Heerlijk absurde grappen uit de koker van Kim Duchateau, de stripmaker die ook Esther Verkest heeft bedacht. Alle Madelfried strookjes verschenen tussen 1995 en 2014 zijn nu gebundeld door Oogachtend.
Derhore baseerde het verhaal op haar eigen ervaringen. Ze had last van overgewicht en de strip laat heel goed zien hoe mensen tegen haar als dikke vrouw aankijken en behandelen. Ook vertelt de stripmaakster hoe ze het leven na de verkleining ervaart. Het boek, uitgegeven door Oogachtend, was haar afstudeerproject.
Wat ik sterk vind aan dit soort beeldverhalen is dat ze op een toegankelijke manier kennis laten maken met een bijzondere situatie en tonen hoe mensen daarmee omgaan. Heel inspirerend om te lezen.
De Silvester Strip Debuutprijs wordt uitgereikt aan de tekenaar van het beste Nederlandstalige stripdebuut van de afgelopen twee jaar. De jury heeft met meerderheid van stemmen beslist dat deze dit jaar dus gaat naar Ben Gijsemans voor zijn boek Hubert (Uitgeverij Oogachtend). Aan deze Debuutprijs is een bedrag van 1.000 euro gekoppeld. De eerste druk van Hubert is reeds uitverkocht. De tweede druk verschijnt binnenkort.
Uit het juryrapport
‘In Hubert van Ben Gijsemans gebeurt bijna niets en daardoor juist ontzettend veel. Een steelse blik opzij, het aandachtig bestuderen van een schilderij, het voorzichtig bespieden van het buurmeisje: daar waar andere tekenaars veel meer tekst of drama in hun tekeningen nodig hebben speelt Gijsemans het klaar om met bijna niets een complete binnenwereld bloot te leggen. en dat in een stijl die het midden houdt tussen Chris ware, Winsor McCay en Olivier Schrauwen.’‘Ben Gijsemans beschikt over een uitzonderlijk tekentalent, een zeer verfijnd gevoel voor ritmiek, voor het overbrengen van emoties in tijd, in sequenties. Het is een ode aan het beeldverhaal zelf, het is een ode aan de liefde, aan de eenzaamheid, het is een ode aan de kunst. Het is een ode aan het leven. Hubert is een debuut uit duizenden, het belooft zo veel voor de toekomst van Gijsemans.’
Een eervolle vermelding van de jury gaat uit naar het boek Woekeraar van Pieter Coudyzer (uitgeverij Xtra).
De jury van Silvester
Michiel van de Pol (stripmaker, wiens nieuwe graphic novel Spotters onlangs verscheen bij uitgeverij Scratch), Dimitri van Amerongen (verkoper stripboekwinkel Silvester Haarlem), Wout Jut (recensent voor Eppo Stripblad) en Ward Wijndelts (schrijver/journalist voor Mindshakes.com). De jury gaat onder leiding van Patrice van der Linden (eindredacteur uitgeverij Silvester). Met dank aan alle uitgevers die de boeken ter beoordeling beschikbaar hebben gesteld.
Winnaar van de Comik Web Award 2016 is Jasper Rietman met zijn TRI/P. Zijn prachtige woordeloze strips zijn van wereldklasse. Tweede en een gedeelde derde plaats gingen respectievelijk naar het fantasyverhaal Spindrift van Elsa Kroese, de luchtige strips van Emma Ringeldingen en het striponderzoek To Be A Comic van Maikel Verkoelen. De jury is onder de indruk van de originaliteit, het hoge niveau en de productiviteit van alle genomineerden.
De Comik Web Award
Comik.nl is het platform voor iedereen die strips op het web wil lezen en/of maken. Het Nederlands taalgebied is weliswaar klein maar ook hier worden steeds meer uitstekende webcomics gemaakt. Met de uitreiking van de Comik Web Award willen we dit talent extra aanmoedigen en onder de aandacht brengen.
Op de tentoonstelling in de Philharmonie is de shortlist van nominaties voor de Comik Web Award 2016 te bewonderen.
