De Britse stripmaker John Byrne (1950) is een van de vele tekenaars die ik bewonder. Hier zien we hem achter de tekentafel aan het werk:
Ik kwam de foto tegen op het prachtige blog John Byrne Draws dat werkelijk propvol staat met het tekenwerk van de meester. Onderschrift: John Byrne at his drawing board. 2009.
De foto goed bestuderend, dacht ik dat Byrne zat te werken in een stripwinkel. Je ziet namelijk action figures in een vitrine, een Betty Boop bij het raam en verschillende stukken origineel tekenwerk aan de muur.
That is John’s art studio in his home in Connecticut. He has dozens of his favorite action figures and statues surrounding him. Superman, Batman and Wonder Woman are his biggest collections. Along the walls he has original art from many of the legends of comics and he has model airplanes hung from above.
Erg leuk, zo’n kijkje in de tekenstudio van een van de beste stripmakers van de Amerikaanse stripindustrie. Ik ben erg fan van Byrnes Fantastic Four-werk, hij tekende en schreef de superheldenfamilie vijf jaren lang. Ook bewonder ik zijn werk aan de reeks X-Men en de paar Hulk-comics die hij tekende.
Er zijn overigens nog een hoop comics getekend door John Byrne die ik nog nooit gelezen heb, zoals zijn run van Alpha Flight. Er valt nog een hoop moois te ontdekken wat dat betreft.
Byrne wordt geïnterviewd.
Meer weten en zien van Byrne? Check de bio op zijn website.
Deze week ben ik te gast in de podcast Geekers op je Speakers. Een erg leuke ervaring was het om te spreken met Gert-Jan van Oosten, Roderick Leeuwenhart en Kenny Rubenis.
Gert-Jan van Oosten mag je gerust een stripnerd noemen en dan voelt hij zich niet beledigd. En waarom zou hij ook? Niets fijners dan een stripnerd te zijn. Van Oosten werkte voor Drop Comics, schrijft strips, twittert, en is dus een serieuze podcaster.
Roderick Leeuwenhart is de man achter uitgeverij Leeuwenhart, gespecialiseerd in bijzondere, geeky uitgaven zoals de young adultreeks Pindakaas en Sushi. Leeuwenhart publiceert ook alweer een hele tijd film- en gamerecensies op zijn eigen webstek Filmadeus.
En Kenny Rubenis, ach, die hoef ik jullie niet meer voor te stellen. Deze stripmaker kwam al eerder hier ter sprake en als je z’n strip Dating for Geeks nu nog niet kent…. dan heb je eigenlijk ook geen zin in onderstaande geeky podcast waarschijnlijk.
Wat is dat heerlijk dat podcasten: een soort van verbaal bloggen zonder dat je nog eens de spelling van je tekst hoeft te controleren! Dit was mijn eerste podcast, maar heb nu al trek in meer. 🙂
Mocht je hieronder geen embedde podcast zien (iframe doet een beetje raar) check het programma dan hier.
De Canadese stripmaker en animator Darwyn Cooke is zaterdag 14 mei overleden aan de gevolgen van kanker. Cooke (1962-2016) werd 54 jaar.
Hij is wellicht het beste bekend door zijn werk aan strips als Catwoman, DC: The New Frontier en zijn prachtige verhalen met The Spirit van Will Eisner.
Ook zou je zijn stripbewerkingen van Richard Stark’s professionele dief Parker gelezen kunnen hebben, zoals de stripadaptatie van de roman The Hunter (2009). Cooke maakte een paar zeer geslaagde stripbewerkingen van deze boeken. Overigens was Stark een pseudoniem van de schrijver Donald E. Westlake.
Uit: The Hunter.
Cooke werkte in een herkenbare retrostijl die tegelijkertijd ook heel hedendaags aandoet en een levendige en elegante lijnvoering heeft. Het doet me wat denken aan het werk van de Fleischer studios en de klassieke Superman-animatieserie die daar gemaakt werd. Je zou kunnen zeggen dat er pure noir uit zijn tekenpen vloeide. Ik vind zijn werk erg mooi.
Neem nu deze illustratie van Catwoman en Tweety: het bekende gele vogeltje is als een grappige cartoon getekend, terwijl Catwoman als een sexy film noir heldin naar je kijkt.
Cooke heeft ook een tijd in de animatiewereld gewerkt, onder meer als storyboard artist voor Batman: The Animated Series en Superman: The Animated Series. Ook werkte hij als regisseur voor Men in Black: The Series. Gelukkig voor de stripliefhebber keerde hij rond 2000 weer terug in de stripwereld en maakte voor DC Comics Batman: Ego. Maar hij heeft ook voor Marvel gewerkt en tekende onder andere X-Force, Wolverine/Doop en Spider-Man’s Tangled Web.
Een andere verdienste van hem is dat hij samen met Ed Brubaker Catwoman een make-over gaf. Deze ging verder dan alleen haar uiterlijk maar ook haar manier van opereren en supporting cast kregen van het duo een make-over.
Dit vind ik ook een mooie cover van Cooke. In essentie zien we hier waar Superman voor hoort te staan, namelijk een redder van mensen in nood. De held die net op tijd verschijnt om je leven te redden.
Het is heel spijtig dan zo’n getalenteerde tekenaar zo relatief jong sterft. Het wrange aan dit soort sterfgevallen is dat heel veel mensen online nu voor het eerst kennis zullen maken met het werk van Cooke omdat het nu enorm gedeeld gaat worden. Aan de andere kant is dat wellicht ook een troost. Wie voor het eerst kennis met zijn werk maakt, zal nog een hoop mooie dingen ontdekken.
Inmiddels ligt de tijd dat Todd McFarlane maandelijks de avonturen van Spider-Man tekende alweer ver achter ons. Toch kijk ik nog graag naar zijn tekenwerk uit die periode.
