En deze strip begint visueel indrukwekkend met een visioen dat Madame Web krijgt in de vorm van een nachtmerrie. De Splashpage is zeker het bestuderen waard. Dit verhaal is ook verschenen als Spektakulaire Spider-Man 41 en 42 van Juniorpress.
Een splash-page van Iron Fist #10 (1976). Net als de eerder gepubliceerde openingspagina van Sensational She-Hulk staan de credits geschreven in de krant. Kennelijk heeft John Byrne net zo’n liefde voor The Daily Bugle als ondergetekende. Of het moet dit keer het idee van schrijver Chris Claremont zijn geweest om de strip met de krant te beginnen. In ieder geval wordt narratieve middel vaker gebruikt in de comics van Marvel.
Niet alleen Spider-Man staat vaak op de voorpagina van The Daily Bugle. Ook andere superhelden maken hun opwachting in New Yorks meest gelezen krant. Dat bewijst deze mooie splash-page van John Byrne.
Rechtsboven, onder de kop van het artikel staan de credits van de comic Sensational She-Hulk #49. Bovenaan staat de handtekening van de meester himself.
Spider-Man speelde de hoofdrol in bijna alle deeltjes van de serie Marvel Team-Up, dus in de Essential bundel die ik las kwam ik mijn favoriete held vaak tegen. Een verhaal sprong er in het bijzonder voor mij uit, namelijk een avontuur van Chris Claremont waarin Spider-Man Black Widow helpt die te last heeft van geheugenverlies. Bijzonder aan het verhaal zijn de krachtige tekeningen van Sal Buscema, geïnkt door Steve Leialoha.
Zoals je wellicht weet zijn Essentials herdrukken in zwart-wit op goedkoop papier. Soms vind ik dat jammer, want de strips waren oorspronkelijk in kleur. Toch hebben deze zwart-wit uitgaven ook voordelen. Omdat alle kleurinformatie ontbreekt kun je de inktlijnen extra goed zien. Kleuren kunnen soms behoorlijk afleiden. En als de strip niet zo goed gedrukt is en vlakken buiten de lijntjes vallen, zelfs behoorlijk storen.
Ik kan je helaas alleen de ingekleurde versies laten zien, want die heb ik digitaal. In zwart-wit ziet het er allemaal nog krachtiger uit. Toch kun je hier al goed zien hoe fantastisch Buscema toen al gezichten tekende en hoe goed hij was in zijn storytelling en composities. Alle prenten zijn stuk voor stuk raak.
Neem deze splash page bijvoorbeeld. Die heeft een mooie, evenwichtige compositie waarin heel slim de editie van the Daily Bugle verwijst naar een eerder verhaal uit Marvel Team-Up.
Bovenstaand plaatje waarin Spidey met Black Widow in zijn armen over de muur omhoog loopt, vind ik ook prachtig.
Toch is dit mijn favoriete compositie uit #82:
Er zit veel diepte in dit plaatje. Spidey springt heel soepel van het dak af met Black Widow in zijn kielzog. Verder op de achtergrond komen de agenten van SHIELD achter hen aan. Rechts heeft Buscema duidelijk ruimte overgehouden voor de tekstballonnen.
Bij Spider-Mans laars zie je trouwens goed hoe rode kleurvlakken vaak ‘lekten’ in oude comics. Dan toch liever zwart-wit.
Marvel Team-Up #82 t/m 85 (1979).
Deze trade bevat Iron Man #215-224, en dat zijn inderdaad de comics vlak voor het eerste Armor Wars-avontuur. Verder hebben deze verhalen niet zo heel veel met Armor Wars te maken, maar dat boeit mij niet.
Ik vind deze run geschreven door David Michelinie en deels getekend door Bob Layton en later ook door John Romita Jr. een hele fijne, dus iedere comic extra ervan is mooi meegenomen. En nu heb ik dus weer een hele bundel.
Deze splash page uit Iron Man #219 (Juni 1987) vind ik erg tof en, dankzij Tony’s outfit, heerlijk jaren tachtig:
Tony Stark is een player zelfs als hij het niet doorheeft: terwijl hij lekker aan het joggen is, geven de dames hun ogen de kost.
Overigens laat dit plaatje waar eens zien wat voor visionair Stark is. Een sensor in zijn schoenen die allerlei metingen doet terwijl hij hardloopt… Hm, zou Steve Jobs ook Iron Man gelezen hebben vroeger? (Ik weet eigenlijk niet wie dat soort gezondheid-apps heeft ontwikkeld, maar feit is dat veel ideeën uit verhalen nu werkelijkheid zijn geworden. Kan me dus goed voorstellen dat een ingenieur of app-bouwer zijn of haar ideeën uit comics haalt. Weer een goede reden om strips te blijven lezen.)
