Categorieën
Mike's notities

De wereld in het klein

Laatst waren Linda en ik in de Stadsschouwburg Amsterdam om de voorstelling Medea van toneelgroep Amsterdam bij te wonen. In de openbaar toegankelijke ruimtes van de schouwburg was de expositie A Slice of Scenography te zien.

Samengesteld door Scenograaf Nicky Nina de Jong voor het Theaterfestival. De Jong wil hiermee het vak en ambacht van de scenograaf inzichtelijk maken.

Deze twee maquettes van toneelstukken vond ik erg mooi. Nu houd ik erg van schaalmodellen en maquettes. Ze hebben iets magisch. De wereld in het klein, vol detail en verwondering. Ze nodigen uit om zelf het verhaal te bedenken.

De voorstelling van Medea hakte erin overigens, maar dat kun je verwachten met Grieks drama. Ik kende het verhaal eigenlijk niet, maar ik wilde al jaren dit stuk eens zien.

Toen ik nog op de Hogeschool voor de Kunsten zat, schreef en regisseerde ik een korte film. Hiervoor hield ik audities onder de studenten van de toneelafdeling van de HKU. Tijdens die ontmoetingen stelde ik ook allerlei vragen aan de acteurs. Een actrice, die uiteindelijk ook de rol kreeg, vroeg ik welke rol ze ooit nog graag zou willen spelen. Medea was het antwoord.

Nu ik het stuk eindelijk zag, en ervoer hoeveel de hoofdrol van de acteur vergt, snap ik waarom ze deze graag wilde spelen.

Regisseur Simon Stone mengt in zijn versie de tragedie van Euripides met het waargebeurde verhaal van een Amerikaanse vrouw die in de jaren negentig haar kinderen ombrengt. Marieke Heebink ontving de Theo d’Or 2015 voor haar vertolking van Anna.

Categorieën
Mike's notities

Boeddhabeeldje

Dit weekend waren Linda en ik in de Stadsschouwburg voor de Gysbreght van Aemsteltoer.

Dat is een rondleiding door de Stadsschouwburg Amsterdam met als thema dit beroemde toneelstuk van Joost van den Vondel. Met dit stuk werd in 1638 de Amsterdamse schouwburg ingehuldigd. Eeuwenlang werd het rond nieuwjaarsdag in de Stadsschouwburg opgevoerd. De toer begon met een stop-motion animatiefilm over het stuk van Vondel, vakkundig gemaakt door Jacqueline Kooter. Ze liet zich voor de animatie inspireren door de mozaïek op het Gijsbrechtbordes. Tijdens de rondleiding liepen we langs de portretten van de vele acteurs die in dit stuk hebben gespeeld.

Gids Janna de Lathouder vertelde enthousiast allerlei leuke wetenswaardigheden. Waaronder dat het woord schouwburg is door Vondel bedacht en uitleg over Aktie Tomaat.

Onderdeel van deze rondleiding was een wandeling over het podium in het theater. Erg tof om achter de schermen en op die plek te mogen kijken, want laten we eerlijk zijn: het toneel is het hart van het theater. Daar gebeurt het immers.

zaal-stadsschouwburgIk vind het een fijne plek. Vroeger keek ik de serie Fame en de scènes achter de schermen vlak bij de uitvoering boeiden mij altijd het meest. Daar moest ik gisteren even aan denken toen ik keek naar de stenen muren waarmee het podium deels is omringd. Die muren zien er prachtig uit en zijn wellicht niet wat je zou verwachten.

Toch ben ik uiteindelijk veel meer een film-mens dan een theaterdier. De meeste toneelstukken duren mij te lang en ik kan vaak maar moeilijk meegaan in de fictie. Ik blijf namelijk mensen op een podium zien die een rol spelen. Iets waar ik bij film en tv-series veel minder last van heb. Dan ga ik echt mee in het verhaal en leef ik mee met de personages. Theater blijft fake.

Dat neemt niet weg dat ik de kunstvorm respecteer en dat ik de Stadsschouwburg een indrukwekkend gebouw vind.

