Ook geef ik enkele leestips voor niet te missen boeken.
Woensdag 7 juni 2017
17:00-19:00
Inloop is vanaf 17 uur, de show begint om 17.30 stipt
Boekhandel Scheltema
Rokin 9, Amsterdam
Meld je aan bij publiciteit@uitgeverijQ.nl
(Maar als je je niet hebt aangemeld mag je evengoed komen, hoor.)
Vier jaar lang heb ik aan Mijn vriend Spider-Man: Superhelden, geeks en fancultuur gewerkt, waarvan het laatste jaar fulltime. Ik ben zelf erg blij met het resultaat, maar ben natuurlijk vooral benieuwd wat de lezers van het boek vinden. Vanaf 7 juni ga ik dat ongetwijfeld van sommige lezers horen, want dan ligt het boek in de winkels.
(Het is nu al online te bestellen bij boekwinkels en webshops trouwens.)
Waar het boek nu precies over gaat wil je weten? De flaptekst geeft antwoord:
De superheld Spider-Man (1962) is over de hele wereld bekend. Over hem verschenen inmiddels duizenden stripverhalen, films, games, animatie- en televisieseries. Journalist Michael Minneboo weet alles van Spider-Man en is al ruim dertig jaar fan.
Naast zijn persoonlijke verslag gaat Michael Minneboo in gesprek met filosoof Ad Verbrugge, rouwdeskundige Daan Westerink, mediawetenschapper Dan Hassler-Forest, fancultuurexpert Linda Duits en stripmaker Steven de Rie. Aan bod komen kwesties als: Welke levenslessen kun je leren van Spider-Man-verhalen? Hoe bieden de strips troost? Waarom hebben we in Nederland geen superhelden? Hoe word je een fan? En waarom moest Spider-Man scheiden?
Mijn vriend Spider-Man biedt een persoonlijke en luchtige kijk in de wereld van de fan en een blik achter de schermen bij uitgeverij Marvel. De biografie van Peter Parker en een overzicht van de beste Spider-Man-verhalen ontbreken uiteraard niet.
Voor wie is dit boek?
Sowieso voor iedereen die fan is van Spider-Man en van strips houdt. Maar ook mensen die zelf fan van iets over iemand zijn zullen zich in dit verhaal herkennen.
En wie zichzelf geen fan vindt, maar wel geïnteresseerd is in subculturen, raad ik Mijn vriend Spider-Man ook van harte aan. Ik gebruik namelijk mijn persoonlijke verhaal om allerlei interessante aspecten van fancultuur te bespreken. Dat doe ik door met bovengenoemde experts te spreken en boeiende theorieën uit fanwetenschap aan te halen.
Nieuwsgierig?
Mooi, dan zie ik je graag 7 juni op de presentatie. Ik zal daar onder andere een korte lezing geven over de totstandkoming van het boek en leuk beeldmateriaal laten zien van de Spider-Man tv-serie uit de jaren zeventig. Uiteraard eindigt de middag met een signeersessie en borrel.
Ik vind het in ieder geval heel tof dat ik dit project mag afronden in Scheltema in Amsterdam. Een boekwinkel met hart voor het beeldverhaal.
Zo zag ik deze mooie Captain America:
En dit personage uit Star Trek genaamd Gorn:
Ik koop ze zelf niet meer die action figures, maar ik vond deze Captain America wel erg tof, want goed uitwerkt. Soms hebben die oude figuurtjes namelijk slecht schilderwerk, maar deze ziet er strak uit.
Nog een paar maanden en dan ligt het werk in de winkel. Begin mei dus. Tenminste, dat is de bedoeling. Op dit moment ben ik druk met het bijschaven, herschrijven en inkorten van de tekst.
Ondertussen heb ik meetings over coverdesign en hoe we de publiciteit gaan aanpakken. Mensen moeten te zijner tijd namelijk wel weten dat het boek uit is en tegenwoordig hebben we daar behoorlijk veel hulpmiddelen voor om dat bekend te maken. Hoe zorg je dat je in de stroom van informatie opvalt? Dat is nog best een lastige vraag. Gelukkig hebben we daar wel ideeën over en is er al interesse getoond door verschillende magazines en radioprogramma’s voor interviews.
