Klaas Knol, jarenlang medewerker van stripwinkel Lambiek, overleed vrijdag 12 juli op 64-jarige leeftijd. Hij leed al geruime tijd aan longemfyseem. We gaan een echte ambassadeur van de strip missen.
Klaas was echt een stripheld. Ik mocht hem graag. In deze vlog deel ik mijn herinneringen aan Klaas en toon ik enkele fragmenten van Klaas in Lambiek.
80s Geek Axel Watteeuw vroeg of ik graag gastartikels publiceer. Dat is een mooie, wellicht ietwat vergeten traditie in de blogwereld. De ene blogger levert een gastbijdrage voor het blog van de ander. Zo maken lezers van een blog kennis met andere online publicisten. Een traditie die we moeten koesteren. Vandaag dus Axel over een recente (her)ontdekking.
Het is eigenlijk bij toeval dat ik ze koop. In de plaatselijke supermarkt zie ik in een hoekje wat sterk afgeprijsde strips liggen. Doomsday, Kinky & Cosy en Lars. 99 eurocent per strip. Dat is laag, schandalig laag eigenlijk.
Het is wel balen, want de eerste twee genoemden kocht ik destijds aan volle prijs. Maar als ik de naam Lectrr op de cover van Lars zie, gooi ik ze in mijn winkelwagentje. Ook al verliet hij zijn Westvlaamse heimat om in het rurale Gent te gaan wonen, toon ik wel enige sympathie voor de cartoonist. De verwachtingen waren best hoog gespannen.
Voor wie niet bekend is met de strip is een kleine inleiding op zijn plaats. Lars is een – vermoedelijk uit een Oostduits laboratorium ontsnapte – hond, en het gelijknamige hoofdpersonage. Laten we hem gemakshalve als een simpele duif omschrijven. Zijn baasje Boris en zijn vriend Otto zijn ook al niet de scherpste messen in het schuif.
Meestal vallen strips vol gags tegen omdat humor zich niet altijd tot het medium leent. Maar kijk, zelden heb ik een 2 euro zo goed besteed. Lars Attacks en Extra Lars behoren tot het grappigste dat ik in lange tijd heb gelezen. Zonder twijfel. De ‘das op restaurant’-grap doet me voluit lachen, wat tot een bedenkelijke blik van mijn echtgenote leidt. Lectrr zeker?
Uitermate cru, gortdroog en met een gezonde dosis cynisme is Lars Lectrr ten top. De banaliteiten waar de gags in uitblinken liggen me meer dan de politiek gestuurde cartoons waar de cartoonist bij het grote publiek bekend voor staat. Ik ga zelfs verder. Lars is veel beter dan Hara Kiwi. Het behoort volgens mij tot zijn beste werk en illustreert perfect waarom ik zo van zijn omarming van het absurde houd. Origineel is het allemaal niet, want de geest van MAD magazine en de moraalloze anarchie van Jeroom sijpelen overduidelijk in de cartoons door. De ruwe tekenstijl past echter perfect bij de cartoons.
Axel en zijn held Lectrr.
Op Facts breng ik hem zoals elk jaar een bezoekje aan zijn signeerstand. Je weet immers nooit wanneer hij zijn afscheid van het beursleven aankondigt. Ik gooi hem een complimentje over Lars toe. ‘Je bent de eerste die dat tegen me zegt,’ zegt hij verbaasd. ‘Ik beschouw het als een jeugdzonde.’ Reden genoeg om het iedereen aan te raden.
Meer info over Lectrr vind je op zijn homepage. Maar wie deze struggling artist een duwtje in de rug wil geven, kan ook patron worden.
Vrijdag 20 oktober presenteerde Ger Apeldoorn Behaving Madly: een boek vol met imitaties van het invloedrijke satirische tijdschrift Mad.
Ger Apeldoorn signeert. Foto: Jitse Verwer.
Eerder schreef ik daar deze aankondiging over. Het was een leuke presentatie, waarin Ger ook enkele illustraties liet zien die het boek niet hadden gehaald. Bijvoorbeeld vanwege copyrights. Ook liet hij zien hoe sommige stukken waren bewerkt om ze geschikt te maken voor publicatie. Vooral werk waarin de tekenaar een wash-techniek had toegepast zijn lastig, omdat dit nagenoeg wegvalt bij het scannen en niet makkelijk te herstellen is. Door de wash-techniek kan een tekenaar mooie schaduwpartijen maken. Dat doet hij soms door inkt te verdunnen met water, maar het kan ook via een voorgekookt raster in het papier.
