Naar aanleiding van een reactie van Perry Evel op mijn vlog over Batman Jaar Eén maakte ik deze vlog over een interessante boeken over Batman.
Tag: Will Brooker
Ja, ja – ik weet het: de belegen titel van deze blogpost klinkt als die van een slecht superheldenverhaal, maar dat is niet de bedoeling. Ik wilde eigenlijk alleen even deze illustratie van Phil Buckenhem even delen:
Een mooi commentaar op de gewraakte Batgirl variant cover van vorig jaar, getekend door Rafael Albuquerque en door hemzelf ingetrokken nadat de tekening nogal wat controverse veroorzaakte. (Daar schreef ik begin dit jaar ook al over.)
Ik moest daaraan denken toen ik van de week dit artikel van Will Brooker las over de aankomende animatieversie van The Killing Joke: de klassieke Batman-strip van Alan Moore en Brian Bolland waar ook nu nog steeds heel veel over gesproken wordt.
Batman: The Killing Joke is vanaf 3 augustus op dvd. Het verhaal in het kort: Batman: The Killing Joke, gebaseerd op de gelijknamige en veelbekroonde DC graphic novel, is een reis naar de donkere psyche van The Joker – van zijn begin als weinig succesvolle komiek tot de vijandige ontmoeting met Batman die het leven van hen beiden voor altijd veranderden. The Joker komt jaren later, na zijn ontspanning uit Arkham Asylum, met een meesterlijk slecht plan om te laten zien dat slechts één slechte dag iedereen zo gestoord kan maken als hijzelf is – en hij heeft het gemunt op Commissaris Gordon. Alleen de Dark Knight kan The Joker stoppen.
De stemmencast bestaat uit Mark Hamill (Star Wars) als The Joker, Kevin Conroy (Justice League, Batman: the Animated Series) als Batman, Tara Strong (Teen Titans; Batman: Arkham games) als Barbara Gordon en Ray Wise (Twin Peaks, RoboCop) als Commissaris Gordon.
Persoonlijk vind ik dat Brooker enkele goede punten heeft: het personage Batgirl had wat meer diepgang mogen hebben in The Killing Joke. Ik geloof dat er in de animatie extra scènes met haar zitten om het personage wat meer vlees op de botten te geven. Ik denk dat je met hoe de strip in 1988 uitkwam, nu niet meer weg kunt komen. Al blijft het een heel goed verkopende Batman-strip heb ik begrepen.
Nu ben ik niet tegen het afbeelden van geweld of seksueel geweld in een verhaal. Ik geloof dat we alle narigheid en schoonheid van waar de mens toe in staat is moeten laten zien. Door in verhalen te ontkennen dat verkrachting bestaat, worden er heus niet minder vrouwen verkracht. Was de wereld maar zo simpel. Dat neemt niet weg dat je dit soort zaken op een verantwoorde manier moet doen en dat je als maker rekening kunt houden met slachtoffers.
Om journalist en tekenaar Samantha LeBas te citeren: ‘I am left wondering why sexual violence against women is used as a device to glorify male characters, why it’s treated as iconic rather than horrific, and who owns the experience itself? Clearly, in this case, it’s not the victim. What does that say?’
Een opmerkelijk detail is dat Moore oorspronkelijk had geschreven dat het geweld nog explicieter in beeld gebracht moest worden. Dit is hoe de oorspronkelijke pagina van Brian Bolland eruit ziet:
(De pagina werd oorspronkelijk door Billy Hynes online gezet.)
Hoe deze scène in de animatiefilm verwerkt is, gaan we vanaf 3 augustus zien.
https://www.youtube.com/watch?v=SnTSqgJPVl8
Meer informatie over Phil Buckenhem vind je hier.
Categorieën
Team up van Iron Man, Batman en Spider-Man
Dit moet toch het meest markante groepje cosplayers zijn dat ik tot nu toe ben tegengekomen.
De bron van deze foto schijnt Facebook te zijn, maar ik kwam hem weer tegen via Will Brooker die hem retweette en ik vind hem te grappig om te laten schieten. In ieder geval lijkt de woenstijn weer een stukje veiliger met deze helden.
De foto deed mij meteen denken aan het nummer Do Your Thing van Isaak Hayes.
Het werd weer eens tijd vond ik: even lekker in een paar boeken duiken. De laatste jaren gun ik me daar te weinig tijd voor. Druk hebben we het allemaal, maar voor sommige dingen moet je tijd maken, zoals lezen. De geest moet gevoed.