Rechts van het podium zag ik een Boeddhabeeldje in de lucht zweven. Het leverde een van mijn favoriete foto’s van de laatste tijd op.

boeddhabeeldje-stadsschouwburgIn de monitor zie je de andere mensen die bij de rondleiding waren. Het zou trouwens best kunnen dat Boeddha van plastic gemaakt is, maar dat even terzijde.

Boeddha is een oude bekende van me: zo’n zeventien jaar geleden heb ik een tijd lang zentraining gevolgd. Zazen, mediteren op een kussentje. Uiteindelijk kwam ik daar niet ver mee, mijn geest bleef te onrustig. Sindsdien ben ik tevergeefs op zoek naar andere manieren om rust te vinden.

Categorieën
Film Media

Horror in het theater

Zaterdag 1 oktober zat ik voor het eerst in het DeLaMar theater. Nu ben ik geen theaterbeest, maar toen Menno mij vroeg mee te gaan naar Horror, wilde ik wel een blik wagen.

Horror is een theaterstuk van speler, choreograaf en regisseur Jakop Ahlbom die hierin duidelijk zijn liefde voor het genre laat zien. Het stuk zit vol verwijzingen naar allerlei horrorfilms en werd perfect uitgevoerd. De bewegingen van de dansers waren heel precies en gedisciplineerd. Een van hen voerde een overtuigende Spider Walk uit the Exorcist uit. Ook de vele achtervolgingsscènes en vechtscènes waren goed gechoreografeerd.

horror_theater horror_theater-02

Het decor vond ik ook prachtig en sfeervol. De special effects waren ook overtuigend. Hoe een van de hoofdrolspeelsters tot haar elleboog in een bord eten grijpt en een pistool tevoorschijn haalt, is een raadsel. Even als het zwevende lijk onder het laken. Hans Klok meets Evil Dead, zeg maar.

Het verhaal is flinterdun, maar goed, dat geldt ook voor veel horrorfilms:

Een oud huis wordt geteisterd door een tragische familiegeschiedenis.
De jongste zus is weggekomen, maar wat is er met de oudste zus gebeurd?
Als ze terugkeert naar haar ouderlijk huis wordt ze geconfronteerd met een weggestopt verleden.
De enige manier om te overleven is de gruwelijke waarheid onder ogen te zien.

Omdat het verhaal niet veel om het lijf heeft, kreeg ik vooral de indruk naar een mash-up van verschillende horrorscènes te kijken. Dat is niet erg, maar het werd op den duur wat eentonig. Ik vond uiteindelijk de voorstelling wel wat lang duren. In de eerste veertig minuten was er al heel veel voorbij gekomen en daarna ging het geheel dus nog minstens een half uur door. Maar goed, dat ligt ook een beetje aan mij, want in het theater ben ik doorgaans snel verveeld. Ik ben meer een film- en tv-mens.

Zoiets als Horror zien we niet vaak in het theater. De show werd opnieuw uitgevoerd en stamt uit 2014. De zaal zat vol en het publiek was overwegend jong. Wat meer bewijst dat als je jong publiek het theater in wilt krijgen, je iets moet programmeren wat ze aanspreekt.

Horror is vermakelijk en indrukwekkend. En een goede manier om alvast een beetje in de Halloweensfeer te komen.

Check deze trailer voor een impressie:

https://www.youtube.com/watch?v=e7-BiNziy5c

Categorieën
Striprecensie Strips

Het leven van Jack Kirby op toneel

In de voorstelling The King and Me wordt het levensverhaal verteld van Jack Kirby (1917-1994). Deze Amerikaanse stripmaker is één van de vaders van het Marvel Universum.

Jack Kirby in zijn tekenstudio thuis. Bron: seanhowe.tumblr.com
Jack Kirby in zijn tekenstudio thuis. Bron: seanhowe.tumblr.com

Ik schrijf bewust één van de vaders, want samen met Stan – The Man – Lee creëerde hij zo’n beetje alle belangrijke personages in de wereld van Marvel. Spider-Man, Daredevil, Doctor Strange en een handjevol anderen uitgezonderd.

In de jaren tachtig zou Kirby zelfs beweren dat hij alles had bedacht en dat de rol van Lee in het creatieve proces marginaal was geweest. In die tijd had hij ruzie met de uitgeverij omdat ze zijn originelen niet terug wilden geven.

