Maar met die massademonstratie is het verhaal nog niet verteld. Inmiddels hebben maar liefst 170.000 mensen hun handtekening gezet onder de petities ‘Nederland schreeuwt om cultuur’ en ‘Stop de kaalslag’. Deze worden aanstaande maandag 13 december aangeboden aan de leden van de commissie cultuur van de Tweede Kamer. Dit gebeurt voorafgaand aan het debat over de cultuurbegroting.
Ook krijgen de commissieleden een reusachtige taart van Slash/Art aangeboden die de Rijksbegroting voorstelt, waarbij men alvast het ‘mes in de cultuurbegroting’ kan zetten. Gedurende het hele debat vindt in café-brasserie Dudok een marathon van optredens plaats door diverse theater- en dansgezelschappen en muziekensembles.
Afhankelijk van de uitkomst van het debat van maandag 13 december, en de stemming in de Eerste Kamer over de motie van de PvdA aangaande de BTW-verhoging op cultuur op dinsdag 14 december, beraden de diverse partijen zich op vervolgacties, laten ze via een persbericht weten.
Deze besprak ik via twitter met Peter de Kock, blogger en specialist in geweldloze communicatie. Naar aanleiding van ons gesprek en de video die ik maakte van de manifestatie, schreef hij twee blogposts over wat er nu eigenlijk gecommuniceerd werd op het Leidseplein, gezien vanuit het perspectief van geweldloze communicatie: een manier van denken en van spreken vanuit verbinding met je gevoelens en behoeftes en die van de ander.
Ik vind het altijd leuk als de ene blogpost leidt tot een andere blogpost. Dat iemand het stokje overneemt en daar het zijne mee doet. Peters tekst zette mij overigens ook weer aan het denken.
Ik stond er middenin afgelopen zaterdag. En met gemengde gevoelens. Omdat ik niet alleen een gebruiker ben van kunst en cultuur, maar er als journalist ook over schrijf, vond ik dat ik daar moest staan. Als een overheid dingen beslist waar je het niet mee eens bent, moet je dat laten weten. Ook al denk ik niet dat Rutte en Wilders opeens het licht hebben gezien en van gedachten zijn veranderd.
Wat schreeuw je nu eigenlijk?
Ik vind het idee van schreeuwen alleen niet heel positief. Ik geloof meer in de benadering dat je laat zien wat er op het spel staat, wat er wordt bedreigd met deze maatregelen. Daarom was ik blij dat er ook werd opgetreden die middag. Dit kwam bijvoorbeeld niet aan bod in de schreeuwspotjes die je op televisie zag. Een stel schreeuwende acteurs die het niet met regeringsbeleid eens zijn, communiceren nog niet wat er op het spel staat. Die spot waarin scènes uit Nederlandse films aan elkaar werden gesmeed, vond ik daarom al beter.
Maandag was er een speciale show onder de noemer Leve de beschaving met presentatoren Freek de Jonge en Giel Beelen, waarin nog meer voorbeelden werden gegeven. Toch is het programma, dat live bij de Publieke Omroep te zien was, niet massaal bekeken. Ik geloof dat een kleine 400.000 paar ogen op de buis gericht waren.
De kabinetsplannen inspireerden muzikant Gerhardt om het mooie initiatief Fluister mooie dingen in het leven te roepen:
Nederland schreeuwt om cultuur. En dan? Schreeuwen vind ik een negatieve manier van aandacht vragen. Hoe leg je dat uit aan hen die niet begrijpen dat cultuursubsidies soms nodig zijn voor de ontwikkeling van die cultuur. Laat het effect zien wat cultuur juist doet met mensen. De intrinsieke waarde ervan. De economische waarde ervan.
Daar zijn Gerhardt en ik het over eens.
Een ander mooi voorbeeld, aangedragen door Karin Ramaker in een reactie, waren de flashmobs waarin koren en muzikanten ‘spontaan’ op straat muziek maakten. Tijdens een uitzending van Pauw & Witteman stond het Omroepkoor opeens op:
Toch moet ik soms nog even terugdenken aan zaterdag aan het Leidseplein. Ik hou niet zo van mensenmassa’s, maar afgezien van het Bolkestein-moment, leek de massa wel in een goede bui. En er was genoeg ruimte om te staan zonder verdrukt te worden.
