Oh, oh, oh, het is weer tijd voor mijn Film ABC. De volgende is over twee weken, vrijdag 13 augustus. Enjoy.
Once Upon A Time In The West (Sergio Leone, 1968)
In het westerngenre kun je er niet omheen: een cinematografische mijlpaal van Sergio Leone, de man die het genre ander leven inblies. Een filmopera die een geheel eigen ervaring biedt en waar de filmmuziek van Ennio Morricone net zo legendarisch is als de film zelf. De muziek van Morricone werd vroeger vaak bij ons thuis gedraaid. Het is heel herkenbare, uitgesproken filmmuziek die perfect past bij de levengrote vergezichten en filmbeelden van Leone. Groot, groter, grootst. In de recente film Inglourious Basterds, wat eigenlijk een western is die zich tijdens de Tweede Wereldoorlog afspeelt, ‘leent’ Tarantino veel shots en sfeer van het oeuvre van Leone. Vooral de openingsscene had zo door de Italiaanse filmmaker gemaakt kunnen zijn. Maar goed, dat zijn we wel gewend van Tarantino, de man van de filmcitaten.
One Flew Over the Cuckoo’s Nest (Milos Forman, 1975)
Dat Jack Nicholson een acteerkanon is, hoef ik niemand te vertellen. Misschien is dit wel de beste rol die hij ooit gespeeld heeft. Ik zag de film en las het boek van Ken Kesey voor mijn Engelse literatuurlijst. Twee meesterwerken. (Nee, daar bedoel ik niet die literatuurlijst mee.)
Ik heb het zelf niet zo op met autoritair gedrag en kan me daarom heel goed vinden in Randle P. McMurphy die het opneemt tegen bitch zuster Ratched (perfect neergezet door Louise Fletcher). Ratched maakt misbruik van haar positie als capo op een afdeling geesteszieken. McMurphy denkt een gevangenisstraf op een makkelijke manier uit te zitten door zich psychisch onwel te laten verklaren en op deze afdeling te vertoeven, maar krijgt al snel aanvaringen met de onrechtvaardigheid van het beleid van Ratched. Prachtig om te zien hoe McMurhphy deze mensen uit hun geestelijke winterslaap weet te halen en in opstand weet te brengen. In dat opzicht is hij een echte leider voor het schaapachtige volk. Natuurlijk moet hij daar uiteindelijk voor gestraft worden. McMurphy is immers een martelaar. Gelukkig weet de Indiaan, die uiteraard Chief heet, te ontsnappen wanneer McMurphy erin is geslaagd om hem zijn eigenwaarde weer in te zien.
In dat opzicht lijkt het verhaal van One flew ook wel op Dead Poets Society, waarin leraar Robin Williams jonge studenten voor zichzelf leert denken in een strenge kostschool. Hij brengt ze in aanraking met poëzie en de bitterkoekjes die de autoriteiten hen voorschotelen niet als zoete koek te slikken. Mooie film is dat ook.
Ratched staat wat mij betreft voor alle domme ambtenaren waar we als gewone burgers mee te maken krijgen. Van die regelvolgers en cijferneukers die het leven onnodig onaangenaam maken. Laat je McMurphy dan ook de vrije loop als je met dat soort gasten te maken krijgt, zou ik zeggen. Maar zorg wel dat je net zoals Chief weet te ontsnappen.