Dat feit komt niet ter sprake in de voorstelling geschreven door Ger Apeldoorn, maar wel ligt de focus op de twee belangrijkste mannen in Kirby’s leven wat zijn creatieve werk betreft: Lee en Joe Simon. Met Simon bedacht Kirby namelijk Captain America in 1941. Op de cover van het eerste nummer geeft de superheld niemand minder dan Adolf Hitler een flinke hoek, een moment dat goed op onderstaande foto te zien is. De cover en het eerste nummer waren een doorslaand succes.

Simon, Lee en Kirby. Foto: Natasja van Loon.
Simon, Lee en Kirby. Foto: Natasja van Loon.

Tragisch
Kirby was niet alleen een groot en belangrijk striptalent, hij was ook een getergde man. Opgegroeid in de armste wijk van New York, in de Tweede Wereldoorlog bijna een been verloren aan het front, miljonair geworden in de jaren vijftig en daarna weer alles verloren toen hij samen met Joe Simon een eigen uitgeverij probeerde op te richten.

Het toneelstuk The King and Me draait om Kirby’s diep gewortelde gevecht om erkenning. Kirby wordt geportretteerd als een hardwerkende arbeider met weinig verstand van zaken doen. Ondertussen zijn het vooral Simon en Lee die goed boeren met het harde werk dat Kirby verricht. Vooral Lee leeft tegenwoordig goed van zijn opgebouwde oeuvre. Niet onterecht overigens, maar het is natuurlijk wel zo dat Kirby aan het eind van zijn leven heel wat royalties had moeten krijgen van Marvel. De superhelden zijn enorm populair en goed voor een heel dikke portemonnee.

Het stuk werd opgevoerd door acteurs van Theater Kwast, dat normaal gesproken Nederlands Renaissance- en Baroktheater opvoert.

Bijzonder aan de voorstelling was dat de acteurs pas die middag het script in handen hadden gekregen. Ze lazen het dus voor terwijl ze hun rollen speelden, maar dat spel was zeer levendig en overtuigend. Je kon ook merken dat ze er veel plezier in hadden. Het is wel gek om iemand Stan Lee te zien spelen terwijl je weet dat hij geen idee heeft wie of wat Lee in werkelijkheid is. Tenminste, dat vond ik de eerste tien minuten vreemd, daarna vergat ik dit doordat ik opging in het spel.

Jack Kirby King and Me

Ik vind The King and Me een erg goed geschreven stuk. Apeldoorn kent de geschiedenis van Amerikaanse comics goed en blinkt bovenal uit in het schrijven van goed lopende en sterke dialogen. Ook ontbrak de nodige humor niet.

Stripkenners en -makers vormden bij de voorstelling een koor dat voorleest uit de strips van Kirby. Ik zag onder ander Thijs van Domburg, Tommy A en Dimitri van Amerongen van Stripwinkel Silvester in het koor. Een vermakelijke toevoeging, al vond ik het jammer dat op die momenten niet de scènes uit die strips op het grote scherm te zien waren. Nu lag de nadruk heel veel op de teksten, terwijl Kirby meestal geen teksten schreef maar juist uitblonk in het visualiseren van actie en emotie middels een expressieve stijl. Een stijl die weliswaar niet altijd anatomisch correct genoemd kan worden, maar wel heel sterk een verhaal weet over te brengen.

Maar los daarvan: hulde voor deze productie, want het is eigenlijk heel bijzonder dat we in het Nederlandse theater opeens een stuk over een stripmaker konden zien. Hoe vaak maak je dat nu mee?

The King and Me werd donderdag 9 en vrijdag 10 juni in de Toneelschuur in Haarlem als onderdeel van de Stripdagen Haarlem.

Hier nog even een interview met de echte Kirby:

Categorieën
Juniorpress Strips

Toneelstuk over Jack Kirby opgevoerd tijdens Stripdagen

Op Donderdag 9 en Vrijdag 10 juni wordt tijdens de Stripdagen Haarlem het toneelstuk The King and Me gespeeld in de grote zaal van de Toneelschuur. Dat is de eerste keer dat dit door Ger Apeldoorn geschreven stuk in Nederland te zien is.

