In deze postvlog het nieuwe stripalbum van Michaël Olbrechts getiteld Het Reigersnest. Natuurlijk kijken we even naar hoe de tekeningen eruit zien en waar het verhaal over gaat.
Michaël Olbrechts (Genk, 1987) studeert geschiedenis aan de KULeuven, en volgt daarna de opleiding beeldverhaal aan de Hogeschool Sint-Lukas in Brussel. Zijn afstudeerproject De allerlaatste tijger baseert hij op zijn eigen familiegeschiedenis, en speelt zich af in Nederlands-Indië. De allerlaatste tijger wint in 2014 op het stripfestival van Haarlem de prijs voor het beste Nederlandstalige debuut.
In 2016 verschijnt Vierenveertig na Ronny, ook in het frans (uitgeverij Glenat).
Michaël woont in Leuven en werkt ook als freelance-illustrator.
Het internationaal literatuurhuis in Brussel Passa Porta gaf acht stripmakers de opdracht een strip van 12 pagina’s te maken die zich in Brussel afspeelt. Een bestaand hotel in de stad moest een van de locaties in het verhaal zijn. Het resultaat is een zeer leeswaardige bundel met een verscheidenheid aan verhalen.
Bruss.2 levert diverse verhalen in uiteenlopende stijlen op. Afhankelijk van je visuele smaak zal het ene verhaal meer bekoren dan het andere. Met twaalf pagina’s hebben de stripmakers genoeg ruimte om een mooi kort verhaal op te zetten. Het resultaat is voor een lezer daarom veel bevredigender dan bundels waarin in één pagina een film of roman verstript dient te worden.
Alice
Zelf vind ik de vertellingen waarin het hotel slechts als decorstuk fungeert het interessantst. De bundel begint met een geslaagde, surrealistische versie van Alice in Wonderland in Brussel waarin het bekende blonde meisje wel een heel serieuze reden heeft om achter het witte konijn aan te rennen. Ze achtervolgt het beest via de metro en de straten van Brussel naar hotel Metropole, waar de vertelling van Stedho tot een knallende conclusie komt. Stedho (Steven Dhondt) illustreerde tevens het omslag.
In Onze vader van Laure Allain en Michaël Olbrechts is Le Berger het hotel waar een baas graag de jonge, nieuwe employees mee naar toe neemt om daar de matrassen uit te proberen. Zijn liefhebberij heeft voor aardig wat toekomstige hotelbezoekers consequenties. In Zij aan zij heeft Kim (van Esther Verkest) een niet zo brave huisvader met een nogal duistere hobby in de hoofdrol en Het weerzien van Delphine Frantzen is een prachtig liefdesverhaal tussen twee bejaarde en broze oud-geliefden.
Illustratie: Delphine Frantzen.
Niet alle verhalen konden mij even veel bekoren. Ik kon weinig met het sombere en ontoegankelijke verhaal In verscheidenheid verenigd van Mikkel Ørsted Sauzet. Het verhaal van Fabienne Loodts, waar de bundel mee afsluit, ontstijgt mijns inziens het anekdotische niet en is een verslag van wat zij in Brussel meemaakte. Haar dagboek-achtige benadering contrasteert op zich wel leuk met de surrealistische kolder uit Stedho’s verhaal.
Ik raad de nieuwsgierige lezer graag aan de rest van de inhoud van deze leeswaardige bundel zelf te ontdekken.
In De allerlaatste tijger vertelt Michaël Olbrechts de geschiedenis van zijn overgrootmoeder op Java. Hij won er de Silvester Strips Debuutprijs mee.
In de zomer van 1996 vertelt vader Filip tijdens een autorit naar Nederland aan zijn kinderen de levensgeschiedenis van hun overgrootmoeder Anneke naar wie ze op weg zijn. Omaatje, toen inmiddels 97 jaar oud, groeide begin twintigste eeuw op Java op, als een van tien kinderen van een koffieplantagehouder. Stripmaker Michaël Olbrechts (Genk, 1987), een van de aandachtig luisterende kinderen op de achterbank, gebruikte deze familiegeschiedenis als inspiratie voor zijn debuut De allerlaatste tijger. Het album won terecht tijdens de Stripdagen Haarlem de Silvester Strips Debuutprijs 2014 (eerder de VPRO Debuutprijs, daarna Comic House Debuutprijs). Het is een toegankelijk getekend, hartverwarmend verhaal waarin Olbrechts op vakkundige wijze zijn eigen jeugdherinnering van de autorit afwisselt met belangrijke gebeurtenissen uit het verleden van zijn familie. En passant vertelt hij ook nog het een en ander over de oplopende spanningen tussen de inlanders en kolonialisten in voormalig Nederlands-Indië.
De stripauteur (tweede van links) als kind op de achterbank.
Met het album studeerde Olbrechts af aan de hogeschool Sint-Lukas in Brussel. Het komt wel vaker voor dat een afstudeerproject wordt uitgegeven. Uitgever Johan Stuyck van Oogachtend is tevens hoofddocent aan Sint-Lukas. ‘Ik wist dat hij geregeld een student kiest om diens werk te publiceren. Ik zag dat als mijn kans en heb daarom zo veel werk in mijn eindproject gestoken. Ik wilde Johan overtuigen door een omvangrijk boek te maken dat uitgeefbaar zou zijn,’ vertelt de Vlaamse stripmaker die een jaar had om aan de ruim 80-pagina’s tellende striproman te werken.
