Categorieën
Strips

Het jaar samengevat in cartoons en strips

Al half november kun je ze meestal al krijgen: de jaaroverzichten in stripvorm. Ook dit jaar is er weer keuze uit bundels van Hein de Kort, Argus en Fokke & Sukke.

hein de kort 2015 coverEn dan heb ik er waarschijnlijk nog een paar over het hoofd gezien.

Persoonlijk vond ik dit een goed jaar, zolang ik die halvegare moslimterroristen even vergeet en ook alle domme beslissingen en missers van het kabinet negeer. Dat is een hele opgave, maar gelukkig zijn er genoeg strips om me af te leiden van dat soort zaken.

Goed, de cartoonbundels.

De bundel van Hein de Kort viel twee weken geleden op mijn mat. Het is alweer de zevende editie waarin De Kort terugkijkt op het afgelopen jaar. De bundeling is een overzicht van de beste cartoons en strippagina’s die De Kort maakte voor Het Financieele Dagblad (de strip Pegels & Zwart Zaad), Het Parool (Piet en Riet van de Buis) en Revu (Dirk & Desiree). De Kort is zoals altijd scherp en schaamteloos. Ik moet altijd erg om zijn cartoons en strips lachen.

Het enige bezwaar dat ik tegen de layout van de bundel heb is dat op sommige pagina’s meerdere cartoons worden afgebeeld. Sommige cartoons zijn daardoor soms te klein en die zijn lastig te lezen met het vlekkerige teken- en schrijfwerk van De Kort.

de-kort-wetenschap

Het nieuwsoverzicht van Argus, geschreven en getekend door René Leisink staat ieder nummer in Eppo en wordt ook in dagblad Metro afgedrukt. Elke dag leest Argus alle kranten en kijkt hij alle journaals. Het nieuws van de dag vat hij samen in één scherp beeld. Het werk van Argus is toegankelijk getekend.

fokke-sukke-afzien-2015Ook dit jaar hebben Fokke & Sukke natuurlijk weer Een afzien van. Hier staat een aardig plankje afzienbundels van de afgelopen jaren – een mooi overzicht van alle onheil die in die tijd over ons heen is gestort en gelukkig zorgen Reid, Geleijnse & Van Tol er met hun scherpe grappen voor dat het allemaal een beetje dragelijk wordt.

De nieuwe bundel van Fokke & Sukke heb ik nog niet gezien. Deze wordt meestal niet automatisch mijn kant opgestuurd. Waarschijnlijk verkopen die bundels toch wel, of er nu recensies over geschreven worden of niet.

Ik hoop overigens dat Jean-Marc van Tol weer verdergaat met de strips over de geschiedenis van Fokke & Sukke. Het eerste deel Prelude stamt alweer uit 2011 en dat vond ik een te gek verhaal. Op zijn site heeft Van Tol wel al wat pagina’s van het tweede deel gepubliceerd, maar ik lees liever alles in één keer in een heel album.

Vraag aan jou: Wat vind jij van dit soort cartoonbundels? Lees je ze graag?

Categorieën
Strips

Fokke & Sukke bundelen juridische grappen

Fokke & Sukke aan de balie ligt vanaf 1 maart in de winkels. Het is het tweede deel van de luxe reeks van Fokke & Sukke, waarin cartoons rond een thema zijn gebundeld. In deze bundel staan de beste cartoons die iets met juridische kwesties te maken hebben.

‘Geschikt voor iedereen met enige belangstelling voor juridische kwesties. Zelfs advocaten,’ aldus Uitgeverij Catullus.

En nu ik toch reclame aan het maken ben voor Fokke & Sukke: De scheurkalender 2013 ligt eind augustus in de winkel. Maar dat duurt dus nog wel even. Voorlopig moet je het dus doen met de bundel Aan de balie. Je kunt natuurlijk ook de oude bundels van het duo weer eens uit de kast pakken… of het prachtige album Prelude over de geschiedenis van dit komische stripduo.

Categorieën
Striprecensie Strips

Prelude: Opkomst en ondergang van Fokke & Sukke

De ontstaansgeschiedenis van Fokke & Sukke in stripvorm. Een briljant idee natuurlijk en fantastisch uitgevoerd. Ik heb in tijden niet zoveel lol gehad met het lezen van een biografische strip.

Sinds Jean-Marc van Tol Prelude: Opkomst en ondergang van Fokke & Sukke aankondigde, nu alweer zo’n anderhalf jaar geleden, heb ik er reikhalzend naar uitgekeken. Ik ben namelijk een ontzettende fan van Fokke & Sukke. Omdat Van Tol doorgaans druk is met het maken van cartoons en nog wel eens een strip uitgeeft van andere stripmakers, duurde het even voordat het album af was. Het was het wachten waard.

Herpublicaties
Van Tol vertelt in Prelude de ontstaansgeschiedenis van het beroemde stripduo. Van het moment in de pilsenerclub ‘De Engelse reet’ dat Bastiaan Geleijnse aan Van Tol opperde dat ze samen een strip moeten gaan maken tot en met de eerste publicatie van een Fokke & Sukke cartoon. Tussen deze momenten zitten verschillende fasen waarin het duo langzaam uitgevonden werd, want studiegenoten Geleijnse, John Stuart Reid en Van Tol kwamen niet zo maar op de succesvolle cartoonreeks.

