Schrijver, acteur en striphistoricus Ger Apeldoorn maakte een boek over de imitaties van het invloedrijke satirische tijdschrift Mad, genaamd Behaving Madly! Vijf jaar werkte hij aan dit project, dat op de San Diego Comic Con werd gepresenteerd door uitgeverij IDW. Met een speciale lezing in de American Book Center in Amsterdam introduceert hij het boek aan de Nederlandse lezers.
Zelf heb ik niet zo heel veel met het legendarische, satirische stripblad Mad. Maar Ger Apeldoorn is gek van Mad. Ik vind het daarom des te toffer dat het hem gelukt is om dit boek samen met Craig Yoe te schrijven en samen te stellen. En dat IDW het heeft uitgegeven. Daarom plaats ik hier met plezier het aankondigingsbericht dat Ger van de week opstuurde:
Toen Mad voor het eerst een oplage van een miljoen haalde, besloot iedere uitgever en zijn oom (soms zelfs letterlijk) een eigen versie te proberen. Voor de inhoud maakten ze gebruik van een aantal van de grootste namen uit de stripindustrie, waaronder een aantal tekenaars en schrijvers die voor Mad hadden gewerkt of later voor Mad zouden werken.
In Behaving Madly wordt het beste van dat werk herdrukt, samen met een uitgebreide geschiedenis van het genre, met titels als Snafu, Lunatickle, Cockeyed en Crazy, Man, Crazy tot Think, Frantic, Frenzy, Loco, Panic en Zany. Het herdrukdeel bevat nooit herdrukt materiaal van grote stripnamen als Bill Elder, Jack Davis, John Severin, Al Jaffee, Joe Maneely, Ross Andru, Joe Kubert, Russ Heath, Bob Powell, Howard Nostrand, Basil Wolverton, Joe Sinnott, Don Heck, Ric Estrada and Lee Elias. Er zijn zelfs bijdragen van de latere superhelden-tekenaars Jack Kirby (Fantastic Four) en Steve Ditko (Spider-Man). En natuurlijk Stan Lee – die zal zich er eens niet mee bemoeid hebben.
Sinds de presentatie op de San Diego Comic is het boek goed ontvangen. Het is nu al het best verkochte boek uit de stal van Craig Yoe, die het boek met Ger Apeldoorn voor IDW samenstelde. In de diverse besprekingen en buyer reviews werd het ‘de Rosetta Stone van de Mad imitaties’ genoemd, ‘an expertly written, exhaustively researched book’, ‘done fantastically right’, ‘a must buy’ en ‘highly recommended’. De Britse striphistoricus en directeur van het London International Comics Festival Paul Gravett noemde hij een van zijn top picks voor 2017 and het invloedrijke blog Boingboing schreef er een juichend stuk over.
Het boek is ontworpen door de Nederlandse grafische vormgever Cok Jouvenaar, die ook bij de presentatie aanwezig zal zijn. In zijn lezing zal Ger Apeldoorn vertellen over de tot standkoming van het boek, de vele copyrightgevechten en natuurlijk ook de bijzondere vondst die hij en Craig Yoe deden met betrekking tot de pop-art kunstenaar Roy Lichtenstein – die de cover van Panic #3 uit 1959 gebruikte als inspiratie voor zijn print Pistol uit 1962, die hij in 1968 bewerkte tot cover van Time na de moord op Robert Kennedy.
Vrijdag, 20 oktober 18:00-19:30 ABC Amsterdam, Spui 12
De Britse stripmaker Andrew Wildman is vooral bekend als tekenaar van de Transformers-strips. Nu is zijn eerste graphic novel uit. Horizon gaat over persoonlijke ontwikkeling en het overwinnen van je angsten. ‘Ik wil mensen niet ergens van overtuigen, maar ze een kans geven hun eigen mogelijkheden te zien.’
Andrew Wildman thuis.
