Eerder bezocht ik De Heij in zijn atelier toen hij aan deze strip werkte.
Bekijk ook het interview met De Heij.
Hij tekende vroeger strips voor onder meer de Tina en tegenwoordig staan zijn strips onder andere in Eppo Stripblad. Fred tekende Haas en Claire DeWitt, een horrorwestern die hij maakte met Willem Ritstier. Ook tekende Fred zijn eigen blad Pulpman vol met heerlijke pulpstrips. Hij vindt het geen probleem om erotiek te tekenen en seks in zijn strips. Ik wilde Fred wel eens bezoeken in zijn atelier. Daar laat hij zien waar hij nu aan werkt en vertelt hij welke strips hij zelf graag leest. Ook hebben we het nog even over de ophef die zijn cover voor de stripglossy vorig jaar veroorzaakte bij kleingeestige lezers.
Meer Fred de Heij: https://www.instagram.com/fred.de.heij/
ROODHAAR #5: De reuzen van het Gebroken Rif
SANGRE #2: Fesolggio, de onverbiddelijke
BADLANDS #1: Het uilenkind
YTHAQ #15: Imperator Express
En hier nog even de link naar de video met uitgever Mat Schifferstein. Hij won in 2011 de Hal Foster Awards voor zijn bijzondere verdiensten voor het beeldverhaal.
We zien op de illustratie hoofdrolspelers en tegenstanders Guy Pearce en Dakota Fanning. Natuurlijk maakte Kriek vorig jaar In the Pines en ik hoop van harte dat hij in de toekomst eens een lekkere western-strip maakt met alles erop en eraan.
In het kort:
Brimstone is an epic thriller set in the old west. A triumphant tale of powerful womanhood and resistance against a violent past that refuses to fade.Liz (Dakota Fanning) is a mute young woman who lives together with her husband and two children. She is a midwife and communicates through sign language, sometimes assisted by her daughter. Her relationship with her 14 year old son could be better, but otherwise Liz’s life seems pretty good.
When the new reverend (Guy Pearce) climbs the pulpit in church, Liz freezes. She immediately knows she and her family are in danger.
In four chapters we see not only how the reverend tries to take everything Liz loves away from her, but also how her life has unfolded in the past.
Brimstone is a genre-bending film that draws inspiration from the American Southern Gothic genre, but also has a strong foothold in Dutch religious culture.
Wederom een film over hoe een misselijk mannetje dat het gelijk van God/Allah aan zijn kant denkt te hebben en het leven van anderen en met name vrouwen zuur maakt. Geen lichte kost dus, maar helaas wel nog steeds zeer actueel.
Brimstone werd geregisseerd en geschreven door Martin Koolhoven. Al jaren was het zijn diepe wens deze western te maken en nu draait zijn film dus in de bioscoop.
Eigenlijk zou ik vanavond naar een speciale voorstelling van deze film gaan met na afloop een Q&A met de regisseur.
Een of ander virus houdt me echter al een paar dagen aan huis gekluisterd en zorgt ervoor dat mijn lijf aanvoelt alsof mijn botten van beton zijn gemaakt. Dit ziek-zijn maakt het herschrijven van mijn boek er ook niet makkelijker op. Alles staat op een lager pitje. Brimstone moet dus even wachten…
De kunst van Morris is een prachtig naslagwerk waarin het werk van Maurice De Bevere (1923-2001) aandachtig en grondig wordt bestudeerd en de geschiedenis van Lucky Luke uitvoerig uit de doeken wordt gedaan. In 1946 bedacht Morris de legendarische stripheld en tot aan zijn dood in 2001 tekende de Belgische stripmaker ruim zeventig albums over de cowboy. Alles samen zo’n 3000 pagina’s.