‘Qua onderwerp kregen we carte blanche. De geschiedenis van mijn voorouders kwam redelijk snel in mij op, want het is een interessant verhaal waar ikzelf meer over wilde weten.’
Kruidenvrouwtje
Omaatje in jonge jaren.
Wat waren de grootste moeilijkheden waar Olbrechts mee te maken kreeg? ‘Ik moest mij goed documenteren. Een groot deel speelt zich af in Indonesië en het geheel speelt zich af in het verleden, dus het was goed opletten geen fouten te maken. Ten tweede moest ik het verhaal toegankelijk voor een groter publiek maken. Het moet immers ook interessant zijn voor lezers die geen band hebben met mijn familieleden.’
‘Ik ben in de familiearchieven gedoken. Gelukkig had mijn vader eind jaren zeventig, toen hij op de middelbare school zat, een interview afgenomen met mijn Omaatje. Daarin ondervraagt hij haar over haar jeugd in Nederlands-Indië. Uit dat cassettebandje heb ik veel informatie gehaald. Veel kapstokken in mijn verhaal zijn aspecten die in dat interview aan bod komen.’
‘Op familiefeesten had ik wel eens gehoord de moeder van Omaatje iets wist van kruiden en dergelijke, maar tijdens mijn research bleek dat ze in de kolonie echt een autoriteit op het gebied van kruidengeneeskunde was. Haar kruidenboek was in veel huishoudens te vinden. Een interessante vondst, want dit wijst erop dat het een krachtige vrouw was, in die periode in de geschiedenis was dat niet zo gebruikelijk.’
Schlemiel ‘Familieleden reageerden zeer positief op het boek. Degenen die wel van de familiegeschiedenis op de hoogte waren zien natuurlijk wel welke details ik heb aangepast. Dat waren altijd bewuste keuzes om het verhaal voor iedereen boeiend te maken. Over sommige personages had ik bijna geen informatie dus die heb ik naar eigen goeddunken ingevuld. Van de vader van Omaatje wist ik bijvoorbeeld alleen dat hij een koffieteler was. Ik heb er een beetje een schlemiel van gemaakt die niet in staat is met zijn kinderen te communiceren en die door zijn vrienden wordt uitgelachen omdat zijn vrouw zo ondernemend is.’
Tijdens de opening van Stripdagen Haarlem kreeg Michaël Olbrechts voor zijn boek De allerlaatste tijger (Uitgeverij Oogachtend) de Silvester Strips Debuutprijs 2014 uitgereikt. De jury achtte dit het beste Nederlandstalige stripdebuut van de afgelopen twee jaar.
Aan deze debuutprijs is een bedrag van 1.000 euro gekoppeld.
Uit het juryrapport:
‘Met zijn afstudeerproject De allerlaatste tijger laat Michaël Olbrechts zien dat hij goed tekenwerk kan combineren met een goed verhaal. De allerlaatste tijger vertelt over een jong gezin onderweg naar oma. Vader doodt de tijd door het vertellen van oma’s levensverhaal. Met zijn kleurgebruik en verteltrant, benadrukt Olbrechts het contrast tussen het vrolijke gezin op een zomerse dag en de schrijnende lotgevallen van oma in Nederlands Indië. Dat levert een boeiend en vaak grappig verhaal op, dat de lezer niet onbewogen laat.
Michaël Olbrechts is niet alleen een kundig verteller, maar heeft ook een prettige en geheel eigen tekenstijl, waarin de onbezorgde wereld van de klassieke Franco-Belgische school samenkomt met de expressie van de moderne Vlaamse strip. Kers op de taart is zijn oog voor detail, zoals wapperende haren voor het open autoraam en het glazen oog van oma. Een speciale vermelding verdient ook de unieke en uiterst verzorgde lettering. Het zijn dit soort kleine dingen die duidelijk maken met hoeveel plezier dit boek gemaakt is. De allerlaatste tijger is een veelbelovend debuut van een veelzijdig talent, van wie de jury verwacht in de toekomst meer te horen.’
Een eervolle vermelding van de jury gaat uit naar het boek Helden van de Tourvan Jan Cleijne (uitgeverij Oog & Blik).
De jury bestond uit David Steenhuyse (stripjournalist en hoofdredacteur van De Stripspeciaalzaak.be), Sigge Stegeman (stripboekwinkel De Noorman Arnhem, oudredacteur ZozoLala), Amin Gemei (uitgever Dark Dragon Books) en Hein van Putten (art director, grafisch ontwerper). De jury stond onder leiding van Patrice van der Linden (eindredacteur Silvester Strips).
De Silvester Strips Debuurtprijs is wat we eerder de VPRO Debuutprijs noemden en later de Comichouse debuutprijs. Overigens vind ik het een mooie keuze van de jury, Olbrechts maakte een mooi persoonlijk en hartverwarmend stripverhaal met De allerlaatste tijger.
