Tag: Opmerkelijk

Op mijn vorige stukje over de inspiratiebronnen van Star Wars, kwam in een van de commentaren ter sprake dat Lando Calrissian (Billy Dee Williams) de Judasfiguur is in de eerste trilogie. Net als in de film Jesus Christ Superstar werd de verrader neergezet door een zwarte acteur. Schertsend merkte iemand op dat dit een teken is van racisme in Hollywood. De Star Wars-films zijn vaker bestempeld racistisch te zijn en dat is niet geheel onterecht.

Jar Jar Binks, dat irritante digitale happymeal figuurtje in de nieuwe trilogie werd door velen gezien als een stereotype Jamaicaan. Jar Jar is onhandig en duidelijk een komische noot in de film, een rol die zwarte personages vroeger wel vaker kregen in Hollywood-films.
George Lucas ging hier tegen in. De BBC tekende in 1999 het volgende citaat op van de regisseur:

“Those criticisms are made by people who’ve obviously never met a Jamaican, because it’s definitely not Jamaican and if you were to say those lines in Jamaican they wouldn’t be anything like the way Jar Jar Binks says them.

“They’re basing a whole issue of racism on an accent, an accent that they don’t understand. Therefore if they don’t understand it, it must be bad.”

Tocht valt er wel iets voor te zeggen dat Jar Jar Binks gezien kan worden als de stereotype onhandige neger. Ook al gooit Lucas het erop dat mensen dit gerucht zijn gestart omdat ze het figuurtje te kinderachtig vonden en van hem afwilden. Hij kreeg bijval van onder andere Stardestroyer.net die tevens weerlegt dat er racisme plaatsvindt in het universum van Star Trek. Episode I bevat in ieder geval nog een ander personage dat niet geheel zuiver op de graad genoemd mag worden: de slavendrijver van Anakin Skywalker in Episode I heeft een beetje de uiterlijke kenmerken van de stereotype Arabier. Hij wordt daarbij als een onbetrouwbare handelaar neergezet.
Eigen blik
Natuurlijk kun je dergelijke claims makkelijk afdoen met het uitgangspunt ‘racism is in the eye of the beholder’, maar gezien de geschiedenis van Hollywood-films die vol zit met stereotypen van alles wat niet Amerikaans is, kan het geen kwaad dit soort personages nader onder de loep te nemen. (Voor meer informatie over stereotyperingen in films, zie onder andere deze youtube compilatie, een wikibijdrage en een tekst over Blaxploitation cinema. ) Oplettende kijkers zijn zich van dit soort typeringen bewust en zullen ze daarom makkelijker herkennen. Al moet je natuurlijk niet om de haverklap met claims van racisme gaan smijten.
Lando Calrissian & Hooper X
De zwarte politieke striptekenaar Hooper X (Dwight Ewell) in Chasing Amy (Kevin Smith, 1997) weet echter met ferme taal duidelijk te maken dat de claim dat Star Wars rasistische ondertonen kent, wel hout snijdt:
Aan de reacties te zien zijn bezoekers op de linkdumpsite Nujij.nl het over het algemeen niet met Hooper X eens. Het goede aan het fragment uit Chasing Amy vind ik dat Hooper X natuurlijk een toneelstukje opvoert. Hij speelt de stereotype militante neger omdat dit zijn imago is. In de rest van de film komt hij voor als een intelligent en uitgediept personage. Kevin Smith gaat dus speels om met de stereotyperingen in films. Door Hooper een stereotype en realistisch personage te laten neerzetten geeft Smith kritisch commentaar op verborgen racisme in films. Tegelijkertijd snapt Smith ook dat discussies over racisme in media soms te ver doorslaan naar overdreven politiekcorrect gedrag en daar is bovenstaande scène dan ook een reactie op.

Wil je meer Chasing Amy? Check de tag Kevin Smith voor Amy & More.