Meesterlijke tekenaar
De kunst van Morris bevat veel mooie originele tekeningen van de meester en laat goed zien wat Morris nu zo’n geniaal stripmaker maakte. Morris leerde veel van zijn tijd in een animatiestudio en de animatie-invloeden zijn vooral in het begin van zijn stripcarrière goed terug te zien. De tekenaar verdeelde toen vaak één beweging over meerdere stripplaatjes. Iets wat toen vrijwel nog niet voorkwam in de Franco-Belgische strip. Hetzelfde geldt voor zijn gebruik van close-ups, vogelperspectief en het feit dat zijn stripplaatjes net iets hoger waren en meer van formaat varieerden dan het werk van collega’s als Franquin en Jijé. Die gebruikten namelijk veel een vast stramien van vier stroken met drie plaatjes op een pagina. Later kwam Franquin hier ook meer los van en begon vaker te experimenteren.
Morris leerde overigens veel van Jijé en zijn collega’s en liet zich ook beïnvloedden door de makers van MAD. De stripmaker woonde enkele jaren in de Verenigde Staten en pikte dus ook veel op van Amerikaanse stripmakers.
Morris combineerde vaak realistische tekeningen met meer schetsmatige weergaven. Alles stond in dienst van het verhaal wat hij zo duidelijk mogelijk wilde visualiseren. Ook kon hij meesterlijke karikaturen maken van bestaande Hollywoodacteurs. Gaandeweg verfijnde zijn stijl steeds meer en dat zie je ook aan de evolutie van Lucky Luke: die begon als een beetje bol tekenfilmachtig figuurtje vergelijkbaar met de stijl van Betty Boop, maar werd slanker en langer.
70 jaar Lucky Luke
Eigenlijk is de Kunst van Morris een aanrader voor iedereen die van strips houdt en nader wil kijken naar tekentechnieken. En natuurlijk een heel geschikt boek voor de fans van Lucky Luke. Wereldwijd gingen er driehonderd miljoen albums over de toonbank. In 2016 is het ook zeventig jaar geleden dat Morris zijn westernheld voor het eerst op papier zette, dus dat dit dikke boek nu in de winkels ligt is geen toeval. In 1946 verscheen de eerste aflevering in het Franse stripblad Spirou en de Nederlandse versie Robbedoes.
Het is wel mazzel voor ons dat uitgeverij Dargaud brood zag in een Nederlandse uitgave van dit Franse boek. (Dat trouwens heel fijn vertaald is.) Ik ben ze daar dan ook dankbaar voor en schafte het boek direct aan zodra het bij Het Beeldverhaal te koop was. Niet alleen is Lucky Luke een van mijn favoriete striphelden, ook bewonder ik Morris al heel lang. Hij is een van mijn favoriete tekenaars.
Het toffe aan de reeks Lucky Luke is dat je de oude albums telkens weer opnieuw kunt lezen. Niet alleen zie je dan steeds meer nieuwe details in de tekeningen, ook vervelende verhalen nooit. Vooral niet de albums die door René Coscinny werden gepend. Deze albums zijn geniaal en tijdloos.
De kunst van Morris is gepubliceerd ter gelegenheid van de tentoonstelling L’Art de Morris, die werd geopend tijdens het 43ste Festival International de la bande dessinée en die van 28 januari tot 16 oktober 2016 te zien was in het Musée de la bande dessinée van Angoulême. De tentoonstelling was samengesteld door Stéphane Beaujean en Jean-Pierre Mercier. Gaëtan Akyüz en Vladimir Lecointre schreven het boek.
De komende vijf jaar wordt de originele reeks van Lucky Luke trouwens volledig heruitgegeven. De 73 originele albums verschijnen in een nieuwe, uniforme stijl: een nieuwe vertaling, nieuwe lettering, nieuwe covers en een opeenvolgende nummering.
Ravon, Borel /Lucky Comics / Hardcover / 312P / € 45 (Digitale versie: € 19,99)
ISBN: 9782884714266
Wie de reeks niet kent: De Blauwbloezen draait om hoofdpersonages korporaal Blutch en sergeant Cornelius Chesterfield, twee cavalariesoldaten die tijdens de Amerikaanse Burgeroorlog allerlei avonturen beleven.