Apeldoorn meets Matena. Foto: Jitse Verwer.
Dick Matena kreeg ‘het eerste exemplaar uitgereikt. Matena is ook een groot fan van de grootste tekenaars van Mad, zoals Bill Elder, Jack Davis, John Severin en Al Jaffee. Hij tekende in de jaren zeventig een cover voor het blad Sekstant in de typische Mad-stijl.
Ger legt uit. Foto: Michael Minneboo.
Hoewel ik zelf geen Mad-fan ben, heb ik natuurlijk wel even door het boek gebladerd. Het ziet er mooi verzorgd uit, met boeiend beeldmateriaal voor de fans. Erg leuk dat de American Book Center weer een stripgerelateerde presentatie had. Dat doen ze goed daar aan het Spui in Amsterdam.
Schrijver, acteur en striphistoricus Ger Apeldoorn maakte een boek over de imitaties van het invloedrijke satirische tijdschrift Mad, genaamd Behaving Madly! Vijf jaar werkte hij aan dit project, dat op de San Diego Comic Con werd gepresenteerd door uitgeverij IDW. Met een speciale lezing in de American Book Center in Amsterdam introduceert hij het boek aan de Nederlandse lezers.
Zelf heb ik niet zo heel veel met het legendarische, satirische stripblad Mad. Maar Ger Apeldoorn is gek van Mad. Ik vind het daarom des te toffer dat het hem gelukt is om dit boek samen met Craig Yoe te schrijven en samen te stellen. En dat IDW het heeft uitgegeven. Daarom plaats ik hier met plezier het aankondigingsbericht dat Ger van de week opstuurde:
Toen Mad voor het eerst een oplage van een miljoen haalde, besloot iedere uitgever en zijn oom (soms zelfs letterlijk) een eigen versie te proberen. Voor de inhoud maakten ze gebruik van een aantal van de grootste namen uit de stripindustrie, waaronder een aantal tekenaars en schrijvers die voor Mad hadden gewerkt of later voor Mad zouden werken.
In Behaving Madly wordt het beste van dat werk herdrukt, samen met een uitgebreide geschiedenis van het genre, met titels als Snafu, Lunatickle, Cockeyed en Crazy, Man, Crazy tot Think, Frantic, Frenzy, Loco, Panic en Zany. Het herdrukdeel bevat nooit herdrukt materiaal van grote stripnamen als Bill Elder, Jack Davis, John Severin, Al Jaffee, Joe Maneely, Ross Andru, Joe Kubert, Russ Heath, Bob Powell, Howard Nostrand, Basil Wolverton, Joe Sinnott, Don Heck, Ric Estrada and Lee Elias. Er zijn zelfs bijdragen van de latere superhelden-tekenaars Jack Kirby (Fantastic Four) en Steve Ditko (Spider-Man). En natuurlijk Stan Lee – die zal zich er eens niet mee bemoeid hebben.
Sinds de presentatie op de San Diego Comic is het boek goed ontvangen. Het is nu al het best verkochte boek uit de stal van Craig Yoe, die het boek met Ger Apeldoorn voor IDW samenstelde. In de diverse besprekingen en buyer reviews werd het ‘de Rosetta Stone van de Mad imitaties’ genoemd, ‘an expertly written, exhaustively researched book’, ‘done fantastically right’, ‘a must buy’ en ‘highly recommended’. De Britse striphistoricus en directeur van het London International Comics Festival Paul Gravett noemde hij een van zijn top picks voor 2017 and het invloedrijke blog Boingboing schreef er een juichend stuk over.
Het boek is ontworpen door de Nederlandse grafische vormgever Cok Jouvenaar, die ook bij de presentatie aanwezig zal zijn. In zijn lezing zal Ger Apeldoorn vertellen over de tot standkoming van het boek, de vele copyrightgevechten en natuurlijk ook de bijzondere vondst die hij en Craig Yoe deden met betrekking tot de pop-art kunstenaar Roy Lichtenstein – die de cover van Panic #3 uit 1959 gebruikte als inspiratie voor zijn print Pistol uit 1962, die hij in 1968 bewerkte tot cover van Time na de moord op Robert Kennedy.
Vrijdag, 20 oktober 18:00-19:30 ABC Amsterdam, Spui 12
Mijn vriend Tony Stark kwam ook nog even langs om hoi te zeggen. Check het instagramaccount van deze sympathieke cosplayer: youkno_whoiam. Foto: Linda Delis.