Dit is ook een fantastisch stripplaatje waarin duidelijk wordt dat Iron Man niet van deuren houdt:
Hoefde ik maar nooit meer te werken, dan kon ik de hele dag van dit soort strips lezen.
Niet alleen bedacht hij het klassieke personage The Spirit, hij schreef ook een van de belangrijkste theoretische boeken over de strip, namelijk Comics and sequential art. Jarenlang maakte hij educatieve strips en in de latere jaren van zijn carrière prachtige, persoonlijke graphic novels waarmee hij ervoor zorgde dat deze term gemeengoed werd. Kortom, Eisner was een grootmeester van de strip.
Geestig
Zijn belangrijkste personage was The Spirit. De gemaskerde misdaadbestrijder met gleufhoed is de doodgewaande criminoloog Denny Colt die opereert vanuit zijn geheime laboratorium onder het Wildwood kerkhof. Het personage heeft meer weg van een detective dan van een superheld. Eisner voegde op aandringen van zijn opdrachtgevers schoorvoetend het oogmasker en handschoenen aan de outfit van The Spirit toe. Al is hij dan de held van het verhaal, niet ieder avontuur loopt af in zijn voordeel. Ook zien we dat hij geregeld klappen krijgt, zoals op het stripplaatje hierboven. The Spirit is een strip waarin comedy, avontuur en actie hand in hand gaan. Eisner maakte deze van 1940 tot en met 1952 als onderdeel van een krantensupplement van 16 pagina’s die aan verschillende kranten in de Verenigde Staten werd toegevoegd. De avonturen van The Spirit waren 7 pagina’s lang, de rest van de bijlage werd aangevuld met andere strips van Eisner en zijn medewerkers. Ook verschenen de verhalen in comics. Nederlandse striplezers maakten kennis met The Spirit in bijlagen van Pep.
Splash page
Eisner experimenteerde naar hartelust met de pagina-layout, montage en met de openingspagina, ook wel de splash page genoemd. Vaak bestaat deze pagina uit één grote illustratie. Overigens hoeft een splash page niet perse een openingspagina te zijn: iedere paginagrote illustratie wordt zo genoemd. Ik kan herinneren dat ik mij als jonge lezer afvroeg waarom Amerikaanse comics altijd met zo’n mooie grote illustratie begonnen, waar meteen de credits bij stonden, en waarom Europese strips deze nagenoeg nooit hadden. De splash page is een typische Amerikaanse verteltechniek. Of Eisner deze techniek bedacht heeft en als eerste gebruikte is niet honderd procent zeker te zeggen, maar wat we wel zeker weten is dat hij de splash page op allerlei inventieve manieren heeft gebruikt.
In een interview zei de stripmaker hierover: ‘In het begin zag ik de splash page als een goede manier om de aandacht te trekken van de lezer die door de krant bladert, maar al snel zag ik deze als meer dan alleen een grafisch element. Ik besefte dat ik de splash page kon gebruiken om een scène of sfeer neer te zetten of direct een situatie duidelijk te maken.’ Maar Eisner deed veel meer dan dat, meestal maakte hij echte kunststukjes van zijn openingsillustratie. Een terugkerend element zijn de verschillende wijze waarop de naam ‘The Spirit’ op de pagina wordt neergezet, vaak in driedimensionale letters, zoals in bovenstaand voorbeeld. In een aflevering is de naam in de vorm van een flatgebouw getekend, in een andere fladderen de letters als stukjes papier hoog boven een tramlijn.
Femmes fatales
Bovenstaande splash page lijkt op het eerste gezicht te bestaan uit twee stripplaatjes, maar bij nadere aanschouwing blijkt dat The Spirit in een steegje tegen zijn eigen logo wordt aan geslagen en dat op de achtergrond een grote poster met Olga Bustle op de muur hangt. Het personage Olga Bustle is gebaseerd op actrice Jane Russell. Eisner maakte een parodie van het affiche van de film The Outlaw van Howard Hughes waarin Russell de hoofdrol speelt en steekt in het verhaal de draak met haar imago als rondborstige actrice. Aantrekkelijke dames die het pad van de held kruisen zijn een belangrijk element van The Spirit-strips. Eisner liet zich duidelijk inspireren door de sexy femmes fatales van de film-noir.
Dit artikel is gepubliceerd in Eppo #13 (2014).