Jack Kirby in zijn tekenstudio thuis. Bron: seanhowe.tumblr.com
Jack Kirby in zijn tekenstudio thuis. Bron: seanhowe.tumblr.com

Het Engelstalige stuk werd een aantal jaar geleden door Apeldoorn geschreven in opdracht van de Britse Stripdagen en daar met veel succes een aantal maal opgevoerd. Ook was er een openbare lezing dit jaar in het Kirby Museum in New York. Maar een opvoering in Nederland is er nooit geweest – tot nu toe.

Vaders van het Marvel Universum
Het toneelstuk zal comicliefhebbers interesseren, want het verhaal draait om Jack Kirby. Kirby wordt door velen beschouwd als een van de belangrijkste tekenaars uit de Amerikaanse comicindustrie. Samen met Stan Lee stond hij aan de wieg van het Marvel Universum. Ze creëerden the Fantastic Four, X-Men, the Avengers en de Hulk en vele andere personages. (Spider-Man werd bedacht door Lee en Steve Ditko, daar had Kirby nagenoeg niets mee te maken.) Kirby tekende van de Marvel-helden de eerste avonturen en zijn dynamische stijl werd ook als huisstijl van Marvel gezien. Nieuwe tekenaars werden gemotiveerd om goed naar Kirby’s tekeningen te kijken. Hij had als bijnaam ook King of comics, vandaar de titel The King and Me.

In die tien jaar dat Kirby met Stan Lee werkte ontwierp hij iedere maand nieuwe helden en schurken, maar kreeg daar nooit echt de credits (of het geld) voor. In The King and Me vertellen Stan Lee en Joe Simon (Kirby’s eerste partner, met wie hij onder andere Captain America bedacht in 1941) het levensverhaal van Kirby, terwijl ze uitvechten wie Kirby’s beste partner was. De intellectuele Simon of the showman Lee. Jack Kirby vindt natuurlijk dat hij zelf die titel verdient.

Koor
‘Het is een wervelende show voor iedere stripmaker en fan die wil ontdekken dat de personages achter de schermen net zo boeiend zijn als die ervoor,’ zegt Apeldoorn. ‘Het stuk duurt 75 minuten en wordt in het Engels gespeeld. Voor de tekst is gebruikt gemaakt van interviews met Kirby, Lee en Simon. De waargebeurde dialogen heb ik verzonnen. Tussen de scènes door worden fragmenten uit het werk van Jack Kirby gelezen door een ‘koor’ van striptekenaars en fans. Het is nog vroeg om alle namen bekend te maken, maar voorlopig heb ik de twee stand-up comedians Thijs van Domburg en Arie Koomen en stripmakers Erik Kriek en Eric Heuvel gestrikt. Andere namen worden in de loop van de volgende weken bekend gemaakt.’

Jack Kirby King and MeApeldoorn gaat al wat jaartjes mee in de stripwereld. Hij is striphistoricus, televisieschrijver en was bij Juniorpress jarenlang de vertaler van vooral X-Men. Toen kende we hem  nog onder de pennaam Gé Apeldé. Vooral zijn redactionelen en gevatte reacties op ingezonden brieven staan me nog goed voor de geest.

Apeldoorn: ‘In de eerste opvoering werd het koor samengesteld uit tekenaars van de beursvloer in Bristol. Eén daarvan was Dave Gibbons, die mij na afloop feliciteerde met een geslaagde voorstelling en erbij zei dat hij er veel van geleerd had, niet alleen over de carrière van Kirby, maar vooral ook zijn karakter en zijn verhouding tot de andere personages.’

Uitvoering: Theater Kwast

Toneelschuur
Lange Begijnestraat 9, Haarlem

Wanneer:
donderdag 9 juni & vrijdag 10 juni 2016

Aanvangstijd:
20.30

Kaarten:
normaal €16.50, vriend €14.50
CJP €12.50 via Toneelschuur

Categorieën
Film Filmrecensie

Filmrecensie: Birdman

Laatst fantaseerde ik dat Michael Keaton voor een derde keer zijn Batman-pak zou aantrekken en dat hij samen met Tim Burton nog een Batman-film zou maken.