Eerder schreef ik al over wat McFarlanes tekenstijl nu zo revolutionair maakte en welke impact hij op de look van Spider-Man en op mij als jonge lezer had. Vandaag beperk ik me tot het tonen van enkele plaatjes die er voor mij extra uitspringen.
Uit Amazing Spider-Man #306.
Uiteraard heeft McFarlane het Webhoofd ontelbare keren webslingerend getekend. Dit stripplaatje staat op dit moment op de desktop van mijn smartphone omdat ik het zo’n toffe illustratie vind. Zonder dat de tekenaar snelheidslijnen gebruikt, is duidelijk dat Spidey met flinke vaart door New York slingert, de ene weblijn na de andere afschietend. Er zit ook lekker veel dieptewerking in het beeld. Dit komt niet alleen doordat McFarlane met de draden op de voor- en achtergrond meerdere lagen heeft aangebracht, maar ook door het dwingende perspectief van de gebouwen op de achtergrond. (Amazing Spider-Man #306)
Voordat Spidey trouwens wegslingerde in datzelfde nummer, maakte hij een stel reporters duidelijk dat hij niet gediend is van een videocamera in zijn gezicht. Met dit shot opent Amazing Spider-Man #306. Het plaatje geeft een nieuwe betekenis aan het woord webcam:
Impressionisme Spidey wederom aan een webdraad, maar dan zeer impressionistisch getekend. Waarschijnlijk had McFarlane haast om het nummer af te krijgen, want in het plaatje er boven op dezelfde pagina, slingert Spidey helemaal zonder achtergrond rond.
Uit Amazing Spider-Man #303
Toch vind ik dit een mooi plaatje, juist door het silhouet van New York. McFarlane zet de contouren neer, je mag de rest als lezer zelf invullen. Je zou je kunnen voorstellen dat een pop-artschilder deze illustratie gebruikt als basis voor een schilderij. De scan is van de Nederlandse versie: het rood is slordig buiten de lijntjes afgedrukt. Dat kwam toen nogal eens voor.
Deze kwam al in eerdere posts voorbij, maar moet toch wel een van de grappigste momenten uit de reeks verhalen van David Michelinie en McFarlane zijn: Spider-Man deelt handtekeningen uit tijdens Parkers signeertoer voor zijn boek Webs.
Dit is de versie zonder tekst, maar uit de oorspronkelijke dialoog wordt duidelijk dat Spider-Man hier een handtekening uitdeelt aan Hollywoodactrice Glenn Close: ‘You’d like that signed, “With Love, Spidey”? Certainly Ms. Close, and by the way I thought you were terrific in Fatal Attraction!’ Tegenwoordig is Spider-Man zelf zo’n bankable Hollywoodster (met vijf films met zijn naam in de titel en recent een indrukwekkend optreden in Captain America: Civil War) dat een signeersessie eigenlijk niet zo gek meer lijkt.
Romantisch
Uiteraard mag een illustratie van Peter en Mary Jane niet ontbreken. Nu tekende McFarlane Mary Jane geregeld in sexy poses tijdens fotoshoots, maar dit huiselijke plaatje is wel een van de meest romantische uit die periode. Peter heeft MJ net laten weten dat hij de baan als researcher in Kansas niet zal aannemen, ze hoeven dus niet te verhuizen. MJ had net besloten dat ze niet wil dat haar carrière als fotomodel Peters loopbaan als wetenschapper in de weg gaat zitten en heeft de hele avond koffers ingepakt. Daarom faket ze hier dat ze flauw valt van het nieuws. Peter draagt haar naar de slaapkamer en wat daar gebeurt laten de mensen van Marvel natuurlijk niet zien, anders zouden ze ruzie krijgen met de Comics Code Authority. (Toevallig ook Amazing Spider-Man #303)
ASM #303. Illustratie: Todd McFarlane
Venom
Tot slot, de superschurk die David Michelinie en McFarlane creëerden en die een van de meest gedenkwaardige tegenstanders is in het Spidey-universum: Venom. Ik weet niet zeker of ik dit nu de mooiste illustratie van Venom vind, maar hij ziet er hier wel heel dreigend op uit. Ook vind ik dat niemand Venom zo tof tekende als McFarlane. Hij had deze schurk echt goed in de vingers en liet hem eruit zien als menace waar je niet omheen kunt.
Coverillustratie Amazing Spider-Man #316.
Er zijn nog wel meer mooie McFarlanes te vinden in zijn Spider-Man-oeuvre, maar vandaag laat ik het hier even bij.
Captain America: Civil War is de nieuwste aflevering in de serie superheldenfilms van Marvel. En potverdorie: wat is het een goede blockbuster!
In Avengers: Age of Ultron vielen al behoorlijk wat onschuldige slachtoffers in Sokovia toen de superhelden het tegen Ultron opnamen. Als aan het begin van Captain America: Civil War (geregisseerd door Anthony en Joe Russo) wederom veel schade is gemaakt en er doden zijn gevallen als The Avengers superschurken bestrijden, wil de Amerikaanse overheid de superhelden aan banden leggen. The Avengers moeten gecontroleerd kunnen worden, komen in dienst van de overheid en mogen vanaf nu alleen nog maar op pad als ze daar toestemming voor hebben. Tony Stark (Robert Downey Jr.) vindt het goed dat er grenzen worden gesteld aan de helden, want ‘If we can’t accept limitations, we’re no better than the bad guys.’ Captain America (Chris Evans), denkt daar echter heel anders over. Het begin van een tweedeling van the Avengers en een klopjacht op iedere held die tegen deze nieuwe wet is.