Dit weekend vond voor de tweede keer de Amsterdam Comic Con plaats. Kort samengevat: I had a blast.
Samen met mijn vriendin Linda zat ik twee dagen achter mijn eigen tafeltje om Mijn vriend Spider-Man: Superhelden, geeks en fancultuur aan de lezer te brengen. Aangezien dat boek voor een groot deel gaat over de mensen die zo’n comic con bezoeken, moest dat wel lukken. Dat hoopte ik dan maar, want eigenlijk had ik geen idee hoe goed of slecht het boek het zou doen. Het was dus gokken hoeveel boeken we moesten meenemen. Dit was mijn eerste Con achter de tafel en die ik niet bezocht als journalist of liefhebber. Da’s toch een aparte ervaring.
Foto: Linda Delis.
Het leuke is dat Jeroen van Trierum, samen met Ferdy Lopulalan de organisator van de Comic Zone, na het lezen van Mijn vriend Spider-Man besloot mij uit te nodigen. Hij is zelf een groot stripliefhebber en Spidey-fan en herkende veel van zichzelf in mijn verhaal. Het was Jeroen die me zondag interviewde tijdens een panel over mijn boek. Een erg leuk en ontspannen gesprek, met ook enkele interessante vragen uit de zaal.
Michael en Jeroen over hun vriend Spider-Man.
Foto: Jasper van Vugt.
De dag ervoor had ik de eer om Ger Apeldoorn te interviewen. Apeldoorn was vroeger de vaste vertaler van de X-Mannen bij Juniorpress en daarom een jeugdheld van me. Tijdens het panel hadden we het over hoe lastig het is om Chris Claremonts teksten te vertalen en waarom de verhalen van deze legendarische X-Men-schrijver zo goed waren. Ook vertelde Ger over zijn bijna ontmoeting met Stan Lee en enkele andere leuke anekdotes. Hij is op dit moment druk met het promoten van het boek Behaving Madly, dat hij samen met Craig Yoe schreef. Een mooi koffietafelboek vol met Mad imitaties, vaak gemaakt door de tekenaars die ook voor Mad werkten.
Met de enige echte Gé Apeldé. Foto: Linda Delis.
Linnentasjes
Zaterdag zaten Linda en ik naast Kenny Rubenis en zijn zus Lesley. Gezellige buren om zo’n eerste dag naast je te hebben. Kenny is natuurlijk de stripmaker van de succesvolle strip Dating For Geeks en een doorgewinterde stripbeurzen-gast. Er stond die middag dan ook weer een aardige rij met fans die een album bij hem wilde kopen. Ze kwamen ook voor de linnentasjes die Kenny speciaal had laten maken. Linnentasjes? Die associeer je toch met heel wat andere stripbeurzen en veel stoffigheid. ‘Niet meer,’ vertelde Lesley, ‘Linnentasjes zijn omarmt door de hipsters. Ze zijn opeens helemaal hot.’
Zondag zat Renée naast ons, afkomstig uit de mangahoek. Ik ben haar achternaam even vergeten, maar haar strip zag er veelbelovend uit. Tijd dat ze eens op deuren van uitgeverijen gaat kloppen als ze wat meer materiaal heeft gemaakt.
Aan mijn andere zijde zat Mike Collins. Een Britse tekenaar die onder andere Doctor Who heeft getekend en Spider-Man voor de Franse markt. Dat wist ik ook niet, maar kennelijk hebben ze in Frankrijk toestemming om zelfgemaakte Spider-Man-comics uit te geven. Het grappige is echter dat die comics dus weer gemaakt worden door Britten en vertaald worden in het Frans. Bij Mike kocht ik een Spidey-print. Bij Nick Brokenshire een omnibus van de serie Amelia Cole. Ik kreeg van Nick gratis een smallpressuitgave van zijn schetsboek waar ook mooie tekeningen in staan.
De eerste editie van Amsterdam Comic Con had ik gemist vorig jaar, omdat ik toen nog heel druk bezig was met de eerste versie van mijn magnum opus. Ik kan me oververhitte zomerse dagen herinneren. Een jaar later zit je dan opeens tussen de mede geeks en wat een plezier was dat!
