Categorieën
Mike's Webisodes Strips Video

Mike’s Webisodes 3: Stripdagen 2009

In de derde aflevering van Mike’s Webisodes een blik op de Stripdagen in Houten die eind september plaatsvonden. Dat betekent aandacht voor de autobiografische strip: een gesprek met Barbara Stok, winnares van de Stripschapprijs en met het stripduo Ype & Willem. Ook laat Paul Stellingwerf van zich horen. Als bonus analyseren stripkenners Dr. Penseel en Hans B. Potlood de deplorabele staat waarin de stripbeurs in Nederland verkeert.

Geen standaard reportage dus met daarin de hoogtepunten en nieuwswaardigheden van de Stripdagen. Dit evenement was immers al weer een paar weken geleden en dat maakt het oud nieuws. Bovendien leek het me wel eens leuk om een alternatieve blik op de stripbeurs te bieden. Een b-kant als het ware, met een speciale rol voor stripmaker Robert Schuit en de Vlaamse stripmaker Serge Baeken, die u reeds kent van Episode 2.

Voordat de vaste kijker misschien denkt dat die Webisodes alleen maar over strips en stripmakers gaan: Episode 3 zal niet de laatste aflevering over strips zijn. De komende delen is er nog aandacht voor 15 jaar Zone 5300 en de tragische wereld van Cowboy John. Tussendoor reizen we af naar Londen voor een bezoek aan het beroemde kruispunt op Abbey Road. Daarna neem ik een interview op met Arnoud de Jong, beter bekend als Verbal Jam, om over bloggen te praten. Kortom: stay tuned.

Categorieën
Film Filmrecensie

Recensie Star Wars: The Clone Wars

Niets nieuws in The GalaxyStar Wars. Ooit was het de heilige trilogie van de cinema, tenminste, volgens de grote schare fans. De digitaal opgesmukte heruitgaven van Episodes IV, V en VI lieten het oude nostalgische Star Wars-beeld vervagen. De tweede Star Wars-trilogie, waarin wordt getoond hoe Anakin Skywalker zich langzaamaan laat verleiden tot de Duistere Kant van de Force en uiteindelijk in Darth Vader verandert, deed de oude films hun glans verliezen. En nu is er dan de 3D animatiefilm Star Wars: The Clone Wars waarmee de saga schijnbaar een nieuwe weg in slaat. Schijnbaar, want producent/geestelijk vader George Lucas en regisseur Dave Filoni bewandelen vooral de bekende paden.Het verhaal van de animatie speelt zich af tussen Episode II: Attack of the Clones en Episode III: Revenge of the Sith. In het inmiddels bekende melkwegstelsel zijn de Clone Wars in alle heftigheid aan de gang, een massale burgeroorlog waarin de kwaadaardige Separatisten en hun droid-legers tegen de Republiek en zijn Jedi-beschermers ten strijde trekken. Omdat beide partijen afhankelijk zijn van veilige doorgang door een stukje ruimte dat aan Jabba the Hutt toebehoort, krijgen Anakin Skywalker en zijn Padawan-leerling Ahsoka de opdracht om de ontvoerde zoon van The Hutt veilig thuis te brengen. Tegenstrever Count Dooku aast echter ook op de veilige doorgang en zal natuurlijk alles in werking stellen om het Skywalker en co. zo moeilijk mogelijk te maken.
© Lucasfilm Ltd. & TM. All rights reserved.Weer Skywalker
In de zes Star Wars-films wordt het verhaal van Luke Skywalker en diens vader Anakin verteld. We zien aan het einde van Episode II het begin van de Clone Wars, en aan het begin van het derde deel het einde van deze oorlog. Lucas vond dat hij nog heel wat verhalen in het verschiet had: ‘Obviously, during a war there are lots and lots of stories — very exciting action, drama, heartbreak, even humor,’ vertelt Lucas in een interview in het promotiemateriaal van de film. ‘The idea of doing an animated version of the Clone Wars was intriguing to me because it really allows us to tell other stories, show other Jedi, introduce new characters and even tell stories about the clones themselves. Some of them have very interesting stories. It allows us to broaden the canvas of what Star Wars is about.’Mooie woorden van Lucas. Hij maakt ze echter niet waar. Het verhaal van deze animatiefilm richt zich vooral op de missie van Anakin Skywalker en zijn jonge Padawan Ahsoka. Lucas koos er dus weer voor om Anakin de hoofdrol te geven. Van zijn voornemen om een keer een verhaal over andere personages te vertellen is niet veel terechtgekomen.

