Naar aanleiding van mijn oproep in de vorige twee afleveringen zijn een paar leuke inzendingen gekomen van Nederlandse tekenaars die Spider-Man op papier hebben gezet.
Dit groepsportret is gemaakt door Jasper Rietman. Hij tekende de superfilmhelden voor The New York Times Magazine bij het artikel ‘Hollywood’s Tanking Business Model’. In de illustratie zien we de grote filmhelden van 2014 en 2015 vechtend om een enkele dollar. Het kostuum van Spidey is duidelijk dat van The Amazing Spider-Man van Marc Webb. De reboot-reeks die iedere aflevering weer teleursteld. Stoer dat Rietman ook illustreert voor buitenlandse bladen trouwens.
Remco Polman stuurde me deze illustratie die hij jaren geleden maakte voor een scheurkalender van uitgeverij Loeb:
Als je denkt dat dit soort onderbroekenlol de mensen van Marvel te ver zou gaan, dan vergis je je. In het eerste nummer van de opnieuw opgestartte reeks Amazing Spider-Manwordt onze held aangevallen door een schurk die Skein heet en stoffen kan manipuleren. Hierdoor valt Spider-Mans kostuum uit elkaar, maar, oh, wat een mazzel, niet zijn masker. (Als je denkt: hoe dom is dat, besef dan dat Dan Slott dit verhaal heeft geschreven en dat dit soort dommigheden zijn handelsmerk zijn.) Spider-Man in zijn gewebde onderbroek wordt meteen door de menigte uitgelachen en die grap wordt uitentreuren opgevoerd in deze aflevering. Sterker nog: omdat Anna Maria, de vriendin van Peter Parker toen Doctor Octopus nog in zijn hoofd zat, de beelden op televisie ziet en drie moedervlekken onder Peters navel herkent, weet ze meteen dat Peter Spider-Man is.
Illustratie: Humberto Ramos.
Deze cartoon maakte Paul Stellingwerfvoor de site IntermediairForward.nl waar ik toen de hoofdredacteur van was. Ik geloof dat we iedere week een nieuwe cartoon op de site van Paul plaatsten:
Beginnend stripmaker Ed van der Linden stuurde een illustratie van Spider-Girl en vertelt daar hetvolgende over: ‘Deze heb ik getekend voor de verjaardag van een vriendin die gek is op spinnen. Maybelle is mijn hoofdfiguurtje en daarom heb ik haar als spinnenvrouw getekend.’
Met de titel van deze blogpost verwijs ik naar de Nederlandse uitgaven van Spider-Man waarin hij nog de Wonderbaarlijke Spinneman werd genoemd. Tegenwoordig zouden we Spinnenman zeggen vanwege die onhandige en niet te onthouden tussen-n regel die de taalmaffia van Nederland een paar jaar geleden bedacht heeft.
Dit is overigens de 52ste aflevering van de rubriek Spidey’s web, wat betekent dat ik nu een jaar lang elke week een stukje over mijn favoriete stripheld schrijf. Ik heb zojuist bijgetekend voor nog een jaar, want er valt nog veel meer moois uit het web van Spider-Man te laten zien.
Een pagina voor The New York Times Magazine uit 1972. Illustratie John Romita Sr. Bron: http://themarvelageofcomics.tumblr.com/
De Nederlandse Tweede Kamerverkiezingen staan voor de deur. Persoonlijk zie ik weinig heil in de lege talking heads die de partijen vertegenwoordigen. Ik geloof niet dat de politici ons uit de brand en crisis kunnen helpen, zeker niet in een land waarin lobbyisten eigenlijk het beleid bepalen.
Spider-Man was in 1972 al even sceptisch als het om politici ging, al draaide het toen om de presidentsverkiezingen. Gelijk had hij natuurlijk: we weten allemaal hoe het met Richard Nixon is afgelopen. Spider-Man en zijn uitgeverij Marvel Comics zijn overigens wel fan van Obama. In ieder geval toen hij net verkozen was als president. Of Obama een tweede termijn mag vol maken valt nog te bezien. Ondertussen word ik erg somber als ik zijn tegenstanders op televisie zie: marionetten met lege beloftes.
Politiek. Zucht. Ik ga wel weer lekker een stripje lezen. Daar krijg ik een veel beter humeur van.
Daniel Clowes maakte twee intrigerende strips over humeurige mannen van middelbare leeftijd. ‘De ideale man en Wilson zijn twee kanten van dezelfde medaille.’
De naam van de Amerikaanse stripmaker Daniel Clowes (Chicago, 1961) zal niet bij iedereen meteen een belletje doen rinkelen, maar de film Ghost World waarschijnlijk wel. De film uit 2001 van regisseur Terry Zwigoff vond zijn oorsprong in de gelijknamige graphic novel van Clowes, die met Zwigoff het filmscenario schreef.