Popeye
Vanuit mijn stoel kwam een eindeloze stoet cosplayers voorbij. De een nog uitgebreider dan de ander, en altijd bereid om even bij de tafel te komen poseren. Toen het zondagochtend rustig was op de beursvloer, ben ik cosplayers gaan fotograferen.
Er liep ook een Lucky Luke en een Popeye rond. Die zie je niet vaak op Comic Cons. Ik laat je alvast Popeye zien, de rest van cosplayers publiceer ik later.
Queen of the Geeks
Er waren veel leuke ontmoetingen in die twee dagen. Patricia Merkelbach van het blog Hello Geeky World kwam een boek halen. Ik ontmoette Patricia een paar maanden geleden bij de Wonder Woman-persvoorstelling en we zaten meteen opdezelfde pagina. Op haar blog wisselt ze scherpe recensies af met persoonlijke stukken en artikelen over geek-zaken. Ik lees haar teksten altijd graag en vind dat ze een met haar site echt iets toevoegt aan de blogosphere. Ondertussen heeft ze Mijn vriend Spider-Man al aan meerdere mensen cadeau gedaan, alleen had ze zelf nog geen exemplaar. Dat hebben we op de beurs meteen rechtgezet, met een handtekening en een Spidey-hoofd op het titelblad. Ik ben erg blij met de steun van mensen als Patricia, want een nicheboek heeft dat soort hulp echt nodig.
Ik ontmoette mijn Amerikaanse nichtje die ik alweer een paar jaar niet gezien had. Haar vader en moeder komen in Mijn vriend Spider-Man voor, want toen Natalie nog een stuk jonger was, verbleef ik een tijdje in de VS in het huis van mijn familie. De dag erna kwamen twee van de scholieren die ze Engelse les geeft bij mijn tafel langs: ‘U bent toch de neef van onze lerares? Tof!’ Kennelijk had ze over Mijn vriend Spider-Man verteld in de les.
Mijn vriend Tony Stark kwam ook nog even langs om hoi te zeggen. Check het instagramaccount van deze sympathieke cosplayer: youkno_whoiam. Foto: Linda Delis.
Verslonden
Ook vond ik het erg leuk dat sommige mensen mijn boek al hadden en het speciaal naar de beurs hadden meegenomen voor een handtekening. Daan van den Heuvel, stripverkoper bij de AKO op Schiphol, liet me zijn goed doorgespitte exemplaar zien. Hij had het boek verslonden op vakantie.
Het was ook erg leuk om met die-hard Spider-Man-fans te spreken. Mensen die net als ik al heel lang een band hebben met Peter Parker. Een van hen was de jonge Arthur die Spider-Man leest sinds Barack Obama op de cover stond en de superheld en de president schurk de Chameleon samen versloegen in een comic. Obama is een enorme Spidey-fan, dus liefhebbers van de leukste superheld ooit bevinden zich in goed gezelschap.
Djeroon, over wie ik al eerder blogde, kwam ook nog even langs om een boek te kopen. We kennen elkaar van Instagram, maar hadden elkaar tot zondag nog nooit ontmoet. Ik vind Jeroens T-shirt erg cool en maakte een foto van deze sympathieke comicliefhebber die net als ik opgroeide met de avonturen van Peter Parker:
Uiteindelijk hebben we 23 boeken verkocht op de Amsterdam Comic Con. Een mooi aantal waar ik erg blij mee ben. Het was een kick om met zoveel mensen te praten en een krabbel in hun boek te zetten. Iedereen die langskwam voor een praatje en iedereen die een exemplaar mee naar huis nam: heel erg bedankt!
En duizendmaal dank aan Linda die zo lief was om twee dagen lang aan mijn zijde te zitten en me te helpen met de verkoop. Ik babbelde met de mensen, zij regelde de kassa. Dat was heel erg fijn en bovendien gezellig!
Geïmproviseerd reclamebord op de stand. Ideetje van Linda. We hadden ook foldertjes liggen met daarop de flaptekst en enkele quotes uit recensies. Ook een ideetje van haar.
Cliffhanger
Er was echter een ontmoeting op zondag die me weer even een echte fanboy liet voelen… Daar vertel ik je binnenkort over.
5 oktober is stripmaker en cartoonist Willy Lohmann (1936-2013) overleden. Dat maakte uitgeverij Stripstift deze week bekend. Lohmann werd 77 jaar.
Op vakantie in Turkije is tijdens het zwemmen geheel onverwacht de bekende stripmaker en cartoonist Willy Lohmann overleden.
