Vanaf 8 september zendt de VARA de dramaserie Overspel uit. Een psychologische thriller over een onmogelijke liefde.
De jonge fotografe Iris Hoegaarden (Sylvia Hoeks) is getrouwd met Pepijn (Ramsey Nasr), een succesvolle officier van justitie. Ze wordt tot over haar oren verliefd op Willem Steenhouwer (Fedja van Huêt). Willem is de advocaat van de dubieuze vastgoedmagnaat Couwenberg (Kees Prins), met wie Pepijn namens het OM juist in een juridisch gevecht verwikkeld is. Iris en Willem weten dit aanvankelijk niet van elkaar en beginnen een hartstochtelijke affaire, maar als eenmaal duidelijk wordt wat er aan de hand is komen hun levens en die van de andere familieleden in een stroomversnelling terecht.
Willem en Pepijn worden niet alleen tegenstanders in de rechtszaal, maar ook in de liefde. Een ingewikkeld spel van hoogoplopende emoties, conflicterende belangen en juridische verwikkelingen begint. Ook Willem is getrouwd en bovendien door een misstap in het verleden verbonden aan zijn cliënt Couwenberg, tevens zijn schoonvader.
Wat mij betreft toont de serie Overspel dat er mooi drama in Nederland gemaakt wordt. De serie is goed geschreven, mooi gefilmd en de cast is fantastisch. Cees Prins is een genot om te zien acteren – de rol van Huub Couwenberg, een jongen van de straat die zichzelf omhoog heeft gewerkt in de vastgoedwereld, speelt hij zeer naturel en overtuigend.
Sylvia Hoeks is altijd goed als de aantrekkelijke, ietwat wereldvreemde heldin. Maar ook Nasr en Van Huêt en Rifka Lodeizen spelen hun rol met verve.
Enige minpuntjes zijn de tieners in de cast. Maar goed, die hebben in verhouding tot de rest van de acteurs ook de minste ervaring.
Ik heb de 12-delige serie in een paar dagen bekeken, want ik wilde weten hoe het verhaal zich zou ontvouwen. Frank Ketelaar en Robert Kievit, makers van de dramaserie Vuurzee, tekenden opnieuw voor de karakters en verhaallijnen en Frank Ketelaar schrijft ook de scenario’s. In de VPRO Gids kondigde hij recent aan dat men een vervolg op de serie overweegt.
De regie is in handen van Frank Ketelaar (Vuurzee, Escort), Dana Nechushtan (Nachtrit, Annie M.G.) en Arno Dierickx (Deadline, Vuurzee). Overspel is vanaf 8 september op donderdagavond om 20.25 uur te zien bij de VARA op Nederland 1.
Voor mijnVARA.nl, de site voor VARA-leden waar ik parttime aan werk, monteerde ik een voorproefje van de serie met daarin interviews met de hoofdrolspelers en regisseur Arno Dierickx. De interviews en het camerawerk zijn door VARA-collega’s gedaan.
Afgelopen dinsdag was de beste aflevering van De Wereld Draait Door sinds tijden op de buis.
Je mag me best een fan van DWDD noemen. Ik vind het vakwerk: 5 dagen per week een onderhoudende en snelle talkshow op de buis brengen waar ongeveer 1 miljoen paar ogen naar kijken.
Van de duizend afleveringen heb ik er een hoop gezien, toch is mijn belangstelling in het programma tanende. Dat komt vooral doordat ik te vaak dezelfde koppen aan de tafel van Matthijs zie. Op een gegeven moment heb je je portie Rottenberg, Kelder, De Hond en Boomsma wel gehad. Ik kan zelfs Carice van Houten bijna niet meer zien. En dat wil wat zeggen, want ik kijk en luister graag naar Neerlands beste actrice van dit moment. En ook met flauwigheden als Downistie scoor je bij mij geen punten. Over zapmomentje gesproken.
Kortom, het seizoen dat DWDD een nipkowschijf in ontvangst mocht nemen, zag ik de minste afleveringen. Het meeste zag ik een dag later online als een bepaald item me aansprak. (Volgens mij is dat sowieso de toekomst van televisie, maar dat terzijde.)
Zo, dat is eruit.
Afgelopen dinsdag was echter een prachtige uitzending. Dat kwam allereerst door de onderwerpen die behandeld werden. Het feest begon met een programma rondom fancultuur van Upload cinema. Heerlijke Youtube-video’s waarin de excessen van de adoratie werden verkend en getoond. Gevolgd door de immer boeiende Joost Zwagerman die dankzij zijn enthousiaste lezing voor eens en voor altijd duidelijk maakte dat de Nachtwacht van Rembrandt toch een van de belangrijkste kunstwerken is die de Nederlandse cultuur heeft voortgebracht.