Cultuurpolitici
Wel heb ik vraagtekens bij de vorm: door vanaf een balkon de menigte toe te spreken, leken de cultuurminnaars verdacht veel op politici. Ik kreeg er ook een beetje het preaching to the choir gevoel van. Je stopt een paar wel vallende oneliners in je speech en de massa juicht je toe. Maar betekent dat meer dan de weinig inhoudelijke ‘vind-ik-leuk-knop op Facebook? Ja, want als boodschap naar de politiek toe, waren al die luide kelen een duidelijk signaal. Men sprak die middag de taal van de politiek. Dat moeten ze in Den Haag toch verstaan.
Protest is een eerste stap, geen einddoel. Daarna begint het echte werk, als de dialoog tussen de partijen op gang gebracht moet worden.
Note to self: als ik de volgende keer weer bij een manifestatie aanwezig ben waar 20.000 man loopt te schreeuwen om cultuur neem ik oordopjes mee.
Oorverdovend was het luidkeelse protest op het Leidseplein vanmiddag. Zo’n 20.000 mensen – ik heb ze niet met de hand geteld, de NOS gelukkig wel – kwamen bijeen om een speciaal programma op het Ajax balkon van de Stadsschouwburg bij te wonen uit protest tegen de kabinetsplannen om de cultuur in Nederland hardhandig omzeep te helpen. Verhagen, Rutte en vooral Wilders willen maar liefst 200 miljoen euro korten op cultuur en de BTW voor kaartjes voor beeldende kunst, concerten en voorstellingen verhogen naar 19 procent .
Ik was aanwezig met mijn cybershotje en schoot onderstaande sfeerimpressie:
In een ruim uur werd er een divers programma gepresenteerd door spreekstalmeester Ivo Niehe. Enkele culturele BN’ers als Maria Goos, Rick de Leeuw en Roeland Fernhout vertelden in één minuut een persoonlijke ervaring: het moment dat cultuur hen voor het eerst raakte.
Frits Bolkestein was een bijzondere verschijning. VVD’er pur sang, kan hij zich toch niet scharen achter de plannen om cultuur zo te korten. Hij wil meer geld voor cultuur en met name muziek. Dat vond het publiek wel leuk om te horen. De stemming sloeg om in ‘boegeroep’ toen Bolkestein verklaarde dat de extra financiën hiervoor gehaald kunnen worden door op ontwikkelingshulp te korten. Ik voelde me erg ongemakkelijk toen mensen door hem heen begonnen te schreeuwen. Tussen deze snel aangebrande lontjes wilde ik eigenlijk niet staan, noch wilde ik met hen geassocieerd worden. Ik vond het erg flauw dat men Bolkestein niet liet uitpraten. Als we niet met dialoog beginnen, waar blijven we dan? Dan zijn we geen haar beter dan de Nederlandse regering die toch niet naar het volk wil luisteren. Hulde voor Bolkestein voor dat hij daar toch maar even mooi stond en zich niet van de wijs liet brengen door de boe-roepers.
Verder waren er muzikale bijdragen van The Sadists, De Nederlandse Opera, Slagwerk Den Haag, het Nederlands Philharmonisch Orkest en het Nederlands Kamerkoor. Een soort van Uitmarkt dus, maar dan pure ernst.
Heeft de schreeuw van vanmiddag geholpen? Ik ben daar wat cynisch in, maar troost me met de gedachte dat je in ieder geval iets van je moet laten horen als je het niet met regeringsplannen eens bent.
Cultuurliefhebbers schreeuwen zich schor in Nederland. Het is terecht dat het publiek, artiesten, kunstenaars, filmmakers, televisiemakers en stripmakers in opstand komen tegen de plannen van het kabinet.