Ter gelegenheid van het zestigste nummer van de reeks zullen grote namen van de huidige Frans-Belgische strips met de bekende stripfiguren aan de slag gaan: Jose Luis Munuera (Robbedoes en Kwabbernoot, Campbell), Zidrou Eric Maltaite, Renaud Collin (Minions), Olivier Schwartz, Olivier Dutto, Denis Bodart en Joris Chamblain met de bekende stripfiguren aan de slag gaan. De Jongh zal een verhaal van zes pagina’s schrijven en tekenen en de cover van de Nederlandse versie van het album.
De Franstalige cover is van de hand van Blutch – de tekenaar, niet het stripfiguur.
De Jongh: ‘Mijn verhaal gaat over Blutch, die zijn paard Arabesk geblesseerd terugvindt na een grote slag. Hij moet dan proberen zijn paard weer op z’n benen te krijgen.’ Meer vertellen we niet, want SPOILERS!
Maar laten we eerlijk zijn: het begin ziet er spannend uit.
De verhalen worden ook allemaal voorgepubliceerd in stripblad Spirou. Check het album vanaf oktober.
In het eerste deel maakten we kennis met Claire DeWitt, een premiejaagster die samen met maatje Gerd jacht maakte op Jonah Falk. Het te pakken krijgen van Falk is voor Claire een persoonlijke zaak vanwege de narigheid die hij haar in het verleden heeft aangedaan. Wat die narigheid precies inhoudt, werd niet onthuld het eerste album. Wel kwamen we te weten dat Claires tweelingzusje soms in een monster verandert en mensen uit elkaar rijt. Sowieso lopen er verdacht veel monsters rond in het wilde westen van scenarist Willem Ritstier en tekenaar Fred de Heij, deze driedelige reeks is dan ook een horrorwestern. Bloed, gore en grofgebekte personages zijn de hoofdingrediënten.
Fris aan de reeks is deze combinatie van horror en western en het feit dat het hier een zwarte revolverheldin betreft. De mannen in deze strip zijn of enorme klootzakken of een beetje sukkelig.
Aan het einde van Tot in de dood werd Claire neergeschoten door Falk: zijn kogel schampte haar hoofd zodanig dat we haar aan het begin van Aan de poorten van de hel in delirische toestand aantreffen. Falk, inmiddels een rode, duivelachtige verschijning, probeert Claire mee te slepen naar de poorten van de hel. Hij is een zielenjager voor satan geworden. Ook onthullen Ritstier en De Heij meer over wat er in het verleden tussen Falk en DeWitt is voorgevallen.
Wat er echt is of alleen maar in Claires brein gebeurt laten de makers in het midden. De scheidslijn tussen realiteit en hallucinatie blijft de rest van het verhaal onduidelijk, maar maakt het verloop ervan des te verrassender. Het leuke aan dit verhaal vind ik dat er ieder moment van alles kan gebeuren en dat deze gebeurtenissen allesbehalve regulier zijn.
Ritstier schrijft verhalen die veel weg hebben van een achtbaanritje: ze hebben een behoorlijke vaart en de gebeurtenissen volgen zich in rap tempo op. Logica blijft in dit deel een beetje achterwege, maar als koortsdroom is het een heel aardige rit. Nu maar hopen dat we bij het derde en laatste deel niet uit de bocht vliegen door een of andere harde en onlogische wending in de plot.
Willem Ritstier & Fred de Heij. Claire DeWitt #2: Aan de poort van de hel
Uitgeverij Xtra. Hardcover: €14,95 Softcover: €8,95.
Op stripfestival Breda sprak ik met Erik van Helvoort en Ben Kamphuis van uitgeverij HUM!. Een kleine uitgeverij die ook de heruitgaven van Philemon voor haar rekening neemt. Ze geven ook sinds een paar jaar albums van Tex Willer uit.
De westernheld is overigens al eerder in het Nederlands verschenen. Daarover kun je meer lezen op de site TexWiller.nl.