Eigenlijk wil ik het nooit meer over Batman v Superman hebben die vorige maand uitkwam, maar omdat deze thematisch verwant is aan Captain America: Civil War, is het toch handig om deze twee films met elkaar te vergelijken. Het verschil tussen hen is er eentje tussen dag en nacht. Letterlijk, want terwijl Marvel bijna alle scènes overdag laat plaatsvinden, meent Zack Snyder dat zo’n beetje alle scènes in de nachtelijke uren plaats moeten vinden en doordrenkt moeten zijn met eeuwig durende regenbuien om de toeschouwer het idee te geven naar een ‘serieuze’ superheldenfilm te laten kijken. Marvel laat zien dat je een serieus onderwerp kunt aansnijden in een blockbuster, dat je evengoed de toon vaak luchtig kunt houden en dat je niet de opnames hoeft laten plaats te vinden tijdens een digitale moesson. Om een interessant verhaal te vertellen moet je meer kunnen dan mooie plaatjes schieten, Zack.
Kort gezegd: alles wat Batman v Superman verkeerd gaat, gaat bij Captain America goed. Terwijl bij de eerste film de motivatie van de personages flinterdun was en zij vaak erg kinderachtig overkomen, hebben de personages in Captain America een duidelijke motivatie voor hun acties. Die motivatie wordt altijd duidelijk gemaakt zonder dat de toeschouwer niet serieus genomen wordt. Het handelen van ieder personage is dus logisch te verklaren en past bij zijn of haar karakter. De wrijving tussen Steve Rogers/Captain America) en Tony Stark/Iron Man die al een beetje naar voren kwam in de vorige films wordt nu verder uitgewerkt en krijgt bovendien een persoonlijk tintje. Rogers komt op voor zijn oude maatje Bucky Barnes (Sebastian Stan) die beschuldigd wordt van een aanslag. In het geval van Stark beïnvloeden gebeurtenissen uit het verleden zijn oordeel.
De personages zijn geloofwaardig en ook bijpersonages als Scarlet Witch (Elizabeth Olsen) hebben een duidelijke functie in het verhaal en hangen er niet zo maar even bij. Ook al hebben ze niet de hoofdrol, toch krijgen ze de kans verder te groeien. Dat geldt overigens niet voor iedereen, maar dat kan ook niet in een film met zo’n grote cast. Sowieso schoppen de vrouwen weer behoorlijk kont in deze aflevering en hebben de liefhebbers van diversiteit ook niet te klagen met de komst van Black Panther, en oudgedienden als Falcon (Anthony Mackie) en War Machine (Don Cheadle).
Black Panther (links)
SPOILER over Bat v Suup, niet over Civil War: Dit in tegenstelling tot Batman v Superman waarin de rol van Wonder Woman zeer beperkt is en zij niet goed benut wordt. Als de helden het in de climax opnemen tegen Doomsday is er één held die niet tegen Kryptonite kan, maar in plaats van dat ze Wonder Woman de speer met Kryptonite punt op het monster afsturen, moet het juist Superman zijn die daardoor het loodje legt, alleen maar omdat zijn dood ook nog even in de film gepropt moest worden. Een enorm gemiste kans, want hier hadden de filmmakers dus wel iets interessants met Wonder Woman kunnen doen en haar aanwezigheid in de film kunnen legitmeren. EINDE SPOILER.
Hoewel Captain America voortborduurt op de eerdere films en met name het vorige deel van The Avengers, is een nieuwbakken toeschouwer in staat alles goed te volgen. Dit in tegenstelling to Snyders mislukking die weliswaar bedoeld is als opstart van het cinematografische universum van DC Comics, maar zo vol zit met verwijzingen naar de strips die alleen door de die-hard lezers gesnapt zullen worden, dat de leek al snel de weg kwijt is.
In deze Marvel-film worden twee nieuwe belangrijke personages geïntroduceerd: Black Panther (Chadwick Boseman) en de alom geliefde, zeker door mij, Spider-Man. Beide personages krijgen genoeg speelruimte om te laten zien wat ze in huis hebben en als volwaardig beschouwd te kunnen worden, zonder dat we meteen alles over ze te weten komen. Het ontstaan van Spidey, de origin story, wordt gelukkig overgeslagen. Waarom Peter Parker de held uithangt, wordt uitgelegd zonder dat er aan Oom Ben wordt gerefereerd. Fijn, want iedereen weet inmiddels wel hoe die vork in elkaar steekt.
Verder is Spider-Man lekker bijdehand en beweegt hij precies goed. Hij wordt goed geïntroduceerd als nieuwkomer en het is heel duidelijk dat we hier nog met een tiener te maken hebben. ‘Kennen jullie die hele oude film The Empire Strikes Back?’ vraagt hij tijdens een gevecht om zijn strategie uit de doeken te doen.
Ik ben erg benieuwd naar de solofilm die in 2017 uit moet komen. Ik geef toe: Tom Holland is niet helemaal mijn Spider-Man. Daar bedoel ik dit mee: ik stel me Peter Parker qua uiterlijk iets anders voor en qua karakter doet hij me een beetje denken aan de versie van Ultimate Spider-Man. Eerlijk gezegd bestaat mijn versie van Peter Parker ook niet meer in de huidige stripversies van Marvel, maar dat even terzijde.
Captain America: Civil War voelt ergens ook als een reünie: zelfs Ant-Man (Paul Rudd) heeft een rolletje. Hij is zelfs zulke goede comic relief, dat hij bijna grappiger is dan Spidey.
Scarlet Witch vecht terug.
Je hoeft tegenwoordig niets meer te zeggen over de specialeffects, want die zijn bijna in alle superheldenfilms wel goed. Maar een opmerking wil ik over de cinematografie graag maken: de eerste grote actiescène in de film is erg goed gedraaid. De camera loopt soms in het kielzog van de helden mee en zo krijgen we een soort van point of view van de actie te zien. Deze camerabewegingen zijn erg effectief en bewijzen dat je geen 3D trucjes nodig hebt om de toeschouwer in de actie mee te nemen. Goed camera- en acteerwerk is voldoende. (Ik zag de film in 2D – een verademing!)