© Lucasfilm Ltd. & TM. All rights reserved.


Meester en leerling
De dynamiek tussen meester en leerling is een bekend gegeven in de Star Wars-films. Klassiek zijn de scènes waarin de jonge Luke Skywalker (Mark Hamill) getraind wordt door meester Yoda (Frank Oz) in het gebruik van de Force. We zien hoe Skywalker met moeite zijn ruimteschip uit het moeras weet op te tillen en zich langzaam maar zeker ontplooit tot een ware Jedi-meester. De dynamiek werd voortgezet in de tweede trilogie waarin Anakin getraind wordt door zijn meester. In The Clone Wars is het Anakin zelf die een leerling krijgt.De makers kozen ervoor om van Ahsoka een bijdehand meisje te maken dat haar mannetje staat. De veertienjarige is al zódanig bedreven in de Force dat je je kunt afvragen of ze überhaupt nog een meester nodig heeft. Misschien alleen nog om wat lessen in nederigheid te krijgen, want met haar zwaardvecht kunsten is niets mis. Echt spannend worden de actiescénes er niet door.Films voor tieners
Net als de Ewoks en Jar Jar Binks indertijd, bewijst Ahsoka’s aanwezigheid dat Lucas vooral een brede doelgroep wil aanspreken met zijn films. Hij heeft duidelijk een voorkeur voor kinderen en tieners. Dat verklaart meteen de stijl van de film, die herinneringen oproept aan zaterdagochtendcartoons. Leuk voor de kids, maar verwacht geen opzienbare animatie.Overigens heeft Star Wars: The Clone Wars zijn oorsprong in de micro-animatieserie omtrent de Clone Wars bij Cartoon Network. In deze serie, die uit een aantal korte episodes bestond, lag de nadruk vooral op de actie en minder op plotontwikkeling.
© Lucasfilm Ltd. & TM. All rights reserved.Stemmen
De animatiestijl van The Clone Wars heeft zijn invloeden in Japanse anime en de marionettenserie Thunderbirds. De karakters lijken wat betreft hun uiterlijk niet alleen veel op de Thunderbirds, ze acteren ook niet veel vloeiender dan de marionetten uit die serie.Menselijke emoties en acteerprestaties komen dan ook alleen van de ingesproken stemmen, die bijzonder goed zijn gecast. Het merendeel van de oorspronkelijke acteurs zijn vervangen voor goede imitators – al wordt Frank Oz gemist als de stem van Yoda. Samuel L. Jackson, Anthony Daniels en Christopher Lee spraken wel de stemmen in van de karakters die ze eerder speelden in de live-actionfilms.Camerawerk
Er worden zo nu en dan interessante point-of-view shots gekozen tijdens de gevechtscènes die in een vlot tempo zijn gemonteerd. Ook zijn de achtergronden mooi getekend. Deze passen in de stijl van de tweede live-action trilogie. Toch blijft deze 3D animatiefilm achter bij wat er bijvoorbeeld in de Pixarstudio wordt geproduceerd. Daarvoor zijn de karakters te vlak, het verhaal te voorspelbaar en acteren de personages te houterig.Star Wars: The Clone Wars draait vanaf donderdag 21 augustus in de Nederlandse bioscopen.Deze recensie verscheen ook op EeuwigWeekend.nl.Lees ook:

Categorieën
Film

Racisme in Star Wars?

