In Chasing Amy worden enkele interessante thema’s uitgewerkt die als typische Kevin Smith-onderwerpen bestempeld kunnen worden. Dat maakt Kevin Smith dan ook tot een auteur. In de wereld van de cinema wordt met ‘auteur’ een filmmaker bedoeld die een herkenbare stijl heeft en/of aan terugkerende thema’s te herkennen is. De term ‘auteurisme’ is bedacht door André Bazin (filmrecensent en filmwetenschapper) in het artikel ‘La politique des Auteurs’, geschreven in 1957. De jonge honden van de Franse Nouvelle Vague namen de term ter harte en bestempelden zichzelf aan het begin van hun filmcarrière ook meteen als auteur, maar dat even terzijde. Tegenwoordig zou je bijvoorbeeld Tim Burton een auteur mogen noemen. En wat mij betreft Kevin Smith ook.Liefdesperikelen
Het belangrijkste thema van Amy is de relatie tussen mannen en vrouwen. Bij Smith gaat ’t vaak om de Ware, de break-up en de make-up. Dante uit Clerks twijfelt of zijn huidige vriendin wel de ware is nu zijn ex weer contact met hem zoekt. Mallrats draait om de vraag of de twee vrienden T.S. Quint en Bruce Brodie hun twee ex-vriendinnetjes kunnen terugveroveren. In Amy wordt Holden verliefd op Alyssa, maar raakt hij haar kwijt door zijn eigen onzekerheid. Jay & Silent Bob Striken niet alleen Back, maar Jay scoort onderweg ook nog eens een leuk vriendinnetje dat volgens hem de Ware is. (En daar bedoel ik niet de aap mee waar hij en Bob aan het einde van de film mee weglopen.) En in Jersey Girl ontdekt Ollie (wederom Ben Affleck) dat de girl next door misschien wel de ware voor hem kan zijn.De relatie tussen man en vrouw verloopt alles behalve makkelijk in het universum van Smith en levert dus genoeg stof op voor hilarische dialogen en situaties. In Clerks II is het nog maar de vraag of Dante op tijd het licht ziet en Becky Scott (Rosario Dawson) als de zijne kiest. Hij moet uiteindelijk kiezen voor wat hij zelf belangrijk vindt en niet wat hij denkt dat hij in de ogen van anderen zou moeten doen. (Overigens zien we bij Smith wel een verschuiving plaatsvinden: zowel in Clerks II als in Jersey Girl speelt behalve het thema de liefde ook de keuze voor het gezin een belangrijke rol. Dit heeft alles te maken met het feit dat Smith zelf een paar jaar geleden vader is geworden.) De ultieme relatie
De relatieproblematiek komt echter het beste naar voren in Chasing Amy. Vooralsnog is Amy de enige film van Smith waarin de liefdesrelatie tussen de personages onherstelbaar beschadigd raakt door de foute keuzes die de man maakt. Dit maakt het dan ook tot een schrijnend mooie film. Holden en Alyssa hebben de ultieme relatie: ze begrijpen elkaar en vullen elkaar perfect aan. Ze hebben het soort relatie dat je slechts een enkele keer meemaakt in je leven – de Ware Liefde. Dat Holden deze liefde uiteindelijk verliest, maakt zijn situatie herkenbaar. De meeste mensen hebben ongetwijfeld die ene grote liefde gekend die ze uiteindelijk zijn kwijtgeraakt. En hoewel ze daar ongetwijfeld veel van hebben geleerd en er een beter mens door geworden zijn, blijft er ergens in hun hart een klein leeg plekje over dat hun geliefde eigenlijk had moeten opvullen. Happy end?
Uiteindelijk gaat Amy dus over het volwassen worden van Holden en over het feit dat hij door zijn fouten een wijzer mens is geworden. (Het cliché dicteert immers dat we van onze fouten moeten leren.) Scott Mosier, de vaste producent van Smith, vindt dat de film vanuit dit thema gezien een positieve boodschap uitdraagt:
‘Ultimately, if you look at the film from my perspective, it has a happy ending because it comes from a place of learning. Holden is a better person for being through that experience. That’s what the end of that movie represents: that he’s stronger and better and touched because of his relationship with Alyssa.Then, because of that, he’s in a position to go out in the world and not make the same mistake. While it’s emotionally sad to see that stupid mistakes made it impossible for Holden and Alyssa to be together, in the end the fact that he has grown through the experience is very positive. At the end of the movie you feel Holden gets it. He’s going to be okay. I think it’s a film about a guy who’s trying to grow up and become a man. And he finally does.’ (Mosier geciteerd in An Askew View van J.K. Muir.)
Aan het eind van de film komen Alyssa en Holden elkaar weer tegen op een stripbeurs (de cirkel is rond, want daar hebben ze elkaar ook ontmoet). Holden hoopt op nieuw contact met Alyssa, maar na een korte conversatie blijkt dat er niet meer in te zitten. Alyssa heeft inmiddels ook een nieuw vriendinnetje. Wel wordt duidelijk dat ze allebei nog veel om elkaar geven, maar dat de schade onherstelbaar is. Uit de strip die hij over de ervaring heeft gemaakt is duidelijk dat Holden inderdaad geleerd heeft van zijn fouten. In het laatste shot van de film keert hij het verleden dan ook letterlijk de rug toe.De volgende keer een kijkje naar de thema’s homoseksualiteit en vriendschap in Amy en het werk van Smith.
Zie ook: De oorsprong van Amy en de recensie van Clerks II.