Het was een goede meeting waar ik nu nog niet zo heel veel inhoudelijks over kan vertellen. Een paar uur later zette Mirjam deze update op Instagram:
Inderdaad, je ziet hier al het coverontwerp van Mijn vriend Spider-Man. Waarschijnlijk wordt daar nog een beetje aan gesleuteld, maar ik vind het toch leuk om de cover nu alvast te laten zien. En ik ben erg blij met het ontwerp dat de mannen van Moker hebben bedacht.
Hun werk zie je deze weken ook overal in de stad, want zij maakten het beeld bij de VPRO-serie Made in Europe.
Nu is mijn huis al een behoorlijk magazijn aan het worden en de stripkasten beginnen ook aardig vol te raken. Toch was ik nieuwsgierig naar wat er in de stapel te vinden zou zijn. ‘Veel Nederlandse comics van Juniorpress en wat Amerikaans spul,’ vertelde Chris.
Op Nederlandse vertalingen zat ik niet echt te wachten. De Nederlandse comics die ik vroeger kocht, koester ik, maar tegenwoordig lees ik liever de oorspronkelijke versies.
Uiteindelijk ging ik overstag en een paar uur later stond Chris in mijn woonkamer met een enorme Ikea-tas vol comics. Chris is behalve stripliefhebber en Star Wars-nerd in het dagelijks leven een heel goede illustrator die samen met een stel vrienden Moker Ontwerp runt. Ze maken onder andere illustraties en omslagen voor boeken en de VPRO gids. Net als ondergetekende is Chris ook een Spider-Man-fan, dus we hebben altijd wel wat te bespreken als we elkaar zien. De rest van de avond hebben we dan ook zitten praten.
De volgende dag heb ik de Ikea-tas rustig uitgepakt, nieuwsgierig naar welke schatten deze allemaal herbergde. Ik legde de comics per serie op tafel en kwam al snel tafel te kort.
Er zat inderdaad veel Juniorpress tussen: veel X-Men, Spawn, Generation X en Wolverine. Ook Amerikaanse versies hiervan. Comics met Wolverine in de hoofdrol lust ik graag. X-Men is lange tijd een van mijn favoriete series geweest. Er zaten ook enkele deeltjes Wonder Man tussen waar ik meteen zin in kreeg. Ik heb van Wonder Man namelijk nog nooit een solo-avontuur gelezen.
Al de comics zijn afkomstig uit de jaren negentig – niet echt bepaald het beste tijdperk met de beste verhalen, wat de reeks X-Force van Rob Liefeld goed demonstreert. Ook was ik verbazend enkele deeltjes Tomb Raider tegen te komen: nooit geweten dat JP die ook uitgaf.
De meeste comics staan inmiddels in de kast. Wanneer ik eraan toe kom om ze te lezen, weet ik nog niet, maar ik vind het een fijn idee dat ze bij mij onderdak hebben gevonden. Mijn werkkamer is een soort weeshuis voor strips geworden, of Weeshuis van de strips, vrij naar het radioprogramma Het weeshuis van de hits, dat tot 1991 te horen was en wat ik vaak luisterde als ik mijn huiswerk deed.
Toch moest ik bij het uitzoeken het meeste aan Frits Jonker denken, die allerlei dingen van mensen krijgt opgestuurd. Vaak zijn dat dingen die ze niet meer willen hebben, maar die Frits met open armen ontvangt: postzegelverzamelingen, oude boeken, spaarzegels of reclameplaatjes.
Ik wilde nog een foto nemen van de tafel vol met strips, maar ik dacht daar pas weer aan toen ze al in de kast stonden. Hoe dan ook: ik ben blij dat Chris aan me dacht en de comics bij mij onderbracht. Ze staan nu gezellig bij de andere X-Men comics en strips van Juniorpress.
Vorige week donderdag zat ik gezellig te tafelen met Chris Visser en Jeroen Huijbregts. Visser is illustrator bij Moker ontwerp en Huijbregts illustrator en graphic designer. Beide heren zijn net als ik ook Spider-Man fan dus je begrijpt dat het Webhoofd tijdens het verorberen van hamburgers en kipsaté vaak ter sprake kwam.
Jeroen is vooral een fan van de oude strips: nieuwe Spider-Man-verhalen volgt hij niet. En dat kan ik hem niet kwalijk nemen, want het niveau dat de Spidey schrijvers op dit moment uitpoepen haalt het niet bij het oudere werk. Een onderwerp waar ik later graag dieper op in ga. Nu wil ik het graag even hebben over Huijbregts visuele remixes zoals deze Grote Boze Wolf Spider-Man:
En wat dacht je van The Incredible Spider-Hulk?