Willy Lohmann is beroemd geworden door zijn dagbladstripKraaienhovein Het Parool en zijn talrijke bijdragen aan de Nederlandse editie van het tijdschrift Mad. Voor Marten Toonder werkte hij enige tijd aan de strips rond Heer Bommel en Tom Poes.
Lohmann groeide op in Utrecht. Na zijn schooltijd werkte hij eerst op de reclame-afdeling van Douwe Egberts en naderhand voor het reclamebureau De La Mar in Amsterdam. In zijn vrije tijd begon hij strips te tekenen. In 1960 vestigde hij zich als freelance tekenaar.
Van 1962 tot 1972 maakte hij zo’n 50 verhalen van de serie Kraaienhove in dagblad Het Parool. Later zou hij deze strip voorzetten in de bladen Pep en De Vrije Balloen. Voor Nieuwe Revu maakte hij geruime tijd de strip Liselore. Daarnaast schreef en tekende hij veel strips, illustraties en omslagen voor tijdschriften als Mad, De Vrije Balloen en Pep. Voor dagblad Leeuwarder Courant maakte hij in de periode 1984-1988 zeventien verhalen over de paleontoloog/criminoloog Marco Silvester.
Tot aan het einde van zijn leven was Willy Lohmann zeer productief; zo publiceerde hij cartoons in diverse bladen en werkte hij aan enkele nieuwe stripprojecten.
Hij maakte cartoons die ook in het buitenland werden gepubliceerd en won hiermee meerdere internationale prijzen. Het Stripschap kende hem in 2006 de Bulletje en Boonestaak Schaal toe, als stripmaker die aan de wieg van het Nederlandse beeldverhaal heeft gestaan.
Als één van de eersten binnen het gilde stripmakers maakte hij zich sterk voor een beroepsvereniging.
Verder was hij op allerlei gebied zeer actief binnen Haarlemmerliede & Spaarnwoude, zoals onlangs tijdens het 150-jarig bestaan van deze gemeente.
Willy Lohmann wordt woensdag 16 oktober om 14.15 uur gecremeerd op Begraafplaats & Crematorium Westerveld in Driehuis.
Bron: Stripschap.nl
Beknopte lijst met boekuitgaven
1974-heden – Kraaienhove (11 delen)
1975 – Lex Leider
1978 – Frank en Ewoud en de gestolen tankauto
1983 – Liselore (2 delen)
1985 – Paraat per prent
1985 – Alle gaar
1989 – De vreugde van het vaderschap
1990 – Het vrolijke moederwoordenboek
1990 – Het vrolijke vaderwoordenboek
1992 – Blij met een jaartje erbij
1993 – Pep Spotter
2005 – Govert Edelwijs
2006-heden – Marco Silvester (3 delen)
2007 – Familie Spokeling
Daarnaast verschenen er nog vele strips en cartoons in kranten en tijdschriften die (nog) niet in boekvorm zijn gepubliceerd.
In een recente Eppo stond nog een informatief profielartikel over Lohmann door Robin Schouten. Daarna dacht ik binnenkort bij Lambiek weer eens van wat van Lohmanns werk aan te gaan schaffen, want de afbeeldingen bij dat artikel smaakten naar meer. Lohmann had een mooie tekenstijl en maakte sfeervolle illustraties.
Van de week kreeg ik onderstaande vraag binnen via de mail:
Bij zolderopruiming aangetroffen mijn MAD-collectie nummers 1 -61 en daarna nog wat losse nummers.
Is daar markt voor en wat zou de waarde ongeveer zijn?
Vriendelijke groet,
Rob Piet.
De cover van het eerste nummer van MAD uit 2011. De nieuwe reeks werd na zes nummers stopgezet wegens tegenvallende verkoopcijfers.
Ik neem aan dat je het over de Nederlandse MAD hebt? Zelf heb ik niet direkt een idee hoeveel zoiets waard zou zijn. Zelf hou ik me niet zo bezig met het verzamelen van strips als investering en ik kom ook nooit op veilingsites als Catawiki. Maar daar kun je zeker even kijken. De waarde van dergelijke uitgaven is afhankelijk van de staat waarin ze verkeren, en hoe zeldzaam ze zijn. En natuurlijk wat de gek ervoor geeft.
Ger Apeldoorn is een autoriteit op het gebied van MAD magazine. Hij was ook de initiator van de Nederlandse MAD die in 2011 gelanceerd werd.
