Categorieën
Mike's notities

Column: Schatkamer voor de geest

Als er een nieuwe liefde in je leven komt gaat er een wereld vol ontdekkingen voor je open. De persoon met wie je je uren deelt brengt een hele geschiedenis met zich mee en bezit (hopelijk) intrigerende karaktereigenschappen die je langzaamaan in kaart kunt brengen.Staande in de woonkamer van mijn vriendin bevind ik mij in een schatkamer aan nieuwe culturele ontdekkingen. Op een wat sombere middag snuffel ik wat in de boekenkast. Deze biedt een eclectische verzameling aan literatuur, waarin klassiekers van Nooteboom, Mulisch, Zwagerman en Geert Mak leunen tegen modeboeken als Het Bernini mysterie en een reeks pockets van Bill Bryson, een voor mij onbekende Amerikaanse schrijver. En dan opeens zie ik een boek dat half uit de rij steekt, alsof hij me staat op te wachten. Een zwoel kijkende jonge vrouw op het omslag prikkelt mijn nieuwsgierigheid: De houdgreep van Joost Zwagerman, waar de auteur in 1986 mee debuteerde, gaat over Adriënne en Ingmar die samen hun eerste grote liefde beleven. De houdgreep blijkt een passende ontdekking in de boekenkast van mijn lief. Eentje waar ik de komende dagen nog veel leesplezier aan zal beleven.Even later speur ik wat in haar cd-collectie. Ik stuit op een cd van Johnny Cash. Een artiest die ik ken maar waar ik nooit veel aandacht aan heb besteed. The Clash, The Cult en Jack Johnson staan er ook gezellig tussen. Evenals prachtige opnamen van Nina Simone en de eeuwig glanzende stem van Frank Sinatra. Het onverwachte groepje gangsterrappers in de hoek van de kast laat ik liever zwijgen – testosteronpraat met een – veelal gejatte – beat is niet mijn ding. Tot mijn grote opluchting maken artiesten als Borsato, Smit en Bauer niet hun opwachting in de cd-kast. Al was ik dan ook heel verbaasd geweest als de Kwik, Kwek en Kwak van de Nederlandse popmuziek er wel tussen hadden gestaan. (Je kunt dat soort zaken maar beter zo snel mogelijk checken. Uiteraard is een discutabele muzieksmaak geen reden om een relatie te beëindigen, maar er zijn natuurlijk grenzen. Over smaak valt immers niet te twisten maar hij zegt wel veel over iemands persoonlijkheid.)Gelukkig vinden we elkaar weer in twee albums van The Raconteurs. Hun heerlijke vuige rock draai ik de komende dagen keer op keer.
Een prille liefdesrelatie is net als het lezen van een nieuw boek. Iedere bladzijde die je omslaat staan je nieuwe ontdekkingen en plotwendingen te wachten. Ik zet mijn gedachte weer terug in de kast als Lief de woonkamer in loopt. ‘Wat doe je?’
‘Oh, even je collectie bekijken,’ zeg ik.
‘En, goed gekeurd?’ vraagt ze met een glimlach.
‘Zeker,’ zeg ik.
‘Maar goed dat ik die Jan Smit cd’s heb uitgeleend dan,’ zegt ze met een ernstig gezicht. Ze ziet dat ik schrik en glimlacht me toe. Ze heeft me nu al aardig door. Dat belooft wat!