Jeroen heeft allerlei bekende popcultuuriconen gemixt, zoals Marge Simpson en Cookie Monster, maar ook Ché Guevara met het masker uit V for Vendetta. In een interview met CFYE.com:
“Some of these ideas are so simple I’m amazed that no-one else has created them before, like the Marge Monster or Wu-Man”, Jeroen Explains. “It’s hard to find a good balance between genius and cheesy though. I like to make clever stuff and wouldn’t want to make things that fits into tourist shops next to the ‘stoner’ shirts”.
In Europe we aren’t as familiar with the ‘remix culture’ as in the States. Jeroen: “I’m not sure why the remix culture never caught on here. It might simply be because our modern pop-culture has produced less iconic imagery that lends itself for remixing than in the States”. In any case, Jeroen has always been inspired by American pop-culture, and remixing the figures that he grew up with made perfect sense to him.
Spider-Hulk
Overigens kwam Marvel in Web of Spider-Man #69 en #70 (1990) met een eigen Spider-Hulk of Spulk. Tijdens een gevecht met de Groene Gigant wordt Spider-Man geprikt door een biokinetische energie absorber waar de kracht van de Hulk in is opgeslagen. Als Peter Parker boos wordt, verandert hij vanaf dat moment in een Hulk-achtig wezen met hetzelfde beperkte vocabulaire. Gelukkig krijgt Peter in #70 nog een prikje met de machine waardoor hij de Hulk energie weer kwijtraakt. Een Hulk in het Marvel Universum is namelijk al erg genoeg.
Mensen vragen me wel eens wat ik nu zoal doe op een dag als stripjournalist. Hier een beknopt en selectief overzicht van een paar dagen. De meeste meldingen van geschreven blogposts heb ik achterwege gelaten, want die publicaties hebben jullie natuurlijk allemaal al gelezen. 😉
Woensdag 13 februari
De afgelopen dagen hard gewerkt aan de HAFF bijdrage in de VPRO Gids. Vandaag een beetje rustig dagje.
Werkbezoeken aan de American Book Center en Lambiek. Met Klaas van de winkel een Daily Webhead video opgenomen.
Kwam bij Lambiek Maikel Verkoelen nog tegen van World of Dik. Hij logeerde een weekje in Amsterdam. Ben benieuwd naar zijn nieuwe album waar hij langere verhalen voor aan het maken is.
Leeshuiswerk: Action Comics van Grant Morrison. Een nieuwe, frisse kijk op superpadvinder Superman.
Donderdag 14 februari
Mokerontwerp bestaat 5 jaar en viert feest. Samen met Linda de mannen bezocht. Onder andere leuke gesprekken gevoerd met Frits Jonker die die avond kwam drummen (!) en Piet Schreuders, de artdirector van de VPRO Gids. Schreuders heeft een boek geschreven over de locaties in Londen waar The Beatles allemaal zijn geweest. Dat deed me denken aan mijn zoektocht naar Spider-Man in New York van een paar jaar geleden. Kwam ook Yuri Jonker, de broer van Frits, letteraar en tekenaar, tegen. Moet maar eens in zijn werk duiken.
Vrijdag 15 februari
Rudi de Vries bij De Wereld Leert Door gekeken en over geblogd. Het is de eerste keer dat ik DWLD heb gekeken en waarschijnlijk de laatste: wat een oppervlakkigheid weer. Ze gaan bij dit soort programma’s niet dieper dan de gemiddelde espresso: informatie als vermaak.
Eindelijk de nieuwe Zone op de deurmat. De honderdste. Leuk verhaal van Natasja van Loon over de geschiedenis van de Zone, een aandoenlijke bijdrage van Rood Gras en een mooie vertelvondst in de strip van Frederik van den Stock.
Maandag 18 februari
Bezoek festivalkantoor van het Imagine Filmfestival. Met de directeuren besloten dat ik in tegenstelling tot vorig jaar geen lezing zal geven. Aanvankelijk zou ik wellicht iets met het thema psychotic women gaan doen. Een thema dat mij erg aanspreekt: alleen mijn datinggeschiedenis zou al genoeg stof tot spreken opleveren. Aangezien de schrijfster van het boek over dit onderwerp al een lezing gaat geven, gaat het feest niet door.