Wie het antwoord op de vraag weet of interesse heeft in de stapel MADs van Rob, mag me mailen via het contactformulier. Je mag natuurlijk ook een reactie achterlaten in het commentformulier hieronder.
Sinds de laatste editie van de KunstStripbeurs ben ik deze prent rijker:
Dit prachtige groene monster hangt tegenover mijn bureau, tussen twee ramen in. Als ik van mijn werk opkijk, zie ik hem dus hangen. Daarmee is mijn toch al aardige uitzicht, ik woon aan een mooi park, er nog eens op vooruitgegaan. Deze prachtige prent van Serge ’tekenbeest’ Baeken, deed hij mij cadeau voor een vriendendienst.
Hellboy. Illustratie: Serge Baeken
Dat ik een fan ben van Serges tekenwerk is geen groot geheim. Ik heb al een paar keer over hem geschreven en enkele video’s met hem gemaakt. (Zie dit interview uit 2009, een reportage over zijn expo in Lambiek en deze studie van een recente tekening.) Ik hou van zijn robuuste handschrift en zijn voorkeur voor het tekenen van mooie vrouwen, maar bovenal bewonder ik de snelheid en trefzekerheid waarmee hij zijn lijnen aan het papier toevertrouwd.
Baeken maakt illustraties voor verschillende kranten en tijdschriften, waaronder De Tijd, Humo en MoneyTalk. Wie boeken- en stripbeurzen bezoekt ziet Serge daar ook wel eens portretten van bezoekers tekenen. En als het papier op is gaat hij gewoon op hun lichaam verder. Tijdens zijn expositie in Lambiek een paar jaar geleden gebruikte hij mijn gezicht als canvas:
Lekker veel
Recent verscheen bij Uitgeverij Xtra alweer de vierde vuistdikke bundel van zijn hand: Fast Forward geheten. Een verzameling vrij werk en opdrachttekeningen, waaronder dus de illustraties die hij bij artikelen in De Tijd en Humo maakt, en ook de ontwerpen voor de covers van het Nederlandse Mad magazine dat inmiddels alweer is opgehouden te bestaan.
Leuk dat deze bundel ook foto’s opgenomen zijn van Baekens speciale projecten: hij maakte eens een hele reeks muurschilderingen van huizen op stenen formaties en ook de beursportretten staan erin. Wel jammer dat niet alle foto’s scherp zijn.
Ook spijtig is dat de artboeken in grijstinten worden afgedrukt. Veel illustraties maakt Baeken namelijk in kleur, vaak met een zeer oogstrelend resultaat. Ik snap heel goed dat kleurendruk een veel te kostbare aangelegenheid wordt, maar spijtig is het wel. Daar staat tegenover dat je nu wel 400 pagina’s Baeken-illustraties hebt in één bundel, waar we weer een tijdje mee vooruit kunnen.
Bekijk hier een preview van de bundel (link onderaan de cover). En check vooral ook Serge’s Facebookpagina, waar hij geregeld nieuw werk publiceert.
Serge Baeken: Fast Forward, 400 Family Friendly Files. Uitgeverij Xtra. € 29,00 ISBN 9789490759490
Laatst had ik een gezellig onderonsje met Klaas Knol van Lambiek over deze bijzondere uitgave. The Artist’s Editions hebben telkens een ander formaat, namelijk de grootte waarop het oorspronkelijke werk getekend is. De MAD Artist Editionis daarom behoorlijk groot.
Sinds 1994 lag er geen Nederlandse Mad in de schappen, maar daar is nu verandering in gekomen. Dankzij de inspanningen van hoofdredacteur Ger Apeldoorn, Mad-kenner bij uitstek, en uitgever Rob van Bavel, kunnen we sinds eind september weer een Nederlandstalige Mad lezen.
De content in het magazine is deels gemaakt door Nederlandse schrijvers en stripmakers. De rest is een selectie van de Amerikaanse Mad, zoals een parodie op The Big Bang Theory, ‘Mads kijk op kookprogramma’s’ en Spy vs Spy – de klassieke strip van Peter Kuper die niet in Mad mag ontbreken over welke taaleditie we ook spreken.
Hufters
De tekenstijlen van de Nederlandse bijdragen passen goed bij de Amerikaanse inzendingen. In dat opzicht is het magazine dus een geheel geworden. Van de Nederlandse bijdragen vind ik de serie ‘Mars rekent af met hufters’ het meest geslaagd. De stijl van Mars Gremmen past naadloos in de Mad en hij komt bovendien grappig uit de hoek. En dat is mooi meegenomen in een satirisch blad.