En, leuk detail: het metaal van het harnas van Falcon heeft enkele slijtage plekken. Dat soort kleine details maken zo’n kostuum realistischer.
Kortom, ik heb me die tweeënhalf uur prima vermaakt. Dit in tegenstelling tot die andere film waar ik halverwege al naar huis toe wilde, flink hoofdpijn had van alle overdonderende muziek en infantiele bullshit die over me heen was gestort en ik dagen rondliep met een enorme kater van teleurstelling over hoe ze de confrontatie tussen grootheden Batman en Superman zo hebben kunnen verkloten.
Valt er dan niets aan te merken op Captain America: Civil War?
Marisa Tomei is tante May? Euh…..
Je zou kunnen zeggen dat de casting van Marisa Tomei als Tante May misschien een beetje mis is: we hebben nog nooit zo’n jonge en sexy May gezien. (Iets wat Tony Stark opvalt trouwens. Een knipoog naar de boze fans wellicht?) Ook hebben de kleermakers van The Avengers wel erg snel een Spider-Man-pak ontworpen en gemaakt. Dat soort stappen wordt meestal overgeslagen in superheldenfilms. Snapt iemand hoe Lex Luthor in staat was om Doomsday in een paar uur in elkaar te zetten?
Toegegeven: als de twee teams superhelden op elkaar afrennen, ziet dat er een beetje knullig uit. Zoiets werkt leuk op de strippagina, in live-action wordt dat wat kinderachtig. Maar goed, dat is niet zo gênant als het Martha-moment in Batman v Superman. En nu hou ik op over dat debacle. Captain America: Civil War daarentegen smaakt alleen maar naar meer.
Captain America: Civil War is vanaf 28 april te zien in de Nederlandse bioscopen.
Een van de dingen die Peter Parker en ik met elkaar gemeen hebben is een passie voor comics en superhelden.
Amazing Spider-Man #-1(coverdatum juli 1997) speelt zich drie jaar af voordat Peter zijn spinnenkrachten krijgt. Samen met Ben en May ruimt hij de zolder op. Peter vindt een doos met oude comics die van Ben zijn: Marvel Mystery, All Winners, Young Allies, Captain America en The Sub-Mariner. Allemaal Marvel Comics uit begin jaren veertig (toen Marvel nog Timely heette).
‘They’re filled with honest to gosh heroes in colorful costumes,’ zegt Ben. ‘True CHAMPIONS OF JUSTICE who also served as role models for HONOR, INTEGRITY and RESPONSIBILITY!’
Stan Lee had het niet beter kunnen zeggen, maar May vindt dat Ben overdrijft. Peter is echter zeer geïnteresseerd in de superhelden van weleer. Als hij de comics op bed ligt te lezen, droomt Peter ervan zelf ook een superheld te zijn. Zijn kostuum lijkt erg op die van Captain America. ‘It must feel great to be ADMIRED by the police and the press. To be IDOLIZED by the public!’ De toekomstige Spider-Man moest eens weten.
Zijn dagdromen worden onderbroken door Ben, die een met Peter wil honkballen. Het is zijn bedoeling dat door sporten Peters zelfvertrouwen een boost krijgt, maar als Ben de bal gooit slaat Peter die letterlijk mis met de honkbalknuppel en valt op zijn kont. Peter heeft geen aanleg voor sport. Ook dat hebben hij en ik helaas met elkaar gemeen.
Webschieters
Als de familie Parker later met oude kleren van zolder richting het Leger des Heils loopt, wordt May omver gereden door een jongen op een skateboard en verstuikt haar enkel. Peter voelt zich hulpeloos. ‘Some super hero I’d make. I just stood there… while that punk ran down my Aunt! If only there were some way to STOP him.. If only I could reach out… and snag him!’ denkt Peter, terwijl in zijn brillenglazen de skateboarder steeds kleiner wordt. Dit voorval en de superheldenverhalen geven Peter het idee voor zijn webschieters. Het basisidee hiervoor ontwerpt hij dus een paar jaar voordat hij Spider-Man wordt. Tenminste, volgens dit verhaal van Tom DeFalco en tekenaar Joe Bennett. Peter tekent de webschieters als Ben opmerkt dat hij zijn comics aan een stel buurtkinderen heeft weggegeven. Met andere woorden: zijn interesse in wetenschap heeft die in strips vervangen.
Oude liefde roest echter niet.
Supergirl
Als Peter met Mary Jane jaren later in Cleveland zijn om zijn boek Webs te promoten, een koffietafelboek waarin de beste van zijn Spider-Man foto’s verzameld zijn, laat een fan zijn stapel vintage comics vallen die hij op een naburige stripbeurs wil verkopen. Een van die strips is Action Comics #285, waar Supergirl en Superman gezamenlijk op de cover staan omdat Superman haar aan de wereld voorstelt. Peter herkent de comic meteen, want die had hij ook als kind. ‘I had a crush on the girl in the mini-skirt’, bekent hij. Als Peter even later achter de signeertafel zit, wordt de betreffende comic onder zijn neus geschoven. Mary Jane heeft dit dure cadeautje voor Peter gekocht: ‘Just wanted to show you I wasn’t jealous of the “other woman” tiger!’ zegt ze terwijl ze Peter omhelst en op zijn wang kust. (Te lezen in Amazing Spider-Man #306)
Cho op Facebook: "Brandy, not quite ready.
A cheeky pin-up from my Liberty Meadows calendar"
Brandy is nog niet klaar met aankleden, maar dat weerhoudt tekenaar Frank Cho niet om haar alvast op papier vast te leggen.
