisch Nederlands en wat niet? En bestaat er wel zoiets? Kortom, wat verstaan we onder Nederlandse identiteit?
We vragen aan nieuwkomers inmmers of ze zich willen aanpassen aan onze cultuur en dat is natuurlijk een legitieme vraag. Maar wat is dat precies, die Nederlandse cultuur.
When I was a teenager I found my father’s Beatles record collection in the attic (we’re talking vinyl, by the way). Ever since then, to me The Beatles has been the most important band on earth, ever. To this day, their music resonates within my soul, forming a large and interesting part of the soundtrack of my life. I guess everyone will be familiar with the Fab Four from Liverpool, so no further introduction is needed. Unfortunately, often the same can’t be said about their manager, Brian Epstein, who is far lesser known than John, Paul, George and Ringo.
The Beatles having a grand ol time. In the reflection of the car window we see Brian Epstein, staying behind.
One could fill a library with the large number of books that have been published about the Beatles over the years. In the last couple of years, a couple of comic books about the boys from Liverpool came out and now there is The Fifth Beatle: the Brian Epstein Storyto complement the lot. Graphic biographies are quite the trend in comic book land, it seems, and while generally speaking most of them are a bit stale and predictably follow the high and low points of someone’s life, some of them offer a good read. Fortunately, The Fifth Beatle, written by Broadway theatre producer Vivek Tiwary and expertly drawn by Andrew C. Robinson, is one of the latter category.
The book tells the story of the young and talented Brian Epstein who saw the Beatles play in the basement club The Cavern in Liverpool in 1961, when he was twenty-seven years old. Brian was running his family’s music store and had tried his hand at fashion design before that. He decided to manage the Beatles and thanks to Epstein’s perseverance and vision they became an international success. Tiwary tells a very layered tale, not shying away from the dark episodes of Epstein’s life. Epstein was a gay man living in an area in which, according to British law, being gay was illegal. Even though he successfully managed the Beatles and other popular British acts, Brian kept focusing on his mistakes, feeling out of place and lonely, and trying to find a place to belong. He became addicted to drugs. Brian died at age 32, accidentally overdosing on sleeping pills.
The book focuses on Epstein, letting the Beatles play second fiddle, which is fine, because Epstein’s story deserves to be told.
I like the fact that Tiwary uses juxtaposition as a literary device. In a brilliantly executed sequence Epstein is meeting Colonel Tom Parker, Elvis’s manager, for lunch. Parker is depicted as a greedy, ruthless and red-eyed devil who wolfs down his food, while Brian is shown to be a modest, well-mannered gentleman who hardly touches the grapefruit he ordered.
Robinson uses a very lively style that sits between caricature and realism, which works well with Tiwary’s tone of voice, which is serious and witty at the same time.
Cartoonist Kyle Bakergot to draw some of the more unfortunate episodes in the history of the Beatles, like their troublesome tour in the Philippines and the backlash from John Lennon’s infamous ‘We’re bigger than Jesus!’ comment. Baker uses a cartoon-y drawing style that pays homage to the Beatles cartoon series, and the overall tone of this section of the book is brighter and funnier. In my opinion, since it doesn’t match with the rest of the book stylistically, it could have been left out.
Brian in awe of the Beatles.
‘As it turns out,’ the writer explains in his afterword, ‘almost everything in the pages you’ve just read actually did happen. But conveying the truth – while important – has never been my primary goal. My goal with The Fifth Beatle is to use 130 pages of my words and Andrew C. Robinson’s gorgeous art to reveal not just the facts but the poetry behind the Brian Epstein Story.’ As far as I am concerned, Tiwary succeeded very well in his intention. The Fifth Beatle is an interesting graphic poem.
‘I am the best there is at what I do. But what I do best isn’t very nice.’ Deze slogan zou niet verkeerd staan op het visitekaartje van een professionele killer of op die van een zichzelf overschattende belastingambtenaar. Dan liever een killer.
Met de uitspraak stelt Wolverine zichzelf aan de lezer voor in het vierdelige klassieke stripverhaal van schrijver Chris Claremont en tekenaar Frank Miller. Het creatieve duo verschafte de mutant met het opvallende kapsel, de zelfhelende gaven en adamantium skelet plus dito klauwen de nodige diepgang en presenteerden Wolverine als een man die de balans probeert te vinden tussen zijn beestachtige natuur en zijn menselijkheid. Een held die door het leven gaat als een ronin: een samoerai zonder meester.
Naar eigen zeggen was dit stripverhaal uit 1982 de inspiratie voor de nieuwe film The Wolverine waarin Hugh Jackman wederom de Canadese rouwdouwer met het korte lontje gestalte geeft, maar behalve de personages en pakweg de eerste paar scènes heeft de film van James Mangold weinig van doen met die strip. Is dat erg? Nee. Strippuristen die hun beeldverhalen letterlijk op het witte doek willen zien, hebben het altijd moeilijk gehad in Hollywood. Enige verwatering hoort erbij. Hoewel Andrew Garfields suggestie om Peter Parker homoseksueel te maken in de nieuwe Spider-Man-film mij ook te ver ging. Natuurlijk heb ik geen hekel aan homo’s, maar een personage van seksuele voorkeur laten veranderen of van etniciteit, zoals de zwarte Kingpin in de inmiddels vergeten Daredevil-film, verandert het personage fundamenteel in de basis en dat is toch iets anders dan het ontwerp van zijn superheldenkloffie aanpassen.
The Wolverine
Niets nichterigs overigens aan Jacksmans vertolking in The Wolverine. De Australiër heb ik altijd een inspirerende castingkeuze gevonden: hij belichaamt het personage met een flair die soms doet denken aan Eastwoods Harry Callahan. Zoals in de scène die losjes op de strip is gebaseerd, waarin Wolverine in een bar een jager hardhandig confronteert met de giftige pijl die hij in een Grizzlybeer schoot. De beer werd gek van het gif en bracht vijf man om het leven. Niet de schuld van de beer, wel van de jager die niet de moed had het beestje uit zijn lijden te verlossen. Dus pint Wolvie de snoodaard aan de tafel vast door de pijl door zijn hand te rammen en verduidelijkt hij zijn standpunt met een monoloog die uit de mond van Dirty Harry had kunnen komen en eigenlijk ook heel goed uit de stripversie van Claremont. Qua spirit komt The Wolverine dicht bij het stripfiguur en dat is gezien zijn vorige soloavontuur, waarin Wolverine is gedegradeerd tot het equivalent van een gecastreerde, langharige poedel, een hele stap voorwaarts. Daarom hoor je deze strippurist dit keer niet (heel hard) klagen.
Nu is representatie al een tijdje een veelbesproken thema. Hoewel er in de meeste media tegenwoordig sprake lijkt van overkill, is het wel goed om te horen dat lesbische superhelden zo’n meisje een goed gevoel geven omdat ze zichzelf in het personage kan herkennen.