Het leuke is dat in Prelude de strippogingen die Fokke & Sukke voorgingen er ook in staan. Evenals de allereerste Fokke & Sukke cartoons, fotomateriaal en achtergrondinformatie.

Het is interessant om de tekenstijl die Van Tol toen hanteerde te vergelijken met hoe hij de rest van Prelude heeft getekend. Nu zet hij zijn tekeningen met een schijnbaar nonchalance op het papier met een fineliner (zoals we iedere avond in DWDD kunnen zien). Toen tekende hij gedetailleerder in meer klassieke mainstream stijl.

Feest der herkenning
Amsterdam, de stad waar de drie heren studeerden, speelt een belangrijke rol in het verhaal. Van Tol zet de locaties rondom het Spui en de gebouwen van de UvA herkenbaar neer. Sowieso is de strip voor een UvA alumni als ik een feest van herkenning, maar voelt extra vertrouwd omdat er bekende figuren een rol vervullen: zoals Ronald Giphart,  aan wie Van Tol ooit een boze brief schreef omdat diens tweede roman hem zo tegenviel. Ook Erik Noomen, toen redacteur bij het studentenweekblad Propria Cures, Mark Burema (tegenwoordig hoofdredacteur van GeenStijl) en Maarten Moll, recensent en journalist bij Het Parool. Zelfs culinair journalist Johannes van Dam heeft een cameo.

Saillant detail: de meeste mensen die erin voorkomen hebben de strip gelezen. Hun reactie erop is ook in het album te lezen.

Prelude eindigt op het moment dat de eerste cartoon van Fokke en Sukke gepubliceerd wordt. Volgens de overlevering was dit in Propria Cures. Dankzij Prelude weten we dat de waarheid genuanceerder en ingewikkelder is. Tenminste, Van Tols waarheid op de gebeurtenissen.

Stripgeschiedenis: De allereerste Fokke & Sukke uit december 1993

Tekenplezier
Biografische strips zijn doorgaans niet erg fijn leesvoer. Ze zijn vaak erg serieus van toon, hypercorrect en behoorlijk droog. Denk maar aan de stripbiografie van Anne Frank, Nelson Mandela en dat soort boeken. Bij Prelude straalt de lol die Van Tol ongetwijfeld had bij het tekenen, van het papier en werkt aanstekelijk. De stripmaker heeft aangegeven inmiddels met deel 2 van deze geschiedenis bezig te zijn. Eind dit jaar mogen we die in de boekhandel verwachten. Een boek waar ik wederom naar uitkijk.

Jean-Marc van Tol – Prelude: Opkomst en ondergang van Fokke & Sukke
Uitgeverij Catullus, €11,95
ISBN 9789078753292

4 sterren!

Categorieën
Strips

Fokke & Sukke binnen op nummer 17

Je beseft het wellicht nog niet, maar eigenlijk is 2010 al voorbij. Recent verscheen namelijk het jaaroverzicht van Fokke & Sukke – Het afzien van 2010. Dus tja, dan is de zaak rond.

Deze week komt de bundel binnen op plaats 17 in de CPNB Top60 van best verkochte boeken. Deze lijst publiceert de Stichting Collectieve Propaganda van het Nederlandse Boek elke week online. Saillant detail: in aanmerking komen ‘algemene’ boeken (bijvoorbeeld geen strips) van meer dan € 2,50, die bij meer dan één verkooppunt verkrijgbaar zijn.

De twee satirische vogels van Reid, Geleijnse & Van Tol zijn vaak geziene gasten op de lijsten van het CPNB. In de top5 van best verkochte bundels 2009 stonden ze op nummer 4 met hun Afzien, en in de Top100 op nummer 76, omdat er toen tussen de 30.000 en 40.000 exemplaren van verkocht zijn. Volgens mij de enige strip/cartoonbundel in de top100.

Het afzien van 2010 is alweer de elfde editie, de bundeling verschijnt sinds 2000. Dit jaar verscheen het boekje een week eerder dan normaal om lang genoeg mee te kunnen doen als Sinterklaascadeautje.

Categorieën
Striprecensie Strips

Jaren van de olifant 2: De Leveling

Ondanks het feit dat de titel Jaren van de olifant 2 luidt, is De Leveling geen direct  vervolg op het album waar Willy Linthout twee Eisner Award-nominaties voor kreeg. De Leveling is een op zichzelf staand stripalbum met hetzelfde personage in de hoofdrol, namelijk Karel Germonprez.

In de twee verhalen waar De Leveling uit bestaat ontmoet Germonprez verpleegster Florentine die hij nog van vroeger kent. Het gehandicapte dochtertje van Florentine is gestorven. Ze heeft net als Germonprez, wiens zoon in de vorige strip zelfmoord heeft gepleegd, veel verdriet te verwerken. Florentine kan zich er dan ook niet toebrengen om de rolstoel van haar dochtertje weg te doen. Daarvan afscheid nemen betekent voor haar accepteren dat Roosje er niet meer is.

