Categorieën
Film

Imagine 2018: Heldenreis

Imagine is meer dan alleen films kijken en daarna gesprekken over de films voeren in het festivalcafé. Door het gebouw van Eye is ook een expositie te zien met het thema The Hero’s Journey.

Deze expositie haalt zijn inspiratie uit The Hero with a Thousand Faces, het belangrijke boek van mythe-onderzoeker Joseph Campbell dat door scenaristen in Hollywood veelvuldig gebruikt is en wordt. Star Wars volgt deze heldenreis bijvoorbeeld nauwgezet.

Campbell destilleerde uit traditionele verhalen het model voor een epische reis in zeventien stappen, waarin de held op stap gaat om de wereld te redden en zichzelf te louteren. Die zeventien stappen worden in de expositie verbeeld. Hieronder zie je bijvoorbeeld het moment ’the atonement with the father’, gevisualiseerd door een storyboard van Harry Potter and the Prisoner of Azkaban getekend door Temple Clark.

Deze fase in het heldenverhaal gaat over de confrontatie tussen de held en de vaderfiguur. Het is het moment dat de held zich van zijn vader losmaakt en volwassen wordt. Denk bijvoorbeeld aan de confrontatie tussen Darth Vader en Luke Skywalker in The Empire Strikes Back. Ooit heb ik een dikke scriptie gelezen die analyseerde hoe de verschillende fasen van Campbells model terug te zien is in de eerste Star Wars-reeks van George Lucas. Echt interessant leesvoer.

(Alweer tien jaar geleden blogde ik over de inspiratiebronnen van Star Wars.)

Voor schrijvers kan het geen kwaad het boek van Campbell te lezen. Je moet die zeventien fasen niet slaafs volgen, want dat levert waarschijnlijk een heel voorspelbaar verhaal op, maar vooral gebruiken als een leidraad bij het schrijven.

De expositie bevat werk van onder andere Yasmin Sheikh, Charl Landvreugd, Temple Clark en studenten van de HKU.

Categorieën
English Striprecensie Strips

Review: Battling Boy

battling-boy-coverEven though in the past superhero comics were mainly aimed at kids, there weren’t a lot of child characters that were superheroes. Sometimes kids, or shall I say teens, were sidekicks, like Batman’s Robin. When the Amazing Spider-Man was introduced in 1962, it was the first time a teenager became the hero. And what a smash success it was, and to this day, still is. Since then, teenage superheroes are a lot more common. DC Comics has The Teen Titans for instance, and Marvel The New Mutants and Power Pack, which is a team that consists only of kids. Now American comic book writer/artist Paul Pope (THB, Batman: Year One Hundred) brings us Battling Boy.

The city of Arcopolis is ruled by fear: monsters roam the city streets and a gang of terrorists, lead by a ghoul named Sadisto, is kidnapping children. When the city champion Haggard West is killed, his sidekick daughter Aurora tries to step into West’s footsteps. Unknown to her, the demigod Battling Boy is sent to Earth by his parents on the eve of 13th birthday. It’s time for the boy’s ‘rambling’: in their culture, the rite of passage into adulthood consists a trial which teen boys must undergo. For Battling Boy this means it is up to him to fight the monsters and make Arcopolis a safe place again. Twelve enchanted T-shirts that imbue him with the powers of animal totems, a special cloak and an invisible credit card are the boy’s tools in accomplishing this immense task or die trying.

With Battling Boy, Pope specifically aims for a young audience. In an interview with BleedingCool.com he said the following about that particular choice:

‘It’s not that I don’t think modern comics aren’t accessible to kids, they can be. I just wanted to do something which has all of the cool stuff I remember loving from Silver Age comics and Heavy Metal. I wanted to do a story which had that, but the story is accessible for young readers as well. We all know many modern comics are aimed at readers who started in the Silver and Bronze Age. Guys my age at least (I am 43). I want to make material which will get new readers hooked on comics for life. Many of the kids I am meeting at seeing Battling Boy and I can tell it is their first comic book. That’s cool, it’s assuring future readers.’

Because Pope aims at teenagers, it is not surprising that most adult characters in this book – except the heroic Haggard West and Battling Boy’s parents – are either sleazy politicians like the major of Arcopolis, helpless parents whose kids get kidnapped or baddies who do the kidnapping. The mayor of the city tries to score points with his constituency by organising a big parade to introduce the new hero as ‘Arco-Lad’, who he the tries to use as a stooge. Here Pope shows his mistrust of institutions, bureaucrats and button-pushers, also seen in earlier work like Batman: Year One Hundred and The Ballad of Doctor Richardson. In Battling Boy he translates this theme into a worldview that must appeal to adolescents who by nature rebel against their elders. For Battling Boy it seems safer to mistrust adults all together, since none of them seem to be reliable partners. Let’s hope Aurora is able to give the lad a hand since Boy’s first fights with evil are anything but flawless.