We spreken Andrew Wildman tijdens de eerste editie van Dutch Comic Con in Utrecht. Wildman is een van de buitenlandse stripmakers die daar twee dagen zijn fans ontmoet en tekeningen maakt. Terwijl wij in de rustige greenroom zitten op de eerste verdieping, zijn beneden duizenden stripliefhebbers en cosplayers zich aan het vermaken. Al meer dan dertig jaar is Wildman professioneel illustrator. Hij werkt in de game- en animatie-industrie als ontwerper van personages en omgevingen. Ook was hij storyboardtekenaar voor de sciencefictionserie Doctor Who. Wildman: ‘Ik vind het heel fijn om storyboards te maken. Het publiek ziet het eindresultaat weliswaar niet, maar het is ontzettend interessant om met regisseurs samen te werken en uit te dokteren hoe dingen in beeld gebracht gaan worden.’
Als stripmaker werkte hij aan series als Thundercats en de X-Men-comic die voortkwam uit de animatieserie. In de jaren negentig tekende Wildman miniseries over Spider-Man en Venom. Wildman: ‘Spider-Man was waarschijnlijk mijn favoriete personage toen ik jong was. Toen ik hem eindelijk als professional mocht tekenen was dat een fantastische kans, maar eigenlijk is Spider-Man verschrikkelijk om te tekenen. Door het masker zie je zijn gezicht niet, dus kan ik maar weinig gezichtsuitdrukkingen laten zien en die vind ik juist fijn om op papier te zetten. Ook het webpatroon op Spider-Mans kostuum is vervelend om te tekenen. Het is niet moeilijk, maar wel heel saai. Mijn doel was om aan the Avengers te werken. Captain America tekenen zou te gek geweest zijn. Het dichtstbij kwam ik met een project dat Force Works heet en dat aan Avengers gerelateerd is. Dat vind ik nog steeds het beste werk dat ik voor Marvel heb gedaan.’
Spider-Man door Andrew Wildman.
Transformers
Als stripmaker is hij vooral bekend van Transformers. Jarenlang tekende Wildman deze op de animatieserie gebaseerde comic. Eerst voor Marvel UK, de Britse afdeling van Marvel Comics, later voor de Amerikaanse uitgeverij zelf en tot slot voor uitgeverij IDW. ‘Of ik een speciale band heb met robots en Transformers? Jawel, maar voornamelijk omdat ik een lange tijd aan deze serie heb gewerkt en omdat deze strip mijn doorbraak was in de comicswereld. Maar toen ik gevraagd werd om Transformers te tekenen, had ik er nog nooit van gehoord. Eigenlijk had ik ook geen zin om robots te tekenen.’
Toch wist Wildman een duidelijke stempel op de strip te drukken. Samen met schrijver Simon Furmangaf hij de robots menselijkheid. ‘Toen ik aan de Amerikaanse versie begon, heb ik mij sterk laten inspireren door de comic Machine Man van Barry Windsor-Smith. Fantastisch werk dat mij duidelijk maakte dat je veel detail kunt stoppen in het tekenen van mechanische dingen. Het viel me op dat veel collega’s de Transformers als robots tekenden. Ik zag ze als personages, met net zo veel menselijkheid als jij en ik. Dus begon ik hun gezichten erg expressief te maken. Veel lezers vonden dat maar niks, maar genoeg mensen vonden dat wél goed. Furman en ik zagen allebei in dat Transformers diepgang hebben. Om die reden kreeg ik er lol in.’
Transformers
Persoonlijke ontwikkeling
Eind jaren negentig ging het slecht met de Amerikaanse comicsindustrie – Marvel Comics ging zelfs failliet. ‘Tot dat moment ging het best goed met me bij Marvel. De top had ik nog niet bereikt, maar ik was onderweg. Toen stortte de boel in. Elke serie waar ik aan begon, werd stopgezet. Het leek alsof mijn carrière tot een eind kwam. Ik had persoonlijke problemen en kreeg daar begeleiding voor. Die hulp bleek nogal krachtig en effectief. Hierdoor werd ik me voor het eerst bewust van zaken als coaching en persoonlijke ontwikkeling. In de loop der jaren heb ik seminars bezocht en ben ik zelf een coach geworden. Dat leidde onvermijdelijk tot nieuwe inzichten over mijn eigen leven en wat er voor anderen mogelijk is.’ Zelfvervulling en persoonlijke ontwikkeling fascineren Wildman en deze thema’s behandelt hij ook in Horizon, zijn eerste graphic novel en zijn debuut als schrijver.