Ik vind het heerlijk om Zwagerman te horen oreren over welk onderwerp dan ook, maar over Kunst in het bijzonder. De Nachtwacht – dat schilderij kennen we nu zo langzamerhand wel zou je denken. Na het relaas van Joost ga ik toch weer met frisse ogen naar dit doek kijken. En dat is toch de kracht van een bevlogen betoog: je kijkt weer een beetje anders naar de wereld.
De aflevering werd afgesloten met de aanwezigheid van soullegende Bill Withers. Dit weekend wordt een speciale tribute in Carré opgevoerd waarin al zijn grote hits, en dat zijn er nogal wat, worden uitgevoerd door een divers leger artiesten. Jammer dat hij niet aan tafel zat maar Trijntje Oosterhuis en Ruben Hein wel. Ongetwijfeld naar de wens van Withers zelf, die soms toch wat werd gevraagd en snel een hengelmicrofoon onder zijn neus kreeg gedouwd. Een beetje rommelig allemaal, maar dat was juist charmant. Televisie mag soms best een beetje los zijn.
Een belangrijke factor voor de sfeer in het programma is natuurlijk de tafelheer of -dame. In dit geval was dat Claudia de Breij die toch een van mijn favoriete bijzitters van Matthijs is. Met Marc-Marie en Mulder om het trio af te maken.
Een DWDD zonder politiek, wat een verademing!
Een DWDD met een lekker bandje. Nou komt dat wel vaker voor, maar ik was zeker gecharmeerd van de Duitse Stefany June.
Maar bovenal een DWDD waar de passie voor cultuur en de plezier in het televisie maken van afdroop!
Morgen is de laatste uitzending van het seizoen. Gelukkig kan ik op deze aflevering een tijd teren.
De techniek liet me deze week behoorlijk in de steek.
Illustratie: Emma Ringelberg
Mijn webproject bij de VARA kreeg een langverwachte update. En de term langverwacht mag je letterlijk nemen: deze aanpassingen waren vorig jaar in juli zo’n beetje aangevraagd. Het externe bedrijf dat de applicaties moest bouwen, en ik verder niet bij naam zal noemen, heeft een nieuwe betekenis gegeven aan het woord traaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaag.
En toen de nieuwe functies eindelijk geïmplementeerd waren moesten ze getest worden. Waarbij natuurlijk bleek dat nog niet alles helemaal lekker loopt. Maar we houden de moed erin. Volgende week is er weer een, euh, week.
Maar de technische malaise bleek deze week verder te reiken dan één site. Ook mijn blog heeft kuren: opeens stuurt WordPress geen mailtje meer als er een comment is geplaatst. Mocht het dus iets langer duren voordat ik op je reageer, dan weet je waardoor het komt. Het dashboard laat overigens braaf het nieuwe comment zien, maar mailtjes sturen, ho maar.
Ik heb overlegd met one.com, waar de site bij draait, maar aan hun kant is alles oké. Zoektochten in het google-rijk vol WordPressfora hebben nog niet het juiste antwoord doen vinden. Maar we houden de moed erin. Volgende week is er weer een, euh, week.
Gelukkig had ik nog een fotoblog zonder problemen om mee te spelen. Dacht ik. Vanmorgen kwam ik erachter dat Blogger eruit lag. Je kon het blog nog wel bezoeken, maar je kon er niet bij aan de achterkant. De blogpost die ik voor vandaag had klaargezet was ook niet gepubliceerd. Wereldwijd had Blogger overigens kuren, dus het lag niet alleen aan mij. Dat scheelde weer.
Als blogger ben je natuurlijk zwaar afhankelijk van techniek. Het web moet het doen, je blog moet het doen en niet te vergeten: je computer of ander apparaat waar je mee blogt, moet wakker zijn. Er komt eigenlijk heel wat techniek bij zo’n digitaal notitieblokje kijken. En niets is onfeilbaar. Dat besefte ik me goed deze afgelopen dagen.
Bloggen is een wonderlijke bezigheid. In meer dan één opzicht.
Zware ontwenningsverschijnselen bleven overigens uit. Ook al ben ik dol op bloggen en is het voor mij bijna net zo belangrijk als ademhalen, kon ik me makkelijk in het missen van het fotoblog berusten. Ik vertrouwde erop dat het wel weer goed zou komen. Wat ik niet durf te zeggen over dat externe bedrijf dat mijn VARA project heeft gebouwd, maar dat terzijde.
Ik ben overigens nog wel erg benieuwd naar wat de oplossing van het commentsprobleem zal zijn. Suggesties zijn welkom.
Update: Inmiddels komen de mailtjes weer binnen bij comments. Op wonderlijke wijze is dit opeens hersteld…
De televisie in Nederland bestaat zestig jaar. Jarenlang was de Nederlandse vormgeving toonaangevend. Het rijk geïllustreerde boek Vorm van vermaak staat vol met voorbeelden en anekdotes uit deze rijke geschiedenis.