De afgelopen maanden zijn ruim dertig webcomics genomineerd voor de Comik Web Award. Hieruit hebben we een shortlist samengesteld van achttien nominaties. De jury, een panel van twintig comicliefhebbers heeft de winnaar gekozen uit deze shortlist.
Uit het juryrapport
1e plaats: TRI/P
De “stille” tekeningen van Jasper Rietman blinken uit in concept binnen het zeer klassieke stramien van 3 kaders. Het zijn prachtige stripjes, met vreemde situaties en slimme gebruikmaking van het medium. De tekenstijl is herkenbaar en vormvast, het kleurgebruik is fijn. Het is superspeels en surrealistisch werk en prachtig vormgegeven. Het zijn intrigerende verhaaltjes waar je over na moet denken. Mooi dat de verhalen de ruimte scheppen om er ook je eigen verhaal bij te bedenken. Rietman onderzoekt de grenzen van de strip. Hoe meer je ervan ziet, hoe mooier het wordt. Echte juweeltjes zitten ertussen. Potentieel een wereldhit. http://tripcomics.tumblr.com2e plaats: Spindrift
Een mooi vervolgverhaal in fantasy genre. Sprookjesachtig en tegelijkertijd duister. Prachtig art work, gave setting. De interactie met de goden is goed gedaan, directer en persoonlijker dan de meeste fantasy maar wel geloofwaardig. Beeld en tekst vullen elkaar aan. Spannende verhalen met meerdere verhaallijnen door elkaar. Veel verschillend perspectief in beeld. Fantasy in zeer fraaie stijl en vormgeving. Goede composities en gezichtsuitdrukkingen, subtiele overlappingen. Verhaal met meerdere lijnen door elkaar. Oogsnoep. Tof dat het met de computer is gemaakt. http://spindrift-comic.comGedeelde 3e plaats: Ringeldingen
Emma Ringelding weet goed hoe ze uit alledaagse herkenbare situaties grapjes kan destilleren. De uitvoering van de tekeningen, de tekst en het verhaal is mooi evenwichtig, met veel humor en zelfspot. De strips zijn technisch erg goed verteld en voelen, ondanks dat het over dankbare thema’s gaat, fris en nieuw. Leuk dat ze in haar strip inspeelt op de reacties in de comments. Bijvoorbeeld de discussie over hoe wc papier hoort te hangen. Zoals een komediant op zijn publiek reageert doet Ringelding dat via Facebook op haar bezoekers. Knap! De onderwerpen zijn makkelijk te relateren. Leuk zijn ook de referenties naar bekende films en series.Tekeningen zijn ogenschijnlijk simpel maar to the point met een speelse luchtige clou. https://www.facebook.com/Ringeldingen/Gedeelde 3e plaats: To Be A Comic
Deze serie van Maikel Verkoelen gaat over hoe het is om in een strip te leven. Het is een gelaagd verhaal waar steeds een stap bijkomt, met steeds meer introspectie. Het gaat over strips zelf. Een moeilijk onderwerp, zeer innovatief en ambitieus. Van hoog niveau en grafisch sterk. Zowel tekentechnisch, als wat betreft de manier waarop hij gebruik maakt van de ruimte op het scherm. Het is een erg leuk concept, weliswaar niet helemaal nieuw, maar het biedt veel mogelijkheden. Die kunnen nog wat meer worden uitgediept, hoewel het gevaar op de loer ligt dat het een gimmick wordt. https://tapastic.com/series/TO-BE-A-COMIC
Net als bij het eerste project Brussel in Shorts in 2011 hield Passa Porta een wedstrijd. De acht stripmakers Stedho, Laure Allain & Michaël Olbrechts, Mikkel Ørsted Sauzet, Steve Michiels, Kim, Gwénola Carrère, Delphine Frantzen en Fabienne Loodts werden geselecteerd uit 60 inzendingen. De geselecteerde verhalen werden tentoongesteld in het Belgisch Stripcentrum.
Bruss.2 levert diverse verhalen in uiteenlopende stijlen op. Afhankelijk van je visuele smaak zal het ene verhaal meer bekoren dan het andere. Met twaalf pagina’s hebben de stripmakers genoeg ruimte om een mooi kort verhaal op te zetten. Het resultaat is voor een lezer daarom veel bevredigender dan bundels waarin in één pagina een film of roman verstript dient te worden.