Categorieën
Mike's notities

Vijf dagen in flashback

Het was een opmerkenswaardige week, met vage projecties, een literaire ‘ontdekking’, goede maaltijden en dansende schijnsims.
Maandag zat ik in de bioscoopzaal van Warner Bros waar ik de film X-Men Origins: Wolverine zag. Stiekem had ik best naar dit soloavontuur van Wolverine uitgekeken, want van alle X-Men is Logan mij het dierbaarst. Ik mag die opvliegende en getormenteerde rauwdouwer wel en heb dan ook erg genoten van Hugh Jackmans vertolking in de X-Men films. Jackman ging in de afgelopen weken de wereld over om de film, die hij ook produceerde, te promoten. Zijn lotgevallen waren te volgen op twitter. Ongetwijfeld begon de Australische acteur een account op dit hippe netwerk om de film extra onder de aandacht te brengen.Vage film
Maar wat een teleurstelling trof mij in de zaal van Warner. Geen diepgaand relaas over het verleden van Wolverine, maar een haastig en oppervlakkig verhaal dat schetsmatig de geschiedenis van deze X-Man aanstipte. Daarbij was de projectie tijdens de persvoorstelling meermalen onscherp. Dat mag de mening van een recensent natuurlijk niet vertekenen, maar het leidde wel af. Opvallend ook hoe de vertaler niet de moeite had genomen om zich in het bronmateriaal te verdiepen. Zo werd steevast het woordje ‘bub’, wat Logan altijd gebruikt in de strips, vertaald met ‘Bob’. Ook jammer dat Jackman niet zijn pruikje op had. De manen die het gelaat van Logan zo kenmerken zijn vervangen voor een nonchalante coupe. Het is betreurenswaardig dat de film zo kon mislukken ondanks alle goede bedoelingen van mensen als Jackman – dat hij het goed kan vinden met het personage mag na vier films duidelijk zijn. Ik koester een stille hoop dat hij zich met een volgende en boeiende aflevering revancheert.
Dinsdagochtend stond ik op met een zwaar gemoed: er moest nog een recensie over Wolverine aan het web worden toevertrouwd. De ochtend ging dan ook op aan het woordelijk uitdrukken van mijn particuliere mening. Eenmaal aan het schrijven, kwamen de woorden als vanzelf.
In de avond kreeg ik alvast een voorschot op mijn verjaardag, toen mijn ouders in Amsterdam waren en we met z’n vieren een naburig restaurant bezochten om bij te praten, te klinken en van een niet zo’n eenvoudige doch voedzame maaltijd te genieten.De houdgreep
Woensdag deed ik een interessante ontdekking in de boekenkast van L. Daarin stond een boek half uit de rij, alsof hij me stond op te wachten. Een zwoel kijkende jonge vrouw op het omslag maakte mij nieuwsgierig. De houdgreep van Joost Zwagerman, waar de auteur in 1986 mee debuteerde, gaat over Adriënne en Ingmar die samen hun eerste liefde beleven. Fijn dat Zwagerman ons daar ooit deelgenoot van maakte en deze liefde beschreef zoals alleen hij dat kan. Mooi verwoord, inleefbaar en levendig.Wat heerlijk om na zo’n lange tijd weer eens de zinnen te verzetten met een goed literair werk; om te proeven van de Nederlandse taal waarin de geestesbeelden van een ander op vakkundige wijze worden uitgedrukt.Prinsheerlijk
In de avond maakte Amsterdam zich op voor Koninginnedag. De stad gonsde van verwachting. Donderdag begon met de geur van versgebakken appeltaart die mijn neusgaten streelde. Ik kreeg niet veel mee van de dag van Bea, en bracht mijn verjaardag deels door op het balkon, las wat strips en dommelde halverwege de dag weg in een oppervlakkige, surrealistische ervaring en werd pas weer wakker bij het nieuws dat er een aanslag op het Koningshuis was gepoogd. Een nare gebeurtenis die mooi in woorden werd gevat door Nico Dijkshoorn:
(Wat kan ik daar nog over zeggen, wat al niet uitentreuren is gedaan? Treurige gebeurtenis die door de media in overdosis is herhaald. Telkens maar weer dezelfde beelden, alsof dat het begrip voor wat we zien vergroot. Alsof dat iets verandert aan wat er gebeurd is. Volgende week weer een nieuwe ramp en gaan we weer door met de dagelijkse beslommeringen.)
Die avond at ik samen met L in een restaurant waar tot mijn genoegen oude hits van Prince werden gedraaid. Het was een verfrissende herinnering aan oud plezier; ik verbaasde mezelf dat ik nog zoveel songteksten kon herinneren en betreurde het feit dat de vlam van deze geniale muzikant al jaren op een laag pitje brandde.Vrijdagmiddag balanceerde ik onwennig op een wippende stoel op het terras van De Molengang, waar de mannelijke bediening traag en allesbehalve klantvriendelijk was en waar ik samen met de Schone Schrijfster over het schrijven van fictie converseerde tot het tijd was om nog even Lambiek in de Kerkstraat te bezoeken, te bedrinken en te bedanken voor de gastvrijheid.Funky in het Frans
Vrijdagavond was ik met L en Jeroen in De Nieuwe Anita om de Jet Set Party bij te wonen en ons te verbazen over de funky Franse deuntjes van DJ Natasha en de uit Frankrijk ingevlogen deejay/remixer Minimatic. Terwijl Jeroen zijn toekomst in Tarottaal kreeg uitgelegd, keken L en ik naar de dansende jongens en meisjes op het feest. Anachronistische bewegingen, swingende heupen die niet zouden misstaan in een tienerfilm uit de jaren zestig. Hier en daar een houterige kantoorclerk die zijn best deed te mengen met de menigte. Van boven gezien deden deze ritmisch voortbewegende lijven me nog het meeste denken aan die van geautomatiseerd bewegende Sims.
Doch, dat de dames en heren hun dagelijkse zorgen even wegswingden op eigenaardige Franse muziek leek mij een toepasselijke daad aan het einde van deze markante week en een prachtig begin van de nieuwe maand.