Op 2 oktober 1951 waren de vijfhonderd mensen met een televisietoestel getuige van de eerste uitzending in Nederland. Vanuit een omgebouwd kerkje in Bussum, was als eerste de wapperende vlag van de Nederlandse Televisie Stichting (NTS) te zien, gevolgd door een aankondiging van de omroepster.
De eerste jaren waren erg primitief: als er storing of pauze was, werd er een zwart papiertje met witte letters voor de camera gehouden om dit aan te geven. Weermannen tekenden het weer live op voorbewerkte kaarten. Eerst met een krijtje, maar dat gaf te veel herrie, dus werd er een tijd gewerkt met lipstick. ‘Een romantisch beeld. Het was een soort knutsel tv,’ vertelt Roy van Vilsteren, adjunct-hoofdredacteur van de VARAgids. Samen met Liselotte Doeswijk schreef hij Vorm van Vermaak, een fors koffietafelboek over de tv-vormgeving van de afgelopen zestig jaar.
‘Tot midden jaren tachtig is veel tv-vormgeving nog heel fysiek. Titelkaarten en titelrollen werden op papier of karton afgedrukt. Als je niet op film wilde animeren, deed je dat live voor de camera: je liet een kartonnen poppetje bewegen, of bewoog zelf een staafgrafiek. Computers betekenden niet direct het einde van dit soort animatie: een computer was duur en het duurde lang voordat het apparaat het resultaat kon laten zien.’ Toch is volgens Van Vilsteren de komst van de computer het belangrijkste omslagmoment in al die jaren geweest. ‘Je wordt tegenwoordig niet meer beperkt door de techniek. Iedereen kan een leader maken.’
Palmboompjes
De vorm wordt altijd gedreven door wat er technisch mogelijk is. Toen men voor het eerst in staat was met de pc goed metaal te animeren, zag je dat meteen overdadig terug in de stationcalls waarin omroeplogo’s van alle kanten metaalachtig glommen. ‘De chromakey, waarbij een blauw of groen vlak vervangen kan worden door een ander beeld, werd in het begin ook overdadig gebruikt. Zelfs als decor van het journaal terwijl dat gewoon een stilstaand wandje was,’ vertelt Van Vilsteren.
Ontwerpers lieten zich vaak leiden door modegrillen. ‘In de jaren zeventig stonden er palmboompjes bij Toppop. In de jaren tachtig zag je veel industriële ontwerpen, fabriekachtige decors met veel rook in beeld.’
Toonaangevend
Boudewijn de Groot in een decor van Freek Biesiot. (ca. 1972)
Jarenlang waren het Nederlandse decorontwerp en de grafische vormgeving van de NOS, samen met die van de BBC, toonaangevend in de wereld. ‘De televisievormgeving in Nederland was altijd erg vooruitstrevend. Dat heeft iets met de Nederlandse ontwerptraditie te maken, maar ook zeker met ons omroepbestel. De NOS (tot 1969 NTS) had zijn eigen grafische afdeling, waar grafici onder andere titelkaarten en illustraties maakten. Daarnaast was er een afdeling decorontwerp, een afdeling decorbouw en een aantal maquettemakers. Omroepen waren verplicht hun vormgeving bij de NOS uit te besteden, maar hoefden er niet voor te betalen. Ze kregen een aantal decoruren toegewezen. Als een omroep wilde uitpakken met een mooie show en de decorbouwers hadden er tijd voor, dan werd dat decor gemaakt.’
Binnen het verzuilde bestel wilden de omroepen zich graag profileren. Middels decors en vormgeving wilden ze hun identiteit uitdragen. Het is tegenwoordig nog moeilijk voor te stellen dat vrijwel alle huisstijlen door dezelfde afdeling zou worden gemaakt. ‘Johan Volkerijk maakte logo’s voor de VARA, maar ook voor de NOS. Nu zou de VARA nooit dezelfde mensen inhuren die het nieuwe VPRO-logo hebben gemaakt.’
Jeugdjournaal
Kwaliteit stond in die jaren voorop. ‘Als het niet mooi is, moet je het niet maken vonden de meeste vormgevers,’ vertelt Van Vilsteren. Dat had wel eens tot gevolg dat een nieuwsitem dan geen vormgeving kreeg. Een groep ontwerpers in de jaren tachtig ging tegen dit credo in. Graficus Martin de Groot, verantwoordelijk voor de vooruitstrevende vormgeving van Het Jeugdjournaal, vond bijvoorbeeld dat een ontwerp functioneel en op tijd af moest zijn. Toen men in 1981 met Het Jeugdjournaal begon was streven het nieuws grafisch aan de doelgroep uit te leggen.
Eind jaren tachtig was de ontzuiling een feit, budgetten van omroepverenigingen gingen omlaag. De grafische afdeling van de NOS verzelfstandigde en werd de NOB. Toen omroepen opeens moesten betalen voor hun vormgeving beseften ze pas hoe duur die was. Veel werd uitbesteed. Dit was het einde van de leidende rol van de grafische afdeling van de NOS en de Nederlandse televisievormgeving. ‘Die is nu veel dienender,’ zegt Van Vilsteren. ‘Er wordt nu meer vanuit geld gedacht en minder vanuit kwaliteit. De producent is de baas, vroeger was dat de regisseur.’