Cho op Facebook: “Brandy, not quite ready. A cheeky pin-up from my Liberty Meadows calendar”
Gelukkig maar, want als iemand mooie en goed gevormde vrouwen kan tekenen, is het Cho wel. Iets waar hij wel eens om bekritiseerd wordt, wanneer sommige mensen zijn afbeeldingen te seksistisch vinden. Gelukkig trekt Frank zich daar niets van aan. Sterker nog: hij maakt graag een variant cover voor de lol, om de feministische zuurpruimen een beetje te plagen.
(Overigens snap ik het commentaar op de seksualisering van superheldinnen helemaal. Ben het er alleen niet altijd mee eens, zoals ik al eerder heb geschreven.)
Cho heeft ook comics getekend voor Marvel, waaronder enkele nummers van Spider-Man-series. En behalve pin-ups tekenen, is de Koreaans-Amerikaanse Cho ook erg goed in het meer cartooneske en slapstick werk. Beide stijlen combineert hij op voortreffelijke wijze in de strip Liberty Meadows. Deze humorstrip draait om het rusthuis voor dieren genaamd Liberty Meadows waar dierenpsychiater Brandy en dierenarts Frank zich over de beesten ontfermen.
Grappige beestenboel Die dieren hebben uiteenlopende en uitgesproken karakters. Zo is er Ralph, een sensatiebeluste circusbeer met een doodwens, de aan münchhausensydroom lijdende brulkikker Leslie en de zachtmoedige eend Truman die een minderwaardigheidscomplex heeft. Daar heeft Dean, een seskistisch varken dat verslaafd is aan roken, bier en – uiteraard – vrouwen, dan weer geen last van. Ook niet van goede manieren trouwens.
Dat de dieren en mensen ongehinderd met elkaar kunnen praten, kan alleen in strips en Disneyfilms natuurlijk. In ieder geval leveren de strapatsen van de harige patiënten veel hilarische momenten op.
Ook is Cho kundig in kleine verwijzigingen naar populaire cultuur, zoals deze duidelijke hint naar de film The Graduate laat zien:
Vanaf hun eerste ontmoeting valt Frank als een blok voor de aantrekkelijke Brandy:
Dat Frank van een beetje schoonheid al rode koontjes krijgt en begint te stamelen, is een running gag in de serie. Franks reacties zijn natuurlijk lekker overdreven maar toch ook pijnlijk herkenbaar.
Dean heeft het er soms ook moeilijk mee…
Eppo
Liberty Meadows is wat mij betreft ieder nummer weer een hoogtepunt in stripblad Eppo. De strip wordt voor deze publicatie ingekleurd, net zoals Sigmund. Dat wordt verder vakkundig gedaan, al heb ik zelf geen bezwaar tegen zwart-wit strips. Het is ook de gekleurde versie die uitgeverij Don Lawrence Collection recent uitbracht in het eerste album getiteld Voor pillen en praatjes. Fijn, want nu kunnen we een van de beste humorstrips uit de States vanaf het begin lezen. Overigens vind ik de vertaling van de strip goed gedaan. Het is altijd lastig om humorstrips goed te vertalen, maar Ger Apeldoorn en Rob van Bavel komen vaak met slimme oplossingen als het om het vinden van een Nederlands equivalent gaat van iets dat alleen in de Verenigde Staten bekend is.
Neemt niet weg dat als je de Engelse taal machtig bent, je eigenlijk gewoon de oorspronkelijke versie van Liberty Meadows moet lezen. Al is het maar vanwege het mooie lettertype waarin de teksten geschreven zijn. Overigens zag ik in het recentste nummer van Eppo dat het personage Jensen van de strip 40 Hours in Liberty Meadows gephotoshopt is. Van dat soort grappen ben ik minder fan, want deze purist vindt dat het artwork van Cho niet veranderd of aangevuld mag worden als dat voor de vertaling niet strikt noodzakelijk is. En gecensureerd mag het wat mij betreft al helemaal niet worden. Dat is vroeger wel eens voorgekomen toen Liberty Meadows nog via syndikation in kranten verscheen.
Frank Cho. Liberty Meadows #1: Voor pillen en praatjes Uitgeverij Don Lawrence Collection, € 8,95.
Mijn zoektocht naar oude Marvel Age comics bracht me bij verschillende stripwinkels in de afgelopen weken. Bij Henk Comics en Manga Store vond ik een hele stapel en op Dutch Comic Con vond ik nummer 4.
Marvel Age was een uitgave van Marvel waarin nieuwe series, verhalen en andere zaken werden aangekondigd. Met previews, maar vooral ook interviews met de makers. De serie liep van 1983 tot en met 1994 en beslaat 140 comics.
Ik hoef ze niet alle 140 te hebben. Ik concentreer me op dit moment op nummers die opvallen, zoals anniversary specials, mooie covers en interviews met makers die ik bewonder. Vooral de dertigste verjaardag van Marvelhelden werd goed gevierd in Marvel Age. De stukken zijn vaak geen uitgebreide terugblikken, maar meer interviews met hoe men die verjaardag wilde gaan vieren en welke speciale uitgaven eruit zouden komen dat jaar. Ik vond het retrospectief over Daredevil in #106 in ieder geval erg leuk: veel schrijvers en tekenaars die aan deze held gewerkt hebben, komen daarin aan het woord.
Steve Gerber:
‘Gosh, I haven’t even thought about Dardevil in years. At that time he was in San Francisco. The reasoning was that every other super hero was in New York, so Gerry Conway figured it would make Daredevil a little different. I got onto the book sometime after that, and eventually moved him back to New York… mostly because I had never been to San Francisco!
In issue #100, we had a story that had Jann Wenner, editor of Rolling Stone Magazine, wanting to do a story on Daredevil, since he was the town’s only super hero. I was a real avid reader of Rolling Stone, and although we had no idea what he looked like I just described to Gene Colan what I thought he looked like. I met Wenner years later, and Gene’s drawing of him were very close!’