Horizon Horizon draait om de vijftienjarige Alisanne. Ze wordt gepest op school en heeft een moeilijke relatie met haar moeder. Als ze in slaap valt, komt ze in een droomwereld terecht waar ze de confrontatie met haar eigen angsten moet overwinnen en uiteindelijk zal ontdekken wie ze is. Ze krijgt hulp van het speelgoedkonijn dat ze ooit van haar vader kreeg. ‘Dat konijn is de mentor van de held, hij is de Obi-Wan Kenobi in mijn verhaal. De huizenhoge robot waar Ali het tegen op moet nemen, representeert niet alleen haar angst, maar is ook een metafoor voor gedrag dat we telkens herhalen.’
Met Horizon hoopt Wildman de ogen van zijn lezers te openen: ‘Ik wil mensen niet ergens van overtuigen, maar ze een kans geven hun eigen mogelijkheden te zien. We willen altijd meer, we willen meer kunnen bereiken of lekkerder in ons vel zitten. Vaak voelen we ons begrensd en denken we dat die doelen niet haalbaar zijn. Coaching of het lezen van een inspirerend werk, opent soms je ogen voor wat er allemaal mogelijk is. Wij zijn zelf het grootste obstakel voor wat we in het leven kunnen bereiken. Het enige wat je tegenhoudt zijn je eigen, beperkende vooraannames en gedachten. Zodra je die kunt doorbreken, is er van alles mogelijk. Dat is het thema van Horizon.’
Ironisch wellicht, maar het waren juist Wildmans eigen aannames die de productie van deze strip tegenhielden. Hij ondernam meerdere pogingen om de strip te maken. Eerst met andere schrijvers, maar dat werkte toch niet. ‘Omdat het om mijn verhaal ging wilden die schrijvers niet te veel hun eigen ideeën opdringen. Hierdoor hadden ze niet de vrijheid het verhaal goed te schrijven. Toen opperde een vriendin van me dat ik het zelf moest schrijven. Ik antwoordde haar dat ik geen auteur ben, maar dat vond ze onzin. Ze zei dat ik degene ben die de personages door en door kent. Dat heeft me erg geholpen. Mijn grootste obstakel bij het schrijven van Horizon was dus mijn eigen idee dat ik een tekenaar was en geen schrijver.’
DIY
Wildman gaf Horizon uit in eigen beheer zodat hij deze op beurzen kan verkopen en exemplaren ter promotie kan opsturen. ‘Voordat ik het boek zelf uitbracht heb ik het wel naar één uitgeverij gestuurd, maar ze snapten niet helemaal wat ik ermee wilde bereiken. Ik wist dat ik deze strip wilde maken of ik nu een uitgever zou vinden of niet. Dus waarom niet gewoon de strip eerst afmaken? De kans dat het boek dit jaar door een echte uitgeverij wordt uitgebracht ziet er veelbelovend uit. Mocht dat toch niet gebeuren dan is het ook wel goed zo en blijf ik de strip zelf uitbrengen.’
Plotseling staat Wildmans vrouw bij onze tafel. Ze vertelt met lichte paniek in haar ogen dat er een lange rij met fans voor zijn tafel staat en dat ze niet weet wat ze met ze aan moet. Het gesprek ronden we af en Wildman gaat naar beneden om nog meer Transformers te tekenen.
Toen Mad voor het eerst een oplage van een miljoen haalde, besloot iedere uitgever en zijn oom (soms zelfs letterlijk) een eigen versie te proberen. Voor de inhoud maakten ze gebruik van een aantal van de grootste namen uit de stripindustrie, waaronder een aantal tekenaars en schrijvers die voor Mad hadden gewerkt of later voor Mad zouden werken.