Na de drukte van Imagine had ik behoefte aan rust. Aangezien Linda met de Paasdagen op verschillende markten staat met Kadolab en ik dus alleen thuis zat, kon ik mooi op de bank duiken in bovenstaande titels.
Natuurlijk kun je ook een Faceboek lezen, maar die verhalen ken ik nu wel.
Nee, dan liever een interessante studie naar de Batman-films van Christopher Nolan van Will Brooker. Brooker schreef eerder boeiende studies over Batman als cultureel icoon en over de eerste Star Wars-film van George Lucas. Tussendoor lees ik hoofdstukken uit Men of tomorrow: Geeks, Gangsters and the Birth of the Comic Book van Gerard Jones, over hoe de kinderen van Joodse immigranten de Amerikaanse comicindustrie opbouwden.
En Stephen Kings Over leven en schrijven helpt me bij een speciaal schrijfproject. Het is erg inspirerend om zijn boek over schrijven te lezen.
Het lukt me tegenwoordig niet meer om een boek in één ruk uit te lezen. Daarvoor komen te veel dingen tussendoor. Net als mijn online mediagedrag lees ik dan maar stukjes. Dat levert op zichzelf al genoeg afwisseling op.
Categorieën
Batman 75 jaar
De misdaadbestrijder van Gotham City, Batman, is vandaag 75 jaar oud geworden. Zijn eerste optreden in Detective Comics #27 kwam 30 maart 1939 uit. Uiteraard gaat dit feestjaar niet geruisloos voorbij en pakken DC Comics en moederbedrijf Warner Bros. uit met allerlei activiteiten.
In een persbericht sommen ze deze activiteiten netjes op. Zo wordt voor het eerst de Batman televisieserie met Adam West op DVD uitgebracht, ook komen er twee animatiefilms uit en een speciale dvd die het 25-jarig bestaan van Tim Burtons Batman-film viert. 23 juli is uitgeroepen tot Batman Day. Op verschillende locaties, strip- en boekwinkels, zullen er speciale activiteiten worden georganiseerd.
Batman heeft vele vaders
Een interessant detail van het persbericht zit in deze alinea:
‘The first published adventure of The Bat-Man (as he was then known) was in the May 1939 issue of Detective Comics #27, conceived of and drawn by a 22-year-old Kane with his frequent collaborator, Bill Finger, scripting the story. The character was so successful, that one year later the first comic book devoted exclusively to the Caped Crusader’s adventures, Batman #1, hit newsstands. In that issue, Batman battled The Joker and Catwoman for the first time.’
Jarenlang werd Bob Kane namelijk genoemd als de man die Batman uitvond en zijn stempel stond ook altijd op de comics, ook als hij deze niet had geschreven of getekend. Inmiddels weten mensen dat Bill Finger een flinke vinger in de Batman-pap had.
Sterker nog, je mag Finger gerust de co-creator noemen van Batman. In het boek Bill The Boy Wonder van Marc Tyler Nobleman uit 2012 onthult de schrijver dat Finger niet alleen verantwoordelijk was voor het bedenken van Batmans oorsprong – geen onbelangrijk detail in de Batman-mythe- , maar ook voor het uiterlijk van de held, Gotham City, zijn persoonlijkheid, het feit dat hij een detective is en de namen Bruce Wayne en Robin. Finger schreef veel van de eerste Batman-verhalen en bedacht ook veel van de kleurrijke schurken. Om maar wat dingen te noemen. Het is natuurlijk fijn dat Finger, die in 1974 stierf, de laatste jaren de credits krijgt die hij verdient. Het persbericht van Warner erkent Fingers betrokkenheid bij de creatie van Batman min of meer. Dit zal fans als Chris Sims veel genoegen doen.
Batman is van ons allemaal
Het personage Batman bestaat 75 jaar een zal nog vele jaren voortduren. Net als personages als Sherlock Holmes, Don Quichot, Superman, Spider-Man en Peter Pan. Batman is een cultureel icoon en heeft zo lang overleefd omdat er telkens nieuwe creatievelingen met hem aan de slag gaan en nieuwe verhalen over hem vertellen. (De lijst van stripmakers is lang en ik zal binnenkort terugkomen op dit onderwerp.) Batman ademt in wezen altijd de tijdsgeest, en dat is ook wat Will Brooker beweert. Brooker schreef twee boeken over Batman. In Batman unmasked: Analyzing a Cultural Icon (2000) onderzoekt hij hoe Batman in de loop der jaren is aangepast aan de tijdsgeest. In Hunting the Dark Knight bestudeert hij de Batman uit de films van Christopher Nolan.