Pope seems to know the hero’s journey as written by American mythologist Joseph Campbell by heart and clearly used it as a structural reference while composing the comic. He also refers to Silver Age comic books and Jack Kirby-style characters such as Battling Boy’s father, who seems to be a nod at Marvel comics’s mighty Thor. (On a funny note: this guy never takes off his helmet.)

Pope-Battling-Boy-2

I thought the people of Arcopolis were actually quite passive and seemed to be in a constant need of saving. This set-up might be a great stage for a kid superhero, but seems a bit too contrived for my taste. The story raises a couple of questions, like where do the monsters and ghouls come from, but Pope doesn’t address these in this first instalment of Battling Boy. Since this volume is only part one of a series, and not a completed story, I suspect answers will be given in future chapters. Be advised that after reading some 200 pages, a cliffhanger is waiting, leaving you wanting more.

Besides these minor points, Battling Boy is an entertaining, accessible, fast-paced coming-of-age story disguised as a superhero yarn dipped in some magic sauce, and actually quite entertaining for adults as well as kids.

This review was published on the blog of the American Book Center.

Categorieën
Film

Star Wars: The source of the force

George Lucas haalde het vuistdikke script voor Star Wars niet uit zijn hoge hoed. Lucas leende veel bekende elementen uit de westerse cultuur en mixte deze tot het ultieme sf-avontuur.Wat waren de inspiratiebronnen van Star Wars?Het Script
Toen George Lucas halverwege de jaren zeventig zijn script The Star Wars schreef, waren er maar weinig mensen in Hollywood die hier brood in zagen. Niet zo gek, want de sciencefictionfilm was op sterven na dood in die tijd. Ook vond men het verhaal te kinderachtig. Lucas liet illustrator Ralph McQuarrie tekeningen maken om zijn ideeën te visualiseren. Uiteindelijk hapte Alan Ladd jr. van Twentieth Century Fox toe. Lucas kreeg de kans zijn script te verfilmen. Toch bleef het tijdens het maken van Star Wars een strijd tussen Lucas en de studiobazen van Fox.

Later trilogie
Lucas schreef vele versies van zijn script tot hij uiteindelijk uitkwam op wat we nu kennen als de eerste trilogie. Episode IV: A New Hope, Episode V: The Empire Strikes Back en Episode VI: Return of the Jedi. Het script van Star Wars was zo dik, dat er genoeg materiaal was om drie films van te maken. De eerste Star Wars-film beslaat dan ook alleen de eerste acte van het script. Het was overigens in eerste instantie niet de bedoeling om een hele trilogie te maken. Toen de film een succes bleek, voegde Lucas de ondertitel Episode IV: A New Hope toe. Hij mocht de andere twee delen ook gaan maken. En de rest is zoals men zegt geschiedenis.
Herkenbaarheid
Wat maakt de Star Wars-trilogie nu mateloos populair? Hoewel het succes van Star Wars verschillende oorzaken heeft, is vooral ‘herkenbaarheid’ de sleutel hiertoe. Lucas leende namelijk veel bekende elementen uit de westerse cultuur en mixte deze tot het ultieme sf-avontuur.

Filmgenres
Een kleine greep. Lucas haalde zijn inspiratie uit oude filmserials als de Flash Gordon-films. Deze films werden gemaakt in de jaren dertig en veertig en waren op tv toen Lucas jong was. De serials bestonden uit afleveringen van zo’n 15 à 20 minuten. Iedere aflevering eindigde met een spannende cliffhanger waarin de held bedreigd werd. De volgende keer was dan te zien hoe de held zich hieruit redde. Eigenlijk is de Star Wars-cyclus een dure filmserial, waarbij elke episode met een cliffhanger afsluit. De titels van de episodes zijn ook net zo pulpachtig als die van filmserials.

Behalve de filmserial, zijn genre-elementen van de swashbuckler (piraten/avonturenfilm) en de western herkenbaar: Han Solo lijkt op een space cowboy; Luke Skywalker is een boerenzoon die leeft op de frontier in de ruimte. Net als de held in de film The Searchers van John Ford, treft Luke zijn familie afgeslacht aan als hij thuiskomt. Ook volgt het verhaal van Star Wars nagenoeg de gehele plot van de film Hidden Fortress van Akira Kurosawa. Hierin ondernemen een jonge prinses en een loyale generaal een gevaarlijke reis. Onderweg worden ze ‘geholpen’ door twee stuntelige reisgenoten. Het verhaal wordt verteld vanuit het perspectief van deze reisgenoten. Dit idee wilde Lucas doorvoeren in alle films, maar het is voornamelijk A New Hope waarin het vertelperspectief van de robots R2D2 (Kenny Baker) en C-3PO (Anthony Daniels) gekozen is.