Omdat ik de beroerdste niet ben, heb ik Daredevil #100 er even bij gepakt. Hier is die beruchte ontmoeting tussen Daredevil en Wenner:
Erg leerzaam hoor, die oude Marvel Ages.
Zondag zat ik een paar uurtjes op de bank heerlijk in de stapel te lezen. Hier een selectie van de aangeschafte covers die er wat mij betreft uitspringen. En ja, daar zit voor werk tussen van John Romita Jr. Dat blijft toch mijn favoriete Marvel-tekenaar – ook al tekent hij nu even voor DC Comics. En ja: er zijn vast nog veel meer mooie Marvel Age covers, maar die comics moet ik eerst nog op de kop tikken. Voor een leuke prijs uiteraard, want het moet wel leuk blijven.
De geïnkte versie van de cover van Marvel Age 119 door John Romita Jr. en Dan Green.
Er zijn nog genoeg mensen die de Spider-Man TV-serie uit de jaren zeventig een warm hart toedragen. Dankzij het web vinden die elkaar.
Zoals ik eerder schreef is Nicholas Hammond de eerste acteur die ik Peter Parker zag spelen in een live-action versie van Spider-Man. Mijn jongenshartje klopte iedere vrijdagavond sneller als Sky Channel weer een nieuwe aflevering uitzond. De video-opnames van de afleveringen heb ik grijsgedraaid.
Inmiddels zijn we heel wat jaren verder en is er moeilijk aan die afleveringen te komen. Ze staan op YouTube, in een slechte resolutie en het is nog maar de vraag hoe lang dat zo is voordat ze eraf worden gehaald vanwege de inbreuk op auteursrechten. Daarom is fan Stuart Green op Change.org een petitie gestart in de hoop dat de serie op bluray uitgebracht zal worden. Ik heb daar een hard hoofd in, maar heb uiteraard wel getekend.
@SpidermanCBS70s op twitter kletst zo nu en dan met @nicholasham1 en plaatst ook wel eens beeldmateriaal uit de serie. Hij vertelde me dat hij een album heeft met plakplaatjes uit de serie. Die is volgens mij in Nederland nooit uitgebracht. Als kind zat voor de tv foto’s te maken die nagenoeg allemaal mislukten.
Zo ziet het er in de serie uit als Parkers spinneninstinkt afgaat.
Ik vind het heerlijk om die oude foto’s weer te zien en door de albums heen te bladeren. Ook vind ik de fanart hartverwarmend.
Fan-art: Gabriel Tora.Fan-art: Simon Williams. http://simon-williams-art.deviantart.com/art/Nicholas-Hammond-as-Spider-man-503678263Fan-art: Jon Pinto.
De oorspronkelijke Hobgoblin zal altijd een van mijn favoriete superschurken blijven. Zo kwam dit nare heerschap tot stand.
Over Hobgoblin heb ik al eerder geschreven, maar goed, hij is dan ook mijn favoriete Spider-Man-schurk. Sowieso heeft ons favoriete Webhoofd natuurlijk niet te klagen wat tegenstanders betreft: naast Batman heeft hij de interessantste rogues gallery. Venom, Kingpin, Doctor Octopus, Vulture, Sandman, Norman Osborn, Foolkiller, J. Jonah Jameson, Sin-Eater en the Black Fox, zijn toch wel mijn favoriete schurken.
Hoe Hobgoblin tot stand kwam wordt mooi uitgelegd in dit artikel uit Marvel Age #5 (1983). Marvel Agewas een uitgave van Marvel waarin nieuwe series, verhalen en andere zaken werden aangekondigd. Met previews, maar vooral ook interviews met de makers. De serie liep van 1983 tot en met 1994 en beslaat 140 comics. Vroeger kon ik ze nog wel eens vinden in stripwinkel Het Gele Teken, maar veel heb ik er nooit kunnen lezen. Jammer, want ik hou erg van dit soort uitgaven. Marvel Age was eigenlijk een reclameblaadje, maar toen het uitkwam waren er nog geen blogs en dus was ik blij met alle informatie die ik kon krijgen.
Het artikel The Making of Hobgoblin vertelt waarom Roger Stern deze schurk bedacht, wat het idee achter zijn look is en hoe die look tot stand kwam.
Kirsten Dunst als Mary Jane Watson in 'Spider-man' uit 2002. Een film die ik natuurlijk ook meer dan een keer zag en niet alleen vanwege Kirsten Dunst.
Bovenstaand fragment is afkomstig uit The Film Club van David Gilmour. In dit autobiografisch verhaal, vertelt Gilmour hoe zijn zoon Jesse als tiener interesse verliest in de middelbare school. Pa vraagt Jesse of hij liever van school af wil. Als Jesse daarop blij ‘ja’ antwoordt stelt vader het volgende voor: Jesse mag van school, hoeft niet te werken of de huur te betalen zolang als hij samen met zijn vader drie keer per week een film kijkt.
Ik zag het boek van de week liggen in The American Book Center. Het was in de aanbieding, maar zonder de lage prijs had ik het waarschijnlijk ook gekocht. Ergens kwam de titel mij bekend voor. Waarschijnlijk heeft iemand mij het boek ooit aangeraden en staat het als een van de duizenden aantekeningen ergens in een notitieboekje. Het concept intrigeerde mij en in een paar dagen las ik het boek uit.
Nu gaat The Film Club niet alleen over film, waar Gilmour leuk en informatief over vertelt. Het boek gaat vooral ook over de moeilijkheid een stuurloze zoon op te voeden. Dat is natuurlijk niet zo makkelijk. Een rode draad in het boek zijn dan ook Jesse’s liefdesrelaties die heftig zijn, explosief ten einde komen en flinke brokken maken. Iets wat iedereen die verliefd is geweest en heeft verloren zal herkennen. Hoe je daarmee omgaat en weer overheen komt, is een belangrijk thema in The Film Club.