Alice
Zelf vind ik de vertellingen waarin het hotel slechts als decorstuk fungeert het interessantst. De bundel begint met een geslaagde, surrealistische versie van Alice in Wonderland in Brussel waarin het bekende blonde meisje wel een heel serieuze reden heeft om achter het witte konijn aan te rennen. Ze achtervolgt het beest via de metro en de straten van Brussel naar hotel Metropole, waar de vertelling van Stedho tot een knallende conclusie komt. Stedho (Steven Dhondt) illustreerde tevens het omslag.
In Onze vader van Laure Allain en Michaël Olbrechts is Le Berger het hotel waar een baas graag de jonge, nieuwe employees mee naar toe neemt om daar de matrassen uit te proberen. Zijn liefhebberij heeft voor aardig wat toekomstige hotelbezoekers consequenties. In Zij aan zij heeft Kim (van Esther Verkest) een niet zo brave huisvader met een nogal duistere hobby in de hoofdrol en Het weerzien van Delphine Frantzen is een prachtig liefdesverhaal tussen twee bejaarde en broze oud-geliefden.
Niet alle verhalen konden mij even veel bekoren. Ik kon weinig met het sombere en ontoegankelijke verhaal In verscheidenheid verenigd van Mikkel Ørsted Sauzet. Het verhaal van Fabienne Loodts, waar de bundel mee afsluit, ontstijgt mijns inziens het anekdotische niet en is een verslag van wat zij in Brussel meemaakte. Haar dagboek-achtige benadering contrasteert op zich wel leuk met de surrealistische kolder uit Stedho’s verhaal.
Ik raad de nieuwsgierige lezer graag aan de rest van de inhoud van deze leeswaardige bundel zelf te ontdekken.
Bruss.2
Uitgeverij Oogachtend. €19,95
Junker vertelt de gecompliceerde coming of age van twee broers in een (fictief) adellijk Pruisisch geslacht Von Schlitt, dat op zijn retour is in het begin van de 20ste eeuw. Omdat de vader een been verloor voor het vaderland mogen zijn twee zonen op kosten van de koning naar de kadettenschool. De ziekelijke moeder kwijnt weg in een sanatorium in Zwitserland, waar ze eenmaal per jaar bezoek krijgt van man en kinderen. De twee broers vinden een oude brief van hun moeder aan hun oudtante waarin ze schrijft dat ze enkel kinderen wil om haar uitgebluste huwelijk te redden. De jongens, die erg van karakter verschillen, reageren heel uiteenlopend op de brief. De eerzuchtige Oswald volgt het eerder stereotype pad via rebellie naar modelkadet. De introverte Ludwig, de verteller van het verhaal, blijft er schijnbaar onbewogen onder, maar is veel minder voorspelbaar.
Na enkele bijdragen in bloemlezingen debuteerde Simon Spruyt in albumvorm met De Bamburgers, een kinderstrip over koningskinderen op scenario van Fritz Van den Heuvel, en De Furox, een eigen verhaal over de vlucht van de laatste draak uit Europa. Hij breekt helemaal door met SGF, een satire op de uitgeverswereld en het lot van de stripauteur, waarmee hij in 2007 de Knack Focus Stripstrijd wint en een jaar lang de strip mag publiceren in het magazine. Met de albumeditie wint hij in 2011 vervolgens de Stripvos voor het beste Nederlandstalige album.
Nu wint hij met Junker de Willy Vandersteenprijs 2014.
Uit het juryrapport:
‘De jury beloont met Junker – Een Pruisische Blues van Simon Spruyt een pareltje.
Het spannende verhaal over Ludwig Von Schlitt, een jongen uit een adellijke Pruisische familie, opent krachtig en grijpt langzaam naar de keel. De sterke vertelling maakt de coming-of-age van het
hoofdpersonage binnen de context van het begin van de Eerste Wereldoorlog voelbaar. Daarbij moet historische accuraatheid plaats ruimen voor de eigen interpretatie in het gelaagde verhaal van Spruyt waardoor de auteur meesterlijk paradoxaal ruimte creëert voor andere interpretaties. De lezer wordt hier heerlijk op het verkeerde been gezet.
De tekenaar slaagt erin zijn vormentaal heruit te vinden en blaast zo stilistisch de lezer van zijn stoel. Met slechts enkele, weldoordachte lijnen schept Spruyt een explosie aan expressie en sfeer. Nevenpersonages met vormeloze gezichten – met glimlach! – roepen de strenge, anonieme klassenmaatschappij van de vergane Pruisische natie in herinnering, waar geen ruimte is voor het individu. De geelblauwe monochromie in het album maakt de schrille sfeer af.
Een groots boek.’De jury bestond uit Helena Vandersteen (niet stem-gerechtigd voorzitter), Sabien Clement (illustratrice), Maartje de Haan (voorzitter stripmuseum Dordrecht), Luc Morjaeu (stripauteur), Tim Roels (eigenaar stripwinkel Tse Tse) en Natasja van Loon (stripexperte).
De jury maakte ook een eervolle vermelding voor Hubert van Ben Gijsemans: ‘Gijsemans’ debuutalbum steekt esthetisch nadrukkelijk boven andere kandidaten uit. De stripmaker weet zijn lezers emotioneel mee te voeren naar de leefwereld van een introverte Brusselaar die zijn toevlucht zoekt in het museum van Oude en Moderne kunsten. Via die context brengt hij tegelijkertijd een les kunstgeschiedenis. Zo demonstreert Gijsemans hoe het ook met weinig woorden kan.’
Junker verscheen bij uitgeverij Blloan (Ballon Media), Hubert bij uitgeverij Oogachtend.
De Willy Vandersteenprijs is een initiatief van de erven Vandersteen, Stripgids, SABAM-ARTES en Stripdagen Haarlem / Stichting Beeldverhaal Nederland. Tot 2013 werd de Vandersteenprijs
ondersteund door co-initiatiefnemer deBuren en was het een tweejaarlijkse prijs. De nieuwe partner is SABAM-ARTES, waarmee de prijs vanaf heden jaarlijks wordt uitgereikt.
In de zomer van 1996 vertelt vader Filip tijdens een autorit naar Nederland aan zijn kinderen de levensgeschiedenis van hun overgrootmoeder Anneke naar wie ze op weg zijn. Omaatje, toen inmiddels 97 jaar oud, groeide begin twintigste eeuw op Java op, als een van tien kinderen van een koffieplantagehouder. Stripmaker Michaël Olbrechts (Genk, 1987), een van de aandachtig luisterende kinderen op de achterbank, gebruikte deze familiegeschiedenis als inspiratie voor zijn debuut De allerlaatste tijger. Het album won terecht tijdens de Stripdagen Haarlem de Silvester Strips Debuutprijs 2014 (eerder de VPRO Debuutprijs, daarna Comic House Debuutprijs). Het is een toegankelijk getekend, hartverwarmend verhaal waarin Olbrechts op vakkundige wijze zijn eigen jeugdherinnering van de autorit afwisselt met belangrijke gebeurtenissen uit het verleden van zijn familie. En passant vertelt hij ook nog het een en ander over de oplopende spanningen tussen de inlanders en kolonialisten in voormalig Nederlands-Indië.
Met het album studeerde Olbrechts af aan de hogeschool Sint-Lukas in Brussel. Het komt wel vaker voor dat een afstudeerproject wordt uitgegeven. Uitgever Johan Stuyck van Oogachtend is tevens hoofddocent aan Sint-Lukas. ‘Ik wist dat hij geregeld een student kiest om diens werk te publiceren. Ik zag dat als mijn kans en heb daarom zo veel werk in mijn eindproject gestoken. Ik wilde Johan overtuigen door een omvangrijk boek te maken dat uitgeefbaar zou zijn,’ vertelt de Vlaamse stripmaker die een jaar had om aan de ruim 80-pagina’s tellende striproman te werken.
‘Qua onderwerp kregen we carte blanche. De geschiedenis van mijn voorouders kwam redelijk snel in mij op, want het is een interessant verhaal waar ikzelf meer over wilde weten.’
Kruidenvrouwtje
Wat waren de grootste moeilijkheden waar Olbrechts mee te maken kreeg? ‘Ik moest mij goed documenteren. Een groot deel speelt zich af in Indonesië en het geheel speelt zich af in het verleden, dus het was goed opletten geen fouten te maken. Ten tweede moest ik het verhaal toegankelijk voor een groter publiek maken. Het moet immers ook interessant zijn voor lezers die geen band hebben met mijn familieleden.’
‘Ik ben in de familiearchieven gedoken. Gelukkig had mijn vader eind jaren zeventig, toen hij op de middelbare school zat, een interview afgenomen met mijn Omaatje. Daarin ondervraagt hij haar over haar jeugd in Nederlands-Indië. Uit dat cassettebandje heb ik veel informatie gehaald. Veel kapstokken in mijn verhaal zijn aspecten die in dat interview aan bod komen.’
‘Op familiefeesten had ik wel eens gehoord de moeder van Omaatje iets wist van kruiden en dergelijke, maar tijdens mijn research bleek dat ze in de kolonie echt een autoriteit op het gebied van kruidengeneeskunde was. Haar kruidenboek was in veel huishoudens te vinden. Een interessante vondst, want dit wijst erop dat het een krachtige vrouw was, in die periode in de geschiedenis was dat niet zo gebruikelijk.’
Schlemiel
‘Familieleden reageerden zeer positief op het boek. Degenen die wel van de familiegeschiedenis op de hoogte waren zien natuurlijk wel welke details ik heb aangepast. Dat waren altijd bewuste keuzes om het verhaal voor iedereen boeiend te maken. Over sommige personages had ik bijna geen informatie dus die heb ik naar eigen goeddunken ingevuld. Van de vader van Omaatje wist ik bijvoorbeeld alleen dat hij een koffieteler was. Ik heb er een beetje een schlemiel van gemaakt die niet in staat is met zijn kinderen te communiceren en die door zijn vrienden wordt uitgelachen omdat zijn vrouw zo ondernemend is.’
Michaël Olbrechts. De allerlaatste tijger
Uitgeverij Oogachtend
Dit interview is in VPRO Gids #34 (2014) gepubliceerd.
Aan deze debuutprijs is een bedrag van 1.000 euro gekoppeld.
Uit het juryrapport:
‘Met zijn afstudeerproject De allerlaatste tijger laat Michaël Olbrechts zien dat hij goed tekenwerk kan combineren met een goed verhaal. De allerlaatste tijger vertelt over een jong gezin onderweg naar oma. Vader doodt de tijd door het vertellen van oma’s levensverhaal. Met zijn kleurgebruik en verteltrant, benadrukt Olbrechts het contrast tussen het vrolijke gezin op een zomerse dag en de schrijnende lotgevallen van oma in Nederlands Indië. Dat levert een boeiend en vaak grappig verhaal op, dat de lezer niet onbewogen laat.
Michaël Olbrechts is niet alleen een kundig verteller, maar heeft ook een prettige en geheel eigen tekenstijl, waarin de onbezorgde wereld van de klassieke Franco-Belgische school samenkomt met de expressie van de moderne Vlaamse strip. Kers op de taart is zijn oog voor detail, zoals wapperende haren voor het open autoraam en het glazen oog van oma. Een speciale vermelding verdient ook de unieke en uiterst verzorgde lettering. Het zijn dit soort kleine dingen die duidelijk maken met hoeveel plezier dit boek gemaakt is. De allerlaatste tijger is een veelbelovend debuut van een veelzijdig talent, van wie de jury verwacht in de toekomst meer te horen.’
Een eervolle vermelding van de jury gaat uit naar het boek Helden van de Tour van Jan Cleijne (uitgeverij Oog & Blik).
De jury bestond uit David Steenhuyse (stripjournalist en hoofdredacteur van De Stripspeciaalzaak.be), Sigge Stegeman (stripboekwinkel De Noorman Arnhem, oudredacteur ZozoLala), Amin Gemei (uitgever Dark Dragon Books) en Hein van Putten (art director, grafisch ontwerper). De jury stond onder leiding van Patrice van der Linden (eindredacteur Silvester Strips).
De Silvester Strips Debuurtprijs is wat we eerder de VPRO Debuutprijs noemden en later de Comichouse debuutprijs. Overigens vind ik het een mooie keuze van de jury, Olbrechts maakte een mooi persoonlijk en hartverwarmend stripverhaal met De allerlaatste tijger.
Kim Duchateau laat heldin Esther Verkest surrealistische en absurde avonturen beleven. ‘Het is godsgruwelijk moeilijk om mooie vrouwen te tekenen!’
In een nachtelijk bos wordt Esther achtervolgd door een levensgroot speelgoedkonijn met een opwindsleutel in zijn rug. Als het konijn uitgeput neervalt, rijgt de heldin hem aan het spit: ‘Met Duracell-batterijen is het normaal gezien nog spannender,’ zegt ze smikkelend. In een andere aflevering vindt ze na weken reizen dankzij een sjamaan midden in de woestijn een plek waar vrouwen met een plezierige uitdrukking op het gezicht samen komen: de legendarisch G-spot is gevonden. En de ideale man, die zet Esther zelf in elkaar met een ‘IKAE’-bouwpakket. Zoals we van de zelfbouwgigant mogen verwachten zit er net bij dit exemplaar een schroefje los.
Drie uiteenlopende voorbeelden uit de strip Esther Verkest, een van de opvallendste Belgische stripfiguren van de afgelopen jaren. De sexy, roodharige Esther beleeft allerlei surrealistische en absurdistische avonturen, gelardeerd met een flinke dosis seks en cartoongeweld. ‘Ik maak absurde, afwijkende strips,’ legt Kim Duchateau (Sint-Truiden, 1968) uit.
De Vlaamse stripmaker heeft het er druk mee: behalve Esther tekent hij dagelijks een cartoon voor De Morgen, cartoons voor P-Magazine, geeft hij tekenles aan de Provinciale Hogeschool Limburg en is DJ bij FM Brussel. Tussendoor treedt hij op als muzikant, werkt hij aan verschillende opdrachten en aan een graphic novel met Hanco Kolk.
Een heel weeshuis aan stripfiguren vloeide uit zijn pen, zoals Madelfried de onverschrikkelijke, een lui superkonijn, en Aldegonne: een zielig, moederloos meisje dat door iedereen gepest wordt. Duchateau: ‘Met de loser, of degene die altijd in een ongeluk terechtkomt, kun je gewoon veel doen. Personages die slecht of onsympathiek zijn, vind ik interessanter dan de brave held zoals je die wel hebt bij klassieke stripreeksen. Obelix is jaloers, te dik en ijdel. Daarbij vergeleken is Asterix saai.’ In tegenstelling tot Aldegonne delft Esther zelden het onderspit. In wezen zijn ze elkaars tegenpolen.
Geen neukpop
Duchateau maakte drie jaar cartoons voor P-Magazine, de Belgische Panorama, toen men hem september 2000 vroeg ieder nummer een hele pagina te vullen. Binnen vier dagen moest hij met een concept op de proppen komen. Tot hun verbazing kwam Duchateau niet met cartoons maar met Esther Verkest: ‘Het was het idee van mijn vrouw om een sexy dame als hoofdpersonage te nemen, want P-Magazine vond ze toch een half naaktblad. In eerste instantie leek me dat niets, want ik moest meteen denken aan de reeks Rode Oortjes: strips vol belegen grappen waarin vrouwen als neukpop worden afgeschilderd. Toen kreeg ik het idee een wulpse, goed uitziende dame te verzinnen die dingen beleeft die haaks staan op haar uiterlijk. Ze ziet er heel populair, aantrekkelijk en sexy uit, maar ik laat haar in een donkere, afschuwelijke en absurde wereld toeven. Zo’n beetje Natasja (de stripstewardess) meets Kamagurka. Een dergelijk experiment was nooit eerder gedaan. Strips kennen wel sexy heldinnen maar vooral in avonturenverhalen, niet in humorstrips.’
Overigens was dit concept in het begin wel een uitdaging voor de stripmaker: ‘Het is godsgruwelijk moeilijk om mooie vrouwen te tekenen! Zodra je haar neus of haar oog maar een millimeter te veel naar links of rechts tekent, is ze al niet meer mooi. Als je de kont iets te dik of te plat tekent, zie je dat meteen. Dat heb je niet bij gewone stripfiguren of bij iemand die lelijk is.’ De strip ging met de maker op de loop, het sterke karakter van Esther ontstond gaandeweg: ‘Ik bedacht een grap en vroeg me af hoe ze daarop zou reageren. Vanaf dat moment was ze een personage. Het is nu al zo dat ik geen grappen kan bedenken waarin Esther de dupe is, want zo is ze niet.’
Onsterfelijk
‘Ik heb nooit een doelgroep voor ogen gehad. Esther is een opvallende figuur, de humor spreekt iedereen wel aan. Toch ben ik altijd verbaasd als ik op een boekenbeurs signeer en er veel volk staat. Het publiek is heel divers: zowel pubers als ouderen, van truckchauffeurs met een bierbuik die nog bij moeder wonen als een meer intellectueel publiek. Ik vind het leuk dat mensen er zo serieus mee omgaan: lezers vragen wel eens toestemming om een beeld van Esther te mogen maken; een bakker heeft ooit een taart van haar geboetseerd. Ik zit gewoon thuis in mijn luie stoel iets absurds te bedenken dat de mensen laat lachen, soms tien jaar later nog. Dat soort onsterfelijkheid vind ik fijn.’
Een selectie van de afleveringen uit P-Magazine wordt in het Nederlandse stripblad Eppo afgedrukt. ‘Daar staan vooral de bravere, niet heel kinky afleveringen in. Niet de heel sadistische, seksueel expliciete dingen. Je mag wel een blote tiet zien maar geen erectie in de broek.’
Over het randje
Soms komt Duchateau in zijn cartoons en Esther-strips grof uit de hoek. Onderwerpen als kindermisbruik door geestelijken en kindermishandeling thuis schuwt hij niet. In een reeks verhalen wordt de zus van Esther telkens in elkaar geslagen door haar man – een keer zelfs door een tekstballon. ‘Je zag Esthers ouders nooit, dus toen vroeg ik me af of ze een broer of zus zou hebben. Ik besloot dat haar zus Rebecca precies het tegenovergestelde is van Esther: een mietje dat zich door haar man in elkaar laat timmeren. Ik weet niet waar dat vandaan kwam. Het is een beetje pijnlijke humor. Lezers reageerden dat ze het grappig vonden maar wel over het randje. Als cartoonist moet je je grenzen aftasten, zien hoever je kunt gaan. De grap komt bij mij altijd op de eerste plaats: als ik hem goed vind, dan doe ik hem ook als hij over het randje is, maar ik wil mensen niet bewust shockeren.’
Soms laat Duchateau zijn heldin optreden in een pastiche van een bekende strip, zoals Jommeke (Kommeke) en de beroemde strip Peanuts (Esthernuts). Bekende stripfiguren spelen vaak een bijrol. ‘Ik ben erg geïnspireerd door tekenfilms en andere strips, dus vind ik het leuk om daar parodieën op te maken en die figuren op een andere manier te belichten. Door Esther soms in zo’n heel andere stijl te tekenen ga ik verveling tegen.’
Een goede kennismaking met Esther is het album Roodheidswaanzin, een bundeling van tien jaar Verkest-strips, uitgegeven door Oogachtend.
Dit interview is gepubliceerd in VPRO Gids #20 (2013).
Woensdag interview ik voor de VPRO Gids de Vlaamse stripmaker Kim Duchateau, in de Nederlandse contreien vooral bekend van Esther Verkest. Het sexy stripfiguurtje wordt in Eppo gepubliceerd, maar zag het licht voor het eerst in P-Magazine. Ik wilde Kim wel eens uithoren over Esther, maar zal natuurlijk ook andere strips van hem ter spraken brengen. Zo maakt hij ook cartoons voor de Morgen, P-Magazine, Knack, de Standaard en ZO-magazine. Van die cartoons kwam vorig jaar de bundel Alles komt los uit.