Op mijn vorige stukje over de inspiratiebronnen van Star Wars, kwam in een van de commentaren ter sprake dat Lando Calrissian (Billy Dee Williams) de Judasfiguur is in de eerste trilogie. Net als in de film Jesus Christ Superstar werd de verrader neergezet door een zwarte acteur. Schertsend merkte iemand op dat dit een teken is van racisme in Hollywood. De Star Wars-films zijn vaker bestempeld racistisch te zijn en dat is niet geheel onterecht.

Jar Jar Binks, dat irritante digitale happymeal figuurtje in de nieuwe trilogie werd door velen gezien als een stereotype Jamaicaan. Jar Jar is onhandig en duidelijk een komische noot in de film, een rol die zwarte personages vroeger wel vaker kregen in Hollywood-films.
George Lucas ging hier tegen in. De BBC tekende in 1999 het volgende citaat op van de regisseur:

“Those criticisms are made by people who’ve obviously never met a Jamaican, because it’s definitely not Jamaican and if you were to say those lines in Jamaican they wouldn’t be anything like the way Jar Jar Binks says them.

“They’re basing a whole issue of racism on an accent, an accent that they don’t understand. Therefore if they don’t understand it, it must be bad.”

Tocht valt er wel iets voor te zeggen dat Jar Jar Binks gezien kan worden als de stereotype onhandige neger. Ook al gooit Lucas het erop dat mensen dit gerucht zijn gestart omdat ze het figuurtje te kinderachtig vonden en van hem afwilden. Hij kreeg bijval van onder andere Stardestroyer.net die tevens weerlegt dat er racisme plaatsvindt in het universum van Star Trek. Episode I bevat in ieder geval nog een ander personage dat niet geheel zuiver op de graad genoemd mag worden: de slavendrijver van Anakin Skywalker in Episode I heeft een beetje de uiterlijke kenmerken van de stereotype Arabier. Hij wordt daarbij als een onbetrouwbare handelaar neergezet.
Eigen blik
Natuurlijk kun je dergelijke claims makkelijk afdoen met het uitgangspunt ‘racism is in the eye of the beholder’, maar gezien de geschiedenis van Hollywood-films die vol zit met stereotypen van alles wat niet Amerikaans is, kan het geen kwaad dit soort personages nader onder de loep te nemen. (Voor meer informatie over stereotyperingen in films, zie onder andere deze youtube compilatie, een wikibijdrage en een tekst over Blaxploitation cinema. ) Oplettende kijkers zijn zich van dit soort typeringen bewust en zullen ze daarom makkelijker herkennen. Al moet je natuurlijk niet om de haverklap met claims van racisme gaan smijten.
Lando Calrissian & Hooper X
De zwarte politieke striptekenaar Hooper X (Dwight Ewell) in Chasing Amy (Kevin Smith, 1997) weet echter met ferme taal duidelijk te maken dat de claim dat Star Wars rasistische ondertonen kent, wel hout snijdt:
Aan de reacties te zien zijn bezoekers op de linkdumpsite Nujij.nl het over het algemeen niet met Hooper X eens. Het goede aan het fragment uit Chasing Amy vind ik dat Hooper X natuurlijk een toneelstukje opvoert. Hij speelt de stereotype militante neger omdat dit zijn imago is. In de rest van de film komt hij voor als een intelligent en uitgediept personage. Kevin Smith gaat dus speels om met de stereotyperingen in films. Door Hooper een stereotype en realistisch personage te laten neerzetten geeft Smith kritisch commentaar op verborgen racisme in films. Tegelijkertijd snapt Smith ook dat discussies over racisme in media soms te ver doorslaan naar overdreven politiekcorrect gedrag en daar is bovenstaande scène dan ook een reactie op.

Wil je meer Chasing Amy? Check de tag Kevin Smith voor Amy & More.