In Ghost World bekritiseren de achttienjarige meiden Enid en Rebecca, aan de vooravond van volwassenheid, de Amerikaanse maatschappij en het consumentisme. Klasgenoten, ouders en stadsgenoten ontkomen niet aan het meedogenloze oordeel van het duo, zelfs de stripmaker niet. Een scène in de strip die niet in de film terechtkwam, is een signeersessie waarin Clowes zielig en alleen achter een stapel boeken zit te wachten op fans die niet komen. Enid observeert hem op afstand, durft de stripmaker uiteindelijk niet te benaderen en zal later tegen Rebecca zeggen dat ze hem een ‘old perv’ vond.
Superheldenstrips Eenzame signeersessies kwamen in het begin van Clowes’ carrière wel voor.
‘Vroeger zat ik vaak te signeren in stripwinkels waar ze voornamelijk publiek bediende dat superheldenstrips leest, en die staan ver af van de verhalen die ik maak. Ik zat dan achterin en stripkopers keken dan ongemakkelijk mijn richting uit. Bijna niemand kwam naar mijn tafel, hoogstens een of twee mensen in drie uur,’ vertelt Clowes telefonisch vanuit zijn huis in Oakland te Californië waar hij met zijn vrouw en zoon woont.
Een paar jaar voor de film uitkwam werden Clowes z’n strips al wat populairder en zat hij niet meer alleen. Sinds de verfilming van Ghost World heeft hij een aardige fanbase bij signeersessies. ‘Gelukkig is het nooit te massaal geworden. Ik vind het fijn om een beetje een band te hebben met de mensen op stripbeurzen. Tot nu toe heb ik nog nooit op een podium een enorm publiek moeten toespreken. Daar zou ik ook niet naar uit kijken.’
Worsteling
Recent kwam het album De ideale man(Mr. Wonderful in het Engels) uit. Marshall, een kalende man van middelbare leeftijd, beleeft een stormachtige blind date met Natalie. Eén laatste gooi naar romantiek, zoals hij het zelf omschrijft, die rampzalig verloopt. Marshall gaat niet alleen op de vuist met een zwerver die Natalies tas steelt maar ook met haar ex-vriend op een feestje.
Marshall past prima in de rij bijzondere buitenbeentjes die Clowes creëerde: ‘Ze houden bepaalde principes hoog, waardoor ze zich niet comfortabel voelen bij de rest van de mensheid, terwijl ze daar wel een soort van verbondenheid mee willen voelen. Die worsteling interesseert en inspireert me eindeloos.’
Ook Wilson, het hoofdpersonage uit het gelijknamige album dat vorig jaar in Nederlandse vertaling verscheen, is een humeurig en gefrustreerd mannetje. Anders dan Marshall spreekt hij zijn ongenoegens uit, terwijl Marshall vooral geremd is en met zijn tobberigheid niet zou misstaan in een Woody Allen-film.
Middelbare leeftijd Dat beide strips over mannen van middelbare leeftijd gaan is vrijwel uniek. Clowes maakte De ideale man in opdracht van The New York Times Magazine waarin de strip in twintig afleveringen werd gepubliceerd. De stripmaker werd vriendelijk verzocht rekening te houden met zijn potentiële lezers: voornamelijk mannen van middelbare leeftijd. ‘Marshalls uiterlijk is een beetje gebaseerd op de documentaire filmmaker Errol Morris. Hij lijkt me het prototype lezer van The New York Times Magazine.’
Los van de beoogde doelgroep, raakte Clowes al eerder geïnteresseerd in verhalen over mannen op leeftijd. ‘Rond 2004 was ik bezig met een strip genaamd The Death Ray, die binnenkort eindelijk in boekvorm uitkomt. Die strip gaat over een tiener in de jaren zeventig en bevat een raamvertelling waarin datzelfde personage op oudere leeftijd op zijn leven terugkijkt. Hij is dan inmiddels een humeurige, gefrustreerde man geworden. Toen ik met dat boek klaar was besefte ik dat ik meer over hem en dit soort mannen te vertellen had. Doordat ik zelf ook die leeftijd heb, realiseerde ik me dat je nooit iemand hoort over hoe het is om de middelbare leeftijd te hebben en in onze maatschappij te leven.’
Wilson en Marshall vormen volgens Clowes twee kanten van dezelfde medaille.
‘De ideale man wordt volledig verteld vanuit het perspectief van Marshall, alles is gefilterd door zijn gedachten en visie. Wilson is veel meer geëxternaliseerd, je ziet hem handelen en zit niet in zijn hoofd.’ Overigens heeft de stripmaker het gevoel dat hij het onderwerp nu volledig heeft behandeld.