Mystieke kracht
In de Star Wars-films staat het idee van de Force centraal. Dit is een mystieke kracht, waar alles in het heelal mee verbonden is. Het is ook een beetje de Heilige Geest, uit de christelijke, goddelijke drie-eenheid: Vader, Zoon en Heilige Geest. Maar het is ook Boeddhistische zen. De Jedi-orde lijkt veel op Middeleeuwse ridders vermengd met de code van de Samurai. Dat Star Wars veel wegheeft van een stripverhaal is ook geen toeval; Darth Vader had de tweelingbroer van Marvel Comics’ Dr. Doom kunnen zijn. Wie weet is hij dat ook.

Bijbelse figuren
Eigenlijk is het succes van Star Wars niet zo verbazingwekkend. Het verhaal van een held die uitverkoren wordt, in beginsel met tegenzin zijn zoektocht begint en uiteindelijk de wereld redt is al eeuwen oud. De Bijbel staat vol met dat soort figuren en verhaaltjes over de strijd tussen goed en kwaad. Dergelijke bijbelse thema’s slaan natuurlijk goed aan in een conservatief religieus land als Amerika. Ook zijn de verhalen bekend over de gehele wereld. Luke Skywalker is een moderne versie van Moses, Samson, Jonah en andere bijbelse figuren. Alleen doet Luke het met een lichtzwaard, een luchtschip en een beetje Force, terwijl Moses lopend door de woestijn moest. Maar ja, Force had hij wel, want het scheiden van water is vergelijkbaar met het optillen van een ruimteschip.

De held met duizend gezichten
Naast de oude verhalen uit de bijbel was het werk van antropoloog Joseph Campbell verreweg de belangrijkste invloed op Lucas. Zijn werk The Hero with a Thousand Faces is een blauwdruk voor Star Wars. Campbell bestudeerde mythologische verhalen uit alle delen van de wereld en ontdekte dat deze verhalen veel overeenkomsten hebben. Deze overeenkomsten vormen samen een monomythe: de ultieme formule voor een mythologisch verhaal. Campbell stelde dat alle mythische verhalen te herleiden waren tot één bron van beelden en symbolen. Daarbij maakte hij ook gebruik van de theorie over archetypen van psycholoog Carl Jung. De personages in Star Wars zijn dan ook herkenbare archetypen: Luke (Mark Hamill) is duidelijk de held, Leia (Carrie Fisher) de vrome prinses en Darth Vader Vader (David Prowse met de stem van James Earl Jones) de belichaming van het kwaad.

Drie fasen
Episodes IV, V en VI volgen Campbells indeling van de monomythe. Deze bestaat uit drie hoofdfasen: Vertrek, Initiatie en Terugkeer. Luke verlaat zijn thuis nadat hij geroepen wordt om aan een zoektocht (queeste) te beginnen. Daarna wordt hij geïntroduceerd in de wereld van de geheimzinnige Force en moet hij een aantal beproevingen doorstaan en obstakels overwinnen. Uiteindelijk keert hij terug om zijn nieuw verworven krachten ten goede te gebruiken om zo zijn lot te vervullen.

Overigens bestaan de drie hoofdfasen van de monomythe ook weer uit verschillende elementen. Zo wordt de held altijd geholpen door een magisch figuur (Obi-Wan Kenobi en Yoda) en andere partners (Han Solo, Leia, de Droids). De held moet altijd een taak vervullen waar hij voor is uitverkoren (Luke redt het heelal, leert om te gaan met de Force en wordt een Jedi.)

Tegenstellingen
In de mythische verhalen gaat het altijd om twee tegenovergestelde zaken die elkaar bestrijden: goed tegen kwaad, licht tegenover donker en mens tegenover machine. Star Wars brengt die tegenstellingen duidelijk naar voren: de Force kent een lichte en een duistere kant, goede en kwade personages zijn altijd duidelijk herkenbaar. Je zult nooit een stormtrooper van het Empire verwarren voor een rebel en Darth Vader draagt zwart omdat hij slecht is. Prinses Leia moet de goedheid zelve wel zijn, want zij is immers altijd in het wit gekleed.

Strijd met de Vader
Volgens Campbell is een belangrijk onderdeel van volwassenwording de strijd die de zoon voert met de vader. Luke vecht tegen Darth Vader die zijn vader blijkt te zijn. (Niet zo verrassend als we de naam ‘Vader’ letterlijk nemen.) Uiteindelijk zal de jongeman winnen van de vader en zich met hem verzoenen. Dit gebeurt dus ook in Episode VI: Return of the Jedi. Een film precies volgens het boekje.

Zie ook Superhelden 101.

En Kevin Smith over Bored of the Rings.