Tijdens de editie van Geek Fest 2019 sprak ik met Richard van collectief Enfant Terrible. Hij heeft een heel creatieve manier om oude comic covers een tweede leven te geven…
Richard wilde graag anoniem blijven, vandaar dat je hem in de video niet ziet maar wel hoort spreken.
De anonieme Britse street artist Banksy schilderde in 2007 een kunstwerk op een muur in Bethlehem waarop een Israëlische soldaat de papieren van een ezel controleert. De muurschildering riep verschillende reacties bij de stadsbewoners op. Veel Palestijnen zagen dit als een belediging: zij vinden dat ze voor ezel worden uitgemaakt, aangezien de locatie van het kunstwerk met de ezel alleen maar een Palestijn kan worden bedoeld. De burgemeester van Bethlehem vond het echter een prachtig kunstwerk: ‘Banksy geeft de onderdrukte Palestijnen een stem.’
Een taxichauffeur nam het initiatief om de muurschildering uit te zagen en op eBay te koop te zetten. De documentaire van Marco Proserpio laat zien hoe dat is gegaan en hoe het stuk muur van vier ton verscheept is en gebracht naar gerenommeerde musea, naar kunstverzamelaars en hoe dit stuk street art uiteindelijk te koop wordt aangeboden op een kunstveiling. Spoiler: tegenwoordig staat het ergens in een duur winkelcentrum volledig uit de oorspronkelijke context.
Eigendomsrecht
Wat ik interessant aan The Man Who Stole Banksy vind, zijn de vragen die de documentaire oproept. Van wie is street art eigenlijk? Vaak worden deze kunstwerken ongevraagd door anonieme kunstenaars gemaakt. Dus is de kunstenaar nog wel de eigenaar of is dat degene die de muur bezit, oftewel de eigenaar van het pand? Of is straatkunst van ons allemaal? En zo ja, mag iemand dat dan zomaar uitzagen en verkopen? Hoort straatkunst, misschien nog wel veel meer dan andere soorten kunst, alleen te hangen op de unieke plek waar Banksy het geplaats heeft?
Ook interessant vind ik dat hetzelfde werk verschillend geïnterpreteerd kan worden. De een ziet het als een belediging van het Palestijnse volk, de ander juist als een beeld dat eindelijk aan de wereld laat zien hoe het Palestijnse gebied bezet is door de Israëliërs.
Conserveren
En dan zijn er nog mensen die juist vinden dat street art bewaard moet worden door het nageslacht. Die halen de kunstwerken van straat om deze tentoon te stellen en te bewaren. Het is nog maar de vraag of de oorspronkelijke kunstenaars daar blij mee zijn, want het werk wordt nu uit zijn oorspronkelijke context gehaald. En is het mooie van street art niet juist dat het werk vergankelijk is? De afbeelding wordt in de loop der tijd uitgebleekt door zonlicht, waardoor ze uiteindelijk verdwijnt. Panden worden uiteindelijk gesloopt. Het kunstwerk leeft op die manier mee met de buurt. Het verandert langzaam, net als de bewoners die er dagelijks langskomen.
Marco Proserpio interviewde bewoners uit Bethlehem, advocaten, kunstliefhebbers en kunsthandelaren. In het uiteindelijke resultaat worden bovenstaande boeiende vragen door de partijen verschillend beantwoord. Met andere woorden: de kijker mag zijn eigen conclusies trekken. Iggy Pop praat de boel vakkundig bij elkaar. Het segment over Keith Haring in de jaren tachtig had wat mij betreft uit de film gelaten mogen worden, zodat de film wat korter en meer to the point was geweest.
The Man Who Stole Banksy draait vanaf 2 mei in de bioscoop.
Tijdens een van mijn wandelingen door het centrum kwam ik laatst deze portretten tegen gemaakt door Liz Art Berlin. Ik vermoed dat de dame links Debbie Harry moet voorstellen, de dame rechts is natuurlij Selina Kyle, alias Catwoman. Toevallig een paar dagen later Videodrome van David Cronenberg weer eens gekeken. Hierin speelt Harry een belangrijke bijrol.
Afgelopen weekend bracht ik in Groningen door. Ik kom daar geregeld omdat er familie woont.
Dit keer was de aanleiding de zestigste verjaardag van mijn tweede moeder, Anita. Ik zie mijn familie niet vaak, dus die verjaardag wilde ik graag vieren. Dat deden we in een restaurantje vlak bij het centrum. Daar valt verder voor jullie niets bijzonders over te vertellen, maar ik vond het een fijne avond.
Zondag bracht ik het merendeel van de dag in het Stripmuseum door. Daarna zat ik ruim een uur in een bakkerijtje met een broodje en kopjes thee. Lekker naar de taferelen op straat te kijken en te mijmeren. Dat soort dingen doe ik veel te weinig, want ook nu zit ik thuis weer gewoon achter een monitor en is mijn wereld voornamelijk virtueel en digitaal.
Vroeger kwam ik vrijwel nooit in Groningen, maar sinds mijn familie daar in 2000 is gaan wonen, kom ik er dus vaker. De stad zelf kan mij zeer bekoren, maar verder ken ik de provincie niet zo goed. Ik hoop dat de boel ook niet in de grond verdwijnt door de gaswinning en vind dat ze in Den Haag zich diep moeten schamen dat ze daar nog steeds mee doorgaan.
Maandagochtend heb ik vriend Stefan Nieuwenhuis opgezocht. Meestal spreken we af in de stad, nu in zijn woning. Kon ik eindelijk eens zijn stripcollectie zien. Stefan heeft dit weekend Mijn vriend Spider-Man gelezen om mijn boek te recenseren. Dat doet hij wel vaker dat recenseren, voornamelijk strips. Op zijn site en voor Stripschrift. Ik heb zelf een liefde-haat-relatie met recenseren. Daar vertel ik later wellicht meer over. Stefan heeft er in ieder geval veel lol in.
Van de exposities in het Stripmuseum heb ik een aantal foto’s gemaakt, maar die laat ik later zien. Hier volgt een korte impressie van Groningen:
Zelf ben ik niet zo’n fan van graffitikunstenaar Laser 3.14. Hij schijnt een aardige following te hebben, ook van mensen die zijn werk online publiceren, maar over het algemeen vind ik zijn slogans aanmatigend en belerend.
De ‘pakkend’ maakt deze echter grappig. Ik kwam ze tegen op de Brouwersgracht deze week.
Heel Amsterdam is in de ban van boten deze week. Heel Amsterdam? Nou ja, ik ken er een paar die niets geven om Sail en ik ben daar een van. Linda is die andere. Woensdag had ik zin om rond te lopen op de NDSM-werf, maar onderweg kwamen we erachter dat het geen rustig bezoekje zou worden: op de kades aan het IJ zaten mensen al vol verwachting uit te kijken naar half twee als Sail zou beginnen. Gelukkig konden we NDSM verlaten voordat de pond niet meer ging en voordat het scheepsgeweld losbarstte zaten wij alweer thuis. Toch was het leuk om de werf even te bezoeken. Er hangt aardige street art.