Categorieën
Daily Webhead Video

Video: Het ultieme Weerwoord

Afgelopen zondag liepen enkele kopstukken van literair Nederland en Vlaanderen zomaar in het wild rond in de Melkweg te Amsterdam. Nou ja, niet zomaar – ze traden op tijdens Het Ultieme Weerwoord. Dit programma vol poëzie, polemiek en literatuur, was de afsluiter van het Weerwoord festival dat zich vanaf woensdag rondom het Leidseplein afspeelde. Speciale gasten waren oudgedienden Cees Nooteboom en Remco Campert.Ik was erbij en wisselde enkele roerige woorden met onder meer Ilja Leonard Pfeijffer, Joost Zwagerman, Ellen ten Damme en Kluun.

 

Deze video maakte ik in opdracht van Stichting Weerwoord en staat ook op EeuwigWeekend.nl.Lees ook:

Categorieën
Mike's notities

Schrijfblog: Weerwoordfestival gaat van start

De komende dagen ben ik op en rond het Leidseplein te Amsterdam te vinden. Nee, ik ben niet een straatact begonnen in de hoop mijn freelance inkomen aan te vullen: het is weer tijd voor het Weerwoordfestival. Weerwoord, wat is dat? Vraagt de nieuwsgierige lezer zich misschien af. Tijdens dit festival worden de poëzie, de literatuur en het vrije woord gevierd. Op uitnodiging van het Weerwoordfestival schrijven en brengen dichters en denkers, auteurs en filosofen hun schurend en polemisch weerwoord aan de wereld. Het festival speelt zich traditioneel af rondom het Leidseplein, met evenementen in onder meer De Balie, Paradiso en de Melkweg. Volgens de organisatie van Weerwoord weerspiegelt het programma: ‘het rumoer van het Leidseplein, de verscheidenheid van de theaters en het debat in stad en land. Vijf dagen lang biedt het festival lezingen, interviews, debatten, concerten, films en theatervoorstellingen.’Vanavond begint het feest met Het gedichtenbal in Paradiso. Ik kijk in het bijzonder uit naar Het Ultieme Weerwoord? aanstaande zondag in De Melkweg. Ilja Leonard Pfeiffer, Joost Zwagerman en Remco Campert & Cees Nooteboom zullen daar optreden. En als laatste maar zeker niet als minste act, zal Ellen ten Damme liedjes zingen met teksten van Ilja Pfeiffer. Campert de wildplakkerd
Als teaser werd eerder deze maand onderstaande video op het internet gezet. Remco Campert die wild aan het plakken is. Wat een kwajongen is hij toch.

Categorieën
Film Filmrecensie

Het optreden van Ten Damme

Ellen Ten Damme is misschien het enige divameisje dat Nederland kent. Een grotere ster in Duitsland dan hier, maar deze getalenteerde duizendpoot weet toch iedere keer weer te verbazen en zich met volle overgave te presenteren. Of ze nu optreedt met haar band of in een film acteert. En zélfs als ze zichzelf in een documentaire speelt. Toen er bij Ten Damme in 2005 borstkanker werd geconstateerd, vroeg ze regisseur/cameraman Rob Hodselmans om haar leven vast te leggen. ‘Dan is er toch een keer een goed portret van me gemaakt’, dacht Ten Damme die bang was dat ze er over een half jaar misschien niet meer zou zijn.