In deze TedX-talk van Brooker laat hij zien hoe Batman in de loop der jaren is veranderd, maar bovenal maakt hij duidelijk dat Batman van ons allemaal is, en dat er meerdere interpretaties van de held mogelijk zijn en dat al deze verschillende visies op Batman geldig zijn. Zolang dat het geval is, zal Batman blijven leven in onze cultuur.
Wat mij betreft komt de eerste Star Wars-film van George Lucas het beste tot zijn recht in de oude versie op een krakkemikkig VHS’je, het liefste nog met een 4:3 beeldverhouding. Pas dan ervaar ik de film weer zoals de eerste keer dat ik hem zag. Helaas, omdat de regisseur zijn films flink heeft versleuteld en aangepast, zal Star Wars nooit meer hetzelfde zijn.
Veel fans van het eerste uur kunnen dat moeilijk verkroppen, want hierdoor zijn ze niet langer in staat om een nostalgische trip naar hun jeugd te maken. Dat ze dit niet langer pikken is te zien in de prachtige documentaire The People versus George Lucas die in 2011 op Imagine te zien was.
Laatst kocht ik in de winkel van het Eye een deeltje uit de reeks BFI Classics, een reeks monografieën van het British Film Instituut over klassiekers uit de cinema. Will Brooker buigt zich in dit deeltje over de ruimtesaga maar beperkt zich tot de versie van de eerste film toen die nog gewoon Star Wars heette en niet A New Hope. Brooker is sowieso een held: eerder schreef de huidige directeur film- en televisiewetenschap aan de Kingston University in Londen zijn proefschrift over Batman als cultureel icoon waar ik voor mijn scriptie veel aan had. Will merkt terecht op dat er al heel veel over Star Wars is geschreven, maar altijd in de context van cultureel fenomeen, als blockbuster en special effects-film. Brooker is naar mijn weten de eerste die op wetenschappelijke wijze naar de film kijkt als tekst. Hij bestudeert de montage, beeldcomposities, kostuums en soundtrack.
Zo komt Brooker op een paar interessante observaties. De aantrekkingskracht van Star Wars zit, zo schrijft hij, deels in het feit dat Lucas allerlei culturele invloeden, mythes, iconen en genre-elementen in een blender stopte en daar zijn film uit destilleerde, maar ook in het gegeven dat de film een wereld suggereert die tot ver buiten het bioscoopscherm reikt. Een oude wereld die we als kijker even bezoeken en die na de aftiteling doorgaat: personages verwijzen naar plaatsen en gebeurtenissen uit het verleden die verder niet worden toegelicht. Dit prikkelt de verbeelding. Ook zien de ruimteschepen en droids er gebruikt en versleten uit. De soundtrack zit vol met (vervormde) geluiden uit onze eigen wereld, wat het geheel eerder natuurlijk doet klinken dan futuristisch. Interessant is dat Lucas als regisseur vooral leunde op de chemie tussen de castleden en zich weinig met ze bemoeide. Acteurs werden aangemoedigd dialoog naar eigen inzicht aan te passen, zolang als de essentie van de tekst maar intact bleef.
Fantastisch om te lezen! Ik krijg meteen weer zin om Star Wars te gaan kijken. Nu nog een VHS-recorder vinden.
Deze column is in Schokkend Nieuws #101 gepubliceerd.
Categorieën
Spiderman college
Vrijdag 10 december geef ik een college over Spiderman op de opleiding Comic design op ArtEZ in Zwolle.
Sytse van der Zee vroeg of ik een gastles vaktheorie wilde geven voor tweede en derdejaarsstudenten van de stripmakeropleiding Comic Design. Ik heb toen voor Spiderman als onderwerp gekozen, want wat is er nou leuker dan twee uur lang met studenten praten over een van je favoriete striphelden? Daarbij valt er een hoop te vertellen over een personage dat al bijna 50 jaar bestaat en waar honderden verhalen over gemaakt zijn.
Strips en stripfiguren verdienen het om bestudeerd en besproken te worden. Will Brooker is bijvoorbeeld gepromoveerd op Batman en schreef het dikke boekwerk Batman unmasked: Analyzing a Cultural Icon (2000). In deze boeiende studie onderzoekt hij hoe Batman in de loop der jaren is aangepast aan de tijdsgeest.