Keaton en Burton op de set van 'Batman'
Keaton en Burton op de set van ‘Batman’

Natuurlijk is hij nu 25 jaar ouder dan toen hij de superheld in 1989 speelde, maar dat zou juist een interessante karakterstudie kunnen opleveren: hoe gaat het een kwart eeuw later met zijn versie van Bruce Wayne. We zullen dat waarschijnlijk nooit weten, want ik acht de kans op een dergelijke film zeer gering.

Theater versus film
Dus moeten we het maar doen met Birdman van Alejandro Gonzàles waarin Keaton de acteur Riggan Thomson speelt. Thomson heeft zijn roem te danken aan het feit dat hij drie films de fictieve superheld Birdman speelde en hoopt zijn slapende carrière te reanimeren door op Broadway een theaterbewerking van een kort verhaal van Raymond Carver te regisseren en daarin te acteren. Thomson wil erkenning dat hij meer kan als acteur dan alleen als superheld in een financieel succesvolle filmserie spelen. Uiteraard haalt de theaterwereld, vertolkt door een recensente die je carrière kan maken of kraken, haar neus op voor Thomsons artistieke ambities. ‘Je bent geen acteur, je bent slechts een celebrity!’ snauwt ze Thomson toe als hij haar in een bar een drankje brengt en hoopt dat ze over de première een positieve recensie zal schrijven. Hierin herkennen we de klassieke tegenstelling waarin acteren voor film als minderwaardig wordt gezien ten opzichte van het echte werk, dat in het theater plaatsvindt.

Keaton en Norton in 'Birdman'.
Keaton en Norton in ‘Birdman’.

Gonzàles, die ook een van de scenaristen is, bedient zich van meer archetypische situaties in Birdman. De dochter van Thomson (Emma Stone) snakt naar erkenning van haar vader en probeert dat te verhullen door zich rebels op te stellen. Lesley (Naomi Watts) ziet met haar rol in het toneelstuk eindelijk haar wens om op Broadway te spelen uitkomen, wat een bevestiging zou zijn van haar talent. Als de hoofdrolspeler van het stuk gewond raakt, suggereert ze aan Thomson om haar vriendje Mike (Edward Norton) te casten: een bekend acteur die zeker de kassa zal doen rinkelen, maar ook een betweter die claimt op het toneel de waarheid te kunnen verkondigen. En, zo blijkt, alleen daar geen last te hebben van erectiestoornissen. Mike lijkt meer problemen te veroorzaken dan Thomson lief is, en die heeft met de stem van het personage Birdman in zijn hoofd, die fungeert als Super Ego, al problemen genoeg om zijn hoofd erbij te houden.

(Zelf)respect
Wat de personages gemeen hebben is dat ze allemaal verlangen serieus genomen te worden. Ze laten hun zelfrespect afhangen van het oordeel van anderen en van oppervlakkige zaken als roem. Zoals een grappige sequentie in Birdman toont, is roem tegenwoordig niet meer afhankelijk van het hebben van enig talent: Thomson wordt een hit op YouTube als hij zichzelf per ongeluk buitensluit en in zijn onderbroek door de straten van New York het theater probeert binnen te komen.

Het prachtige affice van 'Birdman'
Het prachtige affice van ‘Birdman’

Birdman or (The Unexpected Virtue of Ignorance) is een interessant zwartkomisch drama waarin zeer sterk geacteerd wordt door alle leden van de cast. De film is opgenomen in long takes en lijkt uit een vloeiende beweging te bestaan, ook al spelen de gebeurtenissen zich af in de loop van enkele dagen. Dankzij digitale technieken zijn de cuts nagenoeg onzichtbaar. Het spelen van long takes maakt dat van acteurs het uiterste wordt gevraagd. Net als in het theater spelen ze scènes helemaal uit en mogen er geen fouten worden gemaakt. Daarbij zit de camera hen extra dicht op de huid waardoor de toeschouwer geen enkele nuance hoeft te missen. Een tour de force die voor Keaton, Norton en Stone drie van de in totaal negen Oscarnominaties opleverde.