Ook grappig is de rubriek ‘Gestript: stripfiguren over hun naakte lichaam’, waarmee schrijver Bastiaan Geleijnse (Fokke & Sukke) een geslaagde parodie maakt op de rubriek ‘Anybody’ uit de Viva.Deze aflevering vertellen Asterix en Obelix welke delen van hun lichaam ze fijn vinden en welke niet. Asterix blijkt nogal groot geschapen te zijn maar wat onzeker te zijn over zijn schouders. Obelix is ervan overtuigd een goddelijk lichaam te hebben. Nozzman tekende de lijven van de helden.
Herman Roozen maakte de geslaagde paginalange gagstrip Een avond in Toomler.
Tekst: Ger Apeldoorn Illustratie: David de Rooij
Coupe Tintin
Verder vond ik Nieuwe kapsels voor Geert Wilders erg grappig: hierin wordt het hoofd van de politicus telkens van een ander kapsel voorzien. De coupe Tintin staat hem steevast het beste, maar ook het playmobil-hoofd past bij hem en als hofnar van de Tweede Kamer mag de coupe tv-clown natuurlijk niet ontbreken. Daar komen vast Kamervragen van.
Niet alles in deze Mad stimuleerde mijn lachspieren. Wanneer de grappen het niveau afzeikhumor niet ontstijgen haak ik meestal af. Tv-coryfee Linda de Mol is duidelijk het doelwit van deze eerste Mad. Leuk dat iedereen die Linda de Mol heet een gratis abonnement krijgt aangeboden, maar naamverbasteringen als Linda de Snol zijn wel erg belegen en makkelijk.
Gert Jan Dröge
Minder vrolijk werd ik van een parodie op de smaakpolitie. Hierin gaat Get Jan Dreuge op pad om te kijken hoe het gesteld is met de hygiëne in de keukens van societyminnend TV-land. Vreemd dat ze Dröge voor deze rol hebben gecast, want hij is immers al een tijdje dood. Beetje oubollig dus of lag deze strip nog ergens op de plank? Dröges aanwezigheid leidt tot een weinig opzienbarende conclusie van de strip. De flauwe tekst is van John Croezen. De karikaturen van BN’ers door René Uilenbroek zijn wel geslaagd.
Kortom, niet alles kon mij bekoren van de Nederlandse Mad. Maar humor is net zo smaakgebonden als hoe sterk je je koffie drinkt, dus wellicht kunnen anderen wel om de dingen lachen die mij niet aanstonden. Er kijken immers ook nog steeds volkstammen naar zenders als RTL-4 en SBS. Het eerste nummer van Mad maakt een overwegend positieve indruk, een bemoedigende eerste poging om een Nederlandse editie van Mad op de markt te brengen. Je moet een nieuw tijdschrift en zijn redactie altijd een tijdje gunnen voordat ze de juiste formule in de vingers hebben. Ik ben dan ook benieuwd hoe de Nederlandse Mad zich gaat ontwikkelen en waar de redactie in het tweede nummer mee komt.
In september verschijnt het eerste nummer van het nieuwe Nederlandse Mad magazine, een satirisch blad met artikelen, strips, parodieën op films en televisieprogramma’s. Het Amerikaanse tijdschrift, dat al sinds 1952 wordt uitgegeven, krijgt er (een) weer een Hollands broertje bij. Hoofdredacteur Ger Apeldoorn – gek op Mad, stripkenner, vertaler en schrijver van komedies – licht toe.
Waarom een Nederlandse versie?
‘De tijd is rijp voor een Nederlandse Mad. In economisch slechte tijden is het leuk om te lachen. Een gigantisch deel van Nederland zit te wachten op leuke, verteerbare dwarse humor.’
Want, dat hebben we hier niet?
‘Nee, ik vind dat Nederland in bijna al zijn cultuuruitingen slecht voor zijn publiek zorgt. Er is ingewikkeld gedoe voor de elite en troep voor de massa, maar er zijn een heleboel mensen die van slim entertainment houden zonder dat het meteen kunstzinnig gedoe is.’
Wat is de kracht van het blad dat het bijna zestig jaar de lachspieren stimuleert?