‘Er wordt ruim 20% gekort. En als toegift gaat de BTW op kaartjes voor beeldende kunst, concerten en voorstellingen omhoog van 6 % naar 19%. En dat terwijl de hele kunstenbegroting van het Rijk niet groter is dan de aanleg van een paar kilometer snelweg. Dat is geen bezuinigen, dat is moedwillig slopen van iets waar het gros van de Nederlanders van geniet en waar alle Nederlanders van profiteren,’ staat er op de site NederlandSchreeuwtOmCultuur.nl geschreven.
Actie ja!
Om deze ‘schreeuw’ tegen het kabinetsbeleid kracht bij te zetten, zijn er zaterdag 20 november door het hele land acties. Vanaf 16 uur gaat men de straat op om zich te laten horen voor het behoud van kunst en cultuur in Nederland. In Amsterdam verzamelen cultuurliefhebbers zich om 16.00 uur op het Leidseplein.
Verder kunnen mensen affiches van Nederland Schreeuwt om Cultuur duidelijk zichtbaar op hangen: thuis, op het werk, in uw stamcafé of restaurant, in de bioscoop of supermarkt om de hoek. Materiaal is beschikbaar via de website www.nederlandschreeuwtomcultuur.nl. Men kan een bijdrage (kunstwerk of ander ontwerp) te leveren aan het project SLASH/ART geïnitieerd door het Sandberg Instituut, Kunsten 92 en de Appel http://slashart.nl/ en door voor 20 november een eigen ‘Nederland schreeuwt om cultuur’ filmpje op Youtube te uploaden: binnen 1 minuut vertel je wat uw meest bijzondere ervaring was met kunst of cultuur http://www.youtube.co/watch?v=opfC_bJoBlo
Prima dat men zich uit tegen dit soort kaalslag van de Nederlandse cultuur, want in mijn ogen is het puur symboolpolitiek die Rutte en Geert hier bedrijven. Cultuur kost niet zo veel, maar levert veel op. Het nut van BTW heb ik nooit ingezien. BTW verhogen? Afschaffen die hap zou ik zeggen.
Toch stoor ik me wel een beetje aan de campagne die gevoerd wordt. Al een paar weken zien we acteurs en BN’ers zich uit protest de longen uit het lijf schreeuwen. Als een stel verwende kinderen wiens favoriete speelgoed is afgepakt, schreeuwen ze in het luchtledige. Zo kun je het tenminste interpreteren. Een beeld wat de rechtse rakkers, die toch al vinden dat het hier alleen om ‘linkse hobby’s’ gaat, alleen maar zal versterken in de aanval op cultuur. Je kunt het beeld ook zien alsof er iets geamputeerd wordt, in dit geval noodzakelijke subsidies die kleinkunst en experimenten levensvatbaar maken.
Laat liever zien wat we gaan missen in plaats van op de grond te stampen. Daarom ben ik blij met de video die ik van de week van het Filmmuseum, euh Eye institute, kreeg gemaild. Hierin wordt nog steeds geschreeuwd, maar dit keer zijn de schreeuwers afkomstig uit scènes van Nederlandse films. Nu wordt er in ieder geval getoond waar het om gaat.
En moet dat nu allemaal, die cultuur? Natuurlijk! Iedereen die anders beweert is eigenlijk een proleet. Als je niet wat geld pompt in culturele activiteiten, als je denkt dat het alleen maar hobby’s zijn voor linkse rakkers en het hele stelsel dat we nu kennen onderuittrekt, dan moet je niet gek opkijken als we binnenkort alleen nog maar naar musicals kunnen of naar concerten van mensen als Jantje Smit. Ik moet er niet aan denken.
Gelukkig zijn er ook nog weldenkende mensen in politiek Den Haag te vinden. Zoals Boris van der Ham die in onderstaande vrijzinnige lezing van 12 november nog eens haarfijn uitlegt waarom Cultuur zo belangrijk is.
Maar met die massademonstratie is het verhaal nog niet verteld. Inmiddels hebben maar liefst 170.000 mensen hun handtekening gezet onder de petities ‘Nederland schreeuwt om cultuur’ en ‘Stop de kaalslag’. Deze worden aanstaande maandag 13 december aangeboden aan de leden van de commissie cultuur van de Tweede Kamer. Dit gebeurt voorafgaand aan het debat over de cultuurbegroting.