Categorieën
Film

Star Wars: The source of the force

George Lucas haalde het vuistdikke script voor Star Wars niet uit zijn hoge hoed. Lucas leende veel bekende elementen uit de westerse cultuur en mixte deze tot het ultieme sf-avontuur.Wat waren de inspiratiebronnen van Star Wars?Het Script
Toen George Lucas halverwege de jaren zeventig zijn script The Star Wars schreef, waren er maar weinig mensen in Hollywood die hier brood in zagen. Niet zo gek, want de sciencefictionfilm was op sterven na dood in die tijd. Ook vond men het verhaal te kinderachtig. Lucas liet illustrator Ralph McQuarrie tekeningen maken om zijn ideeën te visualiseren. Uiteindelijk hapte Alan Ladd jr. van Twentieth Century Fox toe. Lucas kreeg de kans zijn script te verfilmen. Toch bleef het tijdens het maken van Star Wars een strijd tussen Lucas en de studiobazen van Fox.

Later trilogie
Lucas schreef vele versies van zijn script tot hij uiteindelijk uitkwam op wat we nu kennen als de eerste trilogie. Episode IV: A New Hope, Episode V: The Empire Strikes Back en Episode VI: Return of the Jedi. Het script van Star Wars was zo dik, dat er genoeg materiaal was om drie films van te maken. De eerste Star Wars-film beslaat dan ook alleen de eerste acte van het script. Het was overigens in eerste instantie niet de bedoeling om een hele trilogie te maken. Toen de film een succes bleek, voegde Lucas de ondertitel Episode IV: A New Hope toe. Hij mocht de andere twee delen ook gaan maken. En de rest is zoals men zegt geschiedenis.
Herkenbaarheid
Wat maakt de Star Wars-trilogie nu mateloos populair? Hoewel het succes van Star Wars verschillende oorzaken heeft, is vooral ‘herkenbaarheid’ de sleutel hiertoe. Lucas leende namelijk veel bekende elementen uit de westerse cultuur en mixte deze tot het ultieme sf-avontuur.

Filmgenres
Een kleine greep. Lucas haalde zijn inspiratie uit oude filmserials als de Flash Gordon-films. Deze films werden gemaakt in de jaren dertig en veertig en waren op tv toen Lucas jong was. De serials bestonden uit afleveringen van zo’n 15 à 20 minuten. Iedere aflevering eindigde met een spannende cliffhanger waarin de held bedreigd werd. De volgende keer was dan te zien hoe de held zich hieruit redde. Eigenlijk is de Star Wars-cyclus een dure filmserial, waarbij elke episode met een cliffhanger afsluit. De titels van de episodes zijn ook net zo pulpachtig als die van filmserials.

Behalve de filmserial, zijn genre-elementen van de swashbuckler (piraten/avonturenfilm) en de western herkenbaar: Han Solo lijkt op een space cowboy; Luke Skywalker is een boerenzoon die leeft op de frontier in de ruimte. Net als de held in de film The Searchers van John Ford, treft Luke zijn familie afgeslacht aan als hij thuiskomt. Ook volgt het verhaal van Star Wars nagenoeg de gehele plot van de film Hidden Fortress van Akira Kurosawa. Hierin ondernemen een jonge prinses en een loyale generaal een gevaarlijke reis. Onderweg worden ze ‘geholpen’ door twee stuntelige reisgenoten. Het verhaal wordt verteld vanuit het perspectief van deze reisgenoten. Dit idee wilde Lucas doorvoeren in alle films, maar het is voornamelijk A New Hope waarin het vertelperspectief van de robots R2D2 (Kenny Baker) en C-3PO (Anthony Daniels) gekozen is.

Mystieke kracht
In de Star Wars-films staat het idee van de Force centraal. Dit is een mystieke kracht, waar alles in het heelal mee verbonden is. Het is ook een beetje de Heilige Geest, uit de christelijke, goddelijke drie-eenheid: Vader, Zoon en Heilige Geest. Maar het is ook Boeddhistische zen. De Jedi-orde lijkt veel op Middeleeuwse ridders vermengd met de code van de Samurai. Dat Star Wars veel wegheeft van een stripverhaal is ook geen toeval; Darth Vader had de tweelingbroer van Marvel Comics’ Dr. Doom kunnen zijn. Wie weet is hij dat ook.