De grote Gerard Reve Show (1974), decor Mia Schlosser.
Pioniers bij de VPRO In de jaren zeventig nam de VPRO als eerste omroep een eigen ontwerper in dienst voor de huisstijl. Jaap Drupsteen ontwierp het nieuwe VPRO logo dat met zijn zwierige, kitscherige krullen een enorm contrast vormt met de sobere neutrale stijl van daarvoor. Drupsteens ‘signalen’ (stationcalls), vol visuele grapjes en een dikke laag ironie, vervingen de omroepster. Drupsteen zocht met zijn videografische kunstwerkjes de grenzen van de techniek op en wordt door zijn collega’s nog steeds als de belangrijkste vormgever gezien. Willem van den Berg volgde Drupsteen eind jaren zeventig op en komt met een logo met scherpe vormen als reactie op de ronde jaren-zeventig-vormgeving. Van Vilsteren: ‘Van den Berg speelde heel erg met Nederlandse kenmerken. Hij haalde zijn inspiratie bijvoorbeeld uit Zeeuwse akkers. Of hij fotografeerde zeeboeien en zette daar het VPRO logo op.’
Jeugdige impuls In de jaren zestig vond een enorme vernieuwing plaats vanuit de popcultuur: de vormgeving werd beweeglijker, spectaculairder en speelde voor het eerst een inhoudelijke rol in het programma. Regisseurs, decorontwerpers en grafici werkten nauwer samen. De komst van Nederland 2 en de toename van het aantal uitzenduren, maakt dat er ruimte is voor een batterij aan jonge televisiemakers waaronder de jonge regisseur Bob Rooyens. Hij regisseerde het popprogramma Moef Ga-Ga dat vol zat met optische trucs en geluidseffecten, waarbij teksten over de optredende artiesten werden vertoond.
Kleurloos In het tijdperk van zwart-wit televisie werd in eerste instantie gewerkt met kleuren die het beste resultaat gaven op een zwart-wit beeldbuis. De medewerkers van de decorafdeling hadden echter geen zin meer in deze ‘modderige, smerige kleuren met weinig pigment’. Ze kwamen in opstand en hun eis om gewone kleuren te mogen gebruiken werd ingewilligd. Ontwerper Freek Biesiot experimenteerde veel met kleur en maakte een decor in allerlei kleuren die in zwart-wit dezelfde grijstinten opleveren. Het zogenaamde Biesiot-effect was geboren: decorontwerpers wisten nu welke kleuren ze niet naast elkaar mochten gebruiken omdat zwart-wit kijkers het contrast tussen deze kleuren niet konden zien.
Vorm van Vermaak ligt reeds in de winkels. Check ook de site over het boek waar interessante zaken aangeroerd worden die het boek niet haalden.
Recent interviewde ik Frank Evenblij, ook wel bekend als Jakhals Frank, voor de site mijnVARA.nl. Tijdens het gesprek vertelde Frank mij dat hij na dit seizoen stopt bij de Jakhalzen. Na zes jaar is het wel weer mooi geweest, vindt de sympathieke programmamaker.
Het was een lang en persoonlijk gesprek waar ik twee video’s uit gemonteerd heb.
Deze plaatste ik begin maart op mijnVARA, de site voor VARA-leden waar ik parttime aan werk. Let wel: de site is alleen toegankelijk voor leden die moeten inloggen om bij de content te komen.
Van de week plaatsten we de interviews door op de site HumorTV en toen begon het balletje opeens te rollen. De mededeling dat Evenblij stopt bij de Jakhalzen was nieuws dat gretig werd overgenomen door het AD, andere nieuwssites en blogs. Leuk natuurlijk, want waar goed journalistiek is bedreven werd netjes de bron van het interview vermeld. Dat is dus gratis reclame voor mijnVARA.
De extra aandacht was dan ook snel terug te zien in de statistieken en daar word je als webredacteur toch deels op afgerekend.
Hieronder de twee video’s. In de eerste blikken we terug op Franks carrière als Jakhals.
In het tweede gedeelte gaan we in op de passies van Evenblij. Hij praat met zichtbaar plezier over zijn geliefde Citroën DS, voetbalclub Willem II en waarom het Vlaamse icoon Eddy Wally hem zo fascineert. Ook wil hij graag Obama eens interviewen.
Credits
Camera: Jacob de Vries
Item-regie, interview, montage: Michael Minneboo
Die bedreigingen gingen sommige medewerkers overigens niet in de koude kleren zitten. Paul de Leeuw was er zo van geschrokken dat hij tijdens de Madiwodovrijdagshow in de camera de bedreigers toesprak om hem vooral met rust te laten: hij had immers de cartoon niet geplaatst? Voor bedreigingen moest men bij de redactie van Joop zijn en dan bij hoofdredacteur Francisco van Jole in het bijzonder.