Maar goed, bovenstaand fragment. Ik ben het helemaal met Gilmour eens. De eerste keer dat je een film kijkt volg je vooral het verhaal. Pas een tweede, derde en vierde keer kun je goed zien hoe dat verhaal geconstrueerd is, welke middelen de filmmakers hebben gebruikt, hoe de film geschoten en gemonteerd is. Hoe een acteur door vrijwel niets te doen toch een scène kan stelen. Dat soort zaken ontrafelen kost aandacht en tijd. Toen ik filmwetenschap studeerde, bekeek ik de films die ik moest analyseren altijd een paar keer. Vaak let je per kijkbeurt op iets anders. Soms vallen dingen je pas na een paar keer kijken op. De meeste films zijn het ook waard om meerdere keren te bekijken. Ik heb het dan niet over iets slechts als Transformersnatuurlijk of Sucker Punch. Die films zijn niet eens de moeite om een keer te bekijken.
Maar de meeste films zijn zo rijk aan informatie, dat je die gerust een paar keer kan kijken. En dan nog kun je bij een twintigste kijkbeurt weer iets nieuws ontdekken. De film blijft namelijk wel hetzelfde, maar jij, de toeschouwer, verandert in de loop van de tijd. De toeschouwer verzamelt ervaringen en neemt het zien van andere films mee in de kijkervaring. Tegen een film die je als tienjarige zag, kijk je heel anders aan als je die twintig jaar later nog eens ziet. Bepaalde zaken worden opeens duidelijker omdat je een meer volwassen perspectief hebt. Andere dingen worden minder belangrijk.
Ik heb sommige films vaker gezien dan ik zou willen toegeven. Toch heb ik daar geen spijt van. Ook nu heb ik alweer zin om weer eens Batman van Tim Burton op te zetten. Ook al zag ik die al meer dan zestig keer voordat ik de film analyseerde voor mijn scriptie. Ook Almost Famous, Wonder Boys, Spider-Man 2, X-Men, Licence to Kill, Chasing Amy, Clerks IIen Back to the Future zag ik meerdere keren. Hoewel allemaal niet zo vaak als Batman. Dat is echt een uitzondering. Ook is deze lijst herhalingskijkers verre van compleet, maar opsommingen zijn te saai.
Kirsten Dunst als Mary Jane Watson in ‘Spider-man’ uit 2002. Een film die ik natuurlijk ook meer dan een keer zag en niet alleen vanwege Kirsten Dunst. Hoewel zij al een goede reden is om een film nog een keer te zien.
Soms kijk ik een oudere film om weer een oud gevoel terug te krijgen. Nostalgie, jazeker. Soms herkijk ik een film omdat ik simpelweg niet meer kan herinneren hoe hij afliep.
Overigens geldt hetzelfde voor mij ook voor strips. Die kun je vaak ook gerust meerdere keren lezen.
De Britse stripmaker Andrew Wildman is vooral bekend als tekenaar van de Transformers-strips. Nu is zijn eerste graphic novel uit. Horizon gaat over persoonlijke ontwikkeling en het overwinnen van je angsten. ‘Ik wil mensen niet ergens van overtuigen, maar ze een kans geven hun eigen mogelijkheden te zien.’
Andrew Wildman thuis.
We spreken Andrew Wildman tijdens de eerste editie van Dutch Comic Con in Utrecht. Wildman is een van de buitenlandse stripmakers die daar twee dagen zijn fans ontmoet en tekeningen maakt. Terwijl wij in de rustige greenroom zitten op de eerste verdieping, zijn beneden duizenden stripliefhebbers en cosplayers zich aan het vermaken. Al meer dan dertig jaar is Wildman professioneel illustrator. Hij werkt in de game- en animatie-industrie als ontwerper van personages en omgevingen. Ook was hij storyboardtekenaar voor de sciencefictionserie Doctor Who. Wildman: ‘Ik vind het heel fijn om storyboards te maken. Het publiek ziet het eindresultaat weliswaar niet, maar het is ontzettend interessant om met regisseurs samen te werken en uit te dokteren hoe dingen in beeld gebracht gaan worden.’
Als stripmaker werkte hij aan series als Thundercats en de X-Men-comic die voortkwam uit de animatieserie. In de jaren negentig tekende Wildman miniseries over Spider-Man en Venom. Wildman: ‘Spider-Man was waarschijnlijk mijn favoriete personage toen ik jong was. Toen ik hem eindelijk als professional mocht tekenen was dat een fantastische kans, maar eigenlijk is Spider-Man verschrikkelijk om te tekenen. Door het masker zie je zijn gezicht niet, dus kan ik maar weinig gezichtsuitdrukkingen laten zien en die vind ik juist fijn om op papier te zetten. Ook het webpatroon op Spider-Mans kostuum is vervelend om te tekenen. Het is niet moeilijk, maar wel heel saai. Mijn doel was om aan the Avengers te werken. Captain America tekenen zou te gek geweest zijn. Het dichtstbij kwam ik met een project dat Force Works heet en dat aan Avengers gerelateerd is. Dat vind ik nog steeds het beste werk dat ik voor Marvel heb gedaan.’
Spider-Man door Andrew Wildman.
Transformers
Als stripmaker is hij vooral bekend van Transformers. Jarenlang tekende Wildman deze op de animatieserie gebaseerde comic. Eerst voor Marvel UK, de Britse afdeling van Marvel Comics, later voor de Amerikaanse uitgeverij zelf en tot slot voor uitgeverij IDW. ‘Of ik een speciale band heb met robots en Transformers? Jawel, maar voornamelijk omdat ik een lange tijd aan deze serie heb gewerkt en omdat deze strip mijn doorbraak was in de comicswereld. Maar toen ik gevraagd werd om Transformers te tekenen, had ik er nog nooit van gehoord. Eigenlijk had ik ook geen zin om robots te tekenen.’