Semi-autobiografisch
Het eerste deel van Jaren van de olifant was semi-autobiografisch. De Vlaamse Linthout verloor net als de hoofdpersoon een zoon aan zelfmoord. ‘De gebeurtenissen in Jaren van de olifant zijn weliswaar verzonnen, maar de gevoelens zijn echt,’ vertelde de stripmaker in een interview met ZozoLala. Interessant gegeven van de strip was dat Linthout deze in zijn bekende Urbanus-stijl tekende. Niet een stijl die je direct associeert met zware onderwerpen als zelfmoord en het omgaan met verdriet, hoewel het in het genre van autobiografische strip niet ongebruikelijk is om in een niet-realistische stijl te tekenen. Gerard Leever tekent bijvoorbeeld zijn Gleevers Dagboek ook in een mainstream stijl.

Onafgemaakt
Net als het eerste deel is deze strip niet geïnkt. Toen had Linthout daar een duidelijke reden voor: ‘Sams leven was niet af, dus is de strip over hem dat ook niet.’ Kennelijk is die werkwijze hem bevallen of wenst Linthout de eenheid tussen de verschillende delen te bewaren. Het ongeïnkte tekenwerk maakt tevens in een oogopslag duidelijk dat dit album weer heel anders is dan zijn Urbanus-strips. Maar een artieske of inhoudelijke reden kan ik er niet voor verzinnen.

De groezelige potloodtekeningen bewijzen het verhaal echter geen dienst en hadden naar mijn smaak beter strak geïnkt kunnen worden. Dat past beter bij de friovole tekenstijl die an sich prima aansluit bij de plot, want hoewel het verhaal op het eerste gehoor ernstig klinkt, lardeert de tekenaar de vertelling met humoristische overdrijving. Als Flo’s dochtertje vlak na de bevalling niet blijkt te reageren op haar omgeving en geen geluid maakt, wordt ze aangesloten op onomatopeeënmachine die haar de juiste dosis geluidseffecten toedient. Zo bevat de strip nog meer grappige vondsten die je van de maker van de Urbanus-strips kunt verwachten.

Willy Linthout – Jaren van de olifant 2: De leveling
Catullus, €11.95
ISBN: 9789078753353

*** (3 vd 5)

Deze recensie is ook op het stripblog van Zone 5300 gepubliceerd.

Categorieën
Striprecensie Strips

Ype + Willem 1: Heel herkenbaar

De eerste bundeling fotostrips van het duo Ype Driessen en Willem Stam heet Heel herkenbaar. Die titel dekt de lading volledig, want niet alleen zien we bekende voorvallen die een relatie met zich mee brengt, ook bekruipt je bij het lezen het gevoel alsof je het allemaal al eerder hebt gezien.

Dat krijg je in een stripland waar de autobiografie – want als zodanig wordt de bundel op het cover aangeprezen – een populair genre is.

Ype Driessen haalt zijn inspiratie dicht bij huis vandaan: we zien hem samen met vriendje Willem vieze boekjes lezen in bed, koud water vakantieavonturen beleven op een waddeneiland en zich druk maken over modeverschijnselen. Daarbij neemt Ype steevast de rol aan van de wat hyperactieve en overgevoelige enthousiasteling die dikwijls ad rem wordt teruggevloten door Willem. Met effectieve expressieve gelaatsuitdrukkingen en slimme visuele vondsten weten Ype + Willem hun grappen te verbeelden, al ontbeert een fotostrip altijd het persoonlijk handschrift van een tekenaar.

Het handschrift van de tekenaar is mijns inziens een belangrijk component bij de stripbeleving. Een striptekenaar gebruikt zijn stijltechnieken, zijn persoonlijke lijnvoering om een wereld tot leven te wekken en met de lezer te communiceren. Dat maakt de dagboekstripjes van bijvoorbeeld Floor de Goede juist zo charmant: zijn cartooneske tekenstijl biedt een licentie om de werkelijkheid naar zijn hand te zetten. Dat handschrift mis je bij een fotostrip, waar het beeld ‘slechts’ bestaat uit vastgelegde geënsceneerde werkelijkheid.

Ondanks het fotorealistische beeld zal de oplettende lezer zich niet laten beduvelen: de stripmakers gebruiken de werkelijkheid slechts als springplank, de vlucht en afdaling zijn dikwijls een aangedikt verhaal. Misschien dat ik daarom de toevallige ontmoeting met Drs. P het leukste stripje vind. Op het derde plaatje staat Ype trots te poseren naast zijn held. Het is een moment van echtheid in een verder geënsceneerd en vermakelijk universum, waarin de grappen overigens opvallend braaf zijn. Door het ontbreken van een scherp randje is Ype+Willem een prima cadeau voor je schoonmoeder.

(Zie hier de stripmakers aan het woord in de video over de stripdagen. Ze zijn ook geïnterviewd door 8Weekly.)

Ype Driessen – Ype +Willem 1: Heel herkenbaar
(Catullus €9,95)

Een kortere versie van deze recensie is verschenen in Zone 5300#88.