Vrijdag staat het webhoofd dus centraal. Aan de hand van dit personage zal ik enkele thema’s behandelen, waaronder de Amerikaanse comicsindustrie en hoe deze zich verhoudt tot de strip in Europa. Ook ga ik in op wat het unieke nou precies is aan de personages van Stan Lee en zijn tekenaars. Ook zal ik laten zien hoe men Spiderman altijd met zijn tijd heeft laten meegaan en welke narratieve problemen dit heeft opgeleverd.
In de jaren zestig gebeurde er natuurlijk veel gekke dingen, en de maffe tv-serie over Batman is daar een goed voorbeeld van.
In deze serie speelde Adam West een Batman die je eigenlijk niet serieus kan nemen. Dit kwam omdat de serie gekenmerkt wordt door camp. Nu valt van camp niet snel een duidelijke definitie te geven. In het geval van de tv-serie betekent camp vooral flauwe grappen, kleurrijke decors en verhalen die niet serieus te nemen zijn, al doen de personages dat wel. Verhalen met een vette knipoog dus. Slim natuurlijk, want zo werkte de serie op twee niveaus: de kids zaten gespannen voor de televisie te kijken naar de avonturen van hun stoere stripheld terwijl de volwassenen moesten lachen om deze duidelijke parodie.
De televisieserie liep van 1966 tot en met 1968. Er werden in totaal 120 afleveringen gemaakt. Twee afleveringen vormden samen een verhaal dat op twee achtereenvolgende avonden werd uitgezonden. De eerste aflevering eindigde met een cliffhanger net als in de oude filmserials. Zo moest je een nacht lang in spanning wachten om te weten of Batman en Robin (Burt Ward) uit een benarde situatie wisten te ontsnappen.Alle schurken uit de strips passeerden de revue en werden vertolkt door indertijd grote sterren. Cesar Romero (The Joker), Frank Gorshin (The Riddler), Vincent Price (Egghead) en Burgess Meredith (The Penguin) kwamen regelmatig terug om het Batman erg lastig te maken.
Flauw
De serie was een groot succes. Volgens aanhangers van de duistere versie van Batman, heeft de tv-serie ervoor gezorgd dat de strips indertijd ook steeds flauwer werden. Dit spreekt Will Brooker echter tegen in zijn proefschrift Batman Unmasked. Volgens Brooker waren de strips van zichzelf ook al camp en behoorlijk kinderachtig in die jaren.Als je erover nadenkt valt een campy Batman maar moeilijk te rijmen met iemand die uit wraak op misdadigers jaagt. Batman houdt geen stand als je hem niet in zekere mate serieus kunt nemen, dus een clowneske versie kan door puristen gezien worden als heiligschennis. In deze serie staat Batman zelf voor Joker.En het vreemdste is nog, dat in de serie helemaal niets verteld wordt over de oorsprong van Batman. Er wordt geen woord geroerd over de moord op zijn ouders, waardoor je eigenlijk geen idee hebt waarom een volwassene in zo’n maf pak rondloopt om misdaad te bestrijden. Een superheld is immers niets zonder zijn oorsprong. Wanneer Batman en Robin weer een schurk te pakken hadden gekregen, was deze Batman niet wars van een preek – de Batman van Adam West was een echte moraalridder die het goede voorbeeld probeerde te geven. Nergens is er dus sprake van een getraumatiseerde Bruce Wayne die wraak neemt op de misdaad.
Slecht imago
De serie heeft een dikke stempel op het imago van Batman gedrukt. Vooral de oude generatie associeert Batman met Adam West en camp. Wanneer er over Batman werd geschreven door de pers, stonden de koppen altijd vol met ‘pow’ of ‘wham’- de onomatopeeën in strips die ook in beeld verschenen tijdens de gevechten in de tv-serie. Popart op zijn best (of op z’n slechts, het is maar hoe je het bekijkt.)
Dat de serie een blijvende indruk heeft gemaakt blijkt uit het feit dat Warner Bros in 1988 een advocaat in de arm nam om Adam West te verbieden in het openbaar op te treden in zijn vertrouwde Batman-kostuum. De filmstudio wilde niet dat de nieuwe film van Tim Burton geassocieerd werd met de televisieserie uit de jaren zestig. De film zou immers over een duistere Batman gaan, en niet over een clown in een vleermuis-pak.
Maar over Burtons Batman later meer…