Martin Lodewijk belde op om onze interviewafspraak een weekje te verzetten.
Drie delen Haas gelezen.
In de avond bracht Esther van Uitgeverij Xtra de nieuwe Natte maan en Fast Forward van Serge Baeken langs. Service! (En ja, daar ga ik dus nog over schrijven.)
Dinsdag 19 februari
Recensie over Haas geschreven en gepubliceerd. Blij verrast door de kwaliteit van deze strip.
Woensdag 20 februari
Samen met collega freelancer Liselotte Doeswijk geluncht in de Balie. Ze vertelde met dat ze voor Sonic Acts gaat bloggen.
Leeshuiswerk die dag: Scarlet Spider (erg vermakelijk!), Superior Spider-Man #4 (Het blijft bagger. Ik kan niet wachten tot Dan Slott de zak krijgt bij Marvel.)
Donderdag 21 februari
Weer feest, dit keer in de Melkweg: Zone 5300 en Schokkend Nieuws zijn allebei honderd nummers oud. Behalve de filmvertoning van Universal Soldier heb ik zo’n beetje alles gemist van de leuke korte filmpjes in de bioscoop. Ook van de band heb ik niets gehoord. De hele avond gezellig met stripmakers en vrienden in het theehuis van de Melkweg staan praten. Daar zijn die feestjes immers voor.
Vrijdag 22 februari
Dankzij Erik van SN herontdek ik de Batman-soundtrack van Danny Elfman. Heerlijk!
Het oor van Gogh, een aflevering van Agent 327 gelezen voor research. Ik denk dat dit mijn favoriete avontuur van ‘het geweten van Nederland is’. Weer een strip over Van Gogh trouwens. Die schilder spookt de laatste maanden, sinds het boek van Barbara Stok, vaak door mijn hoofd en ik kom hem overal tegen.
Pitch geschreven voor twee nieuwe afleveringen van Stripplaatje onder de loep.
Zaterdag 23 februari
Minneboo leest over de nieuwe cartoonbundel van Peter de Wit geschreven. In de middag naar de Jordaan afgereisd voor de opening van de Peter Pontiac expositie. Kort voor de opening even met Peter een video-interview gedaan over de expo en over zijn ziekte. Toen we het kantoor uitliepen was de galerie al helemaal gevuld met bezoek wat het maken van shots van zijn tekenwerk erg moeilijk maakte. Nou ja, je moet het doen met wat je kunt krijgen. Bij thuiskomst meteen achter Final Cut Pro gekropen en in een ruim uur de reportage gemonteerd en op YouTube gezet.
Zondag 24 februari
De nieuwe Stripgids van kaft tot kaft gelezen. Vooral de interviews met Manu Larcenet en Jacques Tardi waren zeer informatief. Ik denk dat Stripgids het beste volbloed striptijdschrift van de Benelux is. Dat zeg ik niet omdat ik er soms voor schrijf, maar het is juist andersom: ik ben er voor gaan schrijven omdat ik het zo’n goed blad vind. Meteen een idee gepitcht aan Toon Horsten, de hoofdredacteur.
De dag eindigde natuurlijk met een verse aflevering van de serie Fringe die ik sinds twee weken aan het kijken ben. Heerlijke ongeloofwaardige doch vermakelijke onzin.
Maandag 25 februari
Interview met Martin Lodewijk voor de VPRO Gids voorbereid: me verdiept in de bibliografie van Lodewijk, en verschillende albums van zijn hand gelezen, waaronder Agent 327 en January Jones.
Uiteraard was ik als liefhebber van het werk van Marten Toonder benieuwd naar de tentoonstelling Een dubbel denkraam in het Letterkundig Museum, dus toog ik laatst met Chris Visser en Henk van het Nederend van Moker Ontwerp naar Den Haag. 
Voor wie nog weinig over Marten Toonder weet is de expositie een goede introductie. Er is werk te zien van Toonder en de werknemers van de Toonder studio’s uit verschillende fasen van zijn leven. Er zitten zelfs kindertekeningen van hem bij, politieke prenten en wat originele scenario’s. Ook een mooie collectie omslagen van de Bommelpockets is er te zien. Veel daarvan zijn gemaakt door Toonders vrouw Phiny Dick. Er worden wat animaties vertoond en een documentaire.
