Categorieën
Strips

Jan Kruis (1933-2017)

Stripmaker, illustrator en schilder Jan Kruis (Rotterdam, 1933) is 19 januari overleden in zijn woonplaats Mantinge in Drenthe. Hij was al enige tijd ziek. Kruis is 83 jaar geworden.

Jan Kruis met Jean-Marc van Tol.
Jan Kruis met Jean-Marc van Tol.

We kennen hem natuurlijk als maker en geestelijk vader van de strip Jan, Jans en de Kinderen. Ik denk dat er weinig Nederlanders zijn die deze familiestrip nog nooit hebben gelezen. Hele generaties groeiden op met de avonturen van de familie Tromp. Het is dan ook een van de beste Nederlandse strips.

jan_kruis_katerMet Jan, Jans en de Kinderen heeft Kruis duidelijk zijn stempel gedrukt op de Nederlandse strip en onsterfelijke personages geschapen. Ook wist hij altijd zijn vinger op de tijdsgeest te leggen. Kruis baseerde de stripfiguren op zijn eigen gezin en liet zich voor de verhalen vaak door zijn gezin inspireren.

Van 1970 tot en met 1998 maakte Kruis Jan, Jans en de Kinderen voor Libelle. Daarna gaf hij het tekenstokje over aan Studio Jan Kruis en sindsdien worden de afleveringen van deze strip dus door anderen gemaakt.

In 2007 verscheen een stripbewerking door Kruis van Multatuli’s Woutertje Pieterse. Ook maakte hij nog gelegenheidsalbums voor de Leprastichting. Kruis maakte ook schilderijen. Op de comiclopedia van Lambiek staat een uitgebreid cv van Kruis.

Jan Kruis te midden van zijn creaties.
Jan Kruis te midden van zijn creaties.

In 2010 kreeg Kruis de Marten Toonderprijs voor zijn gehele oeuvre. Ik interviewde hem vlak voor de ceremonie, de enige keer dat ik hem professioneel sprak.

Ik neem aan dat jullie allemaal vroeger de strips van Jan lazen. Mocht je daar nog een leuke anecdote of herinnering aan hebben, schroom niet om deze in het commentformulier te delen. Hallie Lama deelde dit mooie eerbetoon op Twitter vandaag:

hallie lama jan kruisFokke & Sukke zijn ook verdrietig:

fokke en sukke jan kruisRobert van der Kroft haalde deze illustratie uit zijn archief: Catootje en Jeroen, als Sjors en Sjimmie.

jan jans sjors sjimmie

Categorieën
Strips

Peter van Straaten (1935-2016)

Deze post schrijf ik met een bezwaard hart, want vandaag is bekend gemaakt dat tekenaar Peter van Straaten is overleden. Daarmee is misschien wel de beste tekenaar van Nederland niet meer onder ons.

Peter van Straaten. Bron: www.petervanstraaten.nl
Peter van Straaten. Bron: www.petervanstraaten.nl

In ieder geval is nu een van mijn helden overleden, want ik heb altijd erg van Van Straatens tekeningen gehouden.

Als geen ander was Peter van Straaten in staat menselijke tekortkomingen met zoveel mededogen te verbeelden. Al zijn tekeningen zijn raak en door de schetsmatige, ietwat krasserige stijl altijd meteen herkenbaar als een tekening van Van Straaten. De tekenaar/cartoonist/schrijver hield ons een spiegel voor. Dankzij zijn feilbare personages konden we om onszelf lachen.

peter-van-straaten-seks-brilvan-straaten-ei-bakken

vanstraaten_schaatsen

Tot mijn spijt heb ik Peter nooit langer gesproken dan korte gesprekjes hier en daar en is het nooit gekomen van een goed interview. Ik had hem heel graag willen spreken over zijn vakmanschap, wat hij dacht tijdens het tekenen en het toch iedere keer tot zulke scherpe observaties wist te komen. Hij kwam op mij over als een zachtaardige man met wie je graag een biertje of wijntje drinkt op een lauwwarme zaterdagmiddag.

Mijn gedachten gaan uit naar zijn nabestaanden. Ik hoop dat zij enigszins troost kunnen vinden in de ontelbaar veel geluksmomentjes, glimlachjes en schaterlachen die Peters werk bij mensen losmaakte.

Van-Straaten-en-Spier

Hieronder het officiële in memoriam dat uitgeverij De Harmonie vandaag opstuurde.

In Memoriam: Peter van Straaten (1935-2016)

In zijn woonplaats Amsterdam is op donderdag 8 december op 81-jarige leeftijd de tekenaar, cartoonist en schrijver Peter van Straaten overleden. Zijn werk is geliefd en veelomvattend: van politieke prenten, cartoons en strips, toneelstukken, erotische tekeningen tot vele bundels met proza. Een groot deel van zijn leven tekende Peter van Straaten voor Het Parool (van 1958 -2012), later ook wekelijks voor de Volkskrant en een geïllustreerde column in NRC Handelsblad.
Van Straatens laatste tekening verscheen dinsdag 2 augustus 2016 in de Volkskrant. Op 27 september jl ontving Peter van Straaten voor de vijfde maal de Inktspotprijs, de prijs voor de beste politieke tekening van het jaar.

De carrière van Peter van Straaten beslaat meer dan een halve eeuw waarin hij duizenden tekeningen maakte voor landelijke en regionale dagbladen, weekbladen en boeken alsook theater- en filmaffiches. Zijn werk is vele malen in boekvorm verschenen en jaarlijks, sinds 1994 tot heden, worden zijn tekeningen gebundeld in Peter’s Zeurkalender.

Hier won Peter van Straaten in 2010 de Inktspotprijs mee.
Hier won Peter van Straaten in 2010 de Inktspotprijs mee.

Na het gymnasium in zijn geboortestad Arnhem studeerde Van Straaten aan de Kunstnijverheids- school, de huidige Rietveld Academie in Amsterdam. Zijn loopbaan begon als reportagetekenaar bij Het Parool, waarin later de geliefde strip Vader & Zoon is verschenen. De strip verscheen maar liefst 7000 keer in Het Parool. Van 1988 tot 2012 publiceerde Van Straaten in dezelfde krant elke dag een cartoon onder de titel Het dagelijks leven. Vanaf 1969 tot 2014 verscheen wekelijks een politieke prent in Vrij Nederland. Hiermee won Van Straaten vier keer de Inktspotprijs voor de beste politieke tekening van het jaar en recent voor de vijfde maal met zijn Volkskranttekening: ‘Ik ben geen vluchteling, ik woon als twintig jaar naast u.’

Als schrijver publiceerde Van Straaten vanaf 1968 het feuilleton Agnes over een alleenstaande moeder en haar opgroeiende zoon (gebundeld in twaalf boeken), brieven en columns samen met Eelke de Jong en Rijk de Gooyer, een kinderboek (Een jongen en zijn boom, 1998) en ook een aantal toneelstukken waaronder Een lichte lunch (1987).

Zijn omvangrijke oeuvre is vele malen bekroond. In 2006 ontving hij de Gouden Ganzenveer en in 2010 werd hem de Jacobus van Looy-prijs toegekend, een prijs voor dubbeltalenten. In 2011 ontving Van Straaten een eredoctoraat aan de Rijksuniversiteit Leiden vanwege de wijze waarop zijn cartoons het menselijk gedrag inzichtelijk maken. Zijn erepromotor, hoogleraar klinische psychologie, Willem van der Does gebruikt al jaren de cartoons van Peter in colleges en in zijn boeken Zo ben ik nu eenmaal! en Dat moet mij weer gebeuren.

Peter van Straaten laat een oeuvre van tientallen publicaties en duizenden tekeningen na. Hij was getrouwd met kunstenaar Els Timmerman.

Categorieën
Strips

Marc Sleen overleden (1922-2016)

Droevig nieuws voor de fans van Nero en het werk van Marc Sleen, want de Belgische stripmeester is zondag 6 november overleden. Hij werd 93 jaar.

marc-sleen-en-neroHieronder het bericht dat vandaag door Stichting Marc Sleen en Standaard Uitgeverij is verspreid:

Het is met enorme droefheid dat wij het overlijden van Marc Sleen, alias Marcel Neels, hebben vernomen. Marc Sleen is gisteren, 6 november bij hem thuis in Hoeilaart overleden. In december zou hij 94 worden. Met het heengaan van Marc verliest België een groot stripauteur.

Marc Sleen werd als Marcel Honoree Nestor Neels geboren in Gentbrugge op 30 december 1922. Hij kwam uit een gegoede familie, maar kende een bewogen jeugd. Marc volgde een tekenopleiding aan het Sint-Lucasinstituut in Gent. In 1944 kwam hij in dienst bij de krant De Standaard als politieke karikaturist. Na een tijdje begon hij te experimenteren met het stripverhaal. Zijn eerste strip was de stopcomic De avonturen van Neus. Maar Sleens bekendste creatie is vanzelfsprekend De avonturen van Nero en co. Toen Sleen in 1947 met de reeks startte in De Nieuwe Gids, heette het hoofdpersonage Van Zwam. Nero kwam al voor in het eerste verhaal, ‘Het geheim van Matsuoka’, maar had maar een kleine rol. Na acht verhalen nam Nero de fakkel over van Van Zwam en sindsdien produceerde Sleen al meer dan 200 Nero-verhalen. Het 200ste verhaal ‘De blauwe broertjes’ verscheen op 5 mei 1999. Sleen staat erom bekend dat hij in Nero een enorme hoeveelheid originele personages heeft gecreëerd. De hoofdpersonages getuigen van Sleens buitengewone fantasie en mensenkennis.

De personages uit de strip Nero van Marc Sleen.
De personages uit de strip Nero van Marc Sleen.

In 1997 werd Marc Sleen door koning Albert II tot Ridder benoemd. In 2002, besloot Marc Sleen, nu hij tachtig was een punt te zetten achter de reeks. Het laatste album was Zilveren Tranen. Officieel wenste Marc Sleen niet dat iemand anders de reeks zou verderzetten. In totaal zijn er 217 albums van Nero verschenen. In datzelfde jaar ontving hij uit handen van het Vlaamse Onafhankelijke Stripgilde de StripVos, een prijs voor personen of instellingen die met hun activiteiten van grote betekenis zijn of zijn geweest voor de Vlaamse stripwereld. In 2005 werd Marc Sleen genomineerd als een van de 111 kansmakers op de titel De Grootste Belg in de Vlaamse versie van de wedstrijd. Hij eindigde op nummer 48.

cover-nero-zilveren-tranenDe Stichting en Standaard Uitgeverij betuigen hun oprechte medeleven aan zijn lieve vrouw Catharina, aan zijn familie en naasten. Zoals Marc Sleen zelf het uitdrukkelijk wenste, brengt Standaard Uitgeverij een speciaal hommage album uit, Zilveren Tranen, dat naast de strip uit 2003 heel wat persoonlijke getuigenissen en illustraties bevat, door Marc en zijn onmiddellijke entourage zelf samengesteld.

Jeroen Overstijns, CEO WPG Uitgevers België: ‘Met het overlijden van Marc Sleen is een fundament onder de Vlaamse strip weggeslagen. Hij maakte niet zomaar Nero, niet zomaar De Lustige Kapoentjes. Samen met Willy Vandersteen heeft Marc iets gecreëerd dat onze Vlaamse cultuur richting gegeven heeft. Hij heeft een stempel gedrukt op onze kunst maar meer nog op onze fantasie en op onze humor. Natuurlijk leeft zijn erfenis verder in zijn vele opvolgers. Zij erven van hem de onmiskenbare moppentrommel, het talent om personages te creëren die we zelf willen zijn, en het vermogen om verhalen te vertellen die ons overal naartoe leiden, als ze maar eindigen met wafelenbak. Standaard Uitgeverij en WPG Uitgevers eren de man wiens erfenis we, kapoentjes zijnde, voor altijd zullen koesteren en verder uitdragen.’

Categorieën
Strips

Darwyn Cooke (1962-2016)

De Canadese stripmaker en animator Darwyn Cooke is zaterdag 14 mei overleden aan de gevolgen van kanker. Cooke (1962-2016) werd 54 jaar.

Hij is wellicht het beste bekend door zijn werk aan strips als Catwoman, DC: The New Frontier en zijn prachtige verhalen met The Spirit van Will Eisner.

Ook zou je zijn stripbewerkingen van Richard Stark’s professionele dief Parker gelezen kunnen hebben, zoals de stripadaptatie van de roman The Hunter (2009). Cooke maakte een paar zeer geslaagde stripbewerkingen van deze boeken. Overigens was Stark een pseudoniem van de schrijver Donald E. Westlake.

Uit: The Hunter.
Uit: The Hunter.

Cooke werkte in een herkenbare retrostijl die tegelijkertijd ook heel hedendaags aandoet en een levendige en elegante lijnvoering heeft. Het doet me wat denken aan het werk van de Fleischer studios en de klassieke Superman-animatieserie die daar gemaakt werd. Je zou kunnen zeggen dat er pure noir uit zijn tekenpen vloeide. Ik vind zijn werk erg mooi.

Neem nu deze illustratie van Catwoman en Tweety: het bekende gele vogeltje is als een grappige cartoon getekend, terwijl Catwoman als een sexy film noir heldin naar je kijkt.

darwyn cooke tweety catwomanCooke heeft ook een tijd in de animatiewereld gewerkt, onder meer als storyboard artist voor Batman: The Animated Series en Superman: The Animated Series. Ook werkte hij als regisseur voor Men in Black: The Series. Gelukkig voor de stripliefhebber keerde hij rond 2000 weer terug in de stripwereld en maakte voor DC Comics Batman: Ego. Maar hij heeft ook voor Marvel gewerkt en tekende onder andere X-Force, Wolverine/Doop en Spider-Man’s Tangled Web.

Een andere verdienste van hem is dat hij samen met Ed Brubaker Catwoman een make-over gaf. Deze ging verder dan alleen haar uiterlijk maar ook haar manier van opereren en supporting cast kregen van het duo een make-over.

Dit vind ik ook een mooie cover van Cooke. In essentie zien we hier waar Superman voor hoort te staan, namelijk een redder van mensen in nood. De held die net op tijd verschijnt om je leven te redden.

action_comics_darwyn_cooke

Vrijdag 13 mei publiceerde de vrouw van Cooke op zijn blog dat hij een heftige strijd met kanker had geleverd en nu alleen nog maar palliatief behandeld werd. Enkele uren later overleed hij.

batman-darwin-cookeZie voor meer informatie dit in memoriam en deze.

Het is heel spijtig dan zo’n getalenteerde tekenaar zo relatief jong sterft. Het wrange aan dit soort sterfgevallen is dat heel veel mensen online nu voor het eerst kennis zullen maken met het werk van Cooke omdat het nu enorm gedeeld gaat worden. Aan de andere kant is dat wellicht ook een troost. Wie voor het eerst kennis met zijn werk maakt, zal nog een hoop mooie dingen ontdekken.