Bijbelse figuren
Eigenlijk is het succes van Star Wars niet zo verbazingwekkend. Het verhaal van een held die uitverkoren wordt, in beginsel met tegenzin zijn zoektocht begint en uiteindelijk de wereld redt is al eeuwen oud. De Bijbel staat vol met dat soort figuren en verhaaltjes over de strijd tussen goed en kwaad. Dergelijke bijbelse thema’s slaan natuurlijk goed aan in een conservatief religieus land als Amerika. Ook zijn de verhalen bekend over de gehele wereld. Luke Skywalker is een moderne versie van Moses, Samson, Jonah en andere bijbelse figuren. Alleen doet Luke het met een lichtzwaard, een luchtschip en een beetje Force, terwijl Moses lopend door de woestijn moest. Maar ja, Force had hij wel, want het scheiden van water is vergelijkbaar met het optillen van een ruimteschip.

De held met duizend gezichten
Naast de oude verhalen uit de bijbel was het werk van antropoloog Joseph Campbell verreweg de belangrijkste invloed op Lucas. Zijn werk The Hero with a Thousand Faces is een blauwdruk voor Star Wars. Campbell bestudeerde mythologische verhalen uit alle delen van de wereld en ontdekte dat deze verhalen veel overeenkomsten hebben. Deze overeenkomsten vormen samen een monomythe: de ultieme formule voor een mythologisch verhaal. Campbell stelde dat alle mythische verhalen te herleiden waren tot één bron van beelden en symbolen. Daarbij maakte hij ook gebruik van de theorie over archetypen van psycholoog Carl Jung. De personages in Star Wars zijn dan ook herkenbare archetypen: Luke (Mark Hamill) is duidelijk de held, Leia (Carrie Fisher) de vrome prinses en Darth Vader Vader (David Prowse met de stem van James Earl Jones) de belichaming van het kwaad.

Drie fasen
Episodes IV, V en VI volgen Campbells indeling van de monomythe. Deze bestaat uit drie hoofdfasen: Vertrek, Initiatie en Terugkeer. Luke verlaat zijn thuis nadat hij geroepen wordt om aan een zoektocht (queeste) te beginnen. Daarna wordt hij geïntroduceerd in de wereld van de geheimzinnige Force en moet hij een aantal beproevingen doorstaan en obstakels overwinnen. Uiteindelijk keert hij terug om zijn nieuw verworven krachten ten goede te gebruiken om zo zijn lot te vervullen.

Overigens bestaan de drie hoofdfasen van de monomythe ook weer uit verschillende elementen. Zo wordt de held altijd geholpen door een magisch figuur (Obi-Wan Kenobi en Yoda) en andere partners (Han Solo, Leia, de Droids). De held moet altijd een taak vervullen waar hij voor is uitverkoren (Luke redt het heelal, leert om te gaan met de Force en wordt een Jedi.)

Tegenstellingen
In de mythische verhalen gaat het altijd om twee tegenovergestelde zaken die elkaar bestrijden: goed tegen kwaad, licht tegenover donker en mens tegenover machine. Star Wars brengt die tegenstellingen duidelijk naar voren: de Force kent een lichte en een duistere kant, goede en kwade personages zijn altijd duidelijk herkenbaar. Je zult nooit een stormtrooper van het Empire verwarren voor een rebel en Darth Vader draagt zwart omdat hij slecht is. Prinses Leia moet de goedheid zelve wel zijn, want zij is immers altijd in het wit gekleed.

Strijd met de Vader
Volgens Campbell is een belangrijk onderdeel van volwassenwording de strijd die de zoon voert met de vader. Luke vecht tegen Darth Vader die zijn vader blijkt te zijn. (Niet zo verrassend als we de naam ‘Vader’ letterlijk nemen.) Uiteindelijk zal de jongeman winnen van de vader en zich met hem verzoenen. Dit gebeurt dus ook in Episode VI: Return of the Jedi. Een film precies volgens het boekje.

Zie ook Superhelden 101.

En Kevin Smith over Bored of the Rings.