Hoewel De Leeuw daar een punt maakte – dat de bedreigers hun gelijk moeten halen met de maker en de redactie van de site, niet het gehele VARA-bestand – was het natuurlijk niet zo kies om in een liedje Van Jole boos aan te spreken en aan te sporen tot het nemen van ontslag. In dit soort gevallen moet je mijns inziens vooral boos zijn op de bedreigers, niet op mensen die hun recht op vrije meningsuiting uitoefenen.
De Leeuw: “Wat sommige mensen belachelijk vonden is dat ik een collega afviel in het openbaar. En daar geef ik ze ook wel een beetje gelijk in. Het tweede punt is dat ik zei dat de bedreiger naar de mensen toe moest die verantwoordelijk zijn. En dat neem ik mezelf heel kwalijk. Bedreigen is iets dat je niemand aan mag doen en iets dat je een ander niet gunt. Mag ik de kroonprinses citeren? Dat was een beetje dom van me.”
(Mocht de embedcode niet werken, bekijk hier het fragment.)
Een opvallende uitspraak van Van Jole hierin vond ik dat de redactie al eerder de cartoon van de site wilde halen. Geert Wilders weigerde namelijk met een verkiezingsdebat van de VARA mee te doen, zolang de omroep de PVV in de nazi-hoek duwde. Toen Joop.nl Geerts eis wilde inwilligen, wilde de politicus alsnog niet naar het debat komen. Typisch Wilders natuurlijk. Wel schreeuwen, maar als je je zin krijgt, dan alsnog niet toegeven. Hij is er immers meer bij gebaat als er om de zaken heen wordt gedraaid. Hij ziet ongetwijfeld liever dat VARA-personeel met elkaar strijdt dan dat er inhoudelijk over zijn tuigdorp-plannen wordt gesproken.
Overigens was De Leeuw niet de enige die zijn afkeer van de cartoon liet blijken. Eerder stond er al een column van Paul Witteman in de VARAgids waarin hij de cartoon afkeurde. Ik hoorde zijn collega Jeroen Pauw in korte quote op Pownews zeggen dat een site als Joop helemaal niet bij de VARA thuishoort.
Natuurlijk mag je als collega’s onderling van mening verschillen.
Ik vind dat iedere cartoon geplaatst moet kunnen worden. Ongeacht wie zich er door beledigd zou kunnen voelen. Als je daar namelijk gehoor aan gaat geven, is het einde zoek. Ook als je gehoor geeft aan bedreigingen. Je wilt toch niet in een land leven waar bij het minste geringste bedreigingen worden geuit en dat dit leidt tot (zelf)censuur?
Het kan overigens nog veel gekker dan een cartoon die wat de goede smaak betreft op het randje zit. Collega stripjournalist Peter Breedveld, wiens visie op het beeldverhaal ik zeer waardeer, liet zich een paar weken geleden in een reeks tweets uit over de PVV. Breedveld schreef naar aanleiding van de discussie over het sturen van een politiemissie naar Afghanistan op twitter dat de VN zijn troepen beter naar Nederland kan sturen om PVV’ers dood te schieten.
Die ene tweet, die uit de context van een reeks werd gehaald, zorgde voor een hele rel. Belachelijk, zegt u? Kennelijk de normaalste zaak van de wereld in Nederland anno nu.
‘Deze beslissing hebben we niet lichtvaardig genomen,’ aldus het VARA-bestuur. ‘Als journalistieke organisatie tillen we zwaar aan de vrijheid van meningsuiting. Bedreigingen mogen geen invloed hebben op het beleid en de journalistieke afwegingen. Er kunnen zich echter situaties voordoen waarin het veiligheidsgevoel van medewerkers dermate wordt aangetast, dat ze niet meer op een goede manier hun werk kunnen doen. Dat laatste heeft bij deze concrete situatie in onze afweging de doorslag gegeven. De VARA heeft van de bedreigingen overigens aangifte gedaan bij de politie.’
De cartoon zelf vond ik ook niet erg smaakvol. De gewraakte cartoon is gemaakt naar aanleiding van het PVV-plan om ‘tuigdorpen’ in te richten. Op de cartoon is te zien hoe kampleider Wilders het ‘tuig’ naar de douche leidt. De vergelijking met de Tweede Wereldoorlog en concentratiekampen, waar miljoenen joden zijn vergast, is dus snel gelegd. Een beetje platgetrapt gras natuurlijk, die vergelijking tussen Wilders en de nazi’s. Nogmaals: geen smaakvolle vergelijking, maar de aanhangers van een politieke partij die zo prat gaat op die vrijheid van meningsuiting zouden zicht toch wat toleranter mogen opstellen.