Spaghettiwestern
Willer werd in 1948 al gecreëerd door schrijver Giovanni Luigi Bonelli en tekenaar Aurello Galleppini, ook wel bekend onder de naam Galep. Italianen dus, wat Tex Willer tot een spaghettiwestern maakt. Volgens de site ComicVine.com had Willer in de eerste strip een partner genaamd Occhio Cupo, (Zwart Oog), een zwaardvechter die leek op een musketier. Die was eigenlijk bedoeld als hoofdpersoon, maar toen het publiek vooral warm werd van Willer, was het al snel exit voor Occhio Cupo. Willer was eerst een outlaw maar later werd hij een ranger. Samen met vriend Kit Carson, en zijn eigen zoon Kit Willer, vecht Tex tegen misdadigers. Hij is ook goed bevriend met de indianen.
In Italië komt er elke maand een deeltje van de westernreeks uit en eens per jaar een heel dik album. Dit is dus vergelijkbaar met Amerikaanse comics. Genoeg keuze dus voor de Nederlandse uitgeverij die vooralsnog twee albums per jaar uitgeeft. Het vierde album Tex Willer: Aasgieren en Outlaws is zo’n lang verhaal van ruim 227 pagina’s en is net uitgekomen.
In Tex Willer: Aasgieren en Outlaws nemen Willer en co het op tegen de bende van de mysterieuze Prediker. Zijn volgelingen zijn keiharde criminelen die stelen en moorden. Op een dag vinden ze de zoon van Willer halfdood in de woestijn. Ook ontvoeren ze een jonge vrouw. Vooral Monkey, de lelijke aanvoerder van de bende, fantaseert over een schone toekomst met haar. Zij ziet dat minder rooskleurig in. Toevallig hadden Willer en Carson de opdracht gekregen om de dievenbende aan te pakken, dus het een en ander loopt mooi samen.
Rechtlijnig
Willer komt op mij over als een typische, klassieke westernheld: blank, rechtlijnig, beetje saai maar schiet altijd raak.
Het viel me op dat deze strip, die nu geschreven werd door Claudio Nizzi en getekend is door Bruno Brindisi, een heel rustig verteltempo heeft. Een dialoogscène met het bevriende opperhoofd Membrenito neemt zeven pagina’s in beslag. Zo kom je wel aan de ruim tweehonderd pagina’s verhaal! Niet dat je je als lezer verveelt overigens. Het is een fijn leestempo. Bovendien tekent Brindisi in een doeltreffende realistische stijl. Alleen bij het uitdrukken van emoties gaat hij wat te nadrukkelijk te werk, waardoor de gezichten soms karikaturaal worden.
Ik hoorde van de mannen van HUM! dat sommige mensen de strip niet meenamen omdat hij kleurloos is, maar het zwart-wit werk ziet er juist goed uit. Aasgieren en Outlaws biedt mooi leesvoer voor wie van westerns houdt.
Overigens houden Italianen van Tex Willer: ik vond deze Italiaanse motion-comic op YouTube:
https://www.youtube.com/watch?v=iP8__t9csrY
In het eerste deel Tot in de dood dat in 2014 uitkwam. lazen we dat vlak na de Amerikaanse burgeroorlog premiejagers Claire DeWitt en haar partner Gerd jacht maken op outlaw Jonah Falk. DeWitt wil wraak voor wat Falk haar in het verleden heeft aangedaan. Het Zuiden van Amerika is gevaarlijk werkterrein, want monsters maken op gewelddadige wijze jacht op de mens. Deze monsters kunnen menselijke gedaanten aannemen en een ervan lijkt als twee druppels water op Claires overleden zus. Het verhaal eindigde met een flinke cliffhanger waarin DeWitt wordt neergeschoten door Falk en ze zo goed als dood lijkt.
Wat staat ons in deel twee te wachten, Willem?
‘Het plot is dat Claire in het hospitaal ligt en herstellende is van nadat zij is neergeschoten. Ze schommelt tussen twee werelden. De echte wereld en de wereld van haar grootste nachtmerrie … de dood. In de nachtmerrie probeert Jonah om haar mee te lokken naar de poort van de hel, terwijl haar overleden moeder dit probeert te voorkomen. Hoe het afloopt lees je (waarschijnlijk) in oktober, maar we lopen iets achter.’