Surrealisme versus realisme
Hoewel Gonzàles op sommige momenten suggereert dat Thomson speciale telekinetische krachten lijkt te bezitten en dus meer Birdman is dan zijn omgeving zou vermoeden, zitten er ook scènes in de film die dit idee juist ontkrachten. Een prachtige sequentie waarin Keaton over de straten van New York vliegt, eindigt met een boze taxichauffeur die achter hem het theater in loopt omdat hij de rit niet betaald heeft. De surrealistische elementen vormen samen met de long takes, die een gevoel van realisme oproepen, een mooie mix die een film oplevert die de moeite van het kijken waard is. Door het sterke spel en de vorm van de film overstijgt deze de archetypische en misschien soms wat clichématige situatie.

Ook is de parallel met Keatons verleden als Batman eigenlijk maar zeer oppervlakkig en meer een aardig feitje dan dat dit echt belangrijk is voor de boodschap van Birdman dat roem slechts kortstondig is en dat we allemaal het gevoel willen hebben dat we er toe doen, maar dat het gevoel van eigenwaarde uit jezelf moet komen.

Birdman or The Unexpected Virtue of Ignorance draait vanaf 22 januari 2015 in de bioscoop.

Categorieën
Media

Het is allemaal fictie

Er gebeurt genoeg in dit Nederland om je aan te ergeren. Ook televisie is een poel van ergernis. Maar daar is iets aan te doen.

Geert Wilders karikatuur. Bron: Eppo.

Het journaal brengt meestal slecht nieuws. Op een paar geredde mijnwerkers en soms een mooiweervoorspelling na, is het kommer en kwel wat het nieuws betreft. Gelukkig heb je een keuze: je hoeft niet te kijken.

Ik heb de gewoonte om iedere dag bij het ontbijt even de highlights mee te nemen. Men verwacht immers dat je weet wat speelt in binnen- en buitenland. Dat is ook mijn werk als journalist, ook als schrijf ik voornamelijk over strips en beeldcultuur.

Maar na live-uitzendingen van CDA-congressen, de soap rondom de kabinetsformatie en de zoveelste hype van de dag, had ik er eigenlijk geen zin meer in. Totdat ik bedacht dat alles wat ik op televisie zie eigenlijk fictie is.

Nieuws is sowieso een constructie. Ik weet als videomaker maar al te goed hoe je stukjes beeld en gebeurtenissen samenvoegt tot een verhaal. Niet dat daar dan niet ‘de waarheid’ in zou zitten, voor zover er zoiets is als één waarheid, maar de gebeurtenissen zijn wel gegoten in een verhaal. Het is een constructie, in het meest gunstige geval een waarheidsgetrouwe reconstructie.

Tot zover de filosofische blik op het nieuws. Nu de praktische toepassing. Want wie alles op televisie als fictie beschouwt, ontwaart een rijke cast aan personages. Als ik Geert Wilders zie, of hij nu zwijgt in de rechtzaal of weer een uitspraak doet waardoor hij uitgenodigd wordt in de rechtzaal, zie ik een interessant personage. Eentje die zijn rol verdomd goed speelt. Ik ben geen stemmer op de man, maar hij komt uit de pen van een goede schrijver, dat kan niet anders. Hij is goed geschreven en heeft pakkende dialogen.

Ik heb een zwak voor goede schurken. Schurken die iets charmants hebben. Doctor Octopus in Spider-Man 2 is zo’n schurk. Ja, zelfs van het optreden van Hans Gruber kan ik genieten. Zijn performance is lekker dik aangezet, dat is echt smullen. En zo lopen er ook een paar rond in de televisiewereld van Nederland. Schurken waar je van kunt genieten. Zoals Wilders dus, maar ook Bill Clinton die overal mee weg wist te komen.

Maxime Verhagen is ook een schurk, maar dan zonder zichtbaar sympathieke eigenschappen. Een onbetrouwbare figuur vind ik dat. Hem bedoel ik dus niet, al is het wel een character.