Het plaatsen van de cartoon was voor Geert Wilders reden om zijn hoofd niet te laten zien op het verkiezingsdebat ‘De slag om de Eerste Kamer’ op woensdag 16 februari, want dat was een VARA programma. Sterker nog: niemand van de PVV mocht nog praten met de VARA. Dat deze publieke omroep-haters niet altijd weten wie er wel of niet voor welke omroep werken, bleek toen Hero Brinkman Giel Beelen te woord stond in diens radiogrogramma.
Technisch gesproken heeft Geert Wilders natuurlijk de cartoon niet verboden, maar vanwege een plaatje meteen een hele omroep boycotten is natuurlijk op zijn minst kinderachtig te noemen.
Ik mag hopen dat Wilders zijn achterban, waar ongetwijfeld de bedreigingen vandaan zijn gekomen, wel toespreekt en afstand doet van de geuite bedreigingen.
Ik vind het erg jammer dat de VARA heeft besloten de cartoon te verwijderen. Al begrijp ik heel goed dat de veiligheid van de medewerkers voor gaat. Ik sta zelf ook op de loonlijst van de VARA, zij het parttime en voor een andere site. Ik weet overigens niet welke bedreigingen er geuit zijn.
Voor mij was 2010 voor mij als freelancer een goed jaar. Ik heb flink wat artikelen mogen schrijven over strips en beeldcultuur en heb onderwerpen behandeld waar ik graag iets mee wilde doen. Nieuwe stripalbums, achtergrondartikelen over stripgenres en lekker veel interviews voor de VPRO Gids, Het Parool, maar ook in de Eppo, Stripgids, ArtEZ Fact en natuurlijk de Zone 5300.
Interviews
Het interview vind ik een van de fijnste journalistieke vormen die er zijn. Een-op-een gesprekken met mensen die iets interessants te vertellen hebben over hun kunst – daar krijg ik nooit genoeg van. Hoewel ik goede herinneringen heb aan alle gesprekken die ik dit jaar voerde, waren er een paar interviews die er voor mij extra uitsprongen.
Zoals mijn gesprek met Mike Mignola. Ik sprak de geestelijk vader van Hellboy op een vroege zaterdagochtend in het racketcenter in Breda waar een stripbeurs plaatsvond. In de geur van kroketten en friet spraken we over het ontstaan van Hellboy, Mignola’s liefde voor folklore en de bescheidenheid van de stripmaker.
Een ander gesprek waar ik erg naar uit keek was het interview met schrijver en dichter Nico Dijkshoorn. We spraken elkaar in een drie uur durende sessie in zijn stamkroeg in Leiden. Aan het einde van het gesprek kwam zijn stripliefde ter sprake. Dijkshoorn vertelde dat hij vroeger als kind met zijn jas om zijn nek Batman speelde. Ook bleek hij jarenlang comics verzameld te hebben. Dijkshoorn is een aardige en toch wat bescheiden vent.
Het derde gesprek dat ik graag wil noemen, was het interview met Matthijs van Nieuwkerk dat begin december plaatsvond in de studio van DWDD. Ik sprak hem voor een video voor mijnVARA.nl, de site waar ik parttime voor werk. We spraken vooral over het vakmanschap van de presentator, zijn rol bij DWDD en zijn toekomstplannen voor als hij stopt met deze talkshow. In januari ga ik de video monteren.
(Mocht je willen weten wat ik dit jaar nog meer heb geschreven, hier vind je een uitgebreid overzicht.)
In Pulpman #8staat een strip getekend door niemand minder dan Fred de Heij naar een scenario dat ik schreef. We hebben plannen om volgend jaar meer samen te werken.
Ook was ik maar liefst drie keer jurylid. Voor de VPRO Debuutprijs, de Stripschapsprijzen en het KLIK Amsterdam Animatie Filmfestival. Allemaal prijzen waar ik in principe achter kan staan en die het medium waar ze voor staan onder de aandacht brengen. Vooral die laatste ervaring was een feest daar de jury en de speciale gasten in de watten werden gelegd door het festival.
Verder begon ik halverwege het jaar te werken als online redacteur bij de VARA. In deze parttime functie kan ik mijn passie voor videoreportages aardig botvieren. Ook begon ik met een nieuwe reeks webvideo’s onder de naam Daily Webhead waarin ik korte scènes en sfeerbeelden afwissel met reportages. Iets waar ik het volgende jaar zeker mee verder ga. Net als het gelijknamige fotoblog.
2011
Rest mij niets anders meer dan de bezoekers van mijn blog hartelijk te bedanken voor het lezen van mijn stukken en het reageren op de site. En iedereen een inspirerend en heldhaftig 2011 toe te wensen.
Vorige week kwam in het nieuws dat men in Tokio extreme manga aan banden wil leggen. Verhalen met expliciete verkrachtingen en incest mogen niet meer verkocht worden aan kinderen onder de achttien jaar.