Waarheidsgetrouw
Of het nu gaat om kritische achttienarige meiden of boze mannen op leeftijd, Clowes maakt er doordachte personages van. Hij blinkt uit in het schrijven van levensechte dialogen. Zoals gezegd overheersen in De ideale man Marshalls gedachten alles. Tijdens de date probeert hij een zo goed mogelijke eerste indruk te maken. Marshall is hierdoor zo met zichzelf bezig, dat hij geen woord hoort van wat Natalie zegt. Clowes visualiseert dit door bovenop de tekstballonnen van Natalie de gedachten van Marshall te schrijven.
Natalie en Marshall op hun eerste date. (Dubbelklik op plaatje voor grotere versie.)
Clowes: ‘Een paar vrienden van me lijken in sommige opzichten veel meer op Marshall dan ik. Als ik tegen ze praat ben ik me er volledig van bewust dat ze daar geen woord van horen. Ze draaien een scenario in hun hoofd af terwijl ze op de juiste momenten terloops naar me knikken. Het leek me grappig om dat vast te leggen, want het komt natuurlijk vaak voor, zeker bij mensen die veel tijd alleen doorbrengen. Ze ontwikkelen manieren om met zichzelf te communiceren en vergeten vaak dat ze tegen anderen praten.’
Met een oeuvre vol uitgesproken personages rijst de vraag in hoeverre de stripmaker zijn acteurs gebruikt om zijn mening te ventileren. ‘Ik probeer ze niet perse tot stand-in voor mijn mening te maken, ik wil dat ze individuen zijn. Ze zijn meer vrienden van me, wiens mening de helft van de tijd exact overeenkomt met wat ik vind, maar de andere helft absoluut niet,’ zegt Clowes lachend.
Dan Pussey
In de verhalen over de fictieve stripmaker Dan Pussey uit de vroege jaren negentig schetst Clowes een vilein beeld van de Amerikaanse stripindustrie: ‘Ongetwijfeld begon ik aan Pusseys verhalen om mijn frustraties over de stripwereld te ventileren. Ik wilde wraak nemen op de wereld waarin ik vastzat zonder dat ik daar iets over te zeggen had. De enige plek waar ik mijn strips kon verkopen waren namelijk stripwinkels waar alles draaide om superheldenstrips. Toen ik echter aan die verhalen werkte en Dan Pussey wat beter leerde begrijpen, kreeg ik sympathie voor hem. Ik kreeg steeds meer het idee dat ik net als hij had kunnen worden als ik als tiener een paar andere keuzes had gemaakt.’
Daniel Clowes: De Ideale Man. (Oog & Blik/De Bezige Bij). ISBN: 978 90 549 2315 2
Als je denkt dat dit soort onderbroekenlol de mensen van Marvel te ver zou gaan, dan vergis je je. In het eerste nummer van de opnieuw opgestartte reeks Amazing Spider-Man wordt onze held aangevallen door een schurk die Skein heet en stoffen kan manipuleren. Hierdoor valt Spider-Mans kostuum uit elkaar, maar, oh, wat een mazzel, niet zijn masker. (Als je denkt: hoe dom is dat, besef dan dat Dan Slott dit verhaal heeft geschreven en dat dit soort dommigheden zijn handelsmerk zijn.) Spider-Man in zijn gewebde onderbroek wordt meteen door de menigte uitgelachen en die grap wordt uitentreuren opgevoerd in deze aflevering. Sterker nog: omdat Anna Maria, de vriendin van Peter Parker toen Doctor Octopus nog in zijn hoofd zat, de beelden op televisie ziet en drie moedervlekken onder Peters navel herkent, weet ze meteen dat Peter Spider-Man is.
Beginnend stripmaker Ed van der Linden stuurde een illustratie van Spider-Girl en vertelt daar hetvolgende over: ‘Deze heb ik getekend voor de verjaardag van een vriendin die gek is op spinnen. Maybelle is mijn hoofdfiguurtje en daarom heb ik haar als spinnenvrouw getekend.’
Tot slot een stripje van Rood Gras, dat Rob van Barneveld maakte nadat hij The Amazing Spider-Man 2 had gezien:
Met de titel van deze blogpost verwijs ik naar de Nederlandse uitgaven van Spider-Man waarin hij nog de Wonderbaarlijke Spinneman werd genoemd. Tegenwoordig zouden we Spinnenman zeggen vanwege die onhandige en niet te onthouden tussen-n regel die de taalmaffia van Nederland een paar jaar geleden bedacht heeft.