Hodselmans volgde haar anderhalf jaar lang. Tijdens de opnames bleek de ziekte niet levensbedreigend te zijn en werd de focus van de film wat verlegd naar haar leven én werk. In As I was wondering where this little life of mine was leading to worden scènes van Ten Damme als vakvrouw afgewisseld met bezoeken aan de dokter, stralingstherapie en chemokuur.

Het contrast tussen de stertekst en Ten Damme zelf is minder groot dan het lijkt. Ze lijkt namelijk in beide situaties zichzelf bloot te geven en tóch een optreden te geven. Als ze als Marlene Diettrich of Nina Hagen optreedt, zien we een uitvergroting van haarzelf – theatraal, levensluchtig en toch ook meisjesachtig ondeugend. Een divameisje.

Levenslust en meisjesachtigheid zien we ook terug in de meer ingetogen scènes uit haar dagelijks leven waar ze vervelende zaken vaak met een grapje afdoet. Het is een dagelijks leven waarin ze door de aanwezigheid van de camera’s ook een optreden geeft.

‘Ik wilde wel gefilmd worden, maar niets zeggen,’ vertelt Ten Damme. Daarom hebben de filmmakers haar overgehaald toch een interview te geven dat televisiemaker Wilfried de Jong afnam. Dit zijn de momenten waarin we Ten Damme op haar meest openhartigst zien. In de mediumshots van Ellen zijn daarom meer zeggend dan de shots waarin ze haar stralingsbehandeling ondergaat. Die zijn om andere reden weer confronterend: een vrouw in de kracht van haar leven die, met ontbloot bovenlijf, stralingstherapie krijgt. De showwereld van Ten Damme lijkt hier mijlenver weg.

Dubbelzinnig
De film geeft een dubbele boodschap. Aan de positieve kant blijkt dat kanker niet het einde hoeft te zijn. De vorm van borstkanker die Ten Damme heeft is goed te genezen. Ze gaat er ook luchtig mee om en laat zich door de ziekte niet uit het veld slaan. Chemokuren worden door de bedrijven door gepland. ‘Kan de behandeling niet een weekje later beginnen?’, vraagt Ellen aan haar arts, ze moet namelijk nog in Ahoy een show presenteren en optreden met Xander de Buisonjé. Je moet immers prioriteiten stellen.

Ten Damme lijkt ook weinig last te hebben van de chemokuur. Het ergste dat haar overkomt is het verlies van haar haar. De opnames waarin ze haar mooie lange lokken verliest, hakt er dan ook in, maar ook daar weet ze met een grapje de situatie te verlichten.

Dat is ook meteen de andere kant van de boodschap – want er zijn natuurlijk genoeg mensen bij wie kanker een vernietigende werking heeft. En dat is een kant die in deze film niet belicht wordt.

Er zijn wel momenten waarin Ten Damme haar gelaten houding laat vallen. In de tweede scène waarin ze chemokuur ontvangt, zegt ze tegen haar vriendje Robin Berlijn (met wie ze ook de muziek van de film en bijbehorende cd heeft gemaakt) dat ze er geen zin meer in heeft. Het is de vraag of ze op dit moment alleen refereert naar de chemokuur, want een korte blik richting camera verraadt dat ze ook genoeg heeft van haar rol voor het alziende glazenoog.

Joost Zwagerman heeft Ten Dammes kameleontische kwaliteiten al eens beschreven. Iemand die met gemak in de huid van andere sterren kruipt en zich op verschillende manieren creatief uit, is moeilijk te vatten. Wie is Ellen Ten Damme? Deze film geeft enkele glimpen van haar, maar biedt geen eenduidig beeld. De opnames van haar optredens en de songs die in de film gebruikt zijn, prikkelen om verder te kijken en meer van Ellen ten Damme te gaan luisteren. As I was wondering where this little life of mine was leading to verscheen eind juni op dvd. Ellens nieuwe cd Impossible Girl kwam in april uit.

(Gebruikte citaten zijn afkomstig uit een ANP bericht.