In een video van NOS Headlines komt stripmaker en manga-expert Aimée de Jongh aan het woord. Ze vertelt hierin dat ze bang is dat door de wet ook de bravere mangastrips aangepakt gaan worden. Producenten vinden de wet te vaag en vrezen dat ze in hun artistieke vrijheid beperkt zullen worden.
Mijn collega’s van de site Blikvoer hebben aan het onderwerp de vraag gehangen of er een kijkwijzer moet komen op heftige strips. Voor hun video bezochten ze stripwinkel Lambiek in Amsterdam, waar verkoopster Lotte het woord deed.
Op zich kan zo’n kijkwijzer niet veel kwaad, al kun je je afvragen of dat in de praktijk helpt. Op Amerikaanse comics staat al jaren aangegeven voor welke leeftijd de strip bedoeld is. Ik weet niet of verkopers zich daaraan houden. Lotte in Lambiek in ieder geval niet.
Waar ik wel faliekant op tegen ben, is censuur. Iedereen moet kunnen produceren wat hij wil; stripmakers moeten kunnen tekenen wat ze willen. Ook pornografische scènes. Het zijn immers maar lijntjes op papier. Moet je kinderen daar tegen in bescherming nemen? Tot een zekere leeftijd vast wel, maar dat mag niet betekenen dat dergelijke strips helemaal niet meer geproduceerd mogen worden.
Het zal de oplettende televisiekijker niet zijn ontgaan dat het nieuwe seizoen is begonnen met een overdaad aan actualiteitenprogramma’s. Het nieuws lijkt de kernvoorwaarde te zijn voor een groot deel van de nieuwe programma’s die recent zijn gestart.
Nieuwsuur, Uitgesproken, Pownews, Brandpunt, Madiwodovrijdagshow en Ochtendspits zijn van die kakelverse programma’s die uit het actualiteitenvaatje tappen.
In het nieuwe seizoen vallen twee trends te onderscheiden. Aan de ene kant hebben de omroepen de taak gekregen zich zo veel mogelijk te profileren in hun programma’s, aan de andere kant moet de identiteit van de omroep juist naar de achtergrond verdreven worden. Het beste voorbeeld hiervan is Nieuwsuur, dat NOVA, een samenwerking tussen VARA en NOS, vervangt en de taak heeft het nieuws neutraal te brengen. Ook mogen omroepen eigenlijk niet meer hun naam in een programmatitel noemen.
Het actualiteitenprogramma Uitgesproken is daarin een uitzondering. Dit programma is vijf dagen per week te zien en wordt door verschillende omroepen en redacties gemaakt. Er is Uitgesproken EO, Uitgesproken WNL en ook de VARA is uitgesproken. Iedere omroep moet op zijn manier de actualiteit inkleuren.
Bij de VARA wordt deze inkleuring mede bepaald door de ‘linkse’ presentator Jan Tromp, de linkse column en natuurlijk de invalshoek die bij de onderwerpen is gekozen. Natuurlijk valt er te discussiëren over wat tegenwoordig links en recht is, maar dat even terzijde.
Toen het programma Uitgesproken VARA nog werd voorbereid, heb ik samen met collega Ilse een reportage gemaakt over de pilot, de eerste proefuitzending die begin augustus werd opgenomen. Deze reportage stond eerst op mijnVARA.nl, later is deze ook op de site van Uitgesproken VARA gepubliceerd, en nu dus hier. Interviews met eindredacteuren Wim van Klaveren en Tim Dekkers, fragmenten van de eerste pilot en beelden van de opnames van die proefuitzending.
In een ander video-interview sprak ik met Jan Tromp over zijn verleden bij de VARA en zijn voorbereidingen voor zijn werk als tv-presentator.
Nieuwsgierig naar het programma? Uitgesproken VARA wordt maandag en vrijdagavond uitgezonden om 20.25 op Nederland 2. Uiteraard ben ik erg benieuwd naar wat je van het programma en de andere nieuwe programma’s vindt.
Voor mijn parttime baantje bij de VARA als online redacteur ben ik geregeld te vinden op studiovloeren om een video te maken over hoe een pilot, een proefuitzending van een televisieprogramma, wordt opgenomen. Kijken hoe televisie gemaakt wordt. Erg interessant.
Begin augustus was ik getuige van de eerste proefuitzending vanUitgesproken VARA, een actualiteitenrubriek die twee keer per week door de redactie van de VARA wordt ingekleurd, en de rest van de week respectievelijk door de EO en WNL. Voor de reportage interviewde ik de twee eindredacteuren, Wim van Klaveren en Tim Dekkers, evenals presentator Jan Tromp. Ik vind het erg boeiend om de eindredacteuren en andere betrokkenen te spreken over hun visie op het programma. Wat hun plannen en dromen zijn en hoe deze zullen passen in de wensen van de netcoördinator en omroepbonzen.