‘Mad is in Amerikaans merk dat niet meer stuk kan. Als jij in Amerika twaalf of dertien bent dan móet je de Mad gaan lezen. Dan leer je dat de wereld geen zoetsappige hemel is, maar dat bitterheid, scherpheid, zuurheid en agressiviteit ook een plaats hebben in humor. Mad haalt iedere pretentie naar beneden.’
Hoe gaat de Nederlandse Alfred E. Neuman,de mascotte van Mad die de covers siert, eruitzien?
‘Exact hetzelfde. Het is gewoon een vertaald Amerikaans blad. Van de 52 fullcolour pagina’s worden er zestien door een Nederlands team gemaakt, dat bestaat uit cabaretiers, cartoonisten, stripmakers, internethumoristen en amateurs. De overige pagina’s zijn vertalingen van de Amerikaanse versie. De Nederlandse editie komt wat betreft toon en inhoud overeen en is te omschrijven als een mix van de onderwerpen van De TV Kantine met de smaak van Koefnoen. Het kan overal over gaan, iedereen mag een tandje kleiner gemaakt worden maar dan wel op een niet-domme manier.’
Wat kunnen we in de eerste nummers verwachten?
‘Onder andere “Alles draait om Linda”, een parodie op de comedy Iedereen is gek op Jack, getekend door Gerben den Heeten. “Tien redenen waarom Maxima een betere koning zou zijn dan Willem-Alexander”, vormgegeven door Joep Bertrams en “Maak zelf je eigen Bløf-song, het is makkelijker dan je denkt” van Wouter Tulp. Verder Mad-klassiekers als Spy vs. Spy en een parodie op de tv-serie Mad men.
Wie moet dat gaan lezen?
‘Het Veronica-, BNN- en Radio 538-publiek. Lezers tussen de 25-35 jaar, maar de nostalgisten zijn natuurlijk zeer welkom. We mikken op een grote oplage en verwachten dat we er 20.000 exemplaren van kunnen verkopen.’
Mad verschijnt 21 september en komt eens per twee maanden uit. Na drie nummers wordt besloten of men ermee doorgaat.Van 1964 tot 1994 verscheen al eerder een Nederlandse Mad.
Het is eigenlijk bij toeval dat ik ze koop. In de plaatselijke supermarkt zie ik in een hoekje wat sterk afgeprijsde strips liggen. Doomsday, Kinky & Cosy en Lars. 99 eurocent per strip. Dat is laag, schandalig laag eigenlijk.
Uitermate cru, gortdroog en met een gezonde dosis cynisme is Lars Lectrr ten top. De banaliteiten waar de gags in uitblinken liggen me meer dan de politiek gestuurde cartoons waar de cartoonist bij het grote publiek bekend voor staat. Ik ga zelfs verder. Lars is veel beter dan Hara Kiwi. Het behoort volgens mij tot zijn beste werk en illustreert perfect waarom ik zo van zijn omarming van het absurde houd. Origineel is het allemaal niet, want de geest van MAD magazine en de moraalloze anarchie van Jeroom sijpelen overduidelijk in de cartoons door. De ruwe tekenstijl past echter perfect bij de cartoons.
Toen Mad voor het eerst een oplage van een miljoen haalde, besloot iedere uitgever en zijn oom (soms zelfs letterlijk) een eigen versie te proberen. Voor de inhoud maakten ze gebruik van een aantal van de grootste namen uit de stripindustrie, waaronder een aantal tekenaars en schrijvers die voor Mad hadden gewerkt of later voor Mad zouden werken.
Zondag zat Renée naast ons, afkomstig uit de mangahoek. Ik ben haar achternaam even vergeten, maar haar strip zag er veelbelovend uit. Tijd dat ze eens op deuren van uitgeverijen gaat kloppen als ze wat meer materiaal heeft gemaakt.
Het was ook erg leuk om met die-hard Spider-Man-fans te spreken. Mensen die net als ik al heel lang een band hebben met Peter Parker. Een van hen was de jonge Arthur die Spider-Man leest sinds Barack Obama op de cover stond en de superheld en de president schurk de Chameleon samen versloegen in een comic. Obama is een enorme Spidey-fan, dus liefhebbers van de leukste superheld ooit bevinden zich in goed gezelschap.
Laatst had ik een gezellig onderonsje met Klaas Knol van Lambiek over deze bijzondere uitgave. The Artist’s Editions hebben telkens een ander formaat, namelijk de grootte waarop het oorspronkelijke werk getekend is. De MAD Artist Edition is daarom behoorlijk groot.