Toch wist Wildman een duidelijke stempel op de strip te drukken. Samen met schrijver Simon Furmangaf hij de robots menselijkheid. ‘Toen ik aan de Amerikaanse versie begon, heb ik mij sterk laten inspireren door de comic Machine Man van Barry Windsor-Smith. Fantastisch werk dat mij duidelijk maakte dat je veel detail kunt stoppen in het tekenen van mechanische dingen. Het viel me op dat veel collega’s de Transformers als robots tekenden. Ik zag ze als personages, met net zo veel menselijkheid als jij en ik. Dus begon ik hun gezichten erg expressief te maken. Veel lezers vonden dat maar niks, maar genoeg mensen vonden dat wél goed. Furman en ik zagen allebei in dat Transformers diepgang hebben. Om die reden kreeg ik er lol in.’
Transformers
Persoonlijke ontwikkeling
Eind jaren negentig ging het slecht met de Amerikaanse comicsindustrie – Marvel Comics ging zelfs failliet. ‘Tot dat moment ging het best goed met me bij Marvel. De top had ik nog niet bereikt, maar ik was onderweg. Toen stortte de boel in. Elke serie waar ik aan begon, werd stopgezet. Het leek alsof mijn carrière tot een eind kwam. Ik had persoonlijke problemen en kreeg daar begeleiding voor. Die hulp bleek nogal krachtig en effectief. Hierdoor werd ik me voor het eerst bewust van zaken als coaching en persoonlijke ontwikkeling. In de loop der jaren heb ik seminars bezocht en ben ik zelf een coach geworden. Dat leidde onvermijdelijk tot nieuwe inzichten over mijn eigen leven en wat er voor anderen mogelijk is.’ Zelfvervulling en persoonlijke ontwikkeling fascineren Wildman en deze thema’s behandelt hij ook in Horizon, zijn eerste graphic novel en zijn debuut als schrijver.
Horizon Horizon draait om de vijftienjarige Alisanne. Ze wordt gepest op school en heeft een moeilijke relatie met haar moeder. Als ze in slaap valt, komt ze in een droomwereld terecht waar ze de confrontatie met haar eigen angsten moet overwinnen en uiteindelijk zal ontdekken wie ze is. Ze krijgt hulp van het speelgoedkonijn dat ze ooit van haar vader kreeg. ‘Dat konijn is de mentor van de held, hij is de Obi-Wan Kenobi in mijn verhaal. De huizenhoge robot waar Ali het tegen op moet nemen, representeert niet alleen haar angst, maar is ook een metafoor voor gedrag dat we telkens herhalen.’
Met Horizon hoopt Wildman de ogen van zijn lezers te openen: ‘Ik wil mensen niet ergens van overtuigen, maar ze een kans geven hun eigen mogelijkheden te zien. We willen altijd meer, we willen meer kunnen bereiken of lekkerder in ons vel zitten. Vaak voelen we ons begrensd en denken we dat die doelen niet haalbaar zijn. Coaching of het lezen van een inspirerend werk, opent soms je ogen voor wat er allemaal mogelijk is. Wij zijn zelf het grootste obstakel voor wat we in het leven kunnen bereiken. Het enige wat je tegenhoudt zijn je eigen, beperkende vooraannames en gedachten. Zodra je die kunt doorbreken, is er van alles mogelijk. Dat is het thema van Horizon.’
Ironisch wellicht, maar het waren juist Wildmans eigen aannames die de productie van deze strip tegenhielden. Hij ondernam meerdere pogingen om de strip te maken. Eerst met andere schrijvers, maar dat werkte toch niet. ‘Omdat het om mijn verhaal ging wilden die schrijvers niet te veel hun eigen ideeën opdringen. Hierdoor hadden ze niet de vrijheid het verhaal goed te schrijven. Toen opperde een vriendin van me dat ik het zelf moest schrijven. Ik antwoordde haar dat ik geen auteur ben, maar dat vond ze onzin. Ze zei dat ik degene ben die de personages door en door kent. Dat heeft me erg geholpen. Mijn grootste obstakel bij het schrijven van Horizon was dus mijn eigen idee dat ik een tekenaar was en geen schrijver.’
DIY
Wildman gaf Horizon uit in eigen beheer zodat hij deze op beurzen kan verkopen en exemplaren ter promotie kan opsturen. ‘Voordat ik het boek zelf uitbracht heb ik het wel naar één uitgeverij gestuurd, maar ze snapten niet helemaal wat ik ermee wilde bereiken. Ik wist dat ik deze strip wilde maken of ik nu een uitgever zou vinden of niet. Dus waarom niet gewoon de strip eerst afmaken? De kans dat het boek dit jaar door een echte uitgeverij wordt uitgebracht ziet er veelbelovend uit. Mocht dat toch niet gebeuren dan is het ook wel goed zo en blijf ik de strip zelf uitbrengen.’
Plotseling staat Wildmans vrouw bij onze tafel. Ze vertelt met lichte paniek in haar ogen dat er een lange rij met fans voor zijn tafel staat en dat ze niet weet wat ze met ze aan moet. Het gesprek ronden we af en Wildman gaat naar beneden om nog meer Transformers te tekenen.
Ik kwam de foto tegen op het prachtige blog John Byrne Draws dat werkelijk propvol staat met het tekenwerk van de meester. Onderschrift: John Byrne at his drawing board. 2009.
Er zijn overigens nog een hoop comics getekend door John Byrne die ik nog nooit gelezen heb, zoals zijn run van Alpha Flight. Er valt nog een hoop moois te ontdekken wat dat betreft.