Het creëren van een nieuw programma is een kwestie van zoeken. Dingen uitproberen, laten vallen, nog eens oppakken, een andere invalshoek kiezen. Een proefuitzending maken is net zoiets als een schets op papier zetten: je kijkt of het plaatje klopt, of alle onderdelen naar verwachting werken of niet.
Van de week was ik samen met mijn collega Ilse in Almere om shots te draaien van de opnames van de pilot van de Madiwodovrijdagshow, en om enkele programmamakers te interviewen. Een nieuwe latenightshow met Paul de Leeuw, die afwisselend wordt bijgestaan door ‘sidekicks’ Filemon Wesselink en ex-schaatser Erben Wennemars. In de Madiwodovrijdagshow worden de actualiteiten op een eigenzinnige en humoristische wijze behandeld. Het publiek zal er ook een centrale rol in spelen middels mail en tweets. Interessante vragen van kijkers zullen in het programma worden meegenomen.
Twitter: het ziet er naar uit dat Hilversum er niet meer omheen kan. Ook in Uitgesproken VARA gaat dit medium een rol spelen.
Het is de samenstelling van het presentatieteam wat de show deels interessant maakt. Uiteenlopende karakters zorgen van nature voor dynamiek en variatie in een programma. De Leeuw kennen we allemaal als presentator en tv-persoonlijkheid, maar hoe hij samenwerkt met Wesselink, toch een meer bedeesder type, is nieuw.
Erben Wennemars, die niet zo lang geleden zijn ijsijzers aan de wilgen hing, kwam maandag over als iemand die vol enthousiasme ergens aan begint, zonder alles van tevoren af te wegen. Een klassieke flapuit met een uitgesproken mening. Hij is degene die zich niet kan beroepen op jaren presentie-ervaring. Het is nog even afwachten hoe hij zich precies gaat ontwikkelen. Als ex-sporter heeft hij een duidelijke mening over sport en dat is dan ook de redenen waarom men hem gevraagd heeft voor de show. Al schijnt het zo te zijn dat meerdere omroepen onder de indruk waren tijdens zijn eerdere tv-optredens.
Maandag leek het tijdens goed te klikken tussen de enthousiaste Wennemars en De Leeuw. Filemon zat in de zaal maar deed niet mee aan het programma: hij en Wennemars wisselen van plek, waarbij Wesselink drie avonden voor zijn rekening neemt.
Er werd de draak gestoken met Peter. R. De vries die recent werd gearresteerd in Australië en ook Dries Roelvink werd op kattige wijze geïnterviewd door De Leeuw. De show werd in een keer opgenomen, alsof het al live werd uitgezonden. Er werd nog wat gezocht naar tempo, maar de sfeer zat er al aardig in. Na de opnames zong een schorre De Leeuw als toegift nog het liedje ‘Ik heb je lief’ voor het aanwezige publiek.
De Madiwodovrijdagshow wordt vanaf maandag 30 augustus uitgezonden. Een week later begint Uitgesproken VARA. De reportages die ik over de programma’s heb gemaakt zijn te zien op de site mijnVARA.nl, al is de content alleen toegankelijk voor VARA-leden.
De reportage over de Madiwodovrijdagshow, met een impressie van de pilot en interviews met Wesselink, Wennemars en Gerke Nauta – de eindredacteur van het programma.
Twee jaar geleden ben ik gaan freelancen. Dat is tot nu toe goed bevallen: ik schrijf met veel plezier artikelen over beeldcultuur, strips en film. Recent is daar een nieuwe functie bijgekomen: redacteur nieuwe media bij de VARA.
Voor deze omroep werk ik sinds 1 juni parttime als redacteur nieuwe media aan de site MijnVara.nl. Dit is een website speciaal in het leven geroepen voor VARA-leden. Deze kunnen daar exclusieve content vinden, zoals previews van tv-programma’s en interviews met VARA-prominenten. Ook kunnen leden hun ideeën en meningen laten gelden over programma’s. Daarnaast kunnen ze allerlei zaken regelen, zoals het bijwonen van programma’s, nieuwsbriefabonnementen en andere gerelateerde zaken. De site staat nog in haar kinderschoenen; we zijn Mijnvara.nl nog aan het ontwikkelen. Voor mij is het dus een leuke, frisse uitdaging.
Hieronder een introductievideo over de site om een beetje een idee te geven wat het is, want als je geen lid van de omroep bent, kun je weinig van de site zien:
Overigens betekent mijn functie bij de VARA niet dat ik het freelancen de rug toekeer. Integendeel. Op dit moment ben ik druk bezig met artikelen over strips voor onder andere de VPRO gids, Het Parool en stripblad Eppo. Voorlopig zit er dus nog even geen vakantie in. En dat bevalt me prima. Niet alleen heb ik veel lol in het schrijven van die artikelen, ook is dit voor mij de beste manier om de zomer door te komen. Lekker doorwerken en niet bij het veel te warme weer stilstaan, dan is het zo weer september.
