Michiel Romeyn – Michael Minneboo

Het werk van meer dan zestig internationale tekenaars is in de Westergasfabriek samengebrachtop de expositie A Perfect Day.

Op de tekenshow A Perfect Day zijn 220 tekeningen van zo’n 65 tekenaars te zien. Werk van cartoonisten, muzikanten, filmmakers en kunstenaars uit binnen en buitenland. Van de speelse, iconografische covers die Saul Steinberg tekende voor het tijdschrift The New Yorker tot het absurdistische werk van Kamagurka, maar ook maatschappijkritiek van Dan Perjovschi.

Paul-Faassen-Mwoah — Illustratie: Paul Faassen

Wat al dit uiteenlopende werk met elkaar verbindt is dat het allemaal observaties, gedachten en ideeën over het leven zijn. De titel A Perfect Day moeten we volgens organisator en samensteller Olga Scholten ironisch interpreteren: ‘De meeste onderwerpen van deze tekeningen zijn vrij triest, maar door er met humor een draai aan te geven, wordt het wat leefbaarder. Er zitten veel dingen in waar je direct om kunt lachen, maar de meeste tekeningen zijn wat cynischer of poëtischer van aard. Bijvoorbeeld de tekening van Kurt Vonnegut. Op een grafzerk staat “Life is no way to treat an animal” geschreven.’

Leonard Cohen

Grafisch ontwerper Scholten nam het initiatief voor de tekenshow en stelde de collectie met illustrator Paul Faassen samen. Ze baseerden zich deels op de Apexart-tentoonstelling Lots of Things Like This die in 2008 in New York plaatsvond en waar auteur Dave Eggers curator van was. Scholtens werk werd daar ook tentoongesteld. De collectie van Eggers werd voor de expositie in Amsterdam deels overgenomen en verder aangevuld met meer dan veertig namen uit binnen- en buitenland.

Een zelfportret van de Canadese singer-songwriter Leonard Cohen, met daaronder de tekst “One of those days, when the hat doesn’t help”, is wel uit New York meegenomen. ‘Cohen heeft veel zelfportretten gemaakt waarin hij een hoedje draagt. Voor mij is het essentieel dat hij er tussenzit. Het gaat ons er niet om dat hij een bekende naam is waar mensen op af zouden komen of dat het vanuit de kunsthistorie belangrijk is dat hij ook tekent, maar wel omdat je hierdoor op een andere manier naar Cohen gaat kijken.’

Tekst én beeld
Wat de tekening van Cohen ook mooi illustreert is hoe tekst en tekening een onlosmakelijk geheel met elkaar vormen en een verhaal vertellen, een belangrijk criterium waarop alle werken zijn geselecteerd. ‘Het gaat ons om die combinatie van tekst en beeld en wat die samenkomst met elkaar doet,’ licht Faassen toe. ‘In dat opzicht bewegen we ons op een grens tussen cartoon en autonome kunst. Daarin zijn verschillende vormen mogelijk, maar belangrijk voor ons was dat tekst en tekening een totaalbeeld vormen.’
Soms ontstaat er door die combinatie een surrealistisch geheel zoals in het werk van de Britse illustrator en schrijver Glen Baxter. Hij maakt tekeningen in de stijl van oude jeugdboeken, vaak met gangsters, cowboys en ontdekkingsreizigers in de hoofdrol. Het onderschrift rijmt niet met hetgeen is afgebeeld. In de absurde wereld van Baxter kunnen cowboys bijvoorbeeld intellectuele uitspraken doen over kunst of filosofie.

Droedels
De samenstellers willen met de tekenshow ook het plezier dat tekenen biedt vieren. Naast gedetailleerde tekeningen hangen er ook veel prenten die er eenvoudig uitzien. ‘Het gaat ons niet om de techniek of om mooi gemaakte tekeningen,’ vertelt Scholten. ‘Veel van wat we geselecteerd hebben ziet eruit als een snelle krabbel, als droedels die iedereen wel eens maakt, tijdens het telefoneren bijvoorbeeld.’
Volgens Scholten zorgt de directheid van het handschrift ervoor dat de toeschouwer op een laagdrempelige manier wordt uitgenodigd om op het werk te reageren. ‘Kunst wordt altijd op zo’n hoog voetstuk gezet. Met deze tentoonstelling willen we laten zien dat iedereen met dit soort ideeën over het leven leeft. Nu kan men direct reageren op het werk zonder belemmerd te worden door de gedachte dat ze voor een Andy Warhol staan, waar ze iets kunstzinnigs over dienen te zeggen.’

Een lege plek

Er zijn allerlei evenementen georganiseerd om het publiek te betrekken bij A Perfect Day. Zo is één plek in de tentoonstelling gereserveerd voor tekenwerk dat iedereen mocht insturen. Meer dan 50 inzendingen kwamen binnen. Een animatie die wordt vertoond is deels door het publiek gemaakt: eind januari zaten vrijwilligers in de Posthoornkerk ieder een van de 360 frames van de film in te kleuren. Scholten: ‘De hele avond was iedereen zoet aan het kleuren, met ranja en een muziekje op de achtergrond. Dat doe je als volwassene eigenlijk ook nooit meer.’ Om de aandacht te trekken reed er een invalidenwagen door de stad met een miniversie van de tentoonstelling.