Het nieuwe album heeft de vrolijke en veelbelovende titel Aan de poort van de hel en zal bij Uitgeverij Xtra verschijnen.
En niet zomaar een vrouw maar een wraakengel die de schuldigen straft. Deathface Ginny is namelijk de dochter van de Dood. Dankzij haar bleke huid, de donkere vlekken rond haar ogen en de verticale littekens die van haar neus tot kin lopen, lijkt het gezicht van Ginny ook wel wat op een doodshoofd. Je begrijpt dat Pretty Deadly, de comic waaruit bovenstaande plaatjes afkomstig zijn, een ander soort western is dan dat je wellicht gewend bent. De eerste vijf comics, waarin de oorsprong van Ginny uit de doeken wordt gedaan, zijn nu gebundeld onder de titel The Shrike. Recent verscheen deze bij Image comics.
Magisch realisme
De western is een genre dat altijd terug lijkt te komen. Om de zoveel jaar duiken er weer nieuwe verhalen op. Denk maar aan bijvoorbeeld de televisieserie Deadwood en recentere films Django Unchained van Quentin Tarantino en True Grit van de gebroeders Coen. Al is het genre wel veranderd sinds de dagen dat John Wayne in de bioscoop de revolverheld uithing. Helden en schurken zijn niet meer eenduidig zwart-wit, personages zijn genuanceerder. Ook in Pretty Deadly hebben de good guys geen schoon geweten. Verandering en de visies van eigenzinnige makers zorgen ervoor dat het genre interessant blijft.
In de stripplaatjes uit Pretty Deadly wordt meteen duidelijk dat de makers de iconografie van de western weten te combineren met nieuwe, verrassende elementen. Schrijver Kelly Sue DeConnick en tekenaar Emma Ríos maakten een sprookjesachtige western met horrorelementen, waarin het aardse en de harde wereld van het wilde westen gecombineerd worden met metafysische verschijnselen. Het is een western waarin de meeste hoofdrollen worden vertolkt door sterke vrouwen die scherpschutters zijn én zeer behendig met het zwaard. Er zit dus ook een beetje samurai in deze strip.
Pretty Deadly is een western waarin de personages aan elkaar legenden en volksverhalen vertellen die ook nog eens waar blijken te zijn. Een wondere wereld dus waarin de Dood verliefd kan worden op een aantrekkelijke vrouw die gevangen wordt gehouden door haar ziekelijk jaloerse man. Diep ongelukkig door het gevangenschap verkiest ze de dood boven het leven. Als magere Hein haar wens inwilligt, besluit hij hun kind Ginny zelf op te voeden. Uiteindelijk komen Ginny en de Dood tegenover elkaar te staan in een klassieke shoot out als zij een jong meisje probeert te beschermen. Kinderen rebelleren immers op een bepaalde moment tegen hun ouders en in deze western is dat niet anders, ook al zijn ouder en kind bovennatuurlijke wezens.
Een interessante mix
Juist doordat de stripmakers klassieke westernelementen vermengen met andere genres is Pretty Deadly een interessante strip die een frisse blik werpt op een overbekende verhaalvorm. Ook de overwegend realistische tekenstijl van de Spaanse Ríos is een mengsel van verschillende invloeden. Ze leent stijlmiddelen van de Amerikaanse comic en van manga. Vooral de cameravoering doet denken aan manga: grote totaalshots van de actie worden aangevuld met extreme close-ups van details in kleine kaders. Dit roept ook een herinnering op aan de spaghettiwesterns van Sergio Leone, die Ríos naast de Japanse regisseur Masaki Kobayashi ook een inspiratiebron noemt. Evenals strips als Bouncer en Blueberry.
Of de strip Pretty Deadly net zo’n klassieker wordt als zijn illustere voorbeelden moeten we nog zien, maar vooralsnog weten de makers te verrassen.
Gepubliceerd in Eppo #15 (2014).