Chris en ik hebben vorig jaar het Kresse Museum bezocht en hoopten net als toen bij Toonder veel schetswerk en originelen te zien. We houden allebei van origineel tekenwerk: de zoekende potloodlijnen op papier. Dichter bij een tekenaar kun je bijna niet komen. Het aantal ontwerpschetsen en originelen in de expositie is klein, dus dat viel een beetje tegen. Het merendeel van wat er te zien is heb ik in deze Daily Webhead samengebracht:
Afsluiting Toonderjaar
Zaterdag 27 januari wordt in het Letterkundig Museum het Toonderjaar – het was in 2012 honderd jaar geleden dat Toonder geboren werd – afgesloten met een manifestatie. Lees daar hier meer over.
De muziek in deze Daily Webhead is wederom van de onvolprezen Marco Raaphorst.
De cover VPRO Gids #33 – die deze week uitkomt – is wederom een juweeltje van de hand van illustrator en stripmaker Erik Kriek. Geïnspireerd door het stuk Op Cursus: Regisseren doe je zo, geschreven door Hugo Hoes, zien we Darth Vader zijn eigen amateur Star Wars-film maken. Kijk maar:
Nu weet ik dat Kriek, net als zijn vrienden van Moker Ontwerp, een fan is van de Star Wars-films. Maar ook voor wie deze kennis niet heeft, is het een prachtige plaat. Wie goed kijkt, ziet dat de ruimteschepen in elkaar zijn gezet met huisgerij: vorken, wc-rollen, kurken en melkpakken.
De illustratie doet me denken aan het fenomeen fanfilms. Films gemaakt door gepassioneerde amateurs die hun eigen verhalen vertellen over bestaande (film)helden. Veel van die films zijn verschrikkelijk, doch sommigen zijn indrukwekkend. Een van de beroemdste fanfilms uit de jaren negentig is The Green Goblin’s Last Stand van Dan Poole. Deze lowbudget-film maakte Poole om indruk te maken op regisseur James Cameron die indertijd de echte Spiderman-film zou maken. Poole draaide de film in ruim een jaar tijd met een budget onder de 500 dollar. Hij speelde zelf de hoofdrol van Spiderman en Peter Parker. Hij mocht echter nooit samenwerken met Cameron. Al kreeg hij door zijn fanfilm wel een cultstatus.
‘Even googelen’
Over amateur filmers gesproken. In het kader van zomercursussen verscheen er de afgelopen vijf weken een artikel van een gidsredacteur op cursus. Deze week beschrijft Hugo Hoes zijn deelname aan de filmcursus van Jamel Aattache. Wie dat is? Ooit de film Fighting Fish gezien, aka de eerste martial arts film van Nederlandse bodem? Nee? Nou, die heeft hij gemaakt. Op IMDB heeft de film een score van 3.5 op een schaal van 10. De regisseur gaf de tweedaagse cursus in zijn huiskamer aan Hoes en twee andere deelnemers. Op ironische toon beschrijft Hoes de opdrachtjes die de cursisten moeten maken en de ‘geheimen’ die Aattache prijsgeeft (‘voor visitekaartjes moet je even googelen, zorg dat acteurs gratis voor je willen spelen maar zorg wel altijd voor voldoende eten op de set en ga naar cocktailparty’s, klim desnoods over de muur om binnen te komen.’) Een niet heel professionele filmmakerscursus dus.
Toch is heeft het iets bewonderenswaardigs: mensen die ondanks tegenstand en soms ondanks gebrek aan talent doorzetten en iets proberen te maken. We leven immers in het tijdperk van media 2.0, DoItYourself. En we hebben de middelen om dingen te maken, dus waarom niet. Gewoon lekker aan de slag en als het niets wordt, dan maar niet.
En er zijn voorbeelden van mensen die het op die manier gemaakt hebben. Robert Rodriguez is bijvoorbeeld zo’n selfmade filmmaker: hij deed mee aan medische experimenten om geld te verzamelen voor zijn eerste film El Mariachi. Inmiddels draait Rodriguez echte Hollywoodfilms. Maar hij heeft dan ook talent en een neus voor regie. Dat laatste kun je iemand als George Lucas eigenlijk niet op betrappen: van acteursregie heeft hij immers weinig kaas gegeten. Toch is ook hij ver gekomen met zijn Star Wars-films. Dat biedt weer hoop voor Darth, de amateurfilmmaker in de illustratie van Kriek.