Bij de expositie hoort op 10 en 11 februari ook een A Perfect Night, een avondprogramma waarin optredens worden afgewisseld met animaties, muziek, eten en drinken. Met onder andere Gummbah, Michiel Romeyn, Tjitske Jansen & Markus Vater, Tin Men & The Telephone, Han Hoogerbrugge en Micha Hamel. Maxim Hartman presenteert.

A Perfect Day: 10 tot 24 februari, Westergasfabriek (Openbare Verlichting) Amsterdam. Zie ook: www.aperfectday.info

Dit artikel is 9 februari in Het Parool gepubliceerd.

Wie ziek is kan twee dingen doen: slapen of voor de tv hangen. Nou ja, er zijn vast meer dingen mogelijk, maar daar komt het bij mij meestal op neer. Gisteravond dus een avond voor de buis. Ik zag de meest wonderlijke dingen voorbijkomen.

De avond begon vroeg met een sitcom die al eindeloos wordt herhaald: Will & Grace. Geen slechte serie, maar wel eentje die het basisgegeven erg uitmelkt. Tot mijn verbazing speelde Gene Wilder mee als baas van ‘Gay Will’, zoals hij hem schijnbaar altijd noemt. Toen ik bij de tweede aflevering Debra Messing aantrekkelijk begon te vinden, wist ik zeker dat ik koorts had.

Gelukkig was niet veel later Bram Moszkowicz in DWDD om ons precies uit te leggen hoe je een rechtbank wraakt. Mooie zet van deze intrigerende advocaat. En prima afsluiter van een rechtzaak die nooit gevoerd had mogen worden wat mij betreft. Vrijheid van meningsuiting en dat soort dingen.

Dat betekent overigens ook dat we zo’n zeurpiet als Johan Nijenhuis voor lief moeten nemen die voor de tweede maal in DWDD mocht vertellen waarom het affiche van de film Sint ervoor gaat zorgen dat de kinderen van nu allemaal getraumatiseerde criminelen gaan worden. Over Costa! en Volle Maan zijn we toch ook allemaal heen gegroeid, Johan? Komt dus wel goed met die kids volgens mij.

Het lijkt me in dat opzicht veel traumatischer dat je grote tovenaarsheld een dubbelganger heeft die acht jaar lang het land knullig heeft bestuurd en fungeerde als schoothondje van oorlogsmisdadiger Bush jr.

Maar Nijenhuis mag het vinden en zich opwinden. Want vrijheid van meningsuiting en dat soort dingen. Ondertussen knijpt regisseur Dick Maas zijn handjes dicht met zoveel gratis publiciteit. Zelfs Michiel Romeyn mocht deze week opdraven als de Sint om zijn verhaal te doen. Wat dat betreft zie ik toch liever Bram van der Vlugt als de goed- of slechtheiligman die in de Madiwodovrijdagshow nog een telefonische bijdrage leverde over de gewraakte filmposter.

Moest trouwens erg lachen om Filemon en De Leeuw gisteren. De heren waren goed op dreef. Je merkt echt dat ze langzaam de juiste formule van de Madiwodovrijdagshow beginnen te vinden. Maar misschien vond ik het alleen maar grappig door de koorts.

Minder grappig vond ik de uitreiking van de Televizier Ring. Toen ze met die Haagse tokkies op de proppen kwamen ging de zender op Medium. Liever bovennatuurlijk moord en doodslag dan een dat gemompel van de Haagse New Kids aan te moeten horen. Als iemand kan uitleggen wat daar leuk aan is, dan verneem ik dat graag in onderstaand commentformulier.

Leuk om te zien dat Ellen ten Damme op een boot woont. De inrichting ervan leek mij precies bij haar te passen. Voor zover ik daar zicht op heb. Nu heb ik Ten Damme als performer hoog zitten, jammer dus dat ze door Ivo Niehe werd geïnterviewd in de TV Show. De meest briljante vraag ging over haar rapport op de middelbare school. Beste Ivo, ik hoef helemaal niet te weten wat voor goede cijfers Ellen had. Maar bedankt voor het fragment van een zoenende Ellen met Katja Schuurman. Gelukkig ben je behalve schoolmeester ook nog een beetje een dirty old man.

Over Dirty (Old) Men gesproken: wat ik wel weer goed vond – en dat verbaast mij ook enigszins – is Powned. Ze snijden wel eens interessante onderwerpen aan en rammelen wat aan de gouden kooi van de politiek. Het is vooral entertainment, maar toch weten ze de vinger op de gevoelige plek te leggen en het circus dat Nederland heet te ontmaskeren. De eerste paar weken leek het programma door de technische fouten vooral een slechte rip-off van het soort televisie dat Wim T. Schippers in de jaren zeventig maakte, maar tegenwoordig hebben ze het trucje aardig te pakken bij Powned.

Maar niet zo goed als Pauw & Witteman natuurlijk. Waar de lange tv-avond mee werd afgesloten. En verdomd: daar was Bram weer om uit te leggen hoe je een rechtbank wraakt.