Iemand die ik geen schurk noem, maar die ook een prachtig personage vind, is Bram Moszkowicz. Een vakman die precies weet hoe hij het rechterlijke spelletje moet spelen en vooral: hoe hij zaken moet formuleren. Ook hij speelt zijn rol perfect. Ik kan daar met bewondering naar kijken. Net als Maarten van Rossem. Lekker brompot, heerlijk eigenzinnig type. Nodig van Rossem uit in je show en hij stelt niet teleur.

Wat dat betreft heeft het mediacircus in Nederland genoeg interessante figuren rondlopen. TV kijken wordt weer genieten.

Wie zijn jouw favoriete (Nederlandse) TV-personages?

Categorieën
Mike's notities

Auto door de vloer

Er hing zondagavond een heuse stationwagen boven het toneel in de ‘Rabozaal’ van de Stadsschouwburg te Amsterdam. Toen werd hij door het mechanisme losgelaten en viel het gevaarte naar beneden, en boorde een gat in de toneelvloer.

De auto is net geland in het toneel.

Een van tevoren nauwgezet uitgemeten gat natuurlijk, want de val van de stationwagen was tot in de puntjes geregisseerd. Tijdens de val waren er immers acteurs op het podium aanwezig en die wilden de schijnwereld toch wel levend verlaten. Onder de podiumvloer waren kartonnen dozen opgestapeld om de val van het gevaarte enigszins te breken.

Alle inspanningen leverden een spectaculair beeld op. Een prachtig gezicht, een auto neusdiep in de grond geboord.

Het was vanwege de vallende auto dat ik zondagavond met mijn lief in de Rabozaal bevond, want eerlijk gezegd kwamen we niet voor het stuk zelf: Drei Farben: Blau, Weiss, Rot geregisseerd door Johan Simons en gespeeld door het Münchner Kammerspiele.

Het drie uur (!) durende toneelstuk is gebaseerd op Krzystof Kieslowski’s filmtrilogie Trois Couleurs: Bleu, Blanc en Rouge. Kieslowski richt zijn vergrootglas op gewone mensen, die met hun leven en hun idealen worstelen. Ze kennen elkaar niet, maar op het einde kruisen hun paden. Blau: Julie probeert haar overleden man, een componist, te vergeten. Zijn muziek blijft haar achtervolgen. Weiss: de Poolse kapper Karol moet na de scheiding van zijn vrouw terug naar Polen. Hij zet zijn eigen dood in scène en laat haar arresteren voor moord. Rot: de jonge Valentine raakt gefascineerd door het leven van een gepensioneerde rechter die zijn buren bespioneert.

Takelen maar…

Wachten op Willems
Ik was nieuwsgierig naar het spel van Jeroen Willems, een acteur die ik bewonder en die groot op het affiche van de poster te zien was. Tot mijn grote teleurstelling speelde hij in de eerste twee delen slechts een kleine rol, om in Rot de hoofdrol van rechter te spelen.

Regisseur Johan Simons liet zijn acteurs veel praten tegen de spreekwoordelijke vierde muur. Ook kwam er een minimum aan props aan te pas. Interessant vond ik wel hoe er gebruik werd gemaakt van de immens grote ruimte die het toneel bleek te bieden, al waren mijn ogen voor het merendeel van de voorstelling gericht op de lichtbak waarop de ondertiteling verscheen, daar mijn Duits niet op en top is en het gehele stuk in die taal werd uitgevoerd. (De titel van het stuk en de naam van het gezelschap waren daarvoor al een duidelijke hint.)

Een toneelstuk, gebaseerd op een Franstalige filmtrilogie van een Poolse filmmaker, uitgevoerd in het Duits met in ieder geval één Nederlandse acteur in het gezelschap. Kunt u het nog volgen?

De truc met de auto was absoluut spectaculair te noemen. (Er was speciaal een gat in de vloer gezaagd om dit mogelijk te maken.) Het spel van de acteurs overtuigend. Allemaal geen geringe prestatie – toch had wat mij betreft het geheel wel wat korter mogen duren, schreef de cultuurbarbaar. Kieslowski deed er immers ook drie films over om dit verhaal te vertellen.

Dankzij YouTube kun je evengoed genieten van de val, en het kost je maar veertien seconden: