Johan Stuyck – Michael Minneboo

Gisteravond kreeg ik een berichtje in mijn mailbox waar ik als stripjournalist blij van wordt. In het Stripmuseum te Brussel werd woensdag 11 maart de workshop Jong Talent gehouden. 90 striptekenaars en 20 uitgevers kregen de kans elkaar te ontmoeten.

Woensdag 11 maart organiseerde het Stripmuseum voor de tweede keer een workshop jong talent. Negentig debuterende auteurs kregen er de kans om hun werk te laten zien aan verschillende stripuitgevers. Zowel Nederlandstalige uitgeverijen (Standaard Uitgeverij, Ballon Media, Oogachtend, enz.) als Franstalige (Dargaud, Le Lombard, Dupuis, enz.) stuurden hun vertegenwoordiger naar het Stripmuseum. Voor vele jonge stripauteurs was dit een unieke kans om een eerste contract in de wacht te slepen of bestaand werk te laten vertalen.

Zo legde Aimée de Jongh vorig jaar op de eerste editie van de workshop contact met mensen van Uitgeverij Dargaud. Het resultaat is dat haar bekroonde grafische roman De terugkeer van de wespendief binnenkort in het Frans zal verschijnen.

Willem De Graeve, directeur van het Stripmuseum, noemde ook deze tweede editie erg succesvol. ‘Zowel de deelnemende auteurs als de uitgevers waren erg tevreden over hun deelname. Het valt dan ook te verwachten dat heel wat jong striptalent binnenkort voor het eerst gepubliceerd zal worden.’

Johan Stuyck (Uitgeverij Oogachtend) merkte het volgende op in een vlogje:

Steven de Rie reageerde in een post op Facebook over de middag: ‘Vandaag mocht ik namens het stripgilde ‘oom wim adviseert’ spelen in het stripmuseum. Samen met Tom Metdepenningen. (En omringd door de “echte” uitgeverijen natuurlijk.) Wow, veel mooie dingen mogen zien. De toekomst van de strip ziet er rooskleurig uit als het aan de volgende generatie ligt, zoveel is duidelijk!’

Het lijkt me een puik plan als in Nederland ook zoiets georganiseerd wordt in het stripmuseum Groningen of tijdens de Stripdagen Haarlem.

De Graeve schoot de vlogjes. De foto is gemaakt door Daniel Fouss.

In De allerlaatste tijger vertelt Michaël Olbrechts de geschiedenis van zijn overgrootmoeder op Java. Hij won er de Silvester Strips Debuutprijs mee.

In de zomer van 1996 vertelt vader Filip tijdens een autorit naar Nederland aan zijn kinderen de levensgeschiedenis van hun overgrootmoeder Anneke naar wie ze op weg zijn. Omaatje, toen inmiddels 97 jaar oud, groeide begin twintigste eeuw op Java op, als een van tien kinderen van een koffieplantagehouder. Stripmaker Michaël Olbrechts (Genk, 1987), een van de aandachtig luisterende kinderen op de achterbank, gebruikte deze familiegeschiedenis als inspiratie voor zijn debuut De allerlaatste tijger. Het album won terecht tijdens de Stripdagen Haarlem de Silvester Strips Debuutprijs 2014 (eerder de VPRO Debuutprijs, daarna Comic House Debuutprijs). Het is een toegankelijk getekend, hartverwarmend verhaal waarin Olbrechts op vakkundige wijze zijn eigen jeugdherinnering van de autorit afwisselt met belangrijke gebeurtenissen uit het verleden van zijn familie. En passant vertelt hij ook nog het een en ander over de oplopende spanningen tussen de inlanders en kolonialisten in voormalig Nederlands-Indië.

De stripauteur (tweede van links) als kind op de achterbank.

Met het album studeerde Olbrechts af aan de hogeschool Sint-Lukas in Brussel. Het komt wel vaker voor dat een afstudeerproject wordt uitgegeven. Uitgever Johan Stuyck van Oogachtend is tevens hoofddocent aan Sint-Lukas. ‘Ik wist dat hij geregeld een student kiest om diens werk te publiceren. Ik zag dat als mijn kans en heb daarom zo veel werk in mijn eindproject gestoken. Ik wilde Johan overtuigen door een omvangrijk boek te maken dat uitgeefbaar zou zijn,’ vertelt de Vlaamse stripmaker die een jaar had om aan de ruim 80-pagina’s tellende striproman te werken.
‘Qua onderwerp kregen we carte blanche. De geschiedenis van mijn voorouders kwam redelijk snel in mij op, want het is een interessant verhaal waar ikzelf meer over wilde weten.’

Kruidenvrouwtje

Wat waren de grootste moeilijkheden waar Olbrechts mee te maken kreeg? ‘Ik moest mij goed documenteren. Een groot deel speelt zich af in Indonesië en het geheel speelt zich af in het verleden, dus het was goed opletten geen fouten te maken. Ten tweede moest ik het verhaal toegankelijk voor een groter publiek maken. Het moet immers ook interessant zijn voor lezers die geen band hebben met mijn familieleden.’

‘Ik ben in de familiearchieven gedoken. Gelukkig had mijn vader eind jaren zeventig, toen hij op de middelbare school zat, een interview afgenomen met mijn Omaatje. Daarin ondervraagt hij haar over haar jeugd in Nederlands-Indië. Uit dat cassettebandje heb ik veel informatie gehaald. Veel kapstokken in mijn verhaal zijn aspecten die in dat interview aan bod komen.’

‘Op familiefeesten had ik wel eens gehoord de moeder van Omaatje iets wist van kruiden en dergelijke, maar tijdens mijn research bleek dat ze in de kolonie echt een autoriteit op het gebied van kruidengeneeskunde was. Haar kruidenboek was in veel huishoudens te vinden. Een interessante vondst, want dit wijst erop dat het een krachtige vrouw was, in die periode in de geschiedenis was dat niet zo gebruikelijk.’

Schlemiel
‘Familieleden reageerden zeer positief op het boek. Degenen die wel van de familiegeschiedenis op de hoogte waren zien natuurlijk wel welke details ik heb aangepast. Dat waren altijd bewuste keuzes om het verhaal voor iedereen boeiend te maken. Over sommige personages had ik bijna geen informatie dus die heb ik naar eigen goeddunken ingevuld. Van de vader van Omaatje wist ik bijvoorbeeld alleen dat hij een koffieteler was. Ik heb er een beetje een schlemiel van gemaakt die niet in staat is met zijn kinderen te communiceren en die door zijn vrienden wordt uitgelachen omdat zijn vrouw zo ondernemend is.’

Michaël Olbrechts. De allerlaatste tijger
Uitgeverij Oogachtend

Dit interview is in VPRO Gids #34 (2014) gepubliceerd.