Octopus van Mark Hendriks is een prachtig beeldverhaal waarvan menig stripplaatje niet zo misstaan aan de muur van een galerie of museum.
Scratch Books beloofde vooral kwalitatief hoogwaardige en goed verzorgde strips uit te gaan brengen toen de uitgeverij zichzelf in 2014 aan de wereld voorstelde. Uitgevers Wiebe Mokken en Hansje Joustra hebben woord gehouden, want in de afgelopen jaren kwamen er prachtige graphic novels bij ze uit. Van die strips waar je je vingers bij zou aflikken als ze eetbaar waren geweest.
Het is dan ook geen toeval dat aardig wat van de strips van Scratch door mij zijn besproken op dit blog of in de VPRO Gids, waar ik nog steeds voor schrijf. Zoals In the Pines van Erik Kriek, Iedereen op Claudia van Sam Peeters en Mijn vriend Dahmer van Derf Backderf.
Recent voegde Scratch een nieuw album van Mark Hendriks aan dit fonds toe: Octopus. Over Hendriks heb ik het eigenlijk nog niet gehad, en dat ligt niet aan de kwaliteiten van deze in Amstelveen geboren stripmaker.
Internationaal talent
Hendriks (1971) studeerde in 1997 af aan de Academie Minerva in Groningen. Naast zijn werkzaamheden als illustrator publiceerde hij vanaf 1990 in verschillende stripbladen. Zijn werk verscheen o.a. in Frankrijk, Japan, Italië, Slovenië en Finland. In 1996 won hij de VSB Aanmoedigingsprijs en in 1998 de Handyburger Award (Slovenië). Ook ontving hij drie Stripschapspenningen in de categorie Album van het jaar: voor Tomoyo (1996), voor de albums Hong Kong Love Story en Ikayaki samen (2000) en De nieuwe hemel (2006). In 2015 kwam bij Scratch Hendriks album Tibet uit.
Tot zover het cv van Hendriks, die zijn leven deelt met Maaike Hartjes met wie hij samen Hongkong Dagboek maakte. Wat deze twee stripmakers met elkaar gemeen hebben is dat ze allebei een duidelijke eigen stijl hanteren en lekker tegendraads hun eigen weg gaan. Dat laatste zie je ook in Octopus terug.
Kunst
Octopus is hardcoverboek op oblongformaat, het is een horizontale vertelling. Op grafisch vlak is dit beeldverhaal heel erg sterk: de tekenlust van Hendriks zie je er duidelijk in terug. Vol met fijne details, gebruikt Hendriks soms heel zelfverzekerd dikke lijnen om objecten met grote contouren op papier te zetten. Daarnaast creëert hij een figuratief effect door een sterke verdeling tussen zwarte en witte vlakken. Veel individuele stripplaatjes zouden niet misstaan aan de muur van een galerie of museum.
Hendriks verdeelt de afbeeldingen vaak op in verschillende stripplaten. Dit, gecombineerd met het feit dat het album horizontaal is vormgegeven, maakt dat het verhaal van links naar rechts aan je voorbijtrekt, als een filmcamera die van links naar rechts beweegt. Wat in filmtermen ook wel een ‘pan’ wordt genoemd. Het effect van deze aanpak is dat je als lezer op reis in het verhaal wordt genomen.
Pratende octopus
Dat verhaal speelt zich af in het Koreaans dorpje Namusangun. De hoofdrolspeelster runt overdag een toeristenwinkel en speelt ’s avonds computerspelletjes met haar neefje. Het liefste gaat ze echter vissen in het natuurreservaat. Daar ontmoet ze een pratende octopus met wie ze een vriendschap sluit. Ondertussen dwalen twee toeristen in het dorpje rond, vol met informatie over de streek. De running gag in het verhaal is dat ze telkens op gesloten deuren sluiten. Of ze nu een tempel bezoeken of het souvenirwinkeltje van de hoofdpersoon. En dan is er nog de oude man, de ex-schoonvader.
Hendriks speelt graag met herhalende elementen en de variaties daarop. Het verhaal is ietwat dromerig en onwerkelijk, want octopussen kunnen niet echt praten… toch? Wat ze wel kennelijk kunnen is vrijen met de hoofdpersoon. In tegenstelling tot hentai, is de tentakelseks in Octopus eerder erotisch en intiem dan pornografisch. Maar de lezer zij gewaarschuwd: lang niet alles is wat het lijkt.
Ik vind Octopus een lust voor het oog en een boek dat ik zeker nog eens zal lezen.
Mark Hendriks. Octopus.
Uitgeverij Scratch Books, €39,90