Dit is een van mijn favoriete cartoons uit de bundel:
Het is een mooi voorbeeld van de sterke beeldgrappen die Duchateau maakt, waarbij hij tot clichés verworden beelden een grappige draai geeft.
Erg leuk zijn de vele verwijzingen naar het beeldverhaal en de grammatica van de strip. Bekende stripfiguren zijn het doelwit van spot. Hierbij heeft Kim vooral een voorkeur voor Disney-figuren, Smurfen en klassieke Vlaamse striphelden als Suske & Wiske.
In zijn overwegend absurdistische cartoons schroomt Kim er niet voor om grof en wrang uit de hoek te komen. Hij varieert dan ook graag op thema’s als kindermishandeling en huiselijk geweld. Ook sociale media als Facebook worden op de hak genomen (gelukkig! laten we dat verschijnsel vooral niet te serieus nemen.)
Soms maakt Kim zich schuldig aan wat flauwe woordgrapjes als een kip die jurylid is van een soort Idols en beweert ‘kippenvel’ te krijgen. Maar die zijn duidelijk in de minderheid.
Om even in Facebook-termen te blijven: Alles komt los, vind ik leuk.
Kim. Alles komt los
Uitgeverij Oogachtend, € 19,00
ISBN 9789077549759
Daarom Minneboo leest:
Maandelijks krijg ik van veel uitgeverijen stapels strips toegestuurd. Daar zit veel moois tussen, maar niet alles is geschikt voor de bladen en opdrachtgevers waar ik voor schrijf. Toch wil ik deze uitgaven onder de aandacht brengen. Daarom heb ik de rubriek Minneboo leest in het leven geroepen, om te laten zien hoe rijk en divers het medium strip kan zijn. De artikelen in deze rubriek zijn geen recensies (die teksten staan gepubliceerd in de bijhorende rubriek), maar kunnen thematisch zijn, een tekenstijl belichten of simpelweg een nieuwe uitgave kort aanstippen. Verwacht vooral veel recent verschenen strips, met zo nu en dan een album dat ik op dit moment lees en waar ik iets over kwijt wil.
In de Verenigde Staten en Canada bestaat er sinds tien jaar een mooie traditie: Free Comic Book Day. In het eerste weekeinde van mei krijgt iedereen die de stripwinkel binnenkomt een gratis stripboek. Die traditie wordt nu, eindelijk, ook in Nederland overgenomen. Een paar winkels zetten de trend; volgend jaar doen naar verwachting meer winkels mee.
De deelnemende uitgevers Silvester, Oogachtend, Daedalus en Don Lawrence Collection hebben een aantal titels geselecteerd die zij op de Free Comic Book Day onder de aandacht brengen. In Nederland en België is er bijvoorbeeld keuze uit een deel Storm, De zeven van Aromater, of een deel van de serie The Walking Dead. Klanten hoeven niet eerst geld uit te geven in een winkel. Maar de aanbieding geldt wel zolang de voorraad strekt.
Bekijk hier welke strips er gratis worden aangeboden.
Free Comic Book Day is een traditie die in de Verenigde Staten tien jaar geleden is ingezet. Het is geen actie die per se door grote winkels wordt gedragen, maar juist de kleine gespecialseerde stripzaken. Op de gratisstripboekendag organiseren winkels signeersessies en presentaties met tekenaars.
De volgende stripspeciaalzaken in Vlaanderen en Nederland doen dit jaar mee met Free Comic Book Day:
Het beeldverhaal, Go-Joker, Lambiek in Amsterdam
Silvester in Den Bosch, Haarlem en Tilburg
Het gele teken, Hoorn
Het beeldverhaal Almere
Blunder, Utrecht
Dumpie en Mevrouw Kern, Leiden
Eppo, Eindhoven
Akim, Groningen
Yendor, Rotterdam
Sjors, Dordrecht
Fantast, Kampen
Atomik, Sittard
De Stripspecialist , Breda
Barabas, ‘s-Gravesande
Senor